Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Vraag om uitleg over het niet toekennen van de omgevingsvergunning voor de bouw van het Eurostadion
Vraag om uitleg over het niet toekennen van de omgevingsvergunning voor de bouw van het Eurostadion
Verslag
De heer Ronse heeft het woord.
Na dit toch wel verhitte debat breng ik wat afkoeling in deze commissie.
Minister, vorige week maakte u bekend dat u de omgevingsvergunning voor het Eurostadion weigert. Eerder had de gewestelijke omgevingsvergunningscommissie ook al een vrij duidelijk negatief advies gegeven wegens problemen met de mobiliteit – men dreigde met dit project een verkeersinfarct op de Brusselse ring te creëren – en wegens de onverenigbaarheid met het ruimtelijk uitvoeringsplan, dat onder meer voorziet in een maximum van 50.000 vierkante meter voor recreatie. Ik heb daar twee jaar geleden al voor gewaarschuwd. Het project overstijgt dit zeer sterk. Daarnaast bleken bepaalde elementen uit de aanvraag ook niet te stroken met gegevens in het milieueffectenrapport van 2016. Het dossier stak dus niet zo goed in elkaar.
Ik vind het toch wel nuttig om dit nog eens naar het parlement te brengen, want ik zit nog met een aantal vragen. Het zijn geen fundamentele vragen, maar het zijn toch vragen die, denk ik, best mogen worden gesteld.
Zijn er buiten het advies van de gewestelijke omgevingscommissie nog andere gronden waarop u de aanvraag inzake omgevingsvergunning hebt geweigerd? Of is het puur het advies, en alle elementen in dat advies?
We zitten nu met die site. We zijn allemaal – ik spreek minstens voor mezelf – blij dat de regelgeving wordt gerespecteerd. Ik vind de keuze die werd gemaakt verstandig. Maar wat zal er verder gebeuren met de ontwikkeling van die site, nu de plannen voor het Eurostadion definitief lijken te zijn begraven?
Mevrouw Segers heeft het woord.
Minister, op 30 januari 2018 raakte bekend dat u geen omgevingsvergunning toekent voor de bouw en exploitatie van een voetbalstadion op Parking C in Grimbergen. U volgt daarbij het ongunstige advies van de gewestelijke omgevingsvergunningscommissie en u besluit dat de hinder en risico’s voor mens en milieu “niet tot een aanvaardbaar niveau worden beperkt”. Ik kan mij volmondig achter die stelling scharen.
Is het Eurostadionproject hiermee definitief van de baan? Op basis van wat we daarna in de pers konden lezen, leek dat toch nog niet zo zeker. Zo niet, welke beroepsprocedures kan projectontwikkelaar Ghelamco nog ondernemen?
Hebt u de voorwaarden gesteld voor wat ‘een aanvaardbaar niveau’ van hinder en risico’s voor mens en milieu zou kunnen zijn? Heeft de gewestelijke omgevingsvergunningscommissie daar onderzoek naar gevoerd?
De heer Sintobin heeft het woord.
Voorzitter, ik ga niet herhalen wat de collega's voor mij hebben gezegd. Minister, het gebeurt waarschijnlijk niet zo vaak dat een beslissing van u op zo'n breed draagvlak kan rekenen. Ik heb het dossier gevolgd of proberen te volgen van in het begin. Het lijkt toch dat alle regels en procedures zijn gevolgd zoals zou moeten en dat de regelgeving werd gevolgd. Dat, wat men ook probeert te beweren vanuit Brussel of vanuit francofone groep, er andere motieven zouden hebben gespeeld bij u en bij de beslissingen in het algemeen, is volgens mij duidelijk niet het geval.
Die site is er nu. Ik weet ook wel dat het eigenlijk niet uw opdracht is om een invulling te geven aan het terrein, maar er zijn toch wel wat vragen van allerlei actoren, niet het minst van de gemeente Grimbergen, maar ook van omwonenden, over wat er nu gaat gebeuren met het terrein en welke invulling het zal krijgen.
