Verslag vergadering Commissie voor Onderwijs
Verslag
Mevrouw Beckers heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, in september 2018 stelde de Vlaamse Regering een Inschrijvingsdecreet voor om de problematiek van de kamperende ouders aan te pakken. Volgens dit decreet zouden scholen met een capaciteitsprobleem verplicht moeten gebruikmaken van een centraal aanmeldingssysteem.
Scholen hadden te weinig tijd om zich voor te bereiden en daarom werden er geen uitvoeringsbesluiten aan dit decreet verbonden. Ondertussen werken veel scholen in verschillende regio’s aan een eigen gezamenlijk inschrijvingssysteem.
Minister, zult u voor het schooljaar 2021-2022 wel een centraal aanmeldingssysteem invoeren? Zo niet, zult u dan de lokale initiatieven ondersteunen?
Welke actie zult u ondernemen om de problematiek van de kamperende ouders aan te pakken?
Welke initiatieven zult u nemen om te garanderen dat alle ouders hun kinderen in de school van hun keuze kunnen inschrijven?
Volgens het oorspronkelijke voorstel moesten scholen tegen 15 november beslissen of leerlingen al dan niet centraal moeten aanmelden. Sommige gemeenten en scholen hebben al een beslissing gemaakt. Door het bijkomend uitstel is het op dit moment onduidelijk of die scholen en gemeenten hun beslissing moeten terugdraaien nu de verplichting wegvalt. Hierdoor zijn de gevolgen voor ouders en leerlingen erg regio- en zelfs gemeentegebonden en zeer onduidelijk. Hoe gaat u deze onduidelijkheid voor ouders en leerlingen aanpakken?
Minister Weyts heeft het woord.
In het Inschrijvingsdecreet was het motto: scholen met een capaciteitsprobleem – die dus leerlingen moeten weigeren – moeten aanmelden. Eén verplicht centraal aanmeldingssysteem werd in dit decreet niet opgelegd.
Als minister van Onderwijs kreeg ik vele signalen – mails en telefoons – vanuit het onderwijsveld en lokale besturen dat het nieuwe Inschrijvingsdecreet niet tijdig meer implementeerbaar was voor de komende aanmeldingsperiode. Men vroeg om duidelijkheid en dat heb ik geprobeerd met een nota van de Vlaamse Regering. We hebben als goede huisvaders – van welke overtuiging dan ook – allemaal de bezorgdheid en de verantwoordelijkheid voor het goed gestructureerd verlopen van de inschrijvingen. Vandaar dat het het beste is om nog voor een schooljaar te kunnen terugvallen op het inschrijvingsrecht zoals het al gold. Noch de scholen, noch de ouders hebben baat bij een systeem dat in de praktijk onaf is. Voor de inschrijvingen van het schooljaar 2021-2022 werken we natuurlijk – en dat kunt u ook lezen in het regeerakkoord – aan een inschrijvingsdecreet waarbij we uitgaan van de afschaffing van de dubbele contingentering in zowel basis- als secundair onderwijs. De maximale vrijheid voor ouders om een school naar wens te kiezen voor hun kinderen is daarbij essentieel.
Het nieuwe Inschrijvingsdecreet zal, als het van ons afhangt, conform zijn aan het regeerakkoord. De concrete uitwerking van dit decreet start dit najaar nog op, zodat er tijd is om ook het technische luik vorm te geven. Het is ongelooflijk complex. De doelstelling zit ook vervat in het regeerakkoord, met een half miljard euro aan extra investeringen die we voor ogen hebben, waarbij we volop willen investeren in capaciteit, het creëren van extra plaatsen waar de nood het hoogst is, zodat we net aan die keuzevrijheid kunnen voldoen.
Voor schoolbesturen en gemeenten die beslist hebben om aan te melden, is er geen probleem. Willen ze bij hun beslissing om aan te melden blijven, kunnen ze dat. Willen ze daarop terugkomen, is dat ook mogelijk. Ze hebben daar de vrijheid om zelf te beslissen. Ik zou de schoolbesturen dan wel minstens een maand extra tijd geven om finaal te beslissen of ze aanmelden of niet. De gewijzigde omstandigheden maken toch wel dat je wat meer keuze of een betere afweging mogelijk moet maken. Alleszins staat de administratie klaar om de schoolbesturen en de lokale besturen die daarover vragen hebben, extra te ondersteunen.
