Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, we nemen dagelijks in Vlaanderen nog tussen de 5 en 6 hectare open ruimte in. Naast particuliere grondeigenaars dragen ook lokale besturen een verantwoordelijkheid. Water voldoende ruimte geven is meer dan ooit van belang.
Een hemelwaterplan kan de potentiële problemen in kaart brengen en een langetermijnvisie uitwerken om de leefomgeving in harmonie te brengen met water. Op dit moment zijn de hemelwaterplannen geen verplicht instrument. Vanuit het principe van de lokale autonomie is al meermaals gezegd dat het aan de gemeentebesturen is om te beslissen of zij een hemelwaterplan wensen.
De evaluatie van de opmaak van hemelwaterplannen werd voor een eerste keer besproken op de vergadering van de werkgroep Waterzuivering van 19 september 2016. Met deze evaluatie wil men onderzoeken welke pistes mogelijk en efficiënt zijn om gemeenten aan te sporen om dergelijke plannen op te stellen. Op die vergadering werd de problematiek geduid en werd ook aan alle betrokkenen, dus de rioolbeheerders, de waterloopbeheerders en Ruimte Vlaanderen gevraagd om ervaringen, eventuele belemmeringen bij de uitvoering, suggesties en dergelijke door te geven. Een analyse van de input stond gepland op 21 november. Op basis van die analyse zullen de voorstellen tot bijsturing worden uitgewerkt die in het werkplan voor 2017 van de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW) zullen worden opgenomen.
Op basis van een rondvraag door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) blijkt dat ongeveer 25 gemeenten over een hemelwaterplan beschikken of er een voorbereiden. Een jaar geleden was dat nog maar 1 gemeente. Maar er is nog werk aan de winkel.
Heeft de analyse van de input uit de eerste vergadering van de werkgroep Waterzuivering plaatsgevonden op 21 november? Zo ja, Welke conclusies zijn er uit deze analyse getrokken? Welke voorstellen tot bijsturing werden ondertussen uitgewerkt? In welke timing voorziet u voor het werkplan van de CIW? Plant de VMM een volgende rondvraag bij de lokale besturen om te achterhalen hoeveel gemeenten over een hemelwaterplan beschikken of er een voorbereiden? Plant u bijkomende maatregelen voor de lokale besturen?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Op de vergadering van de CIW-werkgroep Waterzuivering is afgesproken om gisteren een themadag hemelwaterplan te organiseren. Er waren verschillende deelnemers op deze themadag. Een aantal rioolbeheerders en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) hebben daar een toelichting gegeven over hun ervaringen met het opmaken van hemelwaterplannen. Ook de methodiek die is uitgewerkt door de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW), is daar besproken.
Zo kwamen de hemelwaterplannen van Overijse en Antwerpen, uitgewerkt door Aquafin, aan bod. Farys lichtte de hemelwatervisie van Gent, Melle en Zingem toe. Pidpa (Provinciale en Intercommunale Drinkwatermaatschappij der Provincie Antwerpen) presenteerde de hemelwatervisie van Heist-op-den-Berg en Brasschaat.
De bedoeling was om te informeren over de goede praktijken op het terrein. Een aantal grotere gemeentelijke rioolbeheerders zijn dus concreet aan de slag met hemelwaterplannen. Ook de linken met andere ontwikkelingen kwamen aan bod.
VLARIO (Vlaamse Rioleringen), dat recent een typebestek over de opmaak van een hemelwaterplan afgerond heeft, kwam een aantal actiepunten toelichten. Ruimte Vlaanderen verduidelijkte de kansen van een hemelwaterplan in het toekomstig ruimtelijk beleid.
Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) duidde de verbanden met het draaiboek Groenplan, en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) gaf toelichting bij het modelleringswerk dat in 2017 over afstromingsgevoelige gebieden zal gebeuren en dat nuttig kan zijn voor hemelwaterplannen.
Daarnaast had de themadag tot doel om een discussie op gang te brengen over hoe de gemeenten/rioolbeheerders aangezet kunnen worden tot de opmaak van een hemelwaterplan, bijvoorbeeld via het ontsluiten van goede voorbeelden, en over eventuele mogelijke bijsturingen aan de methodiek. De evaluatie is nog lopende.
