Verslag vergadering Commissie voor Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering en Stedenbeleid
Verslag
De heer De Loor heeft het woord.
Op 14 oktober 2018 vinden de volgende gemeenteraadsverkiezingen plaats. Ik denk dat heel veel van de collega’s die hier aanwezig zijn die datum hopelijk al met rood hebben aangekruist in hun agenda. Voor alle Belgen geldt de stemplicht, maar ook niet-Belgen die op ons grondgebied verblijven kunnen onder bepaalde voorwaarden stemmen.
Een van die voorwaarden is dat zij zijn ingeschreven als kiezer. Om zich in te schrijven hebben ze waarschijnlijk – als ik mutatis mutandis de regelgeving toepas van 2012 – tijd tot 31 juli 2018. Het lijkt me nuttig om de participatiemogelijkheden voor niet-Belgen aan het lokale democratische leven zoveel mogelijk onder de aandacht te brengen.
In het kader van de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 verscheen hierover een omzendbrief. Hierin was opgenomen hoe niet-Belgen zich als kiezer voor de gemeenteraadsverkiezingen konden registreren. Er werd dan ook in bijhorende formulieren voor registratie voorzien.
Minister, komt er opnieuw een omzendbrief waarin de procedure tot registratie is opgenomen? Zo ja, wanneer ongeveer? Zo niet, waarom niet?
Kunnen niet-Belgen zich vanaf nu al registreren als kiezer voor de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar? En zo ja, kan er gebruik worden gemaakt van de formulieren van 2012 aangezien er nog geen nieuwe versies voorhanden zijn?
Plant u initiatieven om de participatie van niet-Belgen aan de gemeenteraadsverkiezingen te stimuleren? Zo ja, aan welke initiatieven dacht u? Zo niet, waarom niet?
Minister Homans heeft het woord.
Mijnheer De Loor, u weet dat het toekennen van het actieve en passieve kiesrecht aan niet-Belgen een bevoegdheid is van de federale overheid, op basis van artikel 8 van de Grondwet.
Ik ga mijn paraplu hier niet opentrekken: ik heb mij geïnformeerd bij mijn federale vrienden. Vanuit die bevoegdheid heeft de federale minister van Binnenlandse Zaken op 4 september 2017 al een brief gestuurd naar de gemeentebesturen waarin hij uitlegt welke de voorwaarden zijn om het kiesrecht te verkrijgen, welke procedures er moeten worden gevolgd, en welke formulieren men moet gebruiken.
De registratie als kiezer voor de lokale verkiezingen is niet gebonden aan de verkiezing van een bepaalde datum. Niet-Belgische burgers die zich in het verleden reeds als kiezer hebben geregistreerd, blijven die hoedanigheid behouden en zullen dus ook voor de volgende lokale verkiezingen worden opgeroepen. Zij moeten zich niet opnieuw laten registreren tenzij ze zich intussen zelf hebben laten schrappen. Dat lijkt me nogal logisch. Niet-Belgische burgers die zich nog niet hebben geregistreerd als kiezer kunnen dat te allen tijde doen. Voor de deelname aan de lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 is de uiterste datum 31 juli 2018 omdat de kiezerslijsten worden vastgelegd op 1 augustus 2018.
Voor de registratie moet men nog steeds de modelformulieren gebruiken die zijn vastgesteld bij de verschillende besluiten van 13 januari 2006 van de minister van Binnenlandse Zaken, die ook worden vermeld in de brief van mijn collega Jan Jambon van 4 september 2017 aan de lokale besturen.
Plan ik initiatieven om de participatie van niet-Belgen aan de gemeenteraadsverkiezingen te stimuleren? Mijnheer De Loor, ik ben – los van wat minister Jambon allemaal organiseert of van zijn informatiecampagnes of van de manier waarop hij de mensen toch op een deftige manier informeert – van mening dat de gemeentelijke overheden het best geplaatst zijn om de niet-Belgische inwoners van de gemeenten aan te zetten om aan de lokale verkiezingen deel te nemen en om te bepalen welke initiatieven hiervoor het meest geschikt zijn. Hiervoor kunnen de lokale besturen veel beter dan de keizer-kosteroverheid die daar in Brussel zit, zelf rekening houden met de plaatselijke situatie en omstandigheden. Dat getuigt van geloof in de lokale besturen en in meer autonomie voor de lokale besturen.
De heer De Loor heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw duidelijke antwoord.
De vraag om uitleg is afgehandeld.