Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Meremans heeft het woord.
Deze week is de Week van de Vrijwilliger. Daar zijn we allemaal blij mee. Er verschijnen overal bedankingen en hier en daar dagen kartonnen figuurtjes op. Het is goed dat we de mensen danken voor hun engagement. Waarschijnlijk zijn er velen onder ons ook vrijwilliger, ik alleszins. Maar die vrijwilligers moeten ook bij hun activiteiten verzekerd worden. Dat is toch belangrijk. Daarom mijn vraag om uitleg over de Vlaamse vrijwilligersverzekering.
Begin november 2016 keurde het Vlaams Parlement het ontwerp van decreet houdende de vernieuwde taakstelling en de gewijzigde financiering van de provincies goed. In dat kader stond dat de provinciale taakstelling met betrekking tot het aanbieden van de gratis vrijwilligersverzekering met de nodige financiële middelen en personeelsleden overgeheveld zal worden naar de Vlaamse overheid.
Voor de collectieve verzekering is er nog ongeveer 1,5 miljoen euro reserve. Deze middelen waren dus sterk onderbenut. De Vlaamse Regering is hierover het gesprek aangegaan met de Nationale Loterij en de Vereniging van de Vlaamse Provincies (VVP), om deze reserves te kunnen verkrijgen.
Minister, in uw beleidsbrief Cultuur 2018-2019 hebt u de gratis vrijwilligersverzekering geactualiseerd en gedigitaliseerd. Vanaf 1 april zou de nieuwe vrijwilligerspolis van start gaan.
Op de website van het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk lezen we alvast enkele veranderingen die vooral neerkomen op een drempelverlaging. Men kan bijvoorbeeld verzekeren voor het aantal uren in plaats van voor dagen.
Minister, welke wijzigingen en nieuwe voorwaarden werden aangebracht aan de Vlaamse collectieve vrijwilligersverzekering? Is er een uitbreiding van de polis? In hoeverre kan er worden gebruikgemaakt van de reserves van de Nationale Loterij? Op welke manier wilt u deze nieuwe polis bekendmaken en promoten, zeker op lokaal niveau? Op welke termijn zal deze Vlaamse collectieve vrijwilligersverzekering geëvalueerd worden?
Minister Gatz heeft het woord.
De gratis vrijwilligersverzekering werd begin 2018 geëvalueerd. Op basis daarvan werd gewerkt aan een actualisatie van de erkenningsvoorwaarden, het reglement en de modelpolis. Daarna werd een openbare aanbesteding gelanceerd om vanaf 1 april 2019 de gratis verzekering onder nieuwe voorwaarden aan te bieden.
Ik geef een overzicht van de belangrijkste wijzigingen. Het reglement werd aangepast en gaat terug naar de oorspronkelijke doelstelling: vrijwilligers die volgens de wet niet immuun zijn optimaal beschermen. De gratis verzekering focust daarom vanaf nu vooral op feitelijke verenigingen, startende vzw’s die nog veel moeten uitzoeken en vzw’s zonder personeel.
Daarnaast werd de bescherming in de polis inderdaad uitgebreid: de gratis vrijwilligersverzekering dekt vrijwilligers voor burgerrechtelijke en buitencontractuele aansprakelijkheid, biedt rechtsbijstand aan en voorziet in een verzekering voor lichamelijke ongevallen bij alle activiteiten die ze onder de toepassing van de Vrijwilligerswet uitvoeren. Ten opzichte van de vorige polis zijn de waarborgen verbeterd. Verder is er een extra dekking voor psychologische hulp als vrijwilligers geconfronteerd worden met traumatische ervaringen.
De verzekering is beter aangepast aan de realiteit: we werken voortaan met vrijwilligersuren in plaats van met mandagen. Elke erkende organisatie krijgt 1000 vrijwilligersuren, die veel efficiënter in te zetten zijn dan de mandagen.
Ten slotte zullen alle erkenningsaanvragen en het verzekeren van activiteiten vanaf nu verlopen via het centrale digitaal verzekeringsloket www.gratisvrijwilligersverzekering.be. Hierdoor hebben de erkende organisaties een veel beter zicht op hun verzekering en kunnen ze zelfstandiger aan de slag. Minder doorverwijzingen van het kastje naar de muur en meer klantvriendelijkheid dus. De helpdesk van het Vlaams Expertisecentrum Vrijwilligerswerk blijft altijd ter beschikking om vrijwilligers bij te staan bij hun aanvragen. Zo worden ook mensen die digitaal minder onderlegd zijn toch nog altijd optimaal bijgestaan.
