Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Voorzitter, ik heb een vraag om uitleg over Event Flanders, maar ik zal de tekst wat inkorten, want ik zie dat de klok tikt.
Ik heb al meerdere vragen gesteld over Event Flanders. U weet dat mij dat nauw aan het hart ligt. Ik stond bij de oprichting in de vorige legislatuur mee aan de wieg van Event Flanders. Het eerste grote cultuurevenement dat zou plaatsvinden met Event Flanders, de World Choir Games, kon spijtig genoeg deze zomer niet doorgaan. Dat is ook logisch. De veiligheid van de zangers en het publiek staat uiteraard voorop. Een evenement waar maar liefst 23.000 zangers uit 74 landen op af zouden komen, dat zou natuurlijk een veel te groot risico zijn geweest voor onze gezondheid. En dus zat er niets anders op dan het evenement uit te stellen van juli 2020 naar juli 2021.
Daarnaast horen we dat er met het oog op een veilige heropstart van de evenementensector een gedragscode komt, van uw collega Demir. Zij heeft een soort van ‘event risk model’ uitgewerkt, samen met de Alliantie van Belgische Eventfederaties, Toerisme Vlaanderen en Event Flanders. Dat refereert ook aan de vraag van mevrouw Coudyser, gisteren in de plenaire vergadering, over de opstart van evenementen. Dat was een heel interessante vraag, waarvoor dank.
Specifiek met betrekking tot Event Flanders zijn er ondertussen ook wel een aantal digitale zaken. Ik heb gezien dat er een virtueel initiatief is, waarbij er virtueel samen wordt gezongen. Ik heb daar eerlijk gezegd nog niet bij ingelogd, ik denk ook dat er niemand zit te wachten op mijn zangtalenten. Maar ik vroeg me af, minister-president, of alle geplande evenementen in het kader van Event Flanders dienen te worden geannuleerd. Worden ze allemaal uitgesteld?
Ten tweede is er de budgettaire kwestie. Er was daar een heel mooi budget van cultuurmiddelen voor voorzien, om bij te dragen aan Event Flanders. Die middelen zijn overgeheveld van de provincies. Wat zal er gebeuren met die middelen, rekening houdend met de annualiteit van de begroting? Zullen die overgezet worden naar volgend jaar? Of kan er misschien nog dit jaar een andere bestemming gezocht worden voor deze middelen? Wordt uw Departement Cultuur, Jeugd en Media (CJM) betrokken bij de opmaak van het relanceplan dat Event Flanders samen met minister Demir uitwerkt voor evenementen?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mevrouw D’Hose, bedankt voor uw vraag over Event Flanders. Het is zo dat alle evenementen die, met de steun van Event Flanders, normaal gezien nog in 2020 zouden plaatsvinden, niet doorgaan vanwege de coronacrisis. In samenspraak met de lokale organisatiecomités heeft het aansturingscomité de beslissing genomen om de evenementen allemaal met een jaar uit te stellen.
De World Choir Games, een internationale koorwedstrijd, is een organisatie van Koor&Stem en de Duitse rechtenhouder INTERKULTUR, met de steun van Event Flanders. De World Choir Games waren gepland om plaats te vinden in de gaststeden Antwerpen en Gent in de eerste twee weken van juli. De beslissing is genomen om dat grote cultuurevenement uit te stellen naar dezelfde periode volgend jaar. De World Choir Games worden nu gepland van 2 tot 12 juli 2021. Houd het al maar vrij in uw agenda.
De World’s 50 Best Restaurants Awards is een organisatie van internationale rechtenhouder William Reed Ltd en de stad Antwerpen, met steun van Event Flanders. Dat evenement is uitgesteld tot het voorjaar van 2021. De exacte data worden nog bepaald.
Het UNWTO World Forum on Gastronomy Tourism, dat zou plaatsvinden in Brugge in juni van dit jaar, is eveneens uitgesteld naar het voorjaar van 2021. Ook daarvan moet de definitieve datum nog bepaald worden. Het evenement is een samenwerking van de United Nations World Tourism Organisation, het Baskisch Culinair Centrum, Toerisme Vlaanderen en de stad Brugge.
In antwoord op vorige vragen heb ik de projectbegroting van de Word Choir Games al toegelicht. In de financiering van de oorspronkelijke projectbegroting van 7,28 miljoen euro zit 5,29 miljoen overheidssteun.
