Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Schiltz heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, mijn vraag gaat over het batterijproject dat u op 14 mei officieel hebt ingehuldigd op de Terhillssite. In totaal staan er in dit park 140 Tesla-batterijen, samen goed voor 18 megawatt (MW) capaciteit, die stroom kunnen leveren voor 18.000 gezinnen.
De batterijen worden ingeschakeld in de primaire reserve van hoogspanningsnetbeheerder Elia. Hiervoor zorgt het energietechnologiebedrijf REstore via haar softwaretool. Het gebruik van batterijen is een duurzaam alternatief voor het inschakelen van gascentrales vooral om korte piekmomenten op te vangen. Het zou de eerste keer zijn dat in Europa op zo’n schaal batterijen worden ingezet in de primaire reserves van het elektriciteitsnetwerk, aldus het promopraatje bij REstore, overigens geheel terecht.
In een tweede fase zal een deel van de capaciteit dienen om het nabijgelegen te bouwen vakantiepark van duurzame, hernieuwbare energie te voorzien. Die opgewekte stroom zal dan worden opgeslagen in die batterijen. Zo zou het park 100 procent groen moeten zijn. Bovendien zal het hele park op gelijkstroom draaien, waardoor je bijvoorbeeld je gsm rechtstreeks via een USB-ingang kan opladen. Hierdoor treedt minder energieverlies op.
Het project wordt gefinancierd door NV Terhills, een dochtervennootschap van de Limburgse Investeringsmaatschappij (LRM), en kost in totaal 11 miljoen euro. Na vijf jaar zou de investering zich al hebben terugbetaald. Eureka. Hoera.
Dit is een fantastisch voorbeeld. Ook in de nota over de energietransitie die samen met de federale overheid werd opgesteld, wordt een belangrijke opslagcapaciteit in batterijen vooropgesteld.
Er is een stevige ambitie aan de ene kant en een hyperrendabel project aan de andere kant, en dus zijn mijn vragen de volgende.
In welke mate kunnen volgens u op korte termijn in Vlaanderen meer soortgelijke batterijprojecten worden geïnstalleerd? Zijn er potentiezones aangeduid waar dit mogelijk is? Is daar onderzoek naar gebeurd?
Waar zitten we op dit moment met de installatie van opslagcapaciteit en welke plannen zullen worden uitgerold om het doel van 3,5 gigawatt uit de visienota Interfederaal Energiepact te bereiken?
Waar zitten de eventuele belemmeringen en hoe wilt u die wegwerken?
Minister Tommelein heeft het woord.
Collega's, de kortetermijnontwikkelingen van batterijprojecten zullen volgens mij vooral afhangen van de potentiële businesscase. Momenteel is de businesscase voor batterijprojecten op deze schaal vooral afhankelijk van de mogelijkheden om systeemdiensten, onder andere R1, te leveren aan de transmissienetbeheerder Elia, zoals dat ook het geval is bij het Terhillsproject. U weet natuurlijk dat Elia onder de bevoegdheid van mijn goede collega mevrouw Marghem valt, al delen we waarschijnlijk de mening dat in de toekomst er ook opportuniteiten zijn voor systeemdiensten op het distributienet.
Daarnaast speelt ook de aansluiting van dergelijke batterijprojecten een rol. Batterijsystemen met een vermogen groter dan 25 megawatt worden aangesloten op het transmissienet. Systemen met een vermogen lager dan 25 MW kunnen ook worden aangesloten op het plaatselijke vervoernet van elektriciteit of het middenspannings- elektriciteitsdistributienet naargelang de detailstudie van de netbeheerders.
Voorlopig zijn er geen potentiezones aangeduid om de ontwikkeling van dergelijke batterijprojecten te stimuleren. Wat betreft systeemdiensten op het distributienet, zal dit waarschijnlijk zijn waar er congestie, spannings- of andere problemen zijn.
Regelgevend is er echter voorlopig nog geen kader voor ondersteunde diensten of voor het gebruik van batterijen of andere opslageenheden in het kader van het distributienetbeheer. In het kader van de besprekingen rond het ontwerp van decreet Flexibiliteit, gaan we na op welke manier we dergelijk kader vorm kunnen geven.
De industriële batterijcapaciteit waarover sprake is in het Energiepact, zal worden verdeeld over het federale en het regionale niveau. Op het distributienet zal deze industriële capaciteit vermoedelijk vooral op het middenspanningsnet worden aangesloten. Residentiële batterijen, maar bijvoorbeeld ook buurt- of wijkbatterijen, zullen eerder op laagspanning worden aangesloten. Door middel van aggregatie zullen ook zij systeemdiensten kunnen leveren.
Zoals onlangs besproken in de commissie, voorziet Vlaanderen vanaf 2018 in een jaarlijkse subsidie van 1,2 miljoen euro voor de ondersteuning van batterijen waarbij we, afhankelijk van de prijs van batterijen en hoogte van ondersteuning, een zekere groei aan batterijen mogen verwachten. Met de dalende prijstrend van batterijen is te verwachten dat er jaarlijks steeds meer batterijen zullen worden geïnstalleerd.
Wat betreft de mogelijke drempels, heb ik eerder vermeld dat ik werk aan een regelgevend kader. Verder is ook de prijs vandaag nog een probleem, die is namelijk vaak nog te hoog voor een rendabele businesscase. Er wordt de komende jaren een sterke daling verwacht. Als er dan ook bijkomend nog een inkomstenbron is via geleverde systeemdiensten, denk ik dat in de nabije toekomst meer batterijen worden aangesloten.
De heer Schiltz heeft het woord.
Minister, ik ben blij met uw antwoord. En ik ben ook blij dat u de noodzaak vermeldt om in het ontwerp van decreet Flexibiliteit meer duidelijkheid te verschaffen over welke diensten nu net aggregatoren en batterijoperatoren leveren. Er is nog wat onduidelijkheid over de vraag of het systeemdiensten zijn dan wel productie of levering. Het zou dus een goede zaak zijn als daar meer duidelijkheid in komt, en als u ook een kader zou uitwerken over de voorwaarden om een tegemoetkoming te krijgen. Dan kunnen we effectief de productie van batterijen en de installatie van opslagcapaciteit in het algemeen wel stimuleren.
Het verbaasde me enigszins dat het huidige park op zo’n korte termijn terugbetaald wordt, terwijl de kostprijs van de batterijen niet laat uitschijnen dat dit mogelijk zou zijn. Ik vermoed dat dit inherent is aan dat specifiek project en dat het niet automatisch geldt op andere plaatsen. We moeten daar wellicht behoedzaam in zijn. Ik kijk in elk geval uit naar het decreet over flexibiliteitsmechanismen en flexibiliteitsdiensten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.