Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
Een energieprestatiecertificaat (EPC) is verplicht bij de verkoop en verhuur van een woning, appartement of studio. Het geeft een energiescore aan een gebouw. Zo informeert men potentiële kopers en huurders over de energiezuinigheid. De eigenaar die zijn woning verkoopt of verhuurt, is daarvoor verantwoordelijk. Hij publiceert het EPC-cijfer in zoekertjes, advertenties, enzovoort. Makelaars en notarissen staan de verkopers bij en informeren over de verplichting om in een EPC te voorzien.
Bij de verkoop wordt het EPC overhandigd aan de koper. De notariële akte bevat eveneens een clausule over het EPC. Indien er geen EPC is, dient de notaris dit te melden aan het Vlaams Energieagentschap (VEA). Als de woning wordt verhuurd, ontvangt de huurder een kopie van het EPC.
Het VEA controleert steekproefsgewijs de aanwezigheid en de correctheid van het EPC en de advertentieverplichting. Het VEA is ten slotte de contactpersoon bij vragen, klachten en bemerkingen over de EPC. Bij het ontbreken van een EPC riskeert de eigenaar een administratieve geldboete van 500 tot 5000 euro. In het geval van een niet correct EPC kan het VEA de erkenning van de energiedeskundige of de specifieke EPC’s intrekken.
Als antwoord op mijn schriftelijke vraag 125 van 30 januari 2018 over de controle op de EPC stelde u het volgende: “Omwille van de beperkte meerwaarde en het arbeidsintensief karakter van de controles, werd beslist om geen controles ter plaatse meer uit te voeren.” En u zei ook: “Het VEA controleert niet actief op het doorgeven van een kopie van het EPC aan de huurder.”
Wetgeving staat of valt uiteraard met een degelijke handhaving. Door aan te geven dat er niet langer controles zullen worden uitgevoerd, ontstaat het risico dat deze regelgeving zal verwateren of niet langer zal worden toegepast. Als er geen controles ter plaatse meer zullen plaatsvinden, wat zult u dan wel doen om ervoor te zorgen dat de verplichtingen inzake het EPC worden uitgevoerd? Is er een kosten-batenanalyse gemaakt van de controles ter plaatse, op basis waarvan de beslissing is genomen?
Kan zelfcontrole door een beroepsinstituut voor energiedeskundigen een alternatief zijn om de correctheid van het EPC te evalueren? De energiedeskundigen zouden dan zelf instaan voor de correcte uitvoering van hun beroep.
Minister Tommelein heeft het woord.
Mijnheer Gryffroy, in mijn antwoord op uw schriftelijke vraag 125 heb ik inderdaad aangegeven dat er op de aanwezigheid van het EPC en de advertentieplicht geen controles ter plaatse meer worden uitgevoerd. Het is dus niet zo dat er geen controles meer worden uitgevoerd. Integendeel, het VEA heeft in 2017 3035 controles uitgevoerd op de naleving van de aanwezigheidsplicht van het EPC bij verkoop en verhuur van woningen. Ook dat stond in het antwoord op dezelfde schriftelijke vraag. Op de naleving van de advertentieplicht werden 3008 controles uitgevoerd. De controles gebeuren steekproefsgewijs via hoofdzakelijk immowebsites, streekkranten en notariskranten, of na klachten van belanghebbenden. Controles ter plaatse zijn zeer tijdsintensief en bieden te weinig meerwaarde in onze huidige digitale maatschappij.