Ik sluit me ook graag aan bij de vraag van mevrouw Segers. Ook voor mij is het niet duidelijk of dit project nu definitief begraven is, of welke procedures er eventueel nog mogelijk zijn vanwege de bouwheer.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega's, misschien is het goed om eerst nog even kort de procedure en de geschiedenis te schetsen. De nv Ghelamco Invest heeft op 14 september 2017 een omgevingsvergunning aangevraagd voor de bouw en de exploitatie van een multifunctioneel complex, een campusgebouw, een paviljoen en een ondergrondse parkeergarage op parking C. De gemeente Grimbergen organiseerde van 12 oktober tot 10 november 2017 een openbaar onderzoek, waarbij 1238 personen en 47 petitielijsten, ondertekend door 1279 personen, bezwaren indienden. De stad Brussel organiseerde van 19 oktober tot 17 november 2017 een openbaar onderzoek, waarbij 28 opmerkingen werden gemaakt.
Ik heb vele adviezen ontvangen: negen gunstige adviezen van het directoraat-generaal Luchtvaart van de FOD Mobiliteit en Vervoer, van de veiligheidscommissie van de FOD Binnenlandse Zaken, van de dienst Waterlopen van de provincie Vlaams-Brabant, van de nv Fluxys, van Leefmilieu Brussel, van het team Watertoets van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), van de dienst Natuurlijke Rijkdommen van het Departement Omgeving, van de afdeling Energie, Klimaat en Groene Economie en van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij. Ik kreeg één deels gunstig, deels ongunstig advies van de afdeling Ecologisch Toezicht van de VMM. Ik ontving acht ongunstige adviezen: van de gemeente Grimbergen, van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken, van het Agentschap Wegen en Verkeer, van het Vlaams Energieagentschap, van de dienst Grondwater van de VMM en driemaal van het Departement Omgeving, bevoegd voor milieu, ruimte en luchtkwaliteit.
Alle adviezen gaan naar de gewestelijke omgevingsvergunningscommissie (GOVC), en het geïntegreerd advies was eveneens ongunstig. Daaruit bleek dat de hinder en de risico’s voor mens en milieu niet tot een aanvaardbaar niveau worden beperkt, de aanvraag niet in overeenstemming is met de stedenbouwkundige voorschriften en de aanvraag niet verenigbaar is met een goede mobiliteit.
De totale oppervlakte van de verschillende recreatieactiviteiten samen bedraagt beduidend meer dan de toegestane 50.000 vierkante meter in de stedenbouwkundige voorschriften van het geldende gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan. Het gaat zelfs om meer dan het dubbele van wat op die locatie stedenbouwkundig mogelijk is, namelijk een totale oppervlakte voor recreatie van bijna 100.000 vierkante meter, waarbij de oppervlaktes voor sanitair, horeca, circulatieruimte en nutsvoorzieningen niet eens werden meegerekend, hoewel zij deels ten dienste van de recreatieve activiteiten staan.
De vergunningsaanvraag gaat inzake mobiliteit bovendien uit van een ambitieuze modal split met alternatieve vervoersmodi van en naar het Eurostadion – het gaat dan over fietsers, voetgangers en openbaar vervoer –, maar maakt niet duidelijk hoe die modal split precies kan worden gerealiseerd. De aanvraag verschaft evenmin inzicht in de functionaliteit van de verschillende zones op de site, zodat de bijkomende verkeersgeneratie heel onduidelijk is.
De finale vergunningsaanvraag uit 2017 verschilt ook van de milieueffectenrapportage uit 2016 waaruit de milieueffecten van het aangevraagde project moeten blijken. Om die redenen heb ik de vergunningsaanvraag voor de bouw en exploitatie van een Eurostadion geweigerd. Ik volgde daarbij het advies van de GOVC, zonder toevoeging van andere gronden voor deze weigering. Dit advies bevatte meerdere doorslaggevende en pertinente weigeringsmotieven waarbij ik niet anders kon dan mij er in mijn beoordeling van de aanvraag bij aansluiten. De beslissing gaat alleen over een beoordeling van dit project en bevat geen voorwaarden van wat wel aanvaardbaar is. We kunnen dat niet doen in een vergunning. Dat is onmogelijk. Elke aanvraag wordt beoordeeld aan de hand van de bepalingen in de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, VLAREM II en het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Afbakening van het Vlaams stedelijk gebied rond Brussel en aansluitende openruimtegebieden’. Indien de aanvrager twijfelt aan de wettigheid van deze weigeringsbeslissing, kan hij tegen deze beslissing een verzoekschrift tot schorsing en/of vernietiging indienen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Hij beschikt hiervoor over een termijn van 45 dagen, te rekenen vanaf de dag van de betekening van de beslissing.
