Verslag vergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid
Verslag
De heer Nachtergaele heeft het woord.
Minister, de laatste jaren verdwijnen de kleine bankkantoren in Vlaanderen in sneltempo en daarmee ook de vele geldautomaten. Dat heeft ook consequenties voor de lokale handel.
Toegegeven: in 2012 waren er nog 300 miljoen cash afhalingen, nu zijn dat er nog 264 miljoen. Dit is ook een verzuchting van de vier grootbanken en zij hebben het initiatief gelanceerd om neutrale geldautomaten uit te rollen op het platteland. Voor de grootbanken spelen hier uiteraard economische belangen, maar ik denk dat de overheid hierin ook een rol moet kunnen spelen.
Minister, hoe staat u tegenover dit initiatief van de grootbanken? Bent u al geraadpleegd door de vier grootbanken om samen met hen te kijken waar de nood aan geldautomaten hoog is op het platteland? Zo niet, bent u van plan om hier een samenwerking aan te gaan om de terugkeer van de geldautomaat op het platteland mee te coördineren? Hebt u plannen om hierover samen te zitten met de lokale besturen om beter te kunnen inspelen op de vraag naar geldautomaten in de buurt?
In Nederland bestaat een dergelijk systeem vandaag al. Werd daar onderzoek gedaan naar de tevredenheid van de burgers? Is daar een positieve trend merkbaar? Hoe groot is de efficiëntiewinst in het Nederlandse systeem?
Een aantal kleinere banken ging eerder al een joint venture aan om gezamenlijk automaten uit te baten. Febelfin heeft pogingen ondernomen om beide initiatieven te laten samenlopen. Wat zijn daarvan de resultaten? Gaan we in de toekomst kunnen spreken over één groot ATM-initiatief (Automatic Teller Machine) in Vlaanderen/België?
Minister Demir heeft het woord.
Het is positief dat de grootbanken gaan samenwerken om toch voldoende geldautomaten beschikbaar te houden. In Vlaanderen, en zeker op het platteland, wordt er nog veel met cash betaald. Via dit initiatief kan, mits een goede spreiding van de neutrale geldautomaten, ook op het platteland de toegang tot cash geld aan de vraag blijven voldoen. Tijdens de bespreking van de beleidsnota is het ook meermaals aan bod gekomen dat heel veel banken wegtrekken van het platteland. Ik sta daar dus zeker positief tegenover. Daar waar ik het kan ondersteunen, zal ik dat ook doen.
Ik ben hierover nog niet gecontacteerd. Op dit moment weet ik dat ze 95 procent van de Vlamingen willen bereiken op maximaal 5 kilometer van hun woonplaats. Op het eerste zicht lijken die criteria me geschikt om ook op het platteland voldoende mensen te kunnen bereiken. Ik zal zelf het initiatief nemen om met de grootbanken het gesprek aan te gaan en dit te stimuleren. Dit is ook een vraag geweest van verschillende partijen tijdens bespreking van de beleidsnota. Ik zal daar de nodige contacten voor leggen.
De lokale besturen worden vertegenwoordigd door de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). Ik kijk in de eerste plaats naar hen voor hun standpunt in deze materie. Hun inbreng is relevant voor de federale minister van Financiën, die verantwoordelijk is voor het centraal aanspreekpunt van de banken.
Een evaluatie of onderzoek van de Nederlandse situatie is me helaas niet bekend.
Wat uw laatste vraag betreft, moet ik u zeggen dat dit tot de bevoegdheid van de federale minister van Financiën behoort. Ik zal wel de nodige contacten leggen op verschillende fronten, zoals met de grootbanken en Febelfin, om deze vraag vanuit deze commissie maar ook van mensen die op het platteland wonen, de nodige duw te geven.
De heer Nachtergaele heeft het woord.
