Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
Mevrouw Fournier heeft het woord.
Minister, in uw beleidsnota 2014-2019 schreef u: “Ook de wegen zijn schakels in onze logistieke netwerken en samen met de diverse private en publieke actoren zal ik een regionaal vrachtroutenetwerk uitbouwen.” Uit een vraag van collega Ward Kennes weten we dat het netwerk eind januari 2015 in afronding was.
Omdat het project nog altijd niet was uitgerold in oktober 2015, vroeg ik u een stand van zaken. U antwoordde toen dat er nog steeds geen concrete datum was voor de invoering, maar dat er reeds contact was opgenomen met kaartenmakers om de mogelijke implementatie in hun systemen te bespreken.
Later, halfweg 2016, schudde collega Dirk de Kort opnieuw aan de boom. Toen antwoordde u: “Het vrachtroutenetwerk werd enige tijd geleden uitgewerkt. Gezien het gebiedsdekkende karakter ervan, zal de implementatie van de routering op het terrein gefaseerd dienen te gebeuren. Tevens zal de verwerking ervan binnen beslissingstrajecten inzake aanleg en herstel van wegen worden uitgeschreven en zal de routering ter beschikking worden gesteld aan de verschillende gps-operatoren. Ik verwacht dat dit najaar ter beschikking te kunnen stellen.”
Tussen de aankondiging van de finalisering en vandaag zijn ondertussen twee jaar verstreken. Tot op heden is nog steeds niets zichtbaar op het terrein. Minister, wanneer wordt het vrachtroutenetwerk definitief uitgerold? Zijn er redenen waarom er twee jaar vertraging op zit?
Minister Weyts heeft het woord.
Mevrouw Fournier, u hebt inderdaad gelijk dat er eerder wat antecedenten waren. Wat is het probleem? Uit onderzoek is gebleken dat de realisatie van het vrachtroutenetwerk, zoals het werd uitgetekend, zeer unimodaal is opgevat, dus enkel uitgaande van één vervoersmodus, namelijk het vrachtverkeer over de weg. Dat lijkt mij nogal in strijd met alles wat we tevoren hebben nagestreefd op het vlak van combimobiliteit en multimodale knopen en combilogistiek. Daarom is het belangrijk dat, als je dit onder ogen neemt, je dit ook bekijkt vanuit het idee van aansluitingen met andere vervoersmodi – in de eerste plaats als het gaat over vrachtverkeer – op het water en met het spoor.
De bereikbaarheid van de economische knooppunten, maar ook het economisch belang van onze logistiek moet worden opgenomen in een groter en flexibeler geheel dat onderdeel is van het algemene netwerk.
De basis van het Vlaams Ruraal Netwerk (VRN) is de theorie van de boomstructuur, waarbij het vrachtverkeer automatisch altijd wordt toegeleid naar een hoger wegennet. De ervaring leert ons echter dat de meeste vrachtwagens dit op langere afstand automatisch doen, dat ze dus automatisch schakelen naar dat hoogste beschikbare wegennet, en dat de problematiek zich voornamelijk bevindt bij het onderliggend verkeer dat zich beperkt tot kortere afstanden.
Momenteel is de druk op het hoger wegennet dusdanig dat, indien we hier een verplichte routering zouden uitwerken, we de files daar alleen maar zouden verergeren. De vraag is of we überhaupt in staat zijn om te roteren. Dat hebben we intern bekeken. Je zou kunnen zeggen: we doen dat op basis van infrastructurele maatregelen, waarbij dan niet alleen het vrachtverkeer, maar ook het personenvervoer hinder zou ondervinden. Obstakels uitwerken voor vrachtverkeer betekent in de praktijk ook dat je automatische obstakels gaat opwerpen voor personenwagens, en daarenboven ook het bestemmingsverkeer bemoeilijkt, bestemmingsverkeer van vrachtwagens, maar ook vrachtwagenverkeer met een maatschappelijke functie, ik denk aan vuilniswagens of brandweerwagens enzovoort.
Daarnaast hebben we ook contact opgenomen met de gps-netwerkbeheerders, met de vraag wat er mogelijk is op het vlak van routeren via gps. Het antwoord was heel duidelijk: vervoer is net zoals water, het zal altijd de kortste en gemakkelijkste weg zoeken, en wij gaan ook niks wijsmaken aan onze klanten. We gaan geen route suggereren die u aandient, als andere routes de facto sneller of korter zijn. Dat lijkt me ook enigszins logisch vanuit die wetenschap en vanuit de wetenschap dat we veel miserie dreigen te veroorzaken door zo'n op zichzelf staand vrachtroutenetwerk uit te tekenen, om vervolgens te constateren dat men heel veel ophef veroorzaakt, maar uiteindelijk weinig instrumenten heeft om die routering effectief te garanderen of in de praktijk gestalte te geven.
