Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer Meremans heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, er zijn tradities: wat ik in de vorige legislatuur deed, zal ik nu opnieuw doen, namelijk continu de vinger aan de pols houden voor de vernieuwing van de stuwen en de sluizen op de Dender. Ik heb die allemaal bezocht en bekeken. Dat is industrieel erfgoed. Dat is soms nog met balken die je naar beneden laat. Dat is prachtig, maar natuurlijk is het niet voldoende voor de overstromingsproblematiek.
Minister, we hebben daar begin 2014 nog een actualiteitsdebat over gehouden. Toen was het nog minister Crevits die uw huidige functie had. Toen is men gestart met de vernieuwing van die stuwen en sluizen. Dat heeft heel wat voeten in de aarde gehad. Uiteindelijk is men gestart met die vernieuwing, en men is gestart in Aalst en in Geraardsbergen. Fantastisch. In Geraardsbergen was er dan natuurlijk een klacht, van Milieufront Omer Wattez – ik noem die 'de groene taliban', maar goed, iedereen is daar vrij in – en die werken zijn stilgelegd. Ik geef gewoon ook even mee dat dat Milieufront ook olijk wordt gesubsidieerd door de Vlaamse overheid, en dan een klacht indient tegen de Vlaamse overheid, waardoor noodzakelijke werken plotseling stilliggen. Die liggen daar al heel lang stil. We gaan nu opnieuw richting winter. Dat betekent meer neerslag. Het waterpeil is natuurlijk nog laag, maar we weten allemaal, gezien de veranderingen die het klimaat toch ondergaat, dat we soms heel veel neerslag krijgen op korte tijd.
Gezien die ongerustheid over de problematiek van de stuwen en sluizen op de Dender had ik een aantal vragen aan u over de stand van zaken, en ook over de toekomstvisie. Kunt u een stand van zaken geven betreffende de vernieuwingswerken aan de diverse stuwen langs de Dender? Waar zitten we nu ongeveer? Is er reeds een vergunning aangevraagd voor de vernieuwing van de stuw in Geraardsbergen, en wanneer kunnen die werken daar opnieuw worden aangevat? Dat is wel belangrijk. Trekt u de ambitie van de vorige regering door, wat de volledige realisatie betekent van de vernieuwing van de stuwen van de Dender tijdens deze legislatuur? We moeten altijd met twee woorden spreken, vijf jaar is heel snel om. Maar we zijn al een tijdje bezig en ik zou graag ooit eens kunnen zeggen dat ze allemaal vernieuwd zijn.
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Meremans, dank u wel voor uw vragen. Ik heb inderdaad al een beetje zitten grasduinen in het verleden en heb gezien dat u daar inderdaad al een aantal vragen over hebt gesteld. Zoals u terecht zegt, duren procedures nogal eens lang of nemen ze wel wat tijd in beslag. Daarom is in het regeerakkoord expliciet opgenomen dat we sowieso willen gaan naar een vereenvoudiging van administratieve procedures. Maar dat neemt natuurlijk niet weg dat een aantal instanties en/of verenigingen, of die nu gesubsidieerd zijn of niet, wel eens naar de Raad voor Vergunningsbetwistingen of de Raad van State willen stappen en daar al dan niet hun gelijk krijgen.
U vraagt een stand van zaken van de vernieuwingswerken van de verschillende stuwen. U weet dat ik nog niet zo heel lang op deze stoel zit, maar we hebben toch navraag gedaan bij de Vlaamse Waterweg naar hoe het nu zit met de werken aan die stuwen. Met betrekking tot de stuwen in Idegem en Pollare lopen de studies op dit ogenblik volop. In het kader van het milieueffectenrapport verwacht men dat de studie stilaan naar haar einde gaat en dat dan in de loop van 2020 de aanbestedingsprocedure zal kunnen worden opgestart. De timing van dat project heeft wat vertraging opgelopen, doordat het studietraject meer tijd in beslag heeft genomen.
Dan kom ik bij de stuwsluis in Denderleeuw. Ook hier is de studie voor vernieuwing verdergezet. De studieopdracht is opgestart voor de opmaak van het aanbestedingsontwerp. Volgens de huidige timing kunnen de werken, na het verkrijgen van de omgevingsvergunning, ten vroegste aanvangen in 2021. Ook hier is de timing opgeschoven door een vertraging in het studietraject als dusdanig, dat opnieuw meer tijd in beslag heeft genomen.
