Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid
Verslag
De heer Parys heeft het woord.
Voorzitter, eerst en vooral excuses voor het feit dat ik hier niet om 9 uur was.
Minister, in De Gazet Van Antwerpen en Het Nieuwsblad van 5 maart van dit jaar stond te lezen dat het Antwerpse parket een onderzoek voert naar een omvangrijke fraude met attesten bedrijfsbeheer. Een ex-werknemer van de Antwerpse SYNTRA-afdeling zou die voor aanzienlijke sommen geld hebben verkocht op de zwarte markt. Het zou gaan over 1000 tot 3000 euro per attest. Het is SYNTRA zelf die die fraude op het spoor kwam en uiteraard de politie verwittigde, en de persoon in kwestie werd ontslagen. De afgevaardigd bestuurder van SYNTRA liet weten interne audits te hebben gedaan en enkele processen te hebben bijgespijkerd.
Minister, ik heb daarover een aantal vragen voor u. We weten uiteraard dat u die attesten afschaft. In de toekomst zal dit soort fraude dus alleszins onmogelijk worden. Maar goed, ik heb toch een aantal vragen over het auditproces in het algemeen. Wat is dat reguliere auditproces bij SYNTRA? Welke ICT-tools heeft SYNTRA ter beschikking om in de toekomst ook anomalieën te detecteren? Zijn er bijvoorbeeld statistische gegevens beschikbaar over het aantal attesten, welk soort cursussen, wanneer die worden uitgereikt? Is er een opdeling per afdeling beschikbaar? In welke mate is daarover rapportage aan het Agentschap Innoveren en Ondernemen?
Is er dus in een tweedelijnsauditproces binnen het agentschap voorzien?
Minister Muyters heeft het woord.
Voorzitter, ik ben blij dat er ondertussen een tweede partij aanwezig is in de commissie.
Mijnheer Parys, ik heb me in mijn antwoord inderdaad ook niet gericht op deze fraude, maar ga breder. Ik denk dat dat ook uw bedoeling was met uw vraagstelling. Ik ben al heel blij dat Syntra zelf heeft ontdekt dat er fraude was en daar ook de nodige maatregelen voor heeft genomen. Ik richt me dus op de maatregelen die er zijn om fraude ook in de toekomst te kunnen voorkomen.
Ik wil u dan toch eerst de context schetsen van dat auditproces, want dat gebeurt op verschillende niveaus. Ik denk dat u wel weet dat de vijf SYNTRA-vzw’s in Vlaanderen juridisch onafhankelijke vzw’s zijn. Ze werken wel voor de gesubsidieerde ondernemerschapsopleidingen, en dat is dan onder de voogdij en de controle van het Agentschap voor Ondernemersvorming - SYNTRA Vlaanderen. De SYNTRA-vzw’s hebben natuurlijk wel een eigen verantwoordelijkheid voor hun medewerkers, voor hun financiën, voor hun processen en ook voor hun IT-infrastructuur. Zij mogen en kunnen autonoom werken volgens de gestelde regelgeving en worden dan gecontroleerd en gesubsidieerd door SYNTRA Vlaanderen. Vooreerst voorziet SYNTRA Vlaanderen in diverse controles op de data die de diverse SYNTRA’s met hen uitwisselen. Dat lijkt me logisch. Een van de dingen die men kan nazien, is de correcte toewijzing van modules aan cursisten. Binnen het agentschap is er ook het team Inspectie & Toezicht, dat regelmatig controles doet op de diverse opleidingen die bij de SYNTRA’s worden uitgevoerd. Met name de controle op de correcte registratie van aanwezigheden en de verplichtingen met betrekking tot de eindproeven zijn daar cruciale elementen in. Bij die inspectie worden ook de administratieve processen en procedures grondig bekeken.
Specifiek over SYNTRA AB wil ik toch iets extra zeggen. Op vraag van de commissie audit van de raad van bestuur van SYNTRA Vlaanderen is er specifiek inzake SYNTRA AB de voorbije twee jaar op regelmatige basis geaudit door EY. Die audit focuste op verschillende aspecten van de werking. Het doel van die audit was het geven van concrete aanbevelingen tot verbetering van de algehele werking. Die audit leidde tot een verbeterplan, dat door SYNTRA AB wordt uitgevoerd. Dat auditproces is grondig opgevolgd door de commissie audit van SYNTRA Vlaanderen. De maatregelen die SYNTRA AB neemt om fraude tegen te gaan, werden eveneens door EY onder de loep genomen.