Deze 5 miljoen overheidssteun werd voor 2 miljoen euro meegefinancierd vanuit de recurrente middelen Cultuur: 0,5 miljoen op de begroting 2019 en 1,5 miljoen op de begroting 2020. Deze middelen zijn eenmalig, in het begrotingsjaar, overgedragen naar de middelenbegroting van Toerisme Vlaanderen, als organisatorische entiteit voor Event Flanders.
Het recurrente bedrag van 1,5 miljoen euro komt opnieuw beschikbaar in de cultuurbegroting van 2021. Zoals ik eerder heb aangegeven in mijn antwoord op de vraag om uitleg 2093 van collega Meremans van 7 mei wil ik dat deze middelen ingezet kunnen worden voor de verdere uitrol van de talentontwikkeling in de amateurkunsten. Ik wil hierover in het najaar samen met de sector verdere plannen maken.
De meerkost van de World Choir Games, onder andere verbonden aan het uitstel naar 2021, wordt niet gefinancierd door de vakdepartementen die samenwerken binnen Event Flanders. Vanaf 2020 heeft Event Flanders eigen projectmiddelen ter beschikking, ten belope van 3 miljoen euro per jaar, in 2020 zelfs eenmalig 4 miljoen euro. Deze middelen zijn voorzien voor de ondersteuning van evenementen in de bredere sublaag. Er is beslist de meerkost verbonden aan het uitstel van de drie evenementen te dragen op de beschikbare ruimte binnen deze recurrente middelen van Event Flanders.
De beslissingen over de heropening na de lockdown worden genomen door de Nationale Veiligheidsraad, op basis van advies van de Groep Experten Exit Strategie (GEES). De musea en bibliotheken zijn open. Voor de heropstart van de bredere cultuursector is, op mijn initiatief en in overleg met alle deelstaten, een voorstel van exitstrategie opgemaakt. Het wordt nu besproken met de GEES om dan beslist te worden op de Nationale Veiligheidsraad van 3 juni.
Omdat het hier voor een groot deel handelt over indoor en outdoor publieksevenementen, wordt dit samen besproken en beslist met de sectoren toerisme en sport; die beslissing valt op 3 juni op de Veiligheidsraad. We hebben die samen laten komen om ervoor te zorgen dat de beslissingen coherent zijn. Ik geef een absurd voorbeeld: een voetbaltribune vol zetten, zou mogen en een concertzaal vol laten lopen, zou niet mogen, of op een andere datum of zo. Coherentie moeten we nastreven. Daarom komen die drie dingen samen.
Een onderdeel van – of hulpmiddel bij – de ruimere exitstrategie voor de bredere culturele, sportieve en toeristische sector kan het Event Risk Model zijn waarnaar in de vraagstelling wordt verwezen. Het is een tool die ontwikkeld wordt op initiatief van Toerisme Vlaanderen en Event Flanders, samen met de Karel De Grote Hogeschool en de departementen, om een COVID-risico-inschatting te maken van kleine tot grotere evenementen, om vervolgens te kijken welke veiligheidsmaatregelen moeten en kunnen worden genomen. Eigenlijk komt het erop neer dat men elk type evenement kan klasseren naargelang het risicogehalte: laag, middelhoog enzovoort. Dan zal de Veiligheidsraad waarschijnlijk beslissen wanneer de evenementen met laag risico van start kunnen gaan. Elke risicocategorie zal een datum krijgen wanneer die kan starten.
In samenwerking met het Departement Cultuur, Jeugd en Media (DCJM), en culturele organisaties en koepelorganisaties, wordt de tool momenteel getest en verder verfijnd op basis van een representatief staal van verschillende types evenementen: podiumkunsten, festivals, concerten, en dergelijke meer. Zo zal de tool en de bijhorende ‘code of conduct’ naast een set algemene richtlijnen, ook specifieke aandacht hebben voor sport- of culturele evenementen. Voor alle duidelijkheid, en in zoverre het herhaald moet worden: massa-evenementen zijn verboden alvast tot 31 augustus 2020.
In moeilijke omstandigheden streven we ernaar de verschillende initiatieven en instrumenten maximaal op elkaar af te stemmen. Los van het evenementenaspect wordt er in het kader van de heropstart van het publieke leven, uiteraard ook op andere vlakken, nauw afgestemd tussen Toerisme en Cultuur. Dit is met name ook het geval voor jeugd- of zorgverblijven voor kwetsbare groepen, waarbij uiteraard ook de jeugdwerking van het DCJM nauw bij wordt betrokken.
Mijn kabinet en het departement staan in nauw contact met verschillende spelers uit de culturele sector, en hebben regelmatig overleg. In het verleden resulteerde dit overleg reeds in krachtige en gezamenlijk gedragen teksten die ik, zoals gezegd, zowel op Vlaams niveau als binnen de Interministeriële Conferentie Cultuur en op federaal niveau heb gebruikt om de belangen van de cultuursector te verdedigen.
