Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting
Verslag
De heer Doomst heeft het woord.
Minister-president, de polemiek tussen partijen en personen over het invoeren van de noodtoestand heeft me wel enigszins bij mijn vraag geïnspireerd, maar ik wil ze daarvan toch losmaken. Veiligheid, vandaag duidelijk een maatschappelijk hoofdthema, is natuurlijk duidelijk gelinkt aan de federale overheid. Het is echter mijn bedoeling veiligheid hier meer ter sprake te brengen en Vlaanderen niet alleen te laten toekijken, maar ook te laten toehappen, om het complementair veiligheidsbeleid te versterken.
Heel wat mensen hadden waardering voor de manier waarop u uw standpunt over de noodtoestand hebt geformuleerd. De rechtsstaat moet overeind blijven, zei u, wij willen geen Guantanamo-toestanden, en aanhoudingen, telefoontaps en huiszoekingen moeten altijd de rechterlijke toets doorstaan. Mag ik u vragen het standpunt van de Vlaamse Regering over de noodtoestand nog eens toe te lichten?
Ik denk ook dat het debat bewijst dat Vlaanderen vraagt om de alertheid rond veiligheid nog aan te scherpen. Hoe doen we dat dan, zonder in paniek naar de noodtoestand te grijpen?
Er wordt ook gesuggereerd de lokale overheid nog meer in te schakelen. Of concreet: maak de burgemeesters machtiger. Hoe kunnen we ons volgens u preventiever en alerter opstellen tegenover personen, activiteiten of dreiging, zonder in paniek te vervallen?
Minister-president Bourgeois heeft het woord.
Mijnheer Doomst, het zal u niet verrassen dat de Vlaamse Regering geen standpunt heeft ingenomen over het uitroepen van de noodtoestand, aangezien dat een uitsluitend federale bevoegdheid is.
Zelf ben ik uiteraard zeer waakzaam voor de bescherming van de fundamentele rechten en vrijheden. Het is onze gemeenschappelijke taak om de principes van onze verfijnde rechtsstaat te behouden. Maar groeperingen en personen die onze democratie met geweld aanvallen of dreigen aan te vallen, moeten op alle rechtsgeldige manieren worden aangepakt. Zowel de preventieve middelen – de maatregelen tegen radicalisering bijvoorbeeld, waarvoor de deelstaten bevoegd zijn – als de repressieve middelen – waarvoor de federale overheid bevoegd is – dienen daarbij te worden ingezet. Alle voorstellen tot verbetering van de aanpak van terrorisme, bijvoorbeeld een wettelijk geregelde noodtoestand zoals die in onze buurlanden bestaat, moeten voor mij echter de toets van de grondwettigheid en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens doorstaan.
In het kader van de eigen bevoegdheden heeft de Vlaamse Regering zich altijd een voorstander getoond van de versterking van het bestuurlijk toezicht en de bestuurlijke handhaving, ook voor de lokale besturen. Komen tot een optimale afstemming tussen het strafrechtelijke en het bestuurlijke handhavingsbeleid is daarbij een zeer groot aandachtspunt. Tot nader order – maar ik lees dat u voorstander bent van een zevende staatshervorming – blijft de handhaving van de openbare orde en de algemene administratieve politie echter een federale bevoegdheid, ook op gemeentelijk vlak.
Hetzelfde geldt uiteraard voor de regels van het Wetboek van Strafvordering, die onder meer het strafrechtelijk opsporingsonderzoek beheersen. In die context moet dan ook de federale overheid uitmaken of aan de burgemeester nieuwe bevoegdheden van bestuurlijke politie kunnen worden toegewezen en hoe in dat kader de informatie-uitwisseling tussen parket en gemeentelijke overheid kan worden verbeterd.
De heer Doomst heeft het woord.
Minister-president, ik denk inderdaad dat we geen noodtoestand nodig hebben om alert te blijven, maar dat het belangrijk is in onderwijs, straatbeleving, buurten en sociale netwerken snel signalen te detecteren en door te spelen. Op dat vlak kan Vlaanderen optimaal zijn rol in de veiligheidsketen spelen. Met onze Vlaamse preventieve aanpak kunnen we ons nog beter afstemmen op de repressieve aanpak op federaal niveau. Ik stel voor dat we daar de komende maanden op terugkomen om zo onze rol in de veiligheidsketen te versterken.
De vraag om uitleg is afgehandeld.