Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Nevens heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, de hoofdriool onder de Vilvoordelaan in Brussel is met zijn 4,4 meter hoogte een van de grootste riolen in België. Door de lage hellingsgraad van de riool slaat er bezinksel neer. Sinds het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest tien jaar geleden het beheer van de collector overnam van de stad Brussel, is het hek van de dam en werd de riool niet meer gereinigd, iets wat normaal gezien jaarlijks moet gebeuren. Daardoor hoopt er zich vuil in op en stort die veel sneller over in de Zenne.
Experts noemen dit frequent overstorten, dat in 2016 gemiddeld om de 1,7 dagen in werking trad, ‘catastrofaal voor het leven in de rivier’. Minister, toen ik u ondervroeg over deze hemeltergende situatie in de commissie Leefmilieu, sprak u over een ‘terugval van de biologische waterkwaliteit’ van de Zenne. Uw Brusselse evenknie, mevrouw Fremault, kondigde aan dat de collector ten laatste begin dit jaar schoongemaakt zou zijn. Helaas is dat nog niet het geval, met alle gevolgen van dien voor de biodiversiteit in het Vlaamse deel van de Zenne. In een reactie wijt Vivaqua dat aan de ‘zeer strenge regelgeving’. De kandidaturen om de opdracht om de riool te reinigen, in de wacht te slepen, moeten volgens Vivaqua binnen zijn tegen 3 april, wat maakt dat de riool ten vroegste tegen de zomer gereinigd zal worden.
Minister, u verwees in uw antwoord op mijn vraag in de commissie van 30 mei 2017 naar de uitgebreide mogelijkheden die Vlaanderen in dezen heeft om het dossier van nabij op te volgen en te sanctioneren indien nodig. U zei: “Een boetebepaling, informatieverstrekking, jaarlijks overleg tussen Aquafin en de Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer (BMWB), uitsluiting van de kosten voor het dienstgebouw en uitsluiting van bepaalde advocatenkosten. We kunnen sinds dat addendum stellen dat de opvolging een stuk beter verloopt.”
Minister, hoe kan het dat, ondanks de door u aangehaalde instrumenten, de collector nog steeds niet gereinigd werd? U zei bijna een jaar geleden dat ‘de VMM de situatie van de overstortproblematiek verder blijft opvolgen in nauw overleg met de bevoegde Brusselse diensten’. Waar loopt het dan juist mis?
In de pers lazen we dat het opstellen van het lastenboek complex was en dat de regelgeving rond overheidsopdrachten een en ander bemoeilijkte. Vindt u dat deze redenen een significante verlenging van de vervuiling tot gevolg mogen hebben?
Hoe zult u deze lakse houding en het non-beleid van de Brusselse Regering beantwoorden? Schreef u reeds boetes uit? Waarom niet?
Nam u reeds contact op met uw Brusselse collega om dit aan te kaarten? Wat was de uitkomst van dat eventuele overleg?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega Nevens, ik dank u voor de opvolgingsvraag. We hebben er inderdaad al over van gedachten gewisseld.
U weet dat er een contract is tussen Aquafin en de BMWB. Jaarlijks is er een overleg. Het overleg heeft plaatsgevonden op 8 december 2017 en de problematiek is daar op tafel gelegd. Het blijkt dat de betrokken collector in beheer is, niet van de BMWB, maar wel van Vivaqua. Wij hebben daar dus geen contractuele relatie mee. Wij kunnen op dat vlak geen boetes of dergelijke opleggen op basis van het contract.
De Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer (BMWB) heeft een vergadering belegd met alle betrokkenen over de sedimentatieproblematiek. Er is een bestek uitgeschreven om dat op te lossen. Uiteraard hebben we zelf ook contact gehad met Brussel. Er is wat vertraging omdat dat binnen de wetgeving Overheidsopdrachten moet gebeuren. Men wil structurele maatregelen nemen om het onderhoud vlotter te laten verlopen.
Het goede nieuws is dat er in het kader van een Europees project, het Beliniproject, dat samen met de drie gewesten loopt, een groot bufferbekken komt, zodanig dat de overstorten op dat moment – er is 10 miljoen euro voor uitgetrokken – niet meer richting de Zenne moeten gaan. Dat is goed nieuws, en u kunt alleen maar tevreden zijn dat dit wordt aangepakt. Ook al duurt het langer dan we zouden willen, de oplossing is in de maak.
De heer Nevens heeft het woord.
Minister, ik ben altijd blij met goed nieuws. Hopelijk zien we hier licht aan het einde van de tunnel. Alleen is de tunnel vrij lang. Als men op dergelijke problemen, die een dergelijke impact hebben op het milieu en op de waterkwaliteit van de Zenne, nu pas reageert, dan heb ik daar bedenkingen bij. Ik stel me in de plaats van vele bedrijven en lokale overheden die enorm veel inspanningen doen om de waterkwaliteit – ik weet dat u daar ook achter staat via het beleid dat u vandaag voert – te verbeteren.