De Vlaamse overheid zal op dit ogenblik geen initiatieven nemen omtrent de verdere ontwikkelingen van de site op parking C. We zijn geen eigenaar en we zijn ook niet bevoegd. Als het over sportinitiatieven gaat, kan en moet het ook niet mijn bedoeling zijn om mij daar actief in te moeien. Ik wil er trouwens nog aan toevoegen dat de stad Brussel grondeigenaar is van de percelen en dat er in 2016 een erfpachtovereenkomst gesloten is met de aanvrager. Wie over de erfpacht beschikt, zal duidelijk moeten maken wat mogelijk is.
Collega Segers, u vraagt wat er dan wel kan op die site. Ik heb gezegd dat het binnen die verschillende regelgeving moet passen. Elk nieuw initiatief zal worden beoordeeld op basis van die bepalingen.
De heer Ronse heeft het woord.
Minister, ik heb een raar gevoel. Het voelt een beetje tragisch aan. Net drie jaar geleden zei ik hier een aantal zaken die u nu, uiteraard op een veel welbespraaktere manier, brengt. Het hele verhaal rond recreatie, dat wat in het RUP staat ver overtreft, hebben we hier drie jaar geleden al glashelder gebracht. U treft absoluut geen schuld, maar het stond in de sterren geschreven. Ik vind het bijzonder spijtig voor heel voetbalminnend Vlaanderen en ver daarbuiten dat men vanuit de Brusselse megalomane elite toch maar koppig is blijven doorzetten met een dossier waarvan ze eigenlijk wisten dat het compleet haaks stond, maar dan ook compleet haaks, op wat er in de voorschriften stond. Ze hebben daar eigenlijk alle kansen om ons als wendbare, ondernemende, ambitieuze regio te positioneren, compleet gefnuikt. We hebben ook een tijdlang gepleit voor alternatieven die er voorhanden zijn. Het is bijzonder tragisch. We kunnen de klok niet terugdraaien, helaas. Het is tragisch, en ik denk dat u een wijs besluit hebt genomen.
Wat me nog meer pijn aan het hart doet, is de toekomst. Zij hebben dus een erfpacht gegeven aan de aanvragers voor die vergunning. Ze gingen er eigenlijk al bijna van uit, zonder met Vlaanderen te overleggen, dat het allemaal wel in orde zou komen. ‘We zijn gewend van dingen te doen en het komt altijd wel in orde. We hebben daar verschillende manieren voor. Het komt wel goed. We gaan het in erfpacht geven – dat kan tot 99 jaar gaan – en doe maar.’ Eigenlijk gijzelen ze een beetje de ontwikkelingskansen voor die site, die toch op Vlaamse grond ligt, en waar toch heel veel mee kan en zou moeten worden gedaan. Ik weet dat het uw bevoegdheid niet is, maar ik denk dat het ook voor de Vlaamse Regering nuttig zou zijn om na te gaan wat er met die grijze landmark op Vlaams grondgebied zou kunnen gebeuren. Ik denk dat er toch veel Vlamingen zijn die stilletjes dromen en hopen dat daar iets moois, een oase van groen of wat dan ook, zou kunnen oprijzen.
Minister, tot daar mijn gevoelens over dit dossier.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Minister, eigenlijk wil ik ook mijn gevoelens uiten over dit dossier. (Gelach)
Echt waar, wij hebben al jaren onze bezorgdheid over dit dossier op tafel gelegd. Het was van meet af aan duidelijk dat in de plannen die Ghelamco neerlegde, werd gegoocheld met cijfers over vierkante meter. Ik herinner me dat oorspronkelijk het plein zelfs niet was meegerekend als zone van recreatie. Er werd ongelooflijk gegoocheld met cijfers. Het was van meet af aan duidelijk dat dit nooit kon passeren. Er zijn ook spelletjes gespeeld in verband met een buurtweg die niemand wist liggen.