Tot en met 2017 was de VVP de beheerder van de middelen die waren voorzien voor het aanbieden van de gratis vrijwilligersverzekering in het Vlaamse Gewest door de vijf Vlaams provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel. Deze middelen zijn sinds 2007 op vier momenten door de Nationale Loterij ter beschikking gesteld van de VVP.
Op vraag van de Vlaamse overheid heeft de algemene vergadering van de VVP begin 2018 een bedrijfsrevisor aangesteld om het correcte ongebruikte bedrag van de door de Nationale Loterij toegekende middelen te kennen. Het eindtotaal werd in het rapport van de revisor op 5 april 2018 bepaald op 925.896 euro. Deze middelen werden integraal overgemaakt aan de Vlaamse overheid en staan nu op een fonds ter beschikking van de gratis vrijwilligersverzekering.
Conform de beheersovereenkomst wordt hiervan jaarlijks een subsidie van 126.000 euro toegekend aan het expertisecentrum vrijwilligerswerk, het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk, ‘als tussenkomst in de kosten van de verzekeringspolis, alsook het beheer en de promotie ervan’.
Hoe zullen we de nieuwe polis beter bekendmaken?
Alle ongeveer 8500 erkende organisaties waarvan we een e-mailadres hadden, kregen alvast een mail met informatie over de aankomende wijzigingen. Ook de meeste van de lokale besturen die vroeger een loketfunctie hadden met betrekking tot de gratis verzekering, werden al aangeschreven door het expertisecentrum.
Op 26 maart eerstkomend zal ik de nieuwe gratis vrijwilligersverzekering lanceren op een persmoment. Daarna wordt ook een tweede, ruimere communicatiecampagne gepland. Het Vlaams expertisecentrum zal dan sterk inzetten op het betrekken van alle lokale besturen als tussenlaag om de informatie zo goed mogelijk te doen doorstromen. Hiertoe zijn campagnebeelden, brochures, flyers en digitale ‘visuals’ in voorbereiding en vanaf mei zal worden gewerkt met een gratis ‘tekstwidget’, die ervoor zorgt dat de correcte informatie op een gemakkelijke manier en automatisch op de eigen website van lokale besturen kan worden geplaatst.
Organisaties die niet in aanmerking komen voor de gratis verzekering zal de weg worden gewezen naar een online informatiedossier over het afsluiten van een eigen verzekering. Deze link zal ook consequent bij de automatische mails in het digitale loket vermeld worden.
De sensibilisering is een voortdurend proces, dat ruimer en niet enkel als eenmalige campagne zal worden opgevat, ook op basis van de vragen die het expertisecentrum in de helpdesk zal zien toekomen en zal moeten beantwoorden.
Om de vier jaar plannen we een nieuwe openbare aanbesteding van de verzekering om ervoor te zorgen dat de polis marktconform blijft en om de markt ook voldoende te laten spelen. In 2022 zullen we dus een grondige evaluatie doen van het nieuwe systeem.
In het voorjaar van 2020 staat er al een korte tussentijdse interne evaluatie op het programma op basis van één werkjaar en de vragen en bedenkingen die via de helpdesk zijn binnengestroomd. Indien er zich fundamentele problemen voordoen bij de toepassing van het nieuwe reglement of de aangepaste criteria, kunnen we op dat ogenblik al enkele bijsturingen doen.
Minister, het is een hele boterham en het is een lekkere boterham, met hazelnootpasta. Collega's, het is toch waar? Het is misschien belangrijk om even terug te gaan in de geschiedenis. We hebben gezegd dat we de provincies zouden afslanken en er een aantal zaken zouden weghalen. Het was de bedoeling om te synchroniseren en beter te maken. Wat zien we nu in deze Week van de Vrijwilliger? De verzekering is inderdaad weggehaald bij de provincie, de middelen ook. We hebben ze beter gemaakt. De verzekering blijft gratis, is uitgebreid, de bescherming is breder, er wordt promotie gevoerd. Het is een teken dat Vlaanderen een meerwaarde kan zijn ten opzichte van de provincies. Ik vind dit toch wel belangrijk om te zeggen.
Ik ben heel tevreden met uw antwoord. Het is een mooi antwoord tijdens de Week van de Vrijwilliger.
We zullen het natuurlijk verder opvolgen, maar ik denk dat we op de goede weg zitten. Promotie is belangrijk, maar ook lokale besturen moeten erover waken dat er niets gebeurt. Volgende week ga ik naar een toneel en ik hoop dat er niets gebeurt. Ik kan daar door een stoel zakken. Dat kan allemaal gebeuren.
Laat ons blij zijn met dit. Ik wil u ook bedanken voor de naarstige arbeid die hiermee is gepaard gegaan.
De vraag om uitleg is afgehandeld.