Verslag vergadering Commissie voor Onderwijs
Verslag
De heer De Meyer heeft het woord.
Toen op de commissievergadering van 2 juli 2015 mijn vraag om uitleg behandeld werd over loden waterleidingen op scholen, bleek dat het Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs (AGION) geen detailgegevens had over de aanwezigheid van loden waterleidingen in scholen, maar dat er wel een verkorte procedure mogelijk is voor subsidies voor infrastructuurwerken die bedoeld zijn om deze leidingen te vernieuwen. Het is immers maar al te duidelijk dat water uit loden leidingen, zeker na een periode van stilstand, niet zonder meer als drinkwater kan worden gebruikt. Het gezondheidsrisico, specifiek voor jongere kinderen, is bekend.
Ondertussen zijn er nog steeds scholen met loden waterleidingen. Het werd nog aangehaald op de plenaire zitting van 21 november 2018. Een tiental scholen heeft in het voorbije jaar nog een verbod gekregen om nog kraantjeswater te gebruiken als drinkwater voor leerlingen en personeel.
Ik wil graag vernemen, minister, welke beleidsmaatregelen overwogen worden om in alle scholen veilig en gezond drinkwater te garanderen. Hoeveel AGION-subsidiedossiers werden de laatste vijf jaren behandeld waar de vervanging van loden leidingen deel van uitmaakte? En welke concrete beleidsmaatregelen wilt u nemen om de scholen die nu nog loden leidingen hebben, er effectief toe aan te zetten die zo snel mogelijk volledig te vervangen?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega De Meyer, het siert u dat de staat en kwaliteit van het schoolpatrimonium een van uw favoriete beleidsthema’s is.
Dankzij de inhaalbeweging inzake scholenbouw proberen we er samen met AGION, het gemeenschapsonderwijs (GO!) en de lokale schoolbesturen voor te zorgen dat in deze legislatuur honderden volledig nieuwe schoolgebouwen het levenslicht zien en dat er duizenden schoolbouwprojecten zijn uitgevoerd met het oog op de renovatie en modernisering van verouderde schoolgebouwen. Morgen, op woensdag 12 december, zal de raad van bestuur van AGION voor tientallen miljoenen subsidieaanvragen en schoolbouwdossiers in het officieel en vrij gesubsidieerd onderwijs goedkeuren, onder andere ook een hele reeks bouwprojecten met het oog op energiebesparing en energie-efficiëntie in oudere gebouwen.
Wat de problematiek van de loden leidingen betreft, geeft AGION aan niet over detailcijfers te beschikken over waar en wanneer er precies loden waterleidingen in schoolgebouwen worden vervangen. In de AGION-subsidieaanvragen wordt geen gedetailleerd onderscheid gemaakt naargelang de concrete aard van de werken. De verschillende schoolbouwprojecten worden wel opgesplitst op het vlak van type bouwprogramma en de specifieke onderwijsbestemming. Ik wijs er ook op dat de schoolbesturen vaak een groter subsidiedossier indienen voor een combinatie van verschillende soorten verbouwingswerken tegelijk, waardoor het onmogelijk is om één bepaald type van werken specifiek te onderscheiden. Er worden bijvoorbeeld nieuwe ramen, een nieuw dak en nieuw sanitair geplaatst bij de renovatie van een verouderd schoolblok.
U vroeg welke beleidsmaatregelen ik wil nemen. Dat is moeilijk omdat scholen van het vrij gesubsidieerd onderwijs zowel voor nieuwbouw- als voor verbouwingswerken aan sanitaire installaties prioritair gebruik kunnen maken van een specifieke verkorte procedure voor werken aan het sanitair, waardoor ze versneld AGION-subsidies kunnen ontvangen. Van 2014 tot en met 2018 ging het om 591 subsidiedossiers om sanitair te vernieuwen, goed voor een subsidiebedrag van 69,5 miljoen euro en een totale investeringskost van bijna 107 miljoen euro. Die uitzonderingsprocedure voor sanitair wordt vaak gebruikt, waaruit we mogen afleiden dat bij dergelijke renovatie of nieuwbouw van sanitaire installaties de loden waterleidingen systematisch verwijderd en vervangen worden.
Daarnaast is er nog een optie. Als er een plotse en onvoorzienbare noodsituatie zou ontstaan, bestaat ook nog de uitzonderingsprocedure voor werken na overmacht, maar dan moet het echt om overmacht gaan, een plotse onvoorziene gebeurtenis. Dat valt uiteraard minder vaak voor.
