Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Beenders heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, mijn vraag gaat over de tarievenkaarten waarover de drinkwatermaatschappijen beschikken om een aantal van hun kosten door te rekenen aan hun klanten. Die tarievenlijsten zijn niet altijd zo heel gemakkelijk terug te vinden, maar mits wat zoekwerk kun je die tabel wel vinden op de website van elke drinkwatermaatschappij. Als je die tabel eenmaal hebt gevonden, blijken de drinkwatermaatschappijen wel heel transparant te communiceren. Je ziet heel duidelijk wat de kostprijs per activiteit is, zowel inclusief als exclusief btw. Op dat vlak is er dus geen enkel probleem. Dat is zeker transparant.
Toch zijn er een aantal perverse gevolgen mogelijk. Die tarievenkaart is immers natuurlijk te nemen of te laten. Die tarieven zijn ook niet dezelfde voor elke drinkwatermaatschappij. Men heeft niet de keuze om een bepaald product bij een andere drinkwatermaatschappij te gaan kopen als men vindt dat dat daar goedkoper is. Zo zijn bijvoorbeeld in Limburg, maar ook in Vlaams-Brabant, toch heel wat gezinnen wel wat geschrokken. Ze waren klant bij de Intercommunale Watermaatschappij (IWM). IWM werd overgenomen door De Watergroep. Die mensen kregen dan ineens een factuur voor de huur van een haspel met brandslang die tot elf keer duurder was. Bij IWM betaalden ze daarvoor 96 euro per jaar, bij De Watergroep is dat dan 1325 euro per jaar. Dat zijn tarieven die toch wel doen duizelen, zeker omdat niemand daar ook van op de hoogte was. Dat heeft ervoor gezorgd dat heel wat mensen de wenkbrauwen hebben gefronst bij hun voorschotfacturen. Dat is dan maar één product dat terugkomt op zo’n tarievenlijst. Er staan er tientallen op. Dat wordt toch wel enigszins aanzien als een soort verborgen tarievenlijst voor de drinkwaterfactuur. We moeten er toch over waken dat die verborgen tarievenlijst niet zwaarder gaat doorwegen in de drinkwaterfactuur, en we moeten vooral ook uitsluiten dat drinkwatermaatschappijen bijvoorbeeld onderling afspraken gaan maken over een bepaald product, allemaal samen hun prijs gaan verhogen en dan elkaar gebruiken als argument voor die prijsverhoging. Dat is immers net het argument dat bijvoorbeeld De Watergroep nu geeft. Men stelt de prijs te hebben moeten verhogen omdat in Nederland en in de rest van Vlaanderen ook zulke hoge tarieven worden gebruikt.
Dat is natuurlijk een argument dat heel moeilijk te verdedigen is als de mensen in het verleden elf keer minder moesten betalen en dezelfde service en hetzelfde comfort kregen. We moeten vooral heel waakzaam zijn dat het geen perverse gevolgen gaat hebben voor de toekomst en dat drinkwater op basis van die prijsverhoging geen luxeproduct gaat worden.
Op basis van dit voorval heb ik een aantal vragen. Bent u op de hoogte dat dergelijke prijsverhogingen worden beslist door drinkwatermaatschappijen? Op welke manier wordt er een controle uitgeoefend door de drinkwaterregulator op de prijsverhogingen of op die tarievenkaarten?
Drinkwatermaatschappijen communiceren hun tarievenlijst via hun website. Prijsaanpassingen worden niet automatisch gecommuniceerd naar de klanten. Nochtans vormen die ‘verborgen’ tarieven een belangrijke factor in de drinkwaterfactuur. Gaat u op basis van dit voorval acties ondernemen om de communicatie van deze tarievenlijsten naar de abonnees toe te verbeteren? Een prijsverhoging van enkele honderden procenten van het ene jaar op het andere voor één product van een bewuste drinkwatermaatschappij is onrustwekkend. Kunnen er garanties worden gegeven dat dit geen constante wordt?
Een laatste vraag heb ik erbij gezet omdat ik anders een aparte vraag moest indienen. U hebt ooit cijfers gegeven over de module die de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) heeft geïnstalleerd, waarop mensen hun nieuwe drinkwaterfactuur konden berekenen. U hebt op een zeker ogenblik spontaan cijfers gegeven over hoeveel mensen die module hadden gebruikt. Misschien kunnen we op basis van deze vraag nog eens een stand van zaken krijgen over hoeveel mensen die module effectief gebruiken.
Minister Schauvliege heeft het woord.
