Hoe komt een decreet tot stand?

Een Vlaamse volksvertegenwoordiger of een aantal Vlaamse volksvertegenwoordigers (maximaal zoveel als er fracties zijn) kan het initiatief voor een nieuw decreet nemen. De Vlaamse volksvertegenwoordigers maken dan een tekstvoorstel dat ze indienen bij de voorzitter.

Als de Vlaamse Regering het initiatief wil nemen voor een nieuw decreet, moet ze eerst een hele procedure doorlopen.

• een of meer ministers stellen een tekst voor van een nieuw decreet op de Vlaamse regering
• als iedereen van de Vlaamse Regering het eens is met het voorstel van de ministers, keuren ze het goed, en wordt de tekst een voorontwerp van decreet.
• een voorontwerp van decreet moet dan verplicht naar verschillende adviesorganen. Een advies dat altijd verplicht is, is het advies van de Raad van State.
• als alle adviezen binnengekomen zijn, herwerken de ministers het voorontwerp van decreet tot een ontwerp van decreet . Als dat goedgekeurd wordt door de Vlaamse Regering, dient de regering het in bij het Vlaams Parlement.

Ontwerpen van decreet van de Vlaamse Regering kunnen veel omvangrijker en omvattender zijn dan voorstellen van decreet van volksvertegenwoordigers. De Vlaamse Regering kan een beroep doen op de kabinetten (de persoonlijke medewerkers van de minister) of de administratie, om het decreet voor te bereiden.

Op de agenda...

De voorzitter van het parlement beslist welke commissie een voorstel of ontwerp zal behandelen.

Ontwerpen van decreet van de regering krijgen voorrang in het parlement. Een volksvertegenwoordiger kan wel voorstellen dat zijn voorstel binnen de twintig werkdagen wordt behandeld. De commissie beslist daar dan over.

Bespreking

De commissie bespreekt het voorstel of ontwerp een eerste keer zeer grondig.

• De bespreking gebeurt in twee rondes: eerst wordt het geheel besproken, en daarna elk artikel afzonderlijk.
• De leden van de commissie zijn de specialisten van hun fractie of partij over de onderwerpen van de decreten in de commissie: zij brengen dus al hun kennis en ervaring in bij de bespreking.
• Een commissie kan beslissen dat advies wordt gevraagd aan adviesorganen zoals de Raad van State  over het initiatief.
• Een commissie kan beslissen om hoorzittingen met specialisten te houden over het voorstel of ontwerp. Op die manier kan de commissie het middenveld of belangenorganisaties raadplegen over het nieuwe voorstel/ontwerp.

Als een volksvertegenwoordiger of de regering de tekst van het initiatief wil veranderen, dan dienen ze een amendement in. Een amendement is een voorstel om een of meer woorden of zinnen van een decreet te wijzigen, toe te voegen of weg te laten.

Stemming

Ten slotte wordt er gestemd in de commissie, weer in twee rondes:

• eerst wordt artikel per artikel gestemd, bij een artikel wordt eerst over mogelijke amendementen gestemd, en dan over het artikel als geheel
• tot slot wordt er gestemd over het volledige decreet, zoals het is gewijzigd.

Verslag

Van de commissiebesprekingen wordt er een verslag gemaakt bedoeld voor de plenaire vergadering.

Als de tekst van het initiatief in de commissie is gewijzigd wordt in het verslag ook de tekst opgenomen zoals de commissie die heeft goedgekeurd. Die tekst heet de "tekst aangenomen door de commissie".

Het Vlaams Parlement stuurt goedgekeurde decreten door naar de Vlaamse Regering, die ze bekrachtigt en laat uitvoeren (de afkondiging).

De Vlaamse Regering zorgt er ook voor dat het decreet wordt gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad, zodat iedereen het decreet kan lezen.

Het decreet geldt nu voor alle burgers in Vlaanderen (en eventueel de Brusselse Vlamingen).