Van in het begin hadden we eigenlijk duidelijk moeten zeggen dat het momenteel een grijze betonvlakte is waar ontwikkeling meer dan ooit nodig is, en dat op de meest filegevoelige plaats in Vlaanderen, we absoluut moeten waken over de mobiliteit, en dat we samen moeten zoeken naar een gedragen oplossing, die ook goed is voor de inwoners van Grimbergen. Ze hebben die inwoners aanvankelijk proberen te paaien met het feit dat er een park zou komen, maar dat bleek een park te zijn dat zou worden afgesloten na zonsondergang. Ze werden met een kluitje in het riet gestuurd. Dit is een project dat zo verkeerd is ingediend, zo verkeerd is behandeld. Zelfs de voetballiefhebbers zitten ernaar te kijken en vragen zich af welke kans ze hebben gemist. Dit dossier is echt een triest spektakel geweest.
De vraag die mij het meest bezighoudt, minister, is of het nu echt ‘over and out’ is. Waarmee kan Ghelamco nog afkomen? Waarmee kunnen andere ontwikkelaars nog afkomen? We willen er allemaal wel iets anders dan die grijze betonvlakte die er momenteel ligt. Ik zou graag hebben dat u daar nog even een antwoord op geeft.
De heer Sintobin heeft het woord.
Ik ga mijn gevoelens niet uiten. Er is geen beginnen aan.
Minister, ik heb bij aanvang gezegd dat het niet gauw gebeurt dat u een beslissing neemt die zo breed gedragen is, maar toen moest de repliek van de twee collega's nog komen. Als ik collega Ronse, als gewezen UNIZO-man, hoor pleiten voor de invulling als een oase van groen, dan heb ik het helemaal niet begrepen. Waar de collega's wel een punt hebben, is dat het een dossier is waarvan we in het begin al een beetje konden inschatten wat de uitkomst zou zijn.
Ik weet niet of het de bedoeling was van de collega's, maar u hebt bewezen dat we de regelgeving en de procedures hebben gevolgd. Wat we misschien aan de hand van dit dossier kunnen vaststellen, is dat de procedures veel te lang duren en dat zulke zaken veel te lang aanslepen. Het is trouwens niet het enige voorbeeld. We hebben er hier vorige week nog over gesproken: het is dezelfde persoon die het Eurostadion wilde bouwen, die nu misbruik maakt van procedures in een ander dossier.
Minister, ik wil alleen maar zeggen dat de procedures en de regelgeving zijn gevolgd. We kunnen hier nog een uurtje doorgaan met het uiten van onze gevoelens, maar ik denk dat u de juiste beslissing hebt genomen.
De invulling van het terrein is inderdaad niet uw opdracht. U kunt het wel correct inschatten. Wanneer er een nieuwe aanvraag gebeurt, zal er ongetwijfeld een nieuwe procedure worden opgestart en zal de regelgeving worden gevolgd zoals ze moeten worden gevolgd.
Mevrouw Moerenhout heeft het woord.
Ook Groen heeft altijd zijn bezorgdheid geuit over dit dossier, net vanwege de impact op mens, milieu en mobiliteit, wat de minister ook terecht aangaf. Parking C ligt op een steenworp van andere grote projecten die al dan niet in de steigers staan, op een steenworp van de luchthaven enzovoort.
Al die projecten bevinden zich langs de Brusselse ring, die – zoals de collega net zei – nu al totaal stilstaat en verzadigd is. Minister, mijn fractie is dan ook heel blij met uw beslissing. We willen u daarvoor danken en hopen op een even heldere en breed gedragen beslissingskracht van uw kant bij andere projectvoorstellen langs die Brusselse ring en in dezelfde regio.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Die procedure heeft niet te lang geduurd. Er zijn nog geen vijf maanden verstreken tussen het indienen van de omgevingsvergunning op 17 september 2017 en de uitspraak in januari 2018. Toon mij één land in Europa waar in vijf maanden tijd over een dergelijk dossier zo snel wordt beslist. In die vijf maanden moet er een openbaar onderzoek gebeuren op verschillende niveaus, moet er van al die verschillende instanties een advies worden gevraagd en moet men ervoor zorgen dat de beslissing goed is onderbouwd. Het is dus niet zo dat dergelijke zaken in Vlaanderen veel te lang duren. Vijf maanden tijd om rechtszekerheid en duidelijkheid te geven aan iemand die een omgevingsvergunning indient, lijkt me goed gewerkt van onze diensten. Dat bewijst dat de nieuwe procedures die we hebben ingezet, goed en performant zijn. Dat mag ook eens wel eens worden gezegd.
