Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Beenders heeft het woord.
Vanaf 1 augustus 2016 moeten alle Vlaamse drinkwatermaatschappijen bij de WaterRegulator een tariefplan indienen voor de komende zes jaar. Dat betekent dat er vandaag nog geen enkele beslissing is genomen of de ingediende tariefplannen ook zullen worden goedgekeurd. Er gebeurt ook een consultatie van de klanten. Na goedkeuring door de raad van bestuur wordt het dossier ingediend bij de regulator. Dan is er een soort van openbaaronderzoeksperiode waarbij de tariefplannen ook op de website te vinden zijn en waarbij de abonnees kunnen reageren.
Zeker als het over drinkwater gaat, dat toch een gemonopoliseerde markt is, hebben we een heel sterke en slagkrachtige WaterRegulator nodig omdat de beslissingen die nu worden genomen voor de komende zes jaar een grote impact zullen hebben. Niet alleen voor de waterfactuur maar ook voor de drinkwatermaatschappijen, die nu ineens een tariefplan moeten voorleggen, hoewel ze nog maar zes maanden bezig zijn in een nieuwe structuur en dus heel moeilijk zullen kunnen inschatten wat daarvan de impact zal zijn.
Het is geen gemakkelijke situatie voor een drinkwatermaatschappij om een planning op te maken voor de volgende zes jaar. Denkt u zich maar eens in dat ze helemaal verkeerd rekenen, dan zullen de Vlamingen binnen zeven jaar hiervoor de rekening moeten betalen.
Op dit moment zijn een aantal drinkwatermaatschappijen al volop bezig met hun consultatieronde. Er zijn er al een aantal afgerond.
Ik denk dat er vandaag maar heel weinig Vlamingen weten welke procedure bezig is – en het gaat tenslotte toch over hun drinkwaterfactuur. Je moet al heel goed zoeken op de website. Op dat vlak schieten wij te kort. De Vlamingen zouden beter geïnformeerd moeten worden over deze volledig nieuwe procedure. Vandaag weet geen kat wat daarrond gaande is.
Minister, welke timing hanteert u om de tarieven voor 2017-2023 definitief vast te leggen, wetende dat op 1 augustus al die plannen ingediend moeten zijn? Wanneer gaat u de concrete beslissingen laten nemen om de tarieven te laten goedkeuren? Wordt de uitslag van de publieksconsultatie op een of andere manier publiek gemaakt naar analogie met resultaten uit een openbaar onderzoek? Op welke manier worden Vlaamse gezinnen op de hoogte gebracht over de nieuwe tarieven die gehanteerd zullen worden? Wat is uw visie met betrekking tot de werking van de WaterRegulator? Kan deze op voldoende dwingende wijze de noodzakelijke informatie inwinnen bij de drinkwatermaatschappijen? Heeft hij voldoende middelen, onder andere qua personeel, om zijn taak te vervullen? Op welke manier zou u de werking verder kunnen optimaliseren?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Alle procedures zijn vastgelegd, mijnheer Beenders, in het besluit van de Vlaamse Regering en in het ministerieel besluit dat de tariefregulering van de integrale waterfactuur regelt. Op dit ogenblik lopen de meeste consultaties van de meeste drinkwatermaatschappijen. Het voorgestelde tariefplan moet gedurende een periode van dertig dagen ter consultatie voorliggen bij de abonnees en bij elke watermaatschappij. Na afloop stelt de exploitant een consultatieverslag op, dat – als onderdeel van het tariefplan – uiterlijk op 1 augustus wordt overgemaakt aan de WaterRegulator. De WaterRegulator gaat binnen de dertig dagen de ontvankelijkheid van het tariefplan na. Uiterlijk negentig dagen na de indiening van de ontvankelijk bevonden aanvraag volgt de beslissing. Dat betekent dat bij de indiening van een ontvankelijk plan de beslissing ten laatste eind oktober gekend is. Er is ook een beroepsprocedure voorzien die de exploitant de mogelijkheid geeft om binnen de dertig dagen na de beslissing van de regulator in beroep te gaan bij de minister, waarna dan een definitieve beslissing genomen kan worden binnen de dertig dagen. In geval van beroep zullen dus eind december de definitieve tarieven bekend zijn. Sowieso moeten de maximumtarieven voor de tarifaire periode uiterlijk op 31 december worden meegedeeld aan de WaterRegulator.