Dan is er de studie van de afbraak van de stuw te Teralfene en de aanpassingswerken van het pand Denderleeuw-Teralfene. De stabiliteitsscreening van de bestaande oevers is afgerond. In de loop van 2020 zal ook de ontwerpstudie afgerond zijn en kan het vergunningstraject opgestart worden. De afschaffing van het stuwsluiscomplex in Teralfene kan pas gerealiseerd worden nadat de sluis in Denderleeuw is verdiept en de werken aan het pand zijn uitgevoerd.
Wat betreft de stuwsluis te Aalst, kunnen de werken voor de vernieuwing verdergezet worden. Men was daar bezig met de civiele werken met betrekking tot de nieuwe stuw en de sluis. Die werden beëindigd in 2018. En de realisatie van de beweegbare waterkeringen, met name de stuwen en de sluisdeuren, is begonnen in 2019. De realisatie van de nieuwe oeverconstructies wordt verdergezet, waarna dan de uitvoering van de baggerwerken in de loop van 2020 kan starten. De resterende werken, zoals de omgevingsaanleg, worden voorbereid voor verdere uitvoering.
Er is tot op heden geen nieuwe omgevingsvergunning aangevraagd voor de vernieuwing van de stuw in Geraardsbergen. U kent de situatie uit het verleden. De vorige omgevingsvergunning is vernietigd op initiatief van het Milieufront Omer Wattez, dat naar de Raad van State is getrokken. De administratie heeft mij alleszins laten weten dat, onder voorbehoud van verdere onvoorziene omstandigheden, men verwacht dat de aanvraag voor de nieuwe omgevingsvergunning kan worden ingediend in de zomer van 2020. Dat betekent dat de werken dan ten vroegste na het verkrijgen van de omgevingsvergunning zouden kunnen worden hervat in het voorjaar van 2021. Ook hier is de timing opgeschoven, doordat het studietraject opnieuw meer tijd in beslag heeft genomen.
Het studietraject ter voorbereiding van de vergunningsaanvraag is op verschillende plaatsen geactualiseerd en verbeterd. Men heeft onder andere een aantal nieuwe elementen moeten invoegen op basis van het hydraulische model dat moet worden bijgesteld op basis van de studies. Er is ook een herontwerp gekomen van de vispassage en de impact op de monumenten en het landschap. Daar is allemaal rekening mee gehouden, vandaar dat er heel wat meer tijd is uitgetrokken voor het voorafgaande werk om de omgevingsvergunning straks te kunnen indienen.
U vroeg tot slot of we de ambitie van de vorige regering doortrekken en of we de volledige realisatie van de vernieuwing van de stuwen tijdens deze legislatuur willen doorzetten. Ik kan wat dat betreft verwijzen naar wat in het regeerakkoord staat. Deze Vlaamse Regering wil zeker verder inzetten op het beheersen van de overstromingsrisico's, alsook op het vereenvoudigen van administratieve procedures.
Als gevolg van de ruimtelijke complexiteit van de overstromingsproblematiek in de Dendervallei bundelen de Vlaamse Waterweg nv, het Departement Omgeving en de provincie Oost-Vlaanderen sinds 2016 alle krachten en alle initiatieven in de Dendervallei om de urgente opgave inzake omgevingskwaliteit, waaronder ook waterveiligheid, geïntegreerd aan te pakken.
We zetten de projecten die in het verleden zijn opgestart verder. We gaan daar ook naar een gebiedsgerichte samenwerking tussen de Vlaamse overheid en de lokale beleidsactoren om op die manier de verschillende initiatieven en acties wederzijds te kunnen versterken.
De heer Meremans heeft het woord.
Er is een sluis niet behandeld, namelijk de stuw van Denderbelle. Mijn excuses. Misschien kunt u mij dat nog schriftelijk bezorgen. Dat is de stuw op de Dender tussen de grens Dendermonde-Oudegem en Denderbelle. Ik denk dat daar ook werken gepland zijn, maar de situatie is niet even precair als bij de andere.
Ik dank u voor uw antwoord. U mag het mij niet kwalijk nemen dat ik het nog geregeld zal vragen.