Aan de collega’s die nu vanuit hun buikgevoel zeggen dat ik een fantastische beslissing heb genomen en dat ik even consequent moet zijn in alle andere beslissingen, wil ik zeggen dat ik hoop dat zij die lijn doortrekken naar andere dossiers waarin bijvoorbeeld alle adviezen gunstig zijn. In dergelijke dossiers vinden zij het dan een schande dat ik alle adviezen volg en een vergunning verleen. Het gaat dan ook over projecten rond Brussel. Ik vind het heel eigenaardig dat men het in het ene dossier fantastisch vindt dat we consequent zijn en de adviezen volgen maar dat men dat in andere dossiers een schande vindt. Ik vraag dan ook een beetje consequent te zijn in de opmerkingen die worden geformuleerd.
Ik voel me geflatteerd door jullie sympathie voor de beslissing die ik heb genomen, maar die is louter gebaseerd op alle elementen uit het dossier. Ik probeer dat door te trekken in alle dossiers en ik hoop dat jullie die lijn ook doortrekken in de opmerkingen die jullie altijd formuleren in tal van andere, ook mediagevoelige dossiers. Ik vraag op dat vlak voldoende ernst en een goede kennis van de dossiers.
Ik hoor iedereen graag vragen wat ik nu met die grond zal doen, maar die grond is niet onze eigendom, dat is eigendom van Brussel. Zij hebben dat in erfpacht gegeven, het is hun recht om dat te doen. Vanuit Vlaanderen hebben wij goed afgebakend wat er op die grond mogelijk is. We hebben dat collectief beslist in het kader van het ruimtelijk uitvoeringsplan van het strategisch gebied rond Brussel. Dat is ingekleurd voor recreatie en er staat zelfs op hoeveel vierkante meter recreatie dat kan zijn. Wanneer de aanvrager zich daar halsstarrig niets van aantrekt en probeert die recreatie op een creatieve manier anders in te vullen, dan is dat een risico dat de private aanvrager neemt en moet hij of zij dat ook inschatten. Er is heel veel vooroverleg geweest met de diensten en men wist perfect wat de voorwaarden waren. Het zal nu aan de verschillende partners zijn om uit te maken wat er op die grond gebeurt. Ik hoop dat men daaruit geraakt en dat men daar een consequente vergunningsaanvraag aan koppelt.
Tot slot nog een laatste punt waarbij ik spreek vanuit de visie die we vanuit de Vlaamse Regering hebben goedgekeurd op het vlak van het BRV. Iedereen heeft altijd de mond vol van hergebruik van terreinen en van verdichting. Dit lijkt me wel een site die goed gelegen is en waar men veel mee kan doen in het kader van de visie die Vlaanderen heeft op het vlak van BRV. Maar nogmaals, het zal de initiatiefnemer of de eigenaar zijn die daar verder over beslist.
Om met een positieve noot te eindigen: het is inderdaad lang geleden dat ik een beslissing heb genomen over een vergunningsaanvraag waarover zoveel consensus bestond. Ik herhaal echter dat dit alles te maken heeft met wat er in het dossier staat en niets met mijn persoonlijke overtuiging of emotie op dat vlak.
De heer Ronse heeft het woord.
Minister, ik wil u oprecht feliciteren en ik hoop echt dat u de tijd kunt nemen om van die kamerbrede felicitaties te genieten. U maakt zich een beetje druk, maar ik zou zeggen: geniet er echt van. En ik meen dat echt.
U hebt bewezen dat u inderdaad in staat bent om procedures in te korten tot vijf maanden. Dat is sterk en ongezien.