Een groot deel van de woningen wordt verkocht of verhuurd via een immomakelaar. Deze woningen zijn ook allemaal terug te vinden op de website van de betreffende makelaar. Particulieren die ervoor kiezen om zelf hun woning te verkopen of te verhuren maken tegenwoordig ook vaak gebruik van websites zoals Immoweb of zij plaatsen advertenties in streekkranten. Het aantal woningen dat verkocht of verhuurd wordt enkel en alleen via de klassieke ‘te koop’- of ‘te huur’-affiches aan de woning, is zeer beperkt en zelfs te beperkt om controles ter plaatse te verantwoorden. Het uitvoeren van deskcontroles is met het huidige personeelsbestand van het VEA de efficiëntste manier om de aanwezigheid en de advertentieplicht van het EPC te controleren. U weet dat het personeelsbestand en de werking van het VEA hier al een paar keer aan bod zijn gekomen. De deskcontroles zullen ook in 2018 worden voortgezet. Met de beperkte mensen en middelen waarover het VEA beschikt, moeten er nu eenmaal keuzes worden gemaakt. Ook met betrekking tot waar en hoe er controles worden uitgevoerd.
Het blijkt dat de EPC-regelgeving bijzonder goed wordt nageleefd, niet het minst als gevolg van het uitvoeren van controles. In 98 procent van de gecontroleerde woningen was het EPC aanwezig bij het te koop of te huur stellen van een woning. Daar kun je alleen maar van dromen: 98 procent van de doelstelling behalen! In 93 procent van de gecontroleerde advertenties werd voldaan aan de advertentieplicht.
De Europese richtlijn betreffende de energieprestaties van gebouwen stelt dat de lidstaten ervoor zorgen dat de energieprestatiecertificering van gebouwen op een onafhankelijke wijze moet worden uitgevoerd door gekwalificeerde en/of erkende deskundigen die hetzij zelfstandig hetzij in dienst van een openbaar orgaan of een particuliere onderneming optreden. Tegelijkertijd stelt diezelfde richtlijn dat de lidstaten erop toezien dat er onafhankelijke controlesystemen worden ingesteld voor de EPC’s. De lidstaten kunnen de organisatie van dergelijke onafhankelijke controlesystemen delegeren. Een beroepsinstituut van energiedeskundigen is misschien de facto niet voldoende onafhankelijk ten opzichte van zijn leden, waardoor de delegatie van een dergelijk controlemechanisme naar een beroepsinstituut van energiedeskundigen niet voldoet aan de bepalingen van de Europese richtlijn. Maar, mijnheer Gryffroy, ik zal dit laten onderzoeken.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Dit laatste zou misschien een interessante piste kunnen zijn, al is het maar om het VEA te ontlasten van die taken. Dan kan het agentschap zich met belangrijkere taken bezighouden dan met de feitelijke controles en de administratie die erbij hoort.
De heer Danen heeft het woord.
Er zijn met betrekking tot de energieprestatiecertificering heel wat problemen of mankementen. Een aantal maanden geleden heb ik ook op een aantal tekortkomingen gewezen. Het zou goed zijn om het nog eens te monitoren en te evalueren. We moeten inderdaad het VEA ofwel meer mankracht en middelen geven – en ik wil u daarbij helpen, minister – ofwel moeten we schuiven. Want het kan toch niet dat we gaten laten vallen in een van de belangrijkste instrumenten die ervoor moeten zorgen dat onze woningen energiezuiniger zijn en worden. Dat zou echt niet mogen gebeuren.
De heer Gryffroy vroeg ook naar de kosten-batenanalyse van de controles. Minister, ik weet niet of u daarop hebt geantwoord. Is dat gebeurd? Er wordt blijkbaar weinig gecontroleerd. Werd ooit eens structureel bekeken of de kosten en baten in evenwicht zijn?
Minister Tommelein heeft het woord.
Mijnheer Gryffroy, dat is een interessante piste. We gaan dat verder onderzoeken.
Over de kosten en baten ben ik, denk ik, duidelijk geweest. We hebben een zeer grote efficiëntiegraad van 98 procent. Dat is in orde. Wij voeren meer dan 3000 controles uit, steekproefsgewijs. Wij doen dat vanaf de desk en niet ter plaatse. Dat betekent dat wij kiezen voor de efficiëntste kosten-batenanalyse: goede resultaten met zo weinig mogelijk kosten. Dat staat buiten kijf.
De vraag om uitleg is afgehandeld.