We moeten een onderscheid maken tussen het jaar 2016 en de periode nadien. Wat de regulering van de prijs betreft, zijn we sinds de meest recente staatshervorming bevoegd. Daarom hebben we in een overgangsperiode voorzien voor de vastlegging van de drinkwaterprijzen voor 2016 en het jaar nadien. Voor 2016 geldt dus een overgangsbepaling. Er is bepaald dat tijdens de overgangsperiode 2016 de drinkwatermaatschappijen tarieven moeten toepassen die tot budgetneutraliteit leiden ten opzichte van de inkomsten van de jaren voordien, dus van 2015. Voor de invulling van de budgetneutraliteit werden de nadere modaliteiten vastgelegd. Dat wordt ook gecontroleerd door de waterregulator. Dat gebeurt voor elke drinkwatermaatschappij. Ook de bestuursorganen in de verschillende drinkwatermaatschappijen keuren de tarieven goed voor hun werkingsgebied. Gemeenten zijn daarin ook vertegenwoordigd.
Waar u naar verwijst, is voor mij totaal nieuw. Ik heb dan ook aan de waterregulator de opdracht gegeven om te onderzoeken of de aanrekening van de capaciteitsvergoeding in overeenstemming is met het ingediende tariefsjabloon voor 2016. Ik heb aan de regeringscommissaris van De Watergroep ook gevraagd om op de volgende raad van bestuur daarover te interpelleren en informatie te vragen.
Voor de nieuwe tariefreguleringsmethode, die vanaf 2017 van toepassing wordt, wordt aan de drinkwatermaatschappijen gevraagd dat ze een tariefplan opmaken. Daarin moeten de tarieven worden vastgelegd voor de komende zes jaar. In principe worden de tarieven dus goedgekeurd en bij het tariefplan gevoegd voor de komende zes jaar.
Verder werd in de regelgeving vastgelegd dat de drinkwatermaatschappijen de tarieven waarmee ze de kosten voor drinkwater doorrekenen, niet verhogen zonder voorafgaande goedkeuring door de waterregulator, met als doel om net voor langere termijn rechtszekerheid te bieden aan iedereen – aan de klant, maar ook aan de drinkwatermaatschappij. De eerste tariefplannen conform die nieuwe structuur moeten er uiterlijk 1 augustus 2016 zijn. In een verplichte voorafgaande consultatie van de abonnees bij dit tariefplan is voorzien in de regelgeving. De voorafgaande communicatie en verantwoording van nieuwe tarieven wordt dus met de nieuwe tariefreguleringsmethode aanzienlijk verbeterd en transparanter gemaakt. Bovendien zullen in de nieuwe tariefreguleringsmethode via het tariefpad plotse verhogingen worden vermeden. Men zal een overzicht hebben van wat er de komende jaren aankomt.
De wijze van communiceren over tarieven verschilt inderdaad van drinkwatermaatschappij tot drinkwatermaatschappij. Het algemeen waterverkoopreglement verplicht de drinkwatermaatschappijen wel tot een duidelijke en volledige communicatie bij de waterfactuur zodat de abonnee de aanrekening kan begrijpen en narekenen. Het recente besluit tariefregulering bepaalt dat de maatschappij het goedgekeurde tariefpad en het tariefplan, inclusief de maximumtarieven, ter beschikking moet stellen op de website en op eenvoudig verzoek aan iedereen moet bezorgen. Daarnaast publiceert de waterregulator via de watermeter regelmatig een overzicht van alle tarieven.
U vraagt ook hoeveel keer de simulatie al werd geraadpleegd. Tot op vandaag zijn ongeveer 42.000 simulaties uitgevoerd.
De heer Beenders heeft het woord.
Een heel duidelijk en een heel correct antwoord. Ik kan me er helemaal in vinden. Ik ben blij dat u de regeringscommissaris de opdracht hebt gegeven om informatie te vragen op de volgende raad van bestuur, want we moeten ervoor opletten dat de drinkwatermaatschappijen in aanloop van het tariefplan geen gekke dingen doen. Ik moet eerlijk zeggen: ik heb er geen bewijs voor, maar mijn gevoel begint wel bevestigd te worden dat het misschien wel eens de reden kan zijn waarom er nu een aantal tariefverhogingen zijn ingevoerd om dan in het tariefplan van augustus te kunnen stellen dat dat het tarief is dat men de volgende zes jaar wil gebruiken. Het zou inderdaad wel eens kunnen kloppen dat men nu een aantal beslissingen heeft genomen, anticiperend op het nieuwe decreet.