Het eerste dat ik heb geschetst, is dus heel duidelijk: wat doet SYNTRA Vlaanderen in zijn controlebevoegdheid met betrekking tot de vzw’s? Daarenboven voorzien de SYNTRA-vzw’s echter ook in hun eigen processen. Zo zijn er de interne administratieve processen die worden gestuurd door IT. Die worden door de SYNTRA’s continu gemonitord via een aangepaste rapportering, die onder andere zoekt naar anomalieën in de processen. Voor de financiële controle zijn er natuurlijk de commissarissen-revisoren. Elke SYNTRA doet een beroep op een commissaris-revisor. Die heeft een wettelijke verplichting om te controleren, maar onderzoekt en adviseert ook elk jaar wat specifieke punten betreft van de werking van die SYNTRA’ s. In die algemene controle van de revisor is er onder andere ook een diepgaand onderzoek naar de financiële stromen van de organisatie. Eventuele financiële fraude kan op die manier ook nog worden opgespoord. De SYNTRA-vzw’s doen niet alleen dit soort procescontrole. Ze gaan ook voor een ISO-kwaliteitssysteem (International Organization for Standardization). Dat zou dit jaar worden geïmplementeerd bij de SYNTRA-vzw’s. Ik denk dat daardoor de transparantie van processen ook nog kan worden vergroot.
Ook SYNTRA AB zelf stelde een interne controller aan om de interne processen continu te screenen. De controller wijst gebruikers op een foutieve uitvoering van de procedures en laat procedures bijsturen indien nodig. Ik denk dat daarmee dus duidelijk is dat SYNTRA Vlaanderen zijn verantwoordelijkheid heeft, maar dat elke SYNTRA op zich nog eens die procescontrole doet.
Op uw tweede vraag kan ik zeggen dat de SYNTRA vzw's zelf instaan voor de uitbouw van hun eigen IT-systemen. Zoals ik daarnet al zei, hebben ze een eigen rapporterings- en opvolgingssysteem dat in de nodige controles voorziet. Met die rapportering kan op alle aspecten van de werking worden ingegaan. De SYNTRA’s hebben elk ook IT-specialisten in dienst die verder werken aan de uitbouw van deze complexe systemen en de datarapportering. Daarnaast wisselen de verschillende SYNTRA’s permanent en op gestructureerde manier data uit met het agentschap SYNTRA Vlaanderen via het IT-platform ‘Coosy’. Op basis van de data die via dit platform worden verstrekt, kan het agentschap rapporteringen maken en controles uitvoeren, bijvoorbeeld op het vlak van het aantal attesten, cursistenaantallen en dergelijke.
Mijnheer Parys, uw vraag inzake een mogelijke rapportering aan het Agentschap Innoveren en Ondernemen vind ik nogal raar, want SYNTRA Vlaanderen en de SYNTRA’s zitten niet binnen Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) maar binnen het departement Werk en Sociale Economie.
Daarnaast is er ook geen hiërarchische link tussen de departementen en agentschappen. De beheersovereenkomst met de agentschappen wordt opgevolgd door het departement, maar de rapportering gebeurt aan mij als minister om te zien of de beheersovereenkomst vervuld wordt. Er is dus geen hiërarchische band.
Als er ergens een extra audit mogelijk is, dan kom je terecht bij de audits van Audit Vlaanderen. In 2016 was er een procesaudit op de financiering van de ondernemerschapstrajecten bij SYNTRA Vlaanderen. De dubbele controle waar u naar vraagt, is op die manier ook mogelijk. Ik kan dat vragen aan Audit Vlaanderen, maar dat kan ook op andere manieren worden gevraagd. Zij doen zelf ook een aantal audits. Op die manier krijg je effectief die dubbele controle.
De heer Parys heeft het woord.
Minister, ik vind dit een heel afdoend antwoord. U zegt dat het om een drietrapsraket gaat. Veel uitgebreider kunnen we niet zijn. Er is de eigen controle van de vzw of van een van de vijf vzw's. Daarenboven gaan we ook nog naar een ISO-certificering. Dan is er de overkoepelende controle van SYNTRA Vlaanderen die een cel Inspectie en Toezicht heeft en een auditcommissie waarin EWI een aantal processen nakijkt. Het lijkt mij zeer goed uitgebouwd. Wanneer het nodig is, kan Audit Vlaanderen ook nog optreden.
Ik ben dus zeer blij om te horen dat het auditsysteem goed is uitgewerkt. Uiteraard is het bijzonder jammer dat die fraude is gebeurd, maar het is goed dat die in de eerste lijn is vastgesteld door SYNTRA AB.
De vraag om uitleg is afgehandeld.