Verslag vergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid
Vraag om uitleg over de verkoop van de nieuwe perenoogst
Verslag
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Voorzitter, ik heb inderdaad een vraag over de perenoogst ingediend, die vrij goed wordt ingeschat. Anderzijds horen we dat de peren die in de winkels liggen, moeilijk verkocht worden.
Er is sprake van een halvering ten aanzien van een normaal jaar, terwijl de kwaliteit van een uitzonderlijk goed niveau is. Het probleem blijft de Russische boycot, waarvan onlangs is medegedeeld dat hij met een jaar wordt verlengd. Dat treft vooral onze perensector zeer hard. Vorig jaar voorzag Europa nog in compensatiemaatregelen, maar dat blijkt dit jaar niet meer het geval te zijn. Die compensatiemaatregelen zorgden er voor dat ruim 850 hectare peren niet geoogst werden omdat een aantal telers voor de Europese steun koos en de peren aan de bomen liet hangen. Bij gebrek aan nieuwe middelen komt er dit jaar ongeveer 34.000 ton extra peren op de markt, met als gevolg wellicht een slechtere prijsvorming wegens het grote aanbod. Daarenboven was er in 2014 een solidariteitsgolf vanwege de Vlaamse consumenten. Iedereen was geneigd de perensector te steunen en extra peren te kopen. Daarnaast werden inspanningen gedaan om nieuwe markten te prospecteren voor de afzet van onze peren. Dat leverde resultaten op voor export naar China, India en Canada. Helaas weegt hun marktaandeel helemaal niet op tegen het verloren aandeel in Rusland.
Minister, wat zijn de concrete resultaten van de zoektocht naar nieuwe afzetmarkten vanuit VLAM voor de Vlaamse peren? Wat zijn de afzetprognoses van de nieuwe markten India, China en Canada tijdens het komende jaar? Is VLAM bezig met het zoeken naar nieuwe afzetmarkten? Welke concrete initiatieven werden genomen of zitten in de pipeline, en hoe zal dit zich vertalen in het jaarprogramma? Worden er, gelet op de moeizame afzet van peren in eigen land, op korte termijn initiatieven gepland ter promotie van Vlaamse peren? Hoe waakt VLAM erover dat het marktaandeel van Vlaamse peren op peil blijft of versterkt wordt in de bestaande markten, zoals in onze buurlanden en in Scandinavië? Worden er vanuit Europa nog nieuwe steunmaatregelen of verlengingen van de bestaande steunmaatregelen overwogen? Zult u dat opnieuw aankaarten op Europees niveau?
De heer Engelbosch heeft het woord.
Ik hou nogal van beknoptheid, dus ik ga niet het hele verhaal van collega Peeters herhalen. Haar vraag was immers exact dezelfde.
De enige vraag die ik er nog aan wil toevoegen is of u er enig zicht op hebt hoeveel boeren gebruik zouden kunnen maken van de nieuwe steunmaatregel. Ik heb een aantal gesprekken gehad met fruitboeren de afgelopen weken. Voor dit jaar is het niet zo dramatisch als vorig jaar. Ik denk dat het al bij al nog meevalt. De boeren raken hun peren min of meer kwijt. In die zin luidt mijn vraag of u er enig idee van hebt of de steunmaatregel echt nodig zal zijn dit jaar.
De vragen die collega Peeters stelt, blijven natuurlijk pertinent. De sector is in crisis. Nu valt het even mee. Vorig jaar was het een ramp. Voor volgend jaar weten we het niet. We moeten dus blijven inzetten op ondersteuning en het zoeken naar nieuwe afzetmarkten.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega’s, ik hou ook van beknoptheid, maar ik heb toch een uitvoerig antwoord voor jullie.
Jullie hebben zelf al aangegeven dat er een belangrijk verschil is tussen dit jaar en vorig jaar. Vorig jaar was er een soort schokeffect. Vlak voordat de peren moesten worden geoogst, werd de Ruslandboycot ingesteld. We hebben toen grote solidariteit en ook een grote zichtbaarheid van de crisis in de sector gezien, terwijl dat nu minder het geval is. We hebben ook gezien dat de inspanningen die de voorbije maanden gedaan zijn om nieuwe exportmarkten te zoeken, hun vruchten beginnen af te werpen. We hebben iets opgebouwd dat gelukkig nu al voelbaar is.