Ik begrijp de inspanningen die door de Vlaamse Waterweg worden geleverd. Ik heb ook respect voor het studiewerk dat moet gebeuren. We zien echter dat de timing nu al vooruit wordt geschoven. Dat betekent dat zaken later uitgevoerd zullen worden. Ik begrijp uiteraard dat studies uitgevoerd moeten worden, maar we gaan altijd weer naar vertragingen van noodzakelijke werken.
Ik neem uw antwoord mee en zal het overbrengen. Ik hoop dat we toch vooruitgang kunnen boeken, zeker wat betreft Geraardsbergen. Daar wordt nu alles geregeld via een noodstuw. Als we zware neerslag krijgen – de Dender is een regenrivier –, dan hou ik altijd mijn hart vast. Ik weet dat men daar bedachtzaam op is en dat men dat zeker goed in het oog houdt. Ik hoop alleen dat de timing die nu is vastgelegd gehandhaafd kan blijven. Ik hoop ook dat ik ooit nog eens een fles champagne kan breken op een van die nieuwe sluisdeuren in Geraardsbergen en er een goeie mattentaart achterover kan slaan.
De heer Verheyden heeft het woord.
Minister, ik had graag nog wat informatie gekregen over de financiering van het Sigmaplan. Dat is het plan om Vlaanderen te beschermen tegen overstromingen. Dat is ook een plan om de riviernatuur alle kansen te geven. Ik woon in een streek waar men een gecontroleerd overstromingsgebied van niet minder dan 189 hectare wil creëren en ook een paar kleine gebieden wil ontpolderen. Dat alles om de last op het Scheldebekken te verminderen.
Ik zie in het ontwerp van de Vlaamse begroting dat men in 2020 15 miljoen euro wil spenderen voor de aanpak van de zogenaamde signaalgebieden. Dat zijn gebieden met een groot risico op wateroverlast. Zoals gezegd, de Denderstreek hoort daar zeker bij. Er zijn ook andere streken in Vlaanderen die daar gevoelig voor zijn.
Minister, zijn de uitgaven in het kader van het Sigmaplan voor de ontpoldering, voor het creëren van overstromingsgebieden en dergelijke, mee opgenomen in die 15 miljoen euro die men volgend jaar wil spenderen? Of zijn daar nog andere budgetten voor opgenomen?
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Meremans, misschien eventjes nog ter aanvulling, u moet misschien acht flessen champagne klaarzetten, want u weet dat het acht sluizen zijn en niet één.
Over Denderbelle had ik inderdaad niets gezegd, maar daarover kan ik u nog meegeven dat de vernieuwing van de stuwen in Denderbelle kadert in de opwaardering van de Dender tot 1350 ton tussen Aalst en Dendermonde. U weet dat er momenteel in Denderbelle maar één stuwopening is. Bij de nieuwbouwwerken wordt er in het kader van de bedrijfszekerheid in een ontdubbelde stuw voorzien. Daarvoor is er op dit ogenblik een aanbestedingsdossier en een dossier voor de aanvraag van een omgevingsvergunning. Daaromtrent lopen de studies. Die zijn reeds vergevorderd, maar ze zijn nog niet volledig gefinaliseerd, dus ook daarover zullen we te gelegener tijd wel meer informatie kunnen geven. Ik had al begrepen dat u nog diverse keren die vraag hier in deze commissie zult herhalen. Net zozeer als u hoop ik dat dat snel vooruitgaat en dat we ook daarop een fles cava, champagne of wat het ook moge zijn, mogen openen … (Opmerkingen van Mercedes Van Volcem)
En gin-tonic voor mevrouw Van Volcem. (Gelach)
Alleszins hoop ik dat de werken zo snel mogelijk vooruit kunnen gaan.
Wat de financiering van het Sigmaplan betreft, of de budgetten die inderdaad zijn uitgetrokken voor de watergevoelige overstromingsgebieden, ik denk dat ik daarvoor vooral moet verwijzen naar collega Demir in de commissie Ruimtelijke Ordening, maar we zullen alleszins een en ander navragen, want daarover heb ik hier vandaag niet de juiste detailcijfers voorhanden voor u.
De vraag om uitleg is afgehandeld.