Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
Opnieuw kwam het zogenaamde federale afschakelplan en de strategische reserve ter sprake. Federaal minister van Energie Marghem kwam in moeilijke papieren, want er werd gevreesd dat er in de winter geen strategische reserve beschikbaar zal zijn om eventuele stroomtekorten op te vangen. De vraag is intussen een beetje achterhaald, want de strategische reserve is nu opgelost, maar er moet nog een akkoord van Europa binnenkomen. Voor de strategische stroomreserve hebben we twee gascentrales, één in Vilvoorde en één in Seraing. De hoogspanningsnetbeheerder Elia heeft er echter voor gewaarschuwd dat deze capaciteit niet langer toereikend zal zijn. Men spreekt over een nood van 900 megawatt, terwijl we nu aan 750 megawatt zitten. Demand side response (DSR) is niet mee opgenomen in het concept van strategische reserve. De contracten moesten voor 31 oktober afgesloten zijn; dat klinkt nu raar, maar mijn vraag dateert van 4 oktober.
Met de onzekerheid van de kerncentrales in 2014 en 2015 kwam de bevoorradingszekerheid op de helling te staan. Om daarop in te spelen werd een afschakelplan aangekondigd om met een georganiseerde brown-out een black-out te vermijden. Concreet worden een aantal hoogspanningsposten in een welbepaalde schijf afgeschakeld. Om rekening te houden met de tal van kritische bemerkingen werd het federale afschakelplan in 2015 bijgestuurd en aangepast.
Vlaanderen wordt betrokken bij die besprekingen. In deze commissie hebben we u al aangegeven om in het afschakelplan de decentrale energieproductie niet mee af te schakelen. Elia zou zich daarvoor hebben geëngageerd. Als Vlaanderen optimaal wil inzetten op de decentrale productie is het belangrijk dat dit niet wordt afgeschakeld bij een brown-out.
Is alle decentrale productie reeds in kaart gebracht? Op welke manier verloopt het overleg tussen de overheden en de netbeheerders, zowel distributie als transport? U gaat misschien zeggen dat u enkel voor Vlaanderen kunt spreken. Hoe werd het afschakelplan van vorige winter geëvalueerd? In hoeverre kan men spreken van een gezamenlijk afschakelplan? Zijn er aanpassingen nodig sinds het vorige afschakelplan? Op welke manier zal ervoor worden gezorgd dat de decentrale energieproductie niet wordt afgeschakeld? Welke criteria zouden hiervoor worden gehanteerd? Op welke manier heeft Vlaanderen de prioritaire infrastructuur kunnen vrijwaren?
Minister Tommelein heeft het woord.
Elia bevestigt dat de distributienetbeheerders (DNB’s) en Elia een systeem hebben om ervoor te zorgen dat de decentrale productie in de mate van het mogelijke niet wordt afgeschakeld. In de onderstations behorend tot de schijven van het afschakelplan, is een bepaalde hoeveelheid decentrale productie aanwezig. Dit is onvermijdelijk en zal, gezien de stijgende trend in hoeveelheid decentrale productie in België, in de toekomst enkel toenemen.
Teneinde decentrale productie alsook prioritaire klanten, in de mate van het mogelijke, te vrijwaren van afschakeling, heeft Elia in samenwerking met de distributienetbeheerders en reeds specifieke maatregelen getroffen. Zo zal Elia, in geval van schaarste, in samenwerking met de distributienetbeheerders, het afschakelplan op selectieve wijze activeren. Bij deze selectieve activatie zullen feeders met prioritaire klanten, alsook de structureel injecterende feeders, niet worden afgeschakeld. Op deze manier zal de decentrale productie, behorend tot de geactiveerde schijf, in de mate van het mogelijke, worden gevrijwaard van afschakeling.
De DNB’s voeren een oefening uit om deze structureel injecterende feeders in kaart te brengen.
In het geval dat het afschakelplan vanwege bepaalde omstandigheden niet op deze selectieve wijze kan worden uitgevoerd, zal de verbinding tussen het Elianet en het onderstation van de distributienetbeheerder worden onderbroken en zal bijgevolg alle belasting – inclusief prioritaire feeders en structureel injecterende feeders – worden afgeschakeld. Echter, de DNB’s zullen, in samenwerking met Elia, de prioritaire en structureel injecterende feeders zo snel mogelijk na afschakeling opnieuw inschakelen en hervoeden.
In 2015 werd een specifieke, tijdelijke werkgroep afschakelplan opgericht op initiatief van de federale minister van Energie, bestaande uit vertegenwoordigers van de overheden en netbeheerders. Ook de drie regionale crisiscentra namen deel aan de meetings van deze werkgroep. Tijdens deze werkgroep werden de volgende zaken besproken en afgestemd: inhoudelijke en structurele wijzigingen aan het afschakelplan, de toepassingsmodaliteiten, de wijzigingen aan de betrokken regelgeving, de identificatie van prioritaire en gevoelige klanten, de uitwerking van de cartografie.
Verder zijn een continue monitoring en evaluatie opgezet. Hiervoor komt een keer per kwartaal de stuurgroep winteractieplan bijeen. Hierin zetelen de vertegenwoordigers van Elia, de distributienetbeheerders, de Algemene Directie Energie van de FOD Economie, het crisiscentrum van Binnenlandse Zaken en het kabinet van de federale minister van Energie. Tijdens deze vergadering worden mogelijke evoluties en aanpassingen aan het afschakelplan besproken. Er wordt feedback van deze werkgroep gegeven binnen Enover-plenair.
Bijkomend is er een jaarlijkse update van het afschakelplan die wordt gecommuniceerd via het nationaal crisiscentrum aan de gouverneurs, die op hun beurt de burgemeesters van de steden en gemeenten op de hoogte brengen. Ook bij een eventuele aanpassing van de procedure wordt er afgestemd met de regio’s die in het beslissingsproces zijn betrokken.
In het federaal ministerieel besluit dat het afschakelplan vastlegt, is een definitie opgenomen van prioritaire klanten, namelijk de technische hulpsystemen nodig voor de vitale werking van de netten van de transmissienetbeheerder en de distributienetbeheerders, de ziekenhuizen bedoeld in artikel 2 van de gecoördineerde wet van 10 juli 2008 op de ziekenhuizen en andere verzorginrichtingen, de beheercentrales van noodoproepen (100, 101 en 112) op basis van artikel 2, 61°, van de wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie, en de provinciale crisiscentra bedoeld door de ministeriële omzendbrief NPU-1 van 26 oktober 2006 betreffende de nood- en interventieplannen.
De ziekenhuizen, technische hulpsystemen en andere vallen dus onder de definitie van prioritaire klant, en zoals reeds gezegd zullen feeders waarop een prioritaire klant is aangesloten, niet worden afgeschakeld in geval van selectieve afschakeling of zo snel mogelijk worden hervoed in geval van niet-selectieve afschakeling.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Dit is al een hele verbetering ten opzichte van de situatie in 2014-2015. Minister, is er nog een evaluatie gebeurd van de laatste winter 2016-2017 om mee op te nemen in het mogelijke afschakelplan voor 2017-2018 of werd toen besloten dat alles onder controle was?
Ik weet het niet, mijnheer Gryffroy. Ik zal het moeten navragen en laat het u dan weten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.