Op 4 juni staat er een nieuw overleg gepland waarbij ook de heropstart zal worden besproken. Ter voorbereiding hebben we deze ochtend nog een gesprek gehad met Erika Vlieghe van de GEES. Die zaak zal vanavond opnieuw ter sprake komen in het Overlegcomité.
Aanvullend wil ik iets zeggen: je kunt zeggen welke types van evenementen je toelaat, maar wat mij enorm benieuwt, is hoe het publiek zal reageren. Ik ben enorm benieuwd hoeveel de mensen, bovenop de voorzichtigheidsmaatregelen die worden opgelegd door de overheid, zichzelf zullen opleggen. Dat zal een factor zijn die je moeilijk in de hand hebt. Als mensen echt schrik hebben om naar zo’n evenement te gaan, moet je dan zware campagnes voeren en zeggen: ‘Je moet geen schrik hebben, ga maar’? Het is wat moeilijk. Ik zal met veel aandacht volgen hoe het publiek daarop zal reageren.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Minister-president, ik dank u voor uw zeer helder antwoord.
Specifiek in verband met Event Flanders en de World Choir Games, begrijp ik dat de middelen werden veiliggesteld, dat ze veilig staan bij Toerisme Vlaanderen en dat volgend jaar, in 2021, de 1,5 miljoen euro kan worden ingezet voor amateurkunsten en talentontwikkeling. Dat is een goede en heldere zaak. Ook goed is dat de meerkost gedragen wordt door Event Flanders en dat de factuur niet op uw departement terechtkomt.
Wat betreft het bredere evenementenbeleid, hebt u groot gelijk dat het samen wordt beslist, sport en cultuur. Ik verwijs naar de jeugdkampen en de sportkampen. Het lijkt mij een zeer goede zaak dat u daarin hebt beslist.
Wat betreft het risicogehalte, denk ik dat dit ook zeer goed zal zijn voor lokale besturen. Ik merk dat in Gent. We worden overspoeld met vragen vanuit de culturele sector, die graag concerten wil organiseren. Het publieke domein wordt steeds meer belast, we moeten daarin eerlijk zijn. Men zal terrassen uitbreiden. Fietsers willen meer plaats, net als voetgangers. Scholen zoeken plekken om opvang te organiseren en lessen te laten plaatsvinden. De studenten zoeken een plek om te studeren. De publieke ruimte is al beperkt, zeker in een grote stad als Gent. Een goede handleiding voor lokale besturen, waarmee ze aan de slag kunnen gaan, lijkt mij alvast een goede zaak.
Ik heb het gisteren getweet: ik heb gezien dat de cultuur- en evenementensector in Zwitserland opnieuw opengaat. Ze hebben ook een heel helder aantal geplakt op het aantal deelnemers, met een maximum van driehonderd. Dat is een iets andere benadering dan de onze in de eventrisico. Maar het lijkt mij wel belangrijk om een helder aantal te bepalen, vanuit organisatorisch oogpunt. Organisatoren kunnen zich daar dan perfect op richten wanneer ze iets willen doen.
U hebt absoluut gelijk. Ik ben zelf ook erg benieuwd naar de reactie van het publiek. Ik denk dat de opstart van de horeca op 8 juni ons veel zal leren. We hebben gezien dat de horeca in Oostenrijk opnieuw moest sluiten omdat het totaal niet rendabel was om open te zijn. Ik ben benieuwd. Iemand die op café een pintje gaat drinken, zal volgens mij ook zin hebben om naar een concert te gaan. Als ze merken dat het op 8 juni redelijk problematisch verloopt, denk ik dat we ook eens moeten nadenken over evenementen. Dat is ook iets heel persoonlijks. Zelf sta ik te springen om naar evenementen te gaan, mijn ouders daarentegen hebben heel veel schrik. Als overheid kun je daar moeilijk in tussenkomen. Het is een persoonlijke afweging, die elk voor zich maakt.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Ik hoop dat de Nationale Veiligheidsraad maatregelen kán nemen om de hele sector van toerisme, horeca en evenementen opnieuw op te starten. Het is nog even afwachten, maar laat ons hopen dat het allemaal kan, en dat het dan ook veilig kan. Dan zal er ook een overheidscommunicatie moeten komen om de mensen duidelijk te maken dat het veilig zal zijn.
