Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn

Mevrouw Meuleman heeft het woord.

De COP13-top in Cancun, in het kader van de Conventie voor Biologische Diversiteit, vindt plaats van 2 tot 17 december. Deze Conferences of the Parties (COP’s) bepalen de internationale biodiversiteitsfocus voor de komende jaren. Na de Nagoyatop in 2010 was u positief over het bereikte akkoord. Dit jaar staat de implementatie van het verdrag vooral centraal.

Maar daar schort het aan. In Europa werden namelijk de twee belangrijkste natuurrichtlijnen, de Vogel- en Habitatrichtlijn, onderworpen aan een fitness- of efficiëntiecheck. De conclusie van het eindrapport over deze fitnesscheck was duidelijk: de richtlijnen zijn ‘fit for purpose’: daar waar ze goed geïmplementeerd worden, behalen ze de beste resultaten, en omgekeerd. Toch aarzelt de Europese Commissie met het naar buiten brengen van haar eigen conclusies op basis van dit rapport. Daarmee ondergraaft ze haar eigen positie op de komende COP.

Gezien de natuurbevoegdheid verdeeld is over alle overheden, is een afstemming nodig voor het bepalen van het Belgische standpunt voor de COP13 in Cancun.

Minister, hoe gaat u dit standpunt de komende maanden voorbereiden met de andere gewesten en de federale overheid? Wat zullen uw eigen Vlaamse accenten zijn als natuurminister om op te laten nemen in ons Belgisch standpunt? Blijft u achter het Belgische standpunt staan inzake onze steun voor het behoud van de Vogel- en Habitatrichtlijn en een betere uitvoering ervan?

Wilt u van deze COP13 gebruikmaken om ook de link tussen biodiversiteit en gezondheid beter in de verf te zetten? Dit thema kent de laatste jaren steeds meer opgang, en kan het draagvlak voor natuur enorm versterken. In welke mate zult u de bevolking op de hoogte brengen over de COP13 en over het belang van biodiversiteitsbehoud wereldwijd en onze nationale rol daarin?

Minister Schauvliege heeft het woord.

De standpunten voor deze dertiende Conferentie der Partijen (COP) inzake de Biologische Biodiversiteit worden zoals gebruikelijk in overleg met de andere gewesten en de federale overheid voorbereid door het Belgische Coördinatiecomité Internationaal Beleid – Biodiversiteit. Deze voorbereidingen geven een insteek voor de coördinatie van de standpunten op EU-niveau. België noch Vlaanderen zijn daar van de partij. Het is aan Europa; dat geldt ook voor COP’s inzake klimaat.

In het kader van de Europese Raadswerkgroep werden de algemene lijnen van standpunten over alle agendapunten van de COP opgenomen in conclusies van de Europese Raad. Het ontwerp van deze conclusies en de standpunten hierover werden ter goedkeuring voorgelegd. Deze conclusies werden inmiddels goedgekeurd op de Europese Milieuraad van 17 oktober. Momenteel worden door de EU-Raadswerkgroep, waaraan de leden van de CCIM-Biodiversiteit deelnemen voor België, in lijn met de raadsconclusies van 17 oktober, een uitgebreid standpunt en een speechnota voorbereid.

Het hoofdthema van de COP betreft de integratie van biodiversiteit in andere beleidsdomeinen, wat we hier in Vlaanderen ook nastreven. Het is van belang biodiversiteit als sectoroverschrijdend thema te integreren. Ook op Vlaams niveau leg ik in mijn beleid nadruk op de integratie van biodiversiteitsoverwegingen in de werking van diverse sectoren. Het opzetten van overlegplatformen om afstemming van doelstellingen te vinden en effectieve samenwerking op te bouwen, is daar cruciaal. Sectoren die tijdens deze COP specifieke aandacht krijgen, zijn landbouw, visserij en aquacultuur, bosbouw en toerisme. De nood aan versterking van de integratie van biodiversiteit in deze sectoren zal verwoord worden in een declaratie van het highlevelsegment bij de opening van de COP. Deze declaratie is nog in voorbereiding.

Ik blijf het behoud van de Vogel- en Habitatrichtlijn steunen. Naast verdergaande ondersteuning vanwege de Europese Commissie inzake terminologie, kennisdeling en uitwisseling van ervaring, moet de aandacht gaan naar de verdere effectieve uitvoering van de richtlijnen op het terrein.

De inhoudelijke focus van het ministerieel segment van deze conferentie is de integratie van biodiversiteit in andere beleidsdomeinen zoals ik al zei. In de ministeriële verklaring van Cancun, als boodschap van de voltallige conferentie naar de wereld, vragen we vanuit de EU een referentie naar het verband tussen het behoud van biodiversiteit en gezondheid. Ook in de Europese Raadsconclusies wordt het belang van integratie in andere sectoren en zo ook de gezondheidssector benadrukt. Er zijn blijvende inspanningen nodig voor aanpassingen en vernieuwingen in de landbouw om voedselzekerheid te garanderen en armoede en honger te bestrijden.