Ik ben alleszins heel blij dat er gecommuniceerd gaat moeten worden naar de abonnees, dat er transparanter moet worden gecommuniceerd en dat de tarieven de volgende zes jaar niet mogen worden verhoogd. Dat zijn allemaal heel goede uitgangspunten.
Het feit dat er 42.000 simulaties zijn uitgevoerd, bewijst dat mensen de weg naar de website hebben gevonden. Ik hoop ten zeerste dat we geen gekke dingen meer meemaken tot augustus, dat er vanaf het nieuwe tariefplan voor iedereen eens en voor altijd duidelijkheid is over de nieuwe tariefstructuur en dat we ook samen kunnen werken aan de sociale correcties, waarvan ik vanuit de meerderheid heb vernomen dat er een evaluatie volgt, zodat we ervoor kunnen zorgen dat er in de drinkwaterfactuur de komende jaren ingrepen gebeuren om de betaalbaarheid ervan aan te pakken.
De heer Nevens heeft het woord.
Ik begrijp het niet goed. We gooien twee zaken op een hoopje. Je hebt de prijs van het water, en je hebt de prijs om te beschikken over een dergelijke blusinstallatie. In het verleden was er een huurovereenkomst tussen de watermaatschappijen en de eindverbruiker voor dergelijke installaties. Die zijn niet in elk huis aanwezig, wel in ziekenhuizen, meergezinswoningen en appartementen op advies van de brandweer. De kosten voor het aanleggen van zo’n installatie met een voldoende grote diameter worden vandaag door de distributiewatermaatschappijen doorgerekend aan alle klanten. Je kunt moeilijk een leiding hebben waar bij brand maar een flauw straaltje uit komt. Er moet voldoende debiet en capaciteit zijn.
U vergelijkt de prijs van De Watergroep, maar water-link rekent 911 euro voor een leiding met diameter 8 centimeter. Abnormaal zijn die prijzen dus niet. Als zo’n installatie aanwezig moet zijn en er moeten extra investeringen gebeuren voor de beschikbaarheid van water en een voldoende diameter, en wetende dat daar geen verbruik op zit behalve in uitzonderlijke omstandigheden, dan zal de watermaatschappij de kosten voor zulke leidingen doorrekenen aan de eindverbruiker.
Er is ook een voordeel. Als je zo’n waterhaspel hebt, vermindert het risico. De verzekeringsmaatschappij zal dan ook rekening houden met de aanwezigheid van die haspel, en dan kun je een interessantere polis afsluiten. Minister, is de tariefverhoging van De Watergroep door de VMM goedgekeurd? Ik heb begrepen dat dit enkel kan als de VMM er haar zegen voor geeft.
Mijnheer Nevens, u geeft een hele uitleg namens De Watergroep. Uw gemeente maakt wellicht deel uit van De Watergroep, vandaar waarschijnlijk uw toelichting aan de heer Beenders.
De regeringscommissaris moet op de raad van bestuur van De Watergroep uitleg vragen en krijgen. Ik heb de opdracht gegeven aan de waterregulator, de VMM, om na te gaan of dat in het tariefsjabloon zit. Dat moet worden uitgeklaard door de waterregulator. We moeten daarover duidelijkheid hebben, want op dit ogenblik heb ik die nog niet.
De heer Beenders heeft het woord.
Minister, ik ben blij met uw aanvullingen. Ik had ook het gevoel dat ik meer luisterde naar een vertegenwoordiger van De Watergroep, dan dat het probleem ten gronde wordt onderzocht. Het gaat er niet om hoeveel dit moet kosten en of dat juist is. Het gaat erom dat de abonnees van IWM van het ene jaar op het andere zonder communicatie en zonder extra service elf keer meer moeten betalen voor een verplichte installatie, waar de verzekering automatisch rekening mee houdt. Je hebt de keuze niet of je een brandslang wel of niet zult hangen, het moet volgens de wet. Als je die niet hangt, ben je niet in orde met de bouwvergunning. Mensen die een brandhaspel hebben, moeten die hangen en de verzekering houdt er automatisch rekening mee. Uw argument, mijnheer Nevens, hoor ik alleen maar bij De Watergroep. Met alle respect, maar dat is geen gegrond argument om de prijs maal elf te doen. Ik ben blij dat er een degelijk antwoord zal komen van de regeringscommissaris, die dat zal onderzoeken, en dat we op basis van die informatie verder kunnen oordelen.
Wat ik met deze vraag om uitleg beoog, is dat we maximaal moeten proberen te vermijden dat de drinkwatermaatschappij zomaar het recht heeft van het ene moment op het andere de prijs maal elf te doen. Als dat als normaal wordt beschouwd, dan maak ik me grote zorgen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.