Verslag vergadering Commissie voor Wonen, Armoedebeleid en Gelijke Kansen
Verslag
De heer Hendrickx heeft het woord.
Voorzitter, ik wil beginnen met de nieuwe secretaris, de heer Peetersille, welkom te heten in ons midden. Ik hoop op een vruchtbare samenwerking.
Minister, sociale huurders die wensen te verhuizen, zijn gebonden aan een aantal voorwaarden. Alleen indien deze verhuis wordt genoodzaakt door een wijzigende gezinssituatie en men binnen het werkingsgebied van dezelfde huisvester blijft, kan dit met behoud van de voorrang. Wie zijn sociale woning bij huisvester A verlaat om niet-dwingende redenen en verhuist naar het gebied van huisvester B, zal daar onderaan de lijst komen te staan. Ongetwijfeld houdt dit heel wat huurders met eventuele verhuisplannen tegen. Anderzijds zou het zomaar toekennen van voorrang aan verhuizende sociale huurders uit andere werkingsgebieden een nefaste impact hebben op de wachtlijsten in een aantal regio’s.
Zowel in Frankrijk als in het Verenigd Koninkrijk is het sociale huurders toegestaan om hun huurwoning te ruilen met zittende huurders uit de rest van het land. Zulke ruil vereist evenwel een wederzijds akkoord. Deelnemers mogen geen huurachterstand hebben, ruil mag niet leiden tot niet-rationele bezetting, huurders moeten minstens een bepaalde tijd reeds in hun woning wonen enzovoort. Dat zijn verschillende voorwaarden. Op deze manier wordt er niet geraakt aan de lokale wachtlijst, dus voor de huisvester biedt dit geen noemenswaardige nadelen. Een aantal websites voorziet zelfs expliciet in platforms waar deze ruilen, in sommige gevallen zelfs een heuse kettingruil, worden gecoördineerd.
Een eventuele toepassing van dit principe in Vlaanderen dient natuurlijk rekening te houden met lokale voorrangsreglementen, die prioriteit toekennen aan bewoners van bepaalde gemeenten. Dat aspect daar gelaten lijkt een en ander me toch de moeite waard om in ogenschouw te nemen.
Minister, bent u bekend met de mogelijkheden in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk om vrijwillig sociale woningen te ruilen? Acht u een toepassing van dit principe in Vlaanderen mogelijk dan wel wenselijk? Ziet u bepaalde decretale of praktische struikelblokken? Wilt u deze mogelijkheid bestuderen?
Minister Homans heeft het woord.
Meneer Hendrickx, u haalt voorbeelden aan uit Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Ook in Nederland kan dat ook, weliswaar onder zeer specifieke modaliteiten. Als we over het ruilen van sociale woningen spreken in het buitenland, moeten we natuurlijk het hele sociale verhuursysteem mee in ogenschouw nemen, want dat verschilt natuurlijk heel hard van het onze.
Ikzelf ben absoluut geen voorstander, momenteel toch niet, om dat systeem in te voeren. Onze huisvestingsmarkt zit nu eenmaal op een andere manier in elkaar. Bovendien hebben we tot vandaag vanuit de sector nog geen enkele vraag gekregen om dat toe te passen. Tijdens de evaluatie van het kaderbesluit Sociale Huur is daarover geen enkele melding gemaakt. De vraag om dat in te voeren in het Vlaamse sociale huurstelsel is dus ook nog niet bestudeerd. Er is geen vraag, ik ben geen voorstander, maar als er vanuit het Vlaams Parlement natuurlijk een luide en breed gedragen vraag komt, willen we dat eventueel wel doen. Maar als de sector zelf geen vragende partij is, weet ik niet of dat nuttig zou kunnen zijn.
Natuurlijk zijn er een aantal voordelen verbonden aan zo'n systeem, maar ik zie toch ook heel wat nadelen die doorwegen ten opzichte van de voordelen. Het voordeel is inderdaad dat het ruilen van woningen voordelen kan opleveren inzake mobiliteit van sociale huurders. Een huurder zal minder aarzelen om naar een andere gemeente te verhuizen of door te schuiven als hij of zij niet de wachttijd moet doorlopen die in de gemeente in kwestie geldt.
Ik zie wel heel veel nadelen. Ik geef er een aantal. Wat met de lokale binding die door de gemeente en een SHM wordt toegepast? Die zal dan in het gedrang komen. Wat met kandidaat-huurders op de wachtlijst die hebben aangegeven in hun eigen stad te willen wonen? Hoe verhoudt zich dat tot de eventuele wisselende huurders? Wat met mensen die een woning hebben gekregen via versnelde toewijzing? Ook die vraag kan terecht worden opgeworpen. En wat met eventuele begeleidingsovereenkomsten van zittende huurders? Het is evident dat er dan ook moet worden voldaan aan de bezettingsgraad. Dat is ook een nadeel.
Daarnaast vraag ik me ook af of de ruilmogelijkheid niet te veel administratieve lasten met zich zal meebrengen voor de huisvestingsmaatschappij zelf. Dat zou niet goed zijn, gelet op het feit dat ze hun handen al vol hebben met het heel ijverig bezig zijn met het aanpassen en verbeteren van de regelgeving. Daar nog eens extra werk bovenop leggen, is op dit moment niet opportuun.
Als ik al deze voor- en nadelen in overweging neem, kom ik tot het besluit dat, tenzij de sector, de huurders of de verhuurders, dat idee toch genegen zou zijn – ik herhaal, ik heb nog altijd geen signaal gekregen –, de mogelijkheid tot de ruil van huurwoningen geen deel zal uitmaken van nieuwe regelgeving.
De heer Hendrickx heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw zeer uitgebreid antwoord, waarin u zelf een aantal vragen opwerpt. Ik zal die best nog eens goed bekijken samen met de sector. Er was natuurlijk wel een signaal vanuit de sector, anders was ik niet tot deze vraag om uitleg gekomen. Ik zal dit bekijken, en misschien komen we er nog op terug.
De vraag om uitleg is afgehandeld.