U hebt aan maatschappelijke druk weerstaan en u hebt het hoofd koel gehouden. U bent ook altijd zakelijk gebleven. Ook toen wij vanuit het parlement vragen stelden, antwoordde u dat u geen uitspraken zou doen over dit dossier tot er een beslissing was. Dat getuigt van een grote integriteit, en daar mag u best fier op zijn.
Wat de verdere invulling van de site betreft, ben ik het niet volledig met u eens. Het is niet omdat Brussel eigenaar is en dat in erfpacht heeft gegeven en wij via een ruimtelijk uitvoeringsplan hebben gezegd wat daar wel of niet op mag komen, dat we nu moeten afwachten en hopen dat er eindelijk een verstandige beslissing wordt genomen die binnen die voorschriften past. Die site is zo groot en belangrijk en heeft zodanig veel potentieel – u gaf het zelf aan in het kader van het BRV – dat we toch op Vlaams niveau proactief misschien eens met Brussel kunnen gaan praten om ervoor te zorgen dat daar iets treffelijks kan komen. Daar is toch niets mis mee. Ongetwijfeld zullen mijn collega’s uit Vlaams-Brabant en de regio Grimbergen zoals onder meer de heer Nevens, die nu zeker en vast de livestream aan het volgen is, daar nog op terugkomen.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Het dossier zoals het toen is ingediend door Ghelamco, was niet goed. Het gegoochel met de cijfers heeft hen uiteindelijk genekt. Minister, het is goed dat de diensten dat hebben doorprikt. Dit was echt niet conform de voorschriften.
Dit dossier heeft ook geleden onder een aantal communautaire spelletjes, en dat is jammer. Ik denk dat het nu tijd is dat Vlaanderen en Brussel samen nadenken over een bestemming voor deze site, die absoluut een bestemming behoeft. Nu is het een troosteloze vlakte.
Er moet ook rekening worden gehouden met de mobiliteit. Het is van primordiaal belang voor de Vlamingen en voor alle mensen die dagelijks op de Brusselse ring rijden, dat wat er ook komt op die site, ook rekening houdend met alle andere projecten op de Brusselse ring waar mevrouw Moerenhout naar verwees, er niet nog meer overlast komt inzake mobiliteit. We moeten ook rekening houden met het Belgisch voetbal dat daar ook de dupe van is. Dit dossier is een slecht staaltje van hoe België werkt en hoe onze deelstaten met elkaar omgaan. We moeten daar echt uit leren.
De heer Sintobin heeft het woord.
Minister, ik zag de heer Vandaele ongemakkelijk worden bij de lofbetuigingen die u kreeg van de heer Ronse. Het zal waarschijnlijk eenmalig geweest zijn.
Wat uw verwijzing naar andere dossiers betreft, veronderstel ik dat u het niet over mij hebt. Ik moet zeggen dat ik inderdaad verkeerd was toen ik sprak over een lange procedure. Ik had het over het dossier in zijn geheel. In de publieke opinie maakt men natuurlijk geen onderscheid tussen een ingetrokken aanvraag en een opnieuw ingediende aanvraag. Men ziet het geheel van het dossier en men oordeelt dat het al een hele poos aansleept. Dit wilde ik even rechtzetten.
Mevrouw Segers, er is hier absoluut geen sprake van communautaire spanningen. De regelgeving wordt hier gevolgd. Net zoals elke burger de regelgeving, de wetgeving en de decreten moet volgen, moeten ook Brussel en de francofonen de Vlaamse regelgeving volgen. Communautaire spanningen, dat is een dooddoener. Wat ook een dooddoener is, is het Belgische voetbal daarbij te betrekken. Er zijn maar weinig Europese landen waar er een nationaal stadion bestaat. Men speelt de interlands meestal in deftige stadions over de volledige regio. Men zou beter zorgen voor deftige voetbalstadions in heel Vlaanderen in plaats van voor één centraal Belgisch voetbalstadion waar ik al helemaal niet gek op ben.
Communautaire spanningen en het Belgisch voetbal spelen hier volgens mij geen rol, wel het volgen van de regelgeving.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.