In afwachting van deze verdere analyse kunnen nog geen definitieve conclusies geformuleerd worden. Wel stel ik vast dat het opmaken van hemelwaterplannen breder verspreid geraakt.
Aangezien de evaluatie nog lopende is, is het voorbarig om een uitspraak te doen over de voorstellen tot bijsturing.
Er bestaat al sinds 2014 een methodiek voor het opmaken van een basishemelwaterplan en een detailhemelwaterplan. Het werkplan 2017 van de CIW voorziet in een actualisatie daarvan tegen de vergadering van 16 oktober 2017.
Een nieuwe rondvraag bij de lokale besturen is voorlopig niet gepland. Maatregelen voor een verdere sensibilisering van de lokale besturen maken deel uit van de verdere besprekingen binnen de CIW-werkgroep Waterzuivering. Ik ben ervan overtuigd dat het uitwerken van bijkomend ondersteunend materiaal, zoals een bestek bij VLARIO of een geactualiseerde methodologie, het duidelijk maken van verbanden en raakvlakken met andere thema’s en het tonen van de goede voorbeelden van de pionier-gemeenten, ervoor zullen zorgen dat ook andere lokale besturen overtuigd geraken.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw reactie. Ik was een aantal jaren geleden ook zelf aanwezig in Mechelen, op de Lamot-site, toen die themadag over water werd georganiseerd. Ik heb al meermaals gevraagd om nog eens zo’n dag te organiseren voor de lokale besturen. Ik heb begrepen dat de themadag gisteren voor de rioolbeheerder en voor alle lokale besturen was bedoeld? Of ging het enkel over de rioolbeheerders? Indien het niet voor de lokale besturen was, wil ik toch vragen om dit open te trekken naar alle lokale besturen. Het is belangrijk dat elke lokaal bestuur het belang van de waterproblematiek onder ogen blijft zien. Zij kunnen dan, al dan niet op vrijwillige basis, beslissen om zo’n waterhemelplan op te maken. Het is ook goed dat die goede praktijken gisteren zijn gedeeld op die themadag.
We hebben het hier al meermaals gehad over het waterbergend vermogen en over de signaalgebieden. Via de aanpassing van de Codex Ruimtelijke Ordening zouden bepaalde signaalgebieden worden aangeduid als watergevoelige openruimtegebieden. Wat is de stand van zaken van de inwerkintreding van die wijziging?
De heer Vandaele heeft het woord.
Minister, op het vlak van het beheer van hemelwater kan hier en daar inderdaad nog een tandje bij worden gestoken.
Wie een beetje rondkijkt en praat met studiebureaus, krijgt al snel heel concrete suggesties om meer te doen met dat hemelwater. Ik denk dan aan de insijpeling op eigen terrein. Men kan eigenlijk al heel veel doen met een klein tuintje of koertje om hemelwater te infiltreren. Toen ik schepen was, hebben we ooit een gigantische regenwaterput opgelegd aan een groot bouwproject. Nadien bleek daar maar een aftapkraantje op te staan, dat had dus geen enkele zin. Maar ik geloof dat dat nog altijd kan, ik hoorde vorige week nog een vergelijkbaar verhaal. Een ander voorbeeld is de diameter van de buizen bij vertraagde afvoer van hemelwater in verkavelingen. Misschien moet u eens een lijstje maken van deze concrete voorbeelden die zinvol zijn wanneer we het hebben over het beheersen van ons hemelwater.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mevrouw De Vroe, ik zal laten nagaan wie daar gisteren allemaal aanwezig was. In elk geval is het de bedoeling dat de VVSG dit onderwerp op verschillende studiedagen en contactmomenten nog meer onder de aandacht brengt.
De codex wordt heel binnenkort goedgekeurd door de regering – het advies van de Raad van State is net binnen – en zal dan hopelijk snel door het parlement worden goedgekeurd.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw bijkomende reactie over de themadag. Ik kijk uit naar uw antwoord. De manier waarop u dit aanpakt, zet de goede praktijken in de verf, en dat werkt het best. Als die themadag niet was gericht naar de lokale besturen, wil ik u aanmoedigen om dit opnieuw te organiseren met hen erbij.
De vraag om uitleg is afgehandeld.