Minister, ik ben tevreden dat u contact zult opnemen met de banken die het initiatief hebben genomen. De aanwezigheid van een cashautomaat, zeker in afgelegen dorpen, is vaak essentieel voor het voortbestaan van de lokale horeca en de lokale handel. Denk maar aan de kleine slager of buurtwinkel. Het stelt me tevreden dat u een initiatief zult nemen.
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw positief antwoord over het initiatief. Ik wil even aansluiten vanuit mijn ervaring als burgemeester van een landelijke gemeente. Daar heerst ook grote ongerustheid over het potentieel wegvallen van geldautomaten. Als lokaal bestuur hebben wij zelf al initiatief genomen. We hebben bijvoorbeeld de belasting op bankautomaten in de deelgemeenten afgeschaft, net om suprematie tegen te houden. Met de komst van dit initiatief moeten we dit natuurlijk opnieuw evalueren. Ook andere steden namen maatregelen. In de kleinste stad van Vlaanderen, Mesen, heeft de burgemeester persoonlijk met bpost onderhandeld om een bankautomaat te krijgen. In Sint-Idesbald werd een proefproject opgezet met een shuttledienst om mensen uit meer landelijke gebieden tot bij een bankautomaat te brengen. Kijk dus ook zeker naar de lokale besturen om te zorgen dat er voldoende aanbod en bereikbaarheid is.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Ik wil me ook aansluiten, want de aanwezigheid van bankautomaten is extreem belangrijk, niet alleen voor de mensen die er wonen maar het is ook belangrijk als we toerisme en plattelandsrecreatie willen stimuleren.
Ik wil anekdotisch aangeven dat ik zelf een aantal jaren geleden in Noord-Frankrijk ben gaan fietsen, waar alle geldautomaten zijn verdwenen. Het heeft een enorme impact op de beleving van het platteland. Het zou interessant zijn om na te gaan wat het effect is in gebieden waar er geen meer zijn.
Wij willen alle initiatieven die de aanwezigheid van bankautomaten op het platteland stimuleren, mee ondersteunen, want het is essentieel voor de leefbaarheid van de horeca en andere initiatieven die toerisme kunnen bevorderen.
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Ik wil me aansluiten om te zeggen dat het voor iedereen een belangrijk thema is. We moeten natuurlijk in overleg gaan met de bankensector, want zij moeten ervoor zorgen dat het initiatief er komt en dat alle dorpen in Vlaanderen voldoende dekking hebben.
We hebben hetzelfde moeten vaststellen, namelijk dat het laatste bankloket sluit. Ik ben blij dat de sector zelf ook inziet dat ze samen een oplossing moeten bieden. Uiteraard ga ik er ook van uit dat elk lokaal bestuur alle ondersteunende initiatieven neemt om zulke initiatieven van de bankensector ook te ondersteunen.
Minister Demir heeft het woord.
Ik denk dat ik mag besluiten dat de commissie unaniem is. Voorzitter, ik voel mij gesterkt om met de grootbanken het gesprek aan te gaan en deze boodschap over te brengen. Er moet werk van worden gemaakt. Zoals jullie allemaal ondervinden, zetten de banken heel fel in op het digitale, met apps, maar men moet ook beseffen dat niet iedereen mee kan, zeker mensen die op het platteland wonen. Ik denk bijvoorbeeld aan senioren die niet mee zijn. Ik vind sowieso dat het een basisrecht moet zijn. Ik zal het meenemen. Maandag zien we de VVSG en we zullen dit punt ook op de agenda zetten.
De heer Nachtergaele heeft het woord.
Ik denk dat de taak van de overheid begint waar de privésector de noden niet meer kan inlossen. Het initiatief van de banken is ingegeven door kostenbesparingen en efficiëntie als ze die 5 procent overlaten. Ik denk dat wij als overheid een rol moeten spelen om in die gebieden waar die 5 procent zit, te zorgen voor voldoende dekking.
Ik kijk uit naar uw initiatief. Ik kijk uit naar uw gesprek met de financiële sector en met de VVSG. Alle succes gewenst.
De vraag om uitleg is afgehandeld.