Zo niet, zullen zij, zoals mevrouw D’Hose net zei, misschien in hun kot blijven in plaats van eruit te komen. Misschien moet er een nieuwe campagne komen, naast de check-check-checkcampagne. Ik neem aan dat we onze handen zullen moeten blijven wassen zolang er geen vaccin is, maar we mogen toch ook geleidelijk uit ons kot komen.
Ik heb nog een specifieke vraag, namelijk of er vanuit de Vlaamse overheid flankerende maatregelen zullen worden genomen in het kader van relanceondersteuningsmaatregelen om echt een kickstart te geven aan die evenementensector. De gemeenten doen wat ze kunnen, maar, zoals mevrouw D’Hose ook terecht zegt: binnen de beperkingen die zij hebben, onder andere op het openbare domein. Welke andere mogelijke flankerende maatregelen kan Vlaanderen nemen om van de zomer, in de mate van het mogelijke, toch een beleefzomer te maken buiten ons kot?
De heer Pelckmans heeft het woord.
Minister-president, ik dank u dat we eindelijk wat duidelijkheid krijgen over een aantal zaken, de sector zat daar echt op te wachten. Ik heb het gevoel – straks hebben we het nog over de Boekenbeurs – dat het net als bij de scholen beter was geweest indien de maatregelen en het kader wat eerder waren meegegeven. Het is immers net de kracht van de cultuursector dat zij binnen dat kader creatief genoeg zijn om het naseizoen voor te bereiden. Ik vind dat we daar vrij laat mee zijn, maar ik ben het er wel mee eens dat dit goed en degelijk moet gebeuren. Maar laat ons dat volgende week dan ook echt afkloppen.
Minister-president, het exitplan voor de cultuursector in het najaar zal een heel moeilijk verhaal blijven. In hoeverre zult u er met het intussen al vier keer aangekondigde noodfonds rekening mee houden dat die sector toch voldoende middelen heeft om die doorstart te kunnen maken? In openlucht kan men iets meer inkomsten verwerven gezien de grootte van de ruimtes, maar in die kleine ruimtes zal het daar heel erg over gaan. Als die anderhalve meter wordt gehandhaafd zolang er geen vaccin is, zal men het hele najaar blijven zitten met die anderhalve meter afstand, en dan komt men in een heel moeilijk economisch verhaal. Wanneer komt nu de uitslag over dat noodfonds en wordt er rekening gehouden met de zeer moeilijke exit die er sowieso zal komen voor de indoorcultuursector?
Mevrouw Segers heeft het woord.
Mevrouw D’Hose, ik dank u voor de vraag en de minister voor het antwoord.
Ik wil beginnen met mijn appreciatie uit te drukken voor het feit dat dat Event Risk Model er nu is. Ik denk dat dit een heel goede systematische manier is van werken om de events te catalogiseren en daar vervolgens een datum op te plakken in functie van het risico. Maar ik deel ook de opmerking van de heer Pelckmans dat dit heel lang op zich heeft laten wachten, net als het noodfonds. Mijn vraag is precies dezelfde. Het is onbegrijpelijk dat dit zo lang duurt. Ik denk dat in functie van de impact van de heropstart moet worden bekeken hoe de middelen van het noodfonds kunnen worden verdeeld.
Mevrouw D’Hose, u zegt dat u staat te popelen. Ik weet niet of ik zin heb om naar een voorstelling te gaan waarbij maar een derde van de zaal gevuld is en waar men tijdens de pauze niets kan drinken. We zien in Oostenrijk bijvoorbeeld dat mensen daar niet per se voor staan te springen. Ik denk dat we de termijn van de maatregelen zullen moeten verlengen, want niet alleen zullen er minder inkomsten zijn bij de heropstart van die voorstellingen, aangezien maar een derde van de tickets kan worden verkocht, er zijn ook veel meer kosten. Zo moet worden voorzien in social distancing, nadars enzovoort.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Ik kom nog even kort tussen. Ten eerste was de basis van de vraag inderdaad de topevenementen en het uitstel. Maar dat is inderdaad ook in de commissie Toerisme al een paar keer aan bod gekomen. Het goede nieuws is dat ze niet verloren zijn, maar dat ze inderdaad worden uitgesteld naar 2021. Ik denk dat 2021 een fantastisch jaar wordt. Hopelijk kunnen we dan wel op een iets normalere manier functioneren.