Een ander verschil met vorig jaar is dat de perenoogst minder groot is dan vorig jaar, namelijk 7 procent minder dan vorig jaar. Peren kunnen ook het jaar rond bewaard worden en dat maakt het mogelijk om ze gefaseerd op de markt te brengen. De perenoogst is door allerlei omstandigheden ook een week later dan vorig jaar. De prijzen zijn hoger dan vorig jaar: sinds midden augustus gemiddeld 0,47 euro per kilogram ten opzichte van 0,32 euro per kilogram.
Het is nog vroeg, maar op dit moment zijn we daarom voorzichtig optimistisch over het seizoen. Het ziet er op het eerste zicht beter uit dan vorig jaar. Als we één les kunnen trekken uit 2014, is het wel dat de markt heel moeilijk te voorspellen is, zeker bij aanvang van het seizoen. In 2014 was de impact van de Russische boycot het eerst voelbaar bij de peren, die een vroegere start van de oogstperiode kennen. De prijs van de peren heeft zich dan ook een beetje hersteld. De prijs van de appelen heeft zich niet hersteld. Het is dus altijd moeilijk om prognoses uit te spreken. Dankzij de succesvolle inspanningen kon het verlies enigszins beperkt worden, maar natuurlijk is de Ruslandboycot voelbaar. Het is goed dat de Europese interventiemaatregelen er zijn. Ze vormen een goed vangnet in het geval het nodig is om in te grijpen. Maar die maatregelen zijn ook de allerlaatste optie die de sector zal kiezen: enkel als de prijzen niet meer aanvaardbaar zijn, maakt de sector gebruik van die maatregelen. Ik verwacht dus ook dat een beperkter aantal landbouwers gebruik zal maken van de maatregel dan vorig jaar. Tot nu toe zijn er weinig vragen bij onze diensten. Ik kan daar eigenlijk nog geen definitieve uitspraken over doen, maar er zijn toch indicaties dat er niet zo vaak gebruik zal worden gemaakt van de maatregelen. Vanuit de sector kwam geen vraag tot het openstellen van ‘niet-oogsten’. Vorig jaar was dit wel het geval in deze periode.
Op structureel vlak moeten we de weg die vorig jaar ingeslagen werd, voortzetten. Dit betekent: diversifiëren van afzetmarkten en inzetten op promotie. De sector doet ook zeer veel. De sector heeft daar zelf een belangrijke verantwoordelijkheid en neemt die verantwoordelijkheid ook heel goed op. Er is ook een heel goede organisatie binnen de sector. Er zijn de producentenorganisaties. Die zijn een grote troef. In andere sectoren zien we dat veel minder en daar zien we de gevolgen van. Het is goed dat die sector zo goed is georganiseerd. Innoveren blijft belangrijk, zoals het zoeken naar nieuwe variëteiten, werken aan de productiekosten en aan de productkwaliteit, korte keten. Dat zijn allemaal mogelijke initiatieven.
We stimuleren dat allemaal via het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) en we ondersteunen zo de diversiteit. We steunen ook de operationele programma’s van de producentenorganisaties.
De nieuwe afzetmarkten dan. 2014 was een goed jaar voor de Belgische export van peren, ondanks de Russische boycot. Vooral de export binnen de Europese Unie heeft een sterke groei gekend om die boycot, gelukkig maar, te compenseren. Ook de eerste helft van 2015 toont een goede evolutie en sterke exportcijfers. Duitsland, de Baltische staten en Cyprus nemen veel meer Belgische peren af dan vorig jaar. De export naar Rusland is weggevallen, maar de interne EU-markt lijkt dit gelukkig grotendeels op te vangen. Het marktaandeel van de Vlaamse peren wordt dus verder goed opgevolgd via de exportstatistieken.
De afzetprognoses van de nieuwe markten betreffen India, China en Canada. India importeert nu alleen appelen. Peren zijn we aan het aftoetsen in het kader van de VLAM-deelname in India aan de Fresh Produce in Mumbai in april 2015. Voor China wordt verwacht dat de export geleidelijk toeneemt. Er wordt verwacht dat de export naar Canada zal starten, aangezien er een akkoord is met de Canadese overheid om peren in te voeren. De sector zelf voert daar ook heel wat promotie met onze steun.
De VLAM blijft zoeken naar nieuwe mogelijkheden en programma’s. Ik heb een heel uitgebreid overzicht van waar de VLAM allemaal aan deelneemt. Madrid, Atlanta, een tour met Canadese retailers, Berlijn, Calgary, Mumbai, Moskou, Orlando en Kazakhstan staan op de agenda. Er wordt dus heel wat promotie gevoerd.