Mevrouw Beckers heeft het woord.
Dank u wel, dat was een duidelijk antwoord.
De heer Bex heeft het woord.
Minister, het is goed dat, wanneer een overheid er niet in slaagt waar te maken wat ze beloofd heeft, ze de verantwoordelijkheid neemt om het veld gerust te stellen en in dit geval de implementatie van dat nieuwe Inschrijvingsdecreet met een jaar uit te stellen. Het is natuurlijk wel jammer dat dat moet gebeuren en wij denken dat daar heel wat kopzorgen en werklast aan verloren gegaan zijn.
Maar ik wil u graag een concrete vraag stellen. Volgens ons hebt u door dat uit te stellen met een omzendbrief, geen juridische basis om dat uitstel effectief te voorzien. Volgens ons is er een decreetgevend initiatief nodig om de implementatie met een jaar te kunnen uitstellen. Bent u het daarmee eens? Wanneer kunnen we dat decreet verwachten? Wij zouden er alleszins voor pleiten om, wanneer u dat nooddecreet moet doorvoeren, het strikt te beperken tot deze overgangsmaatregel en geen andere wijzigingen die men wil doorvoeren, nu inderhaast door te voeren, maar er toch de tijd voor te nemen om dat in goed overleg te doen.
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Dit uitstel is voor ons natuurlijk een triest nieuw hoofdstuk in de saga rond dat nieuwe Inschrijvingsdecreet. U weet dat wij ook een aantal sterke inhoudelijke bezwaren hebben bij dat decreet, maar ik stel voor dat we dat dan houden voor de discussie au fond.
Maar nu komt er dus dat uitstel. Dat zorgt er inderdaad voor dat heel wat scholen vandaag niet goed weten waar ze aan toe zijn. Enerzijds heb ik er begrip voor dat het moeilijk is om dat nu in zeven haasten door te voeren, maar anderzijds zijn er scholen die al verregaande stappen gezet hadden om inderdaad wel naar zo’n centraal aanmeldingssysteem te gaan vanaf volgend schooljaar. In Vlaams-Brabant, van Leuven tot de regio Mechelen, hebben ondertussen niet minder dan 72 secundaire scholen beslist om met zo’n centraal gezamenlijk aanmeldingssysteem te werken. Ik hoor dat ze ook in Antwerpen nog altijd bezig zijn om te proberen met een centraal aanmeldingssysteem te werken. Ik wou u in eerste instantie vooral oproepen om zo snel mogelijk in overleg te gaan met die besturen, met de lokale overlegplatforms die vandaag wel plannen om vanaf volgend jaar met een centraal aanmeldingssysteem te werken, om te kijken hoe u ze eventueel kunt ondersteunen. We moeten zo veel mogelijk proberen de chaos tot een minimum te beperken, want ik vrees dat die toch opnieuw gaat heersen. Hoe je het ook draait of keert, zolang we de implementatie van een nieuw Inschrijvingsdecreet uitstellen – al heb ik wel begrip voor de omstandigheden –, gaan we opnieuw geconfronteerd worden met die vreselijke toestanden van schoolkampeerders.
Minister Weyts heeft het woord.
We moeten inderdaad het veld geruststellen. We moeten daar ook in de schoot van dit parlement snel een decretaal initiatief kunnen nemen. Voor alle duidelijkheid: voorafgaand aan de nota die ik voorgelegd heb aan de Vlaamse Regering, heb ik een overleg georganiseerd met de steden die het meest geconfronteerd worden met de notie van capaciteitsgebieden. Gelet op deze situatie, moeten we daar snel met een nooddecreet kunnen optreden. Vanzelfsprekend wil ik daar het spel ook eerlijk spelen. Het gaat om uitstel, ik wil daar geen andere inhoudelijke wijzigingen in, anders open je een heel debat. Als we het er met zijn allen over eens zijn dat uitstel nodig is, neem ik daar graag akte van, maar ik wil de discussie dan niet gaan contamineren met andere aspecten en niet tegelijkertijd bepaalde wijzingen gaan invoeren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.