Het Vlaamse biodiversiteitsbeleid past in een breder kader dat door de Europese Unie wordt aangestuurd, hierin steunend op multilaterale akkoorden zoals de Conventie inzake Biologische Diversiteit. Vlaanderen draagt, binnen een Belgisch en Europees kader, ruim bij tot de discussies en de standpuntvormingen op deze conventies. De resultaten van de COP13 worden direct of indirect meegenomen in het Vlaamse beleid.

Ik herinner er ook graag aan dat ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van de ratificatie door België van de Conventie inzake Biologische Diversiteit dit jaar alle bevoegde Belgische ministers, waaronder ikzelf, het belang van de strijd tegen het verlies van de biodiversiteit herbevestigden. We deden dit op 20 mei 2016 met een evenement, de campagne ‘1001 voor biodiversiteit’ en een gezamenlijk persbericht van de betrokken ministers. Dit gebeurde in de aanloop van 22 mei, de dag die wereldwijd erkend wordt als Internationale Dag van de Biodiversiteit.

Niet alleen in aanloop van een COP of naar aanleiding van een conferentie, maar doorheen het hele jaar promoot ik met een reeks aan evenementen, campagnes en beleidsinitiatieven het belang van het behoud van de biodiversiteit. Ik geef u een paar voorbeelden: de Week van de Bij, de campagne Gezond uit eigen grond, het vergroenen van bedrijventerreinen, het aanleggen van ecoducten, educatieve programma’s rond biodiversiteit, bodem enzovoort. Dit om aan te tonen, mevrouw Meuleman, mocht u eraan twijfelen, dat wij volledig achter het beleid rond biodiversiteit staan.

Mevrouw Meuleman heeft het woord.

Gaat u naar Cancun, minister?

Europa aarzelt een beetje. Er is een resolutie gekomen, mede getrokken door de heer Demesmaeker van de N-VA, om Europa te dwingen om zich af te zetten tegen de modernisering van de Vogel- en Habitatrichtlijnen. Die blijken efficiënt te zijn, dus laat ons zo snel mogelijk zorgen voor implementatie. Voorlopig is de Europese Commissie zelf nog niet naar buiten gekomen met die conclusie, en lijkt zij nog te aarzelen. Ik denk dat Europa al uw – de Belgische maar ook de Vlaamse – steun kan gebruiken.

De WWF-studie werd gepresenteerd op 27 oktober. Ze schoof de teloorgang van de globale biodiversiteit nog eens zeer duidelijk naar voren. Het verlies bedraagt 67 procent ten opzichte van 1970 in 2020 als we zo doorgaan. De soorten verdwijnen aan een nooit geziene snelheid. Het is echt nodig, minister, alhoewel u ongetwijfeld zeer geregeld initiatieven neemt, om de COP13 aan te grijpen om het maatschappelijk draagveld te vergroten.

Er wordt al heel wat onderzoek verricht naar de link tussen gezondheid en biodiversiteit, allergie en biodiversiteit, auto-immuunsysteemziektes en biodiversiteit. Dat kan worden uitgebuit om het draagvlak nog te vergroten en om de biodiversiteit nog meer maatschappelijk in de markt te zetten. Ik wil erop aandringen om dat momentum aan te grijpen door met een duidelijk standpunt naar voren te komen op Belgisch niveau, door die duidelijke Vlaamse accenten rond die COP nog eens echt in de markt te zetten, door er bij Europa op aan te dringen om zeker niets af te doen aan het huidige beleid, maar integendeel een versnelling hoger te schakelen wat de implementatie betreft, en door aanwezig te zijn op de top.

De heer Ceyssens heeft het woord.

Mevrouw Meuleman, ook voor ons is biodiversiteit een heel belangrijk gegeven. Het is niet langer dan twee weken geleden dat ik uw ex-collega heb proberen te overtuigen van het nut van predatorcontrole om biodiversiteit te kunnen garanderen. We moeten de zaken benoemen: in 2017 wordt er 87 miljoen euro uitgetrokken voor biodiversiteit.Qua signaal kan dat tellen.

Ik ben het natuurlijk wel volledig met u eens dat ook andere lidstaten allebei de richtlijnen moeten implementeren en dat daarop moet worden toegezien. Anders gaan we nooit een level playing field gerealiseerd krijgen.

Minister Schauvliege heeft het woord.

Mevrouw Meuleman, ik was niet van plan om naar Cancun te gaan. U weet dat ik uiteraard in Nagoya een belangrijke rol heb gespeeld om de afspraken die daar gemaakt zijn, ook tot uitvoering te brengen. Ik heb begrepen dat het ministeriële gedeelte van Cancun samenvalt met onze Vlaamse klimaattop op 1 december. Dat betekent een gigantisch praktisch probleem voor mij. Als ik niet naar Cancun ga, ben ik niet geïnteresseerd in biodiversiteit, en als ik hier niet ben, ben ik niet geïnteresseerd in klimaat. Ik laat het aan u over om conclusies te trekken.

Mevrouw Meuleman heeft het woord.

Ik zal er nog eens over nadenken, minister, en ik laat het u weten.