De vraag is ondertussen veranderd naar het exitplan. Ik ben het eigenlijk niet eens met de collega’s . Ik denk dat we hier een enorme daadkracht hebben getoond. De coronacrisis is er gekomen in maart, en we zijn nu bijna juni. Op twee maanden tijd hebben ze de handen in elkaar geslagen – de Karel de Grote Hogeschool, Toerisme Vlaanderen, de hele evenementensector – om dat riskmanagement en die evenementenmatrix te ontwikkelen. We hadden twee maanden geleden een idee, en vandaag staat het er. Er zijn simulaties bezig, er wordt met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) gekeken hoe die lokale besturen dat als een handige leidraad kunnen gebruiken. En dat op twee maanden tijd; chapeau voor alle mensen die daarin betrokken zijn om dat te organiseren, te ontwikkelen en gratis ter beschikking te stellen, als ik het goed begrijp. Dat is een enorme boost om die evenementensector – die zware verliezen lijdt, dat moeten we in deze commissie niet meer zeggen – te kunnen opstarten. Hiermee kunnen we al een eerste stap zetten.
Hadden we dat niet, dan denk ik niet dat we deze zomer iets van kleinschalige evenementen hadden kunnen houden. Ik ben daar heel blij mee, en het geeft een eerste sprankeltje hoop. Het is inderdaad te zien hoe het publiek daar nu op zal reageren, maar dat zal, zoals bij de scholen, stilaan komen. Eerst is er heel veel onzekerheid en angst om te gaan, maar laat dat deze zomer geleidelijk aan hier en daar opstarten, want we voelen ook allemaal aan dat iedereen er nood aan heeft om weer naar een aantal zaken te gaan. Ik zou daar dus eigenlijk een groot applaus voor willen vragen.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Collega’s, ik begrijp dat het altijd te lang duurt. Maar ik moet toch zeggen dat de sectoren allemaal op tijd het nodige hebben aangeleverd, denk ik. Alles komt samen in die groep van experten. Dat zijn tien mensen, met de hele economische wereld, met de hele onderwijswereld, de hele cultuurwereld en de hele sportwereld. Al die zaken moeten passeren via die GEES-groep. Sport ligt al lang bij hen, en cultuur ligt al veertien dagen bij hen. Waarom is het dan nog niet getrancheerd? Omdat zij de evenementenmatrix mee in dat pakket willen steken. De evenementenmatrix heeft men niet willen valideren zonder die te testen en er een aantal typische evenementen op los te laten om te kijken wat dat brengt. Dan kan men die tool wat bijsturen. Dat is de reden waarom een aantal plannen al klaar waren.
Die evenementenmatrix is nu bijna klaar, en men heeft ervoor geopteerd om die dingen samen te laten komen. Ik denk dat dat een verstandige optie was, al moest je daardoor twee weken wachten. Ik vraag daar dus toch wat clementie voor, om het zo te zeggen. Ik vraag dat niet voor de politiek – we weten dat dat toch onbegonnen werk is – maar voor die tien specialisten, die een gigantisch werk verzetten. Die zijn ook in permanent overleg met die sectoren. Ik moet eerlijk zeggen dat ik fantastische bewondering heb voor die mensen. En ja, we zouden dat allemaal wat vroeger willen, dat begrijp ik zeer goed. Maar tussen droom en daad liggen in deze zin niet zozeer wetten maar toch een aantal praktische bezwaren.
Wat het noodfonds betreft heb ik begrepen dat we daar volgende week in de commissie over debatteren, maar ook met Sport en Jeugd. We zullen daar dan de nodige concrete uitleg over geven.
Dan vroeg men nog naar de flankerende maatregelen. Kijk, ik denk dat ik altijd heb gezegd dat het noodfonds voor mij dient om de crisis te beheersen. We gaan stilaan naar een exitfase, en dan kunnen we richting een relancefase gaan.
Ik geef mij er heel goed rekenschap van dat we de verschillende sectoren ook in de relance zullen moeten helpen, ook budgettair. Maar laten we ordentelijk werken. Het crisisbeheer is achter de rug. We zitten nu in de exitstrategie. Ik heb twee relancegroepen geïnstalleerd. Die zullen ons adviezen geven over het relancebeleid. Dan gaan we daar ook weer met een pakket komen. Het is zoals ze bij ons zeggen: ‘Alles met ne keer!’
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Ik grijp de gelegenheid aan om clementie te geven aan de minister-president. Ik weet dat er vanuit de politiek keihard wordt gewerkt aan dat noodfonds. Haastwerk is daar in dezen niet goed. We moeten alles meepakken wat in die scope zit. Collega’s, we weten allemaal hoe breed en divers de cultuursector is. Het is absoluut geen evidentie om de verschillende exitgroepen en relancecomités en dergelijke gemanaged te krijgen. Ik dank dus de minister-president.
De vraag om uitleg is afgehandeld.