De consultatie van het tariefplan door de watermaatschappijen bij hun abonnees beoogt een grotere transparantie en ook een draagkracht voor de tarieven. Daarom is het essentieel dat de resultaten van de consultatie raadpleegbaar zijn. De exploitant moet schriftelijk antwoorden op alle ingediende opmerkingen. Hij moet aangeven waarom daarop al of niet wordt ingegaan. Verder is vastgesteld dat na afloop van de consultatie de exploitant een consultatieverslag opstelt, als deel van het tariefplan. Een samenvatting moet gepubliceerd worden op de website van de exploitant. Het consultatieverslag bevat het aantal indieners, het aantal opmerkingen, een thematisch overzicht van de opmerkingen met de erbij horende reacties, en een verklaring van de consultatie conform de regelgeving.
Er is vastgelegd dat elke watermaatschappij uiterlijk op 31 december de tarieven bekendmaakt. De WaterRegulator krijgt in principe noodzakelijke informatie via het rapporteringssjabloon dat ook werd vastgelegd in het besluit. Dit doet geen afbreuk aan de mogelijkheid van de WaterRegulator om, conform het Drinkwaterdecreet, bijkomende informatie op te vragen.
Wanneer onvoldoende informatie wordt geleverd, kan de WaterRegulator zijn toezicht niet uitoefenen en kan er geen tariefverhoging worden goedgekeurd. Met andere woorden, het ontbreken van informatie zal leiden tot een bevriezing van de tarieven.
De heer Beenders heeft het woord.
Ik vind dit een goede methode, voor alle duidelijkheid. Het is heel goed dat er op een transparante manier wordt gewerkt. Ik weet dat de procedure in het besluit vermeld staat. In de praktijk kunnen we echter vaststellen dat de modale Vlaming vandaag echt niet weet dat op dit moment de tarieven voor de drinkwaterfactuur voor de volgende zes jaar worden vastgelegd. Omdat ik het weet, ben ik beginnen zoeken. Je moet echt je best doen om op de website de informatie over de consultatieronde en de toelichtingsnota te vinden. In de boekjes die de drinkwatermaatschappijen op dit moment aan het verdelen zijn, staat geen letter over de consultatieronde. Men voelt dat ze dat noodzakelijkerwijze op hun website moeten zetten, maar enige extra communicatie wordt vandaag niet gedaan. Het zou niet slecht zijn dat op een of andere manier, hetzij via u, als bevoegd minister, een signaal aan de Vlamingen wordt gegeven dat ze vandaag kunnen meedenken over hun waterfactuur. U geeft eigenlijk wel een heel sterk signaal. U zegt tegen de Vlamingen dat ze mee mogen denken over de tariefstructuur van de toekomst. De toelichtingsnota’s zijn ook heel duidelijk opgesteld en heel verstaanbaar geschreven. Iedereen kan perfect volgen wat de bedoeling is. Het is een heel sterk voorstel uit uw besluit, maar ik merk dat vandaag de uitwerking ervan niet perfect verloopt. Het kan beter. Het zou goed zijn de Vlamingen te laten meedenken, want iedereen heeft wel een mening over drinkwater en de drinkwaterfactuur. Laat de Vlamingen maar eens hun inspraak doen. Op die manier kunnen de drinkwatermaatschappijen en ook uzelf alleen nog maar een beleid voeren dat beter is voor de Vlamingen. Vandaag stel ik vast dat het wat mank loopt en dat niemand weet dat deze procedure in werking is.