De laksheid waarmee Brussel deze problematiek aanpakt, is hemeltergend. Dit neemt heel veel tijd in beslag. Met alle respect voor de procedures, dit is geen nieuw probleem. Dit is schuldig verzuim. Het is het nalaten van het onderhouden van de hoofdriolen van Brussel, wetende dat de impact voor rekening is van Vlaanderen.
Minister, ik besef dat u graag goed nieuws brengt, maar in deze zaak zou het goede nieuws zijn dat u een pv zou laten opmaken door de Milieu-inspectie, dat u hard zou optreden, dat u een waarborg zou vragen tot het probleem echt van de baan is. Zelfs met de 10 miljoen euro van Europa voor de aanleg van een bufferbekken en de procedures die nodig zijn om dergelijke infrastructuur aan te leggen, gaan we helaas alweer tien jaar verder zijn als alles goed meevalt. Als alles op wieltjes loopt, kunnen we de problemen die er vandaag zijn en die er al tien jaar lang zijn door nalatigheid, aanpakken.
Alleen beseffen we te weinig de grote impact en het probleem dat vandaag in Vlaanderen bestaat inzake waterkwaliteit, die zo slecht is voor de fauna en de flora, dat wordt genegeerd. Minister, ik roep u op om daar paal en perk aan te stellen en een pv uit te schrijven voor de inbreuk die Brussel pleegt ten aanzien van Vlaanderen.
Collega Nevens, in het verleden hebben we al processen-verbaal opgemaakt en gerechtelijke procedures ingesteld. Ik herinner me zeer goed Kerstmis 2009. Toen was er een groot incident waartegen we direct hebben opgetreden. Het was heel frappant. We hebben vastgesteld dat het gerechtelijk onderzoek loopt, maar dat het bijzonder moeilijk is om schade aan te tonen. Je komt vaak tot de situatie dat de milieuschade tijdelijk is en niet kan worden gevat. Jammer genoeg is dat bijzonder moeilijk.
Aan de andere kant denk ik dat je met overleg, met de vinger op de wonde te leggen, en met samenspraak de zaken ook in beweging kunt krijgen. In deze zaak is dat zo. Dat is belangrijker dan rechtszaken aanspannen. Dat is niet altijd de beste manier om zaken op te lossen. Ik zie nu licht in de tunnel en dat is toch wel goed nieuws.
Ik ben het volledig met u eens dat het sneller had moeten gebeuren. Men heeft er ook een uitleg voor, met die overheidsopdrachten. Ik vind die uitleg aanvaardbaar, ook al had ik het graag liever sneller gezien. Nu een gerechtelijke zaak aanspannen of een pv laten opmaken, zou de zaak zeker niet vooruithelpen. In plaats van gerechtelijke procedures uit te vechten, moeten we vooral zorgen dat er resultaat is op het terrein. Vandaag hebben we die garantie zwart op wit vanuit Brussel.
Minister, daarin verschillen we van aanpak. Als lokaal bestuurder hebben wij een verantwoordelijkheid. Ik ben ook lokaal bestuurder en wij hanteren het voorzorgsprincipe. Als er morgen een vrachtwagen met stookolie van de baan gaat en in de gracht terechtkomt, moeten we niet de schuldige zoeken. Dan moeten wij alles doen om de impact op het milieu zo klein mogelijk te houden. Het mag dan kosten wat het wil, wij mogen er middelen aan spenderen, maar achteraf zal de schuldige de factuur van de impact op het milieu en op de waterkwaliteit moeten betalen.
Minister, ik stel voor om dit hier ook toe te passen. We hebben vandaag in Vlaanderen voldoende expertise in huis om aan te tonen… Trouwens, studies uit Brussel zelf tonen aan dat de impact op fauna en flora en waterkwaliteit desastreus is. Ik zou het voorzorgsprincipe ook hier hanteren. Desnoods moet de stop erop. Zo beletten we dat er in de Zenne wordt geloosd zolang het probleem niet is opgelost. Dan zullen ze sneller oplossingen moeten vinden. We moeten dit doen, we moeten een oplossing forceren op korte termijn en niet op de termijn waarop Brussel dit probleem vandaag aanpakt en met allerlei drogredenen voor zich uit schuift. Hadden ze dit dossier vroeger aangepakt…
Elk jaar moet de riolering worden gekuist. 10 jaar lang een riolering van 14,4 meter hoog niet ruimen, dat is slecht bestuur, dat is niet verantwoord.
De vraag om uitleg is afgehandeld