In het binnenland heeft de sector beslist om de promotie toe te spitsen op de Jonagold-appelen. Voor peren wordt binnenkort een Facebook-advertentiecampagne gestart. Er is ook gericht gewerkt naar een tv-programma, namelijk Dagelijkse Kost op één, maar ook op De Madammen op Radio 2, en Lekker van bij ons. Ze zullen zich focussen op gerechten met peren. Dat zal in de komende dagen gebeuren met de steun van de VLAM.
Er wordt dus volop gewerkt aan nieuwe afzetmogelijkheden en promotie van onze topproducten uit de peer- en appelsector.
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Minister, we moeten inderdaad voorzichtig optimistisch zijn. Het is al goed dat men veel nieuwe afzetmarkten voor ogen heeft. Ik heb ook begrepen dat de VLAM en de sector naar Brazilië kijken om afzetprognoses uit te werken. Hoe staat het daar nu mee? Kunt u daar iets over zeggen?
De heer Engelbosch heeft het woord.
Minister, het valt dit jaar al bij al nog mee. Dat moeten we durven te erkennen, maar het is altijd moeilijk te voorspellen. Daarom is het belangrijk dat we blijvend inzetten op die vangnetten en op de promotiecampagnes in binnen- en buitenland.
Vorig jaar was er inderdaad de actie van de burgers met heel veel selfies. We moeten daar dankbaar voor zijn, maar een herhaling moeten we niet verwachten. Ik hoor zeggen dat er dit jaar weinig steun is van de bevolking. Zo’n campagne is maar een keer succesvol. Een tweede of derde keer werkt dat toch niet meer. Het is wel positief dat verschillende programma’s acties doen om de peren te promoten. Dat is heel positief.
De Food Pilot van het ILVO was bezig met een onderzoek naar nieuwe producten op basis van peren. Conferenceperen zijn harde peren waar je moeilijk sap kunt van maken, maar ze zijn bezig met nieuwe onderzoeken. Kunt u zeggen of daar al resultaten van zijn?
Om Europese steun te kunnen krijgen, moet je werken via producentenorganisaties. Er zijn heel wat grote fruitboeren die langs de veilingen heen werken. Zijn die nog steeds verplicht om via producentenorganisaties te gaan zoals vorig jaar, of is dat veranderd?
De heer De Croo heeft het woord.
Minister, is er een conclusie over het rendement na al de aanwezigheden van de VLAM wereldwijd? Kunt u dan een jaar of twee later weten of dat effect heeft gehad? U kunt wel een catalogus geven van aanwezigheden, maar het is het rendement dat telt.
Hebt u de mogelijkheid om te onderzoeken of er veel is gerooid? Ikzelf heb twee hectaren peren gerooid en heb de indruk dat dat niet erg aan de orde is. Misschien kunt u ook informatie krijgen bij de boomkwekers over de verkoop van perelaars. Zo kunt u weten of er een blijvend effect is van de crisis van de voorbije maanden en jaren. Kunt u ons cijfers bezorgen?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mevrouw Peeters, ik zal navragen hoe het zit met Brazilië, of men daarop inzet en wat de eventuele plannen en resultaten zijn. Informatie daarover heb ik niet gekregen, maar ik zal die overmaken via het secretariaat.
De Food Pilot van het ILVO zoekt inderdaad naar nieuwe mogelijkheden en toepassingen. Het perensap was een mooi voorbeeld. Ik zal de stand van zaken laten opvragen en bezorgen.
De koppeling aan de producentenorganisaties blijft een voorwaarde. Ik weet dat die vragen leven, maar zo is het geregeld. Er zijn geen plannen om daarvan af te stappen.
Mijnheer De Croo, het is inderdaad zo dat, wanneer men acties doet voor een bepaalde nieuwe afzetmarkt, bepaalde grote beurzen, natuurlijk wordt bekeken welke de gevolgen zijn. Dus, die rendementsconclusies worden opgevolgd, een paar jaar nadien. Er is ook zoiets als een VLAM-verslag, maar ook algemeen kan men die resultaten daaraan koppelen, denk ik. We kunnen dus wel nagaan na een jaar of twee welke de resultaten daarvan zijn.
Ik zal nagaan of er cijfers over het rooien beschikbaar zijn, en ik zal die ook laten bezorgen.
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord en voor de bijkomende gegevens die u nog ter beschikking zult stellen.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.