Het gaat over de tarieven van de component drinkwater. Daarnaast worden er taksen geheven, saneringskosten en dergelijke. Die moeten niet mee opgenomen worden in het tariefplan omdat die beslissing niet bij de maatschappij ligt, maar bij u, als beleid. Gaat u daarover ook een voorstel doen voor de volgende zes jaar, over hoe u die kostenstructuur ziet evolueren, zodat we op een heel transparante manier eind dit jaar een volledige tariefstructuur aan de Vlamingen kunnen voorleggen, niet alleen voor het water, maar ook voor de saneringskosten? Dan weet iedereen eind dit jaar hoe zijn waterfactuur eruit zal zien voor de volgende zes jaar. Dan hebben we heel volledig gecommuniceerd. Mijn bijkomende vraag is dus: gaat u de saneringskosten en dergelijke ook vastleggen voor de volgende zes jaar of staat dat los van deze procedure?
De heer Nevens heeft het woord.
Het is een goed systeem dat de WaterRegulator moet beoordelen of een prijswijziging terecht of niet terecht is. Als lokaal bestuurder weet ik dat de drinkwatermaatschappijen zeggen dat ze op lange termijn perspectief moeten hebben omdat er langetermijnplanningen moeten gebeuren voor de broodnodige investeringen, die becijferd moeten worden. Indien de WaterRegulator met een aantal zaken rekening houdt op het vlak van investeringen, kan hij geen rekening houden met de grote en logge structuur van bepaalde watermaatschappijen waarin de intercommunales vandaag verschillende provinciale comités en directiecomités hebben. De structuur rond de intercommunales kost veel geld. Er zou zeker een efficiëntieoefening kunnen gebeuren naar kostprijs van het geheel, dat soms weinig toegevoegde waarde heeft. Is het mogelijk dat de WaterRegulator ook kan vragen aan de watermaatschappijen om een efficiëntieoefening te doen over de werking van de intercommunales en de ingewikkelde structuur van raden, overlegmomenten, provinciale comités, enzovoort?
Minister Schauvliege heeft het woord.
In verband met het feit dat de maatregel misschien niet genoeg bekend is, zal ik zien of we er op de website van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) nog wat meer ruchtbaarheid aan kunnen geven. Ik neem de suggestie zeker mee, want het is misschien wel juist dat niet iedereen vaak de website van de drinkwatermaatschappij bezoekt. Ik volg uw suggestie wel. De verplichting zit in de besluiten. We zullen zien hoe we dat wat meer bekend kunnen maken.
Geldt dat ook voor sanering? Neen, want dat is een heel ander systeem waarvoor een maximumtarief geldt. Het is weinig relevant om heel de procedure te doorlopen. Dat zou niet efficiënt zijn. Dat gaan we niet doen.
Mijnheer Beenders, we komen voor een stuk tegemoet aan uw terechte vraag. Efficiëntiewinsten moeten er zijn, maar een drinkwatermaatschappij is verplicht om in haar tariefplan aan te geven hoe ze de efficiëntiewinst in de praktijk realiseert. Op dat vlak kan de WaterRegulator meesturen in de efficiëntiewinst op basis van die bepaling.
De heer Beenders heeft het woord.
Misschien nog één tip. Voor het einde van het jaar, als de tarieven bekend zijn, kunt u misschien de simulator op de VMM-website, die vorig jaar ook gebruikt werd met de nieuwe tariefstructuur en die blijkbaar veel gebruikt werd, inzetten met de nieuwe tarieven van de drinkwatermaatschappij die dan vastgelegd zullen zijn. Dat is misschien een sterk signaal naar de bevolking om heel open en transparant te communiceren, en op die manier kan de consument aan de hand van de berekeningsmodule zijn nieuw factuurbedrag berekenen. Dat is eerlijk naar de burger, zeker voor degenen die zich inzetten om de drinkwaterfactuur verder op te volgen.
Dit is misschien ook het moment om, in verband met het decreet dat we in maart hebben ingediend, de uitbreiding van de groep van sociale correcties op de agenda te zetten. We voelen immers aan dat de factuur zal stijgen voor een heel aantal gezinnen. Misschien moeten we er werk van maken om de groep die recht heeft op sociale correcties parallel uit te breiden, zodat we vanaf volgend jaar met een verhaal komen dat de drinkwaterfactuur voor iedereen opnieuw wat betaalbaarder maakt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.