De resultaten die we nu hebben vergaard, zijn nuttig in functie van de combimobiliteit en het inplanten van knooppunten. Het gaat bijvoorbeeld om het selecteren van de overslagen, de verkeerswisselaars als het ware, waar je de combimobiliteit voor het vrachtverkeer gestalte kunt geven, dus de aansluitingen tussen vrachtverkeer over de weg en de mogelijkheden van spoor en water. De doelstelling is om zoveel mogelijk vrachtverkeer van de weg te halen. Daar is iedereen bij gebaat, waar men ook mag wonen. We nemen die resultaten ook mee in de opmaak van het Mobiliteitsplan Vlaanderen.
Mevrouw Fournier heeft het woord.
Minister, als ik u goed begrijp, gaat u het vrachtroutenetwerk dat eind januari 2015, dus twee jaar geleden, in afronding was, niet implementeren, maar herbekijken. Gaat u de gegevens die u toen hebt verzameld, herbekijken in functie van knooppunten, in functie van het water en het spoor?
Als u daar nog eens een duidelijk antwoord op wilt geven.
Ik vind nog altijd dat het vrachtroutenetwerk een meerwaarde zou kunnen betekenen voor ons vrachtverkeer en vooral voor het onderliggende netwerk. Dit kan voor een stuk gekoppeld worden aan de vraag van de heer Vandenbroucke die straks wordt gesteld over de toename van sluipverkeer op de gewestwegen als gevolg van de kilometerheffing voor vrachtwagens. Deze vraag werd enkele maanden geleden ook al gesteld, in de commissievergadering van september 2016, en u hebt toen geantwoord: “Niets belet dat er andere infrastructurele maatregelen worden genomen op die vermeende sluipwegen. Meestal is dat ook een sluipweg die in handen is van de lokale overheid en het staat de lokale overheid altijd vrij om infrastructurele ingrepen te doen.” Als ik dat koppel aan de probleemstelling die in 2010 vooropgesteld werd in de methodiek voor een netwerk voor het algemeen vrachtverkeer, meer bepaald het vrachtroutenetwerk, dan lees ik daar: “Zoals blijkt uit de huidige situatie in Vlaanderen zijn niet op elkaar afgestemde en ongecoördineerde lokale maatregelen tot sturing van het vrachtverkeer weinig efficiënt. Bijgevolg moet worden geopteerd voor een bovenlokale visie.”
Rekening houdende met het toenemende sluipverkeer en de alternatieven die de lokale besturen zullen nemen om het vrachtverkeer te weren, dan is dat volgens mij zeker geen oplossing. Ik blijf er dan ook voorstander van om het vrachtroutenetwerk zeker nog eens goed te bekijken in functie van de kilometerheffing en in functie van het vele sluipverkeer dat dit met zich meebrengt. Ik meen echter van u gehoord te hebben dat u het vrachtroutenetwerk niet zult uitrollen en implementeren.
Minister Weyts heeft het woord.
Ik wil vanzelfsprekend maximaal proberen om het vrachtverkeer te geleiden binnen de realistische perspectieven en doelstellingen. Ik wil het vooral geleiden richting punten van combimobiliteit waar de overslag kan worden gemaakt naar andere vervoersmodi, meer bepaald spoor en water. Vanzelfsprekend worden de resultaten gebruikt in zowel het Mobiliteitsplan Vlaanderen als in de finale evaluatie van de kilometerheffing. Ik zal straks uitgebreid op die vraag antwoorden.
Mevrouw Fournier heeft het woord.
U sprak in uw antwoord daarnet over de gps-bedrijven die geen route zullen suggereren. Ze gaan er immers van uit dat de vrachtwagen toch de kortste weg neemt van punt A naar punt B. Ik vind dat een beetje een triestige uitleg van die gps-operatoren. Wie een gps instelt, volgt die en denkt niet zelf na over de kortste route van punt A naar punt B. Er zou beter moeten kunnen worden samengewerkt op basis van de voorstellen – welke deze ook zullen zijn – die u zult uitwerken. Als u goed uitgewerkte routes kunt voorstellen, zouden deze gps-bedrijven die zeker moeten implementeren in hun systeem. Ik vind het een beetje een rare uitleg dat men toch gewoon de kortste weg neemt van A naar B.
Eerlijk gezegd weet ik niet wat daar zo raar aan is. Een gps-aanbieder zegt aan zijn klant via het scherm dat hij ofwel de snelste weg ofwel de kortste weg kan kiezen. Dat vrachtroutenetwerk zal daaraan niet altijd beantwoorden. Dat de gps-aanbieder zegt dat hij zijn klant niet wil bedotten of beliegen en effectief het snelste, goedkoopste of kortste route wil aanbieden, is logisch. Zo niet, zijn de diensten en het product helemaal niet meer geloofwaardig.
We spreken toch over vrachtwagens en niet over personenwagens? Ik vind toch dat ze enige rekening moeten houden met de vooropgestelde wegen die toegankelijker zijn voor vrachtwagens en die efficiënter zijn.
De vraag om uitleg is afgehandeld