Ik verwijs ook nog naar de website van AGION, waar heel wat relevante informatie terug te vinden is over de problematiek van de loden leidingen en over het Vlaams Actieplan ‘Loodpreventie in drinkwater’.
Tot slot kan ik u ook meegeven dat AGION de vraag naar ‘aanwezigheid van loden waterleidingen en plannen om die te verwijderen’ heeft opgenomen in de digitale enquête inzake de Schoolgebouwenmonitor 2018. De digitale enquête over de staat en de kwaliteit van de schoolgebouwen loopt nog volop. Het gaat om een vrijwillige en geanonimiseerde enquête. Ik verwacht dat veel schoolbesturen die enquête zullen invullen. De concrete enquêteresultaten verwachten we midden 2019, als de Schoolgebouwenmonitor 2018 definitief is en gepubliceerd zal worden.
De heer De Meyer heeft het woord.
Minister, ik moet zeker niet meer overtuigd worden van de grote inspanningen die tijdens deze legislatuur gebeurd zijn op het vlak van schoolgebouwen, zowel voor renovatie als voor nieuwbouw. Dat is hoe dan ook baanbrekend werk. Gelukkig zijn er ook veel dossiers geweest in verband met sanitair. U hebt erop gewezen: 591 dossiers. Toch blijf ik heel bezorgd over alles wat loden waterleidingen betreft. Ik ben ervan overtuigd, samen met u, dat in veel scholen die problematiek de voorbije jaren is opgelost.
Maar ik vrees wel dat er een blijvende zorg is, zeker als ik kijk naar de cijfers van scholen waar men vorig jaar nog gezegd heeft dat het water niet als drinkwater mag worden gebruikt. U kunt dat als minister niet oplossen. Het is de verantwoordelijkheid van de schoolbesturen. Maar u kunt als minister wel blijven sensibiliseren en blijven stimuli geven, zodat schoolbesturen effectief hun verantwoordelijkheid opnemen. Dat signaal wou ik vandaag nog eens heel duidelijk meegeven.
De heer Daniëls heeft het woord.
Minister, ik heb maar één bijkomende vraag. Kennen we de limitatieve lijst van scholen krijgen waar we nog loden waterleidingen hebben? Als we zicht hebben op dat aantal, dan weten we ook wat en waar, en waar de prioriteiten zijn en dergelijke meer. Scholen moeten heel veel keuringsattesten voorleggen, bijvoorbeeld van elektriciteit, van de liften, van de gasinstallatie, de stookplaats en dergelijke meer. Ik wil bij deze een oproep doen. Als we niet zeker zijn dat we alle scholen hebben, kunnen we dan niet met de Watergroep of een andere organisatie een soort oproep doen waarbij scholen tegen een sterk verminderde prijs een analyse van hun water kunnen laten doen, zodat we met zekerheid weten of die scholen al dan niet loden leidingen hebben? Ten eerste is de kostprijs dan lager, en ten tweede hebben we dan een algemeen zicht op waar we staan in Vlaanderen. Tenzij we vandaag natuurlijk een volledig overzicht en een limitatieve lijst hebben.
Minister Crevits heeft het woord.
Wij hebben geen limitatieve lijst. Ik doe al vijf jaar een inspanning om ons patrimonium überhaupt in beeld te krijgen. Er loopt nu een nieuwe bevraging bij de scholen om deel te nemen aan de Schoolgebouwenmonitor, waarbij een aantal vragen worden gesteld. Maar ik heb geen gedetailleerde lijst met de toestand van de leidingen in de scholen. Ik heb ook geen lijst met de toestand van de elektriciteit. Ik heb wel actieplannen en ik zorg ervoor dat scholen die prioritair gebruik wensen te maken van de procedure dat ook kunnen doen, maar ik moet natuurlijk voor een deel vertrouwen op de expertise van de scholen. Ik heb immers geen foto op elk moment van de toestand van het patrimonium. Het is al beter dan vijf jaar geleden, toen we zelfs geen aanzet hadden van een zicht op het patrimonium zelf.
De heer De Meyer heeft het woord.
Minister, de Schoolgebouwenmonitor is een grote vooruitgang maar bij de laatste bespreking heb ik gesuggereerd om bij de volgende bevraging, die intussen bezig is, die loden waterleidingen mee in beeld te brengen. Naar aanleiding van deze vraag herhaal ik die suggestie.
De vraag om uitleg is afgehandeld.