Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Vraag om uitleg over de impact van het coronavirus op het toerisme
Verslag
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, het coronavirus was de laatste dagen niet meer weg te denken uit het nieuws. Vanmorgen nog maakte minister De Block bekend dat er in ons land een eerste besmetting is. Het gaat om een Belg die recent werd gerepatrieerd uit Wuhan en sindsdien in quarantaine verbleef.
In China waar het virus uitbrak, zouden al ruim 20.000 mensen besmet zijn en het dodental is wereldwijd opgelopen tot 426. De gevolgen van het uitbreken van het virus worden steeds zichtbaarder, ook voor de toeristische sector. Inkomend toerisme uit China is dan wel geen gigantisch groot deel van de inkomende nationaliteiten, dus in absolute cijfers zal de impact hopelijk beperkt blijven. In Brussel gaat het bijvoorbeeld om slechts 5 procent van de overnachtingen, in Vlaanderen waren er in 2018 161.717 aankomsten van Chinese toeristen. Dat is de negende plek wat nationaliteiten betreft. Het aandeel van Chinese toeristen groeit wel gestaag, dus mogelijkerwijze vallen de gevolgen zwaarder uit dan initieel gedacht, omdat Chinese reisbureaus op overheidsbevel geen pakketreizen meer mogen verkopen.
Minister, hoe schat u de gevolgen van het coronavirus in voor het Vlaamse toerisme?
Zullen er samen met Toerisme Vlaanderen maatregelen worden genomen voor toeristen die toch uit China komen, al dan niet via een eerdere omweg in andere landen?
Bent u op de hoogte van de preventieve maatregelen die Brussels Airport zal nemen voor de epidemie en op welke manier zullen deze gevolgen hebben voor uitgaande Belgische toeristen?
Hebt u een zicht op de impact op het toerisme vanuit Vlaanderen naar China? Is er overleg geweest hierover met de minister-president en de bevoegde collega’s op federaal niveau?
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Voorzitter, mijn vraag is intussen achterhaald. Er zijn nieuwe cijfers. Intussen zijn er 426 doden en meer dan 20.000 mensen besmet.
Ik zal heel bondig zijn en onmiddellijk tot mijn vraag komen.
De impact op het toerisme is, denk ik, niet te onderschatten, ook al zijn er maar 160.000 Chinese toeristen. De werkgelegenheid van heel wat mensen hangt van hen af.
Minister, is er overleg tussen u als minister van Toerisme en de minister van Volksgezondheid over het nemen van eventuele maatregelen om toeristen die reizen van en naar China te beschermen? Plant u bijkomend overleg wanneer de verspreiding van het virus zou toenemen?
Zult u de impact van deze gezondheidscrisis op het toerisme in Vlaanderen nagaan? Zo ja, op welke manier zult u dit doen? Welke maatregelen neemt u in overweging om de minderinkomsten op vlak van toerisme te compenseren?
Minister Demir heeft het woord.
Voorzitter, Ik heb dit uiteraard even met de minister-president nagekeken. Hem is in deze commissie ook een vraag om uitleg hierover gesteld en we hebben dit wat op elkaar afgestemd.
Als naar de economische impact op het toerisme wordt verwezen, is het voor mij persoonlijk en als minister bevoegd voor het toerisme zo dat de volksgezondheid op alles voorgaat, punt aan de lijn. Daar wil ik duidelijk over zijn. De economische impact op het toerisme komt pas in een volgend stadium in het vizier. Ik denk dat we het daarover allemaal eens zijn.
De economische impact lijkt me op dit moment al bij al beperkt. Vlaanderen ontvangt elk jaar meer dan 14 miljoen bezoekers, waarvan slechts 112.000 of 0,8 procent Chinese reizigers zijn. Enkel de aanbieders die zich voornamelijk op de Chinese markt hebben gespecialiseerd, zouden misschien enig effect kunnen ondervinden. Ik zeg dit uiteraard op basis van de huidige stand van zaken. Indien de situatie tot een grootschalige internationale crisis zou escaleren, zullen we uiteraard bijkomende maatregelen moeten nemen.
Wat we wel al doen, is inzetten op andere herkomstmarkten. Het agentschap Toerisme Vlaanderen heeft de beschikbare middelen geheroriënteerd. We mogen immers niet vergeten dat er niet enkel een daling van het aantal Chinese reizigers naar het buitenland is. Er is ook een daling van het aantal buitenlandse reizigers naar China, en hier liggen kansen om een daling van het aantal Chinese bezoekers te compenseren.
De FOD Buitenlandse Zaken raadt reizen naar China momenteel af. Dit lijkt me een correct advies. Men moet het gevaar ook niet opzoeken. In China zelf hebben de Chinese autoriteiten beperkingen opgelegd voor het reizen van en naar getroffen gebieden. De Belgische reizigers in de getroffen gebieden zijn onlangs geëvacueerd en worden momenteel in het militair ziekenhuis in quarantaine gehouden.
Wat inkomende toeristen betreft, is het zo dat Vlaanderen, in dit geval Toerisme Vlaanderen, niet bevoegd is om zelf maatregelen te nemen. Deze maatregelen zijn een exclusief federale bevoegdheid, waarbij in eerste instantie de FOD Binnenlandse Zaken en de FOD Volksgezondheid betrokken zijn. Ik kan in dit verband alvast meedelen dat België en de meeste andere landen van de Schengenzone tot 9 februari 2020 geen visa aan Chinese onderdanen meer zullen verlenen. Het crisiscentrum van de FOD Binnenlandse Zaken heeft in verband met deze zaak meegedeeld de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie toe te passen. Controles op de luchthavens behoren niet tot het arsenaal aan maatregelen die de Wereldgezondheidsorganisatie aanraadt.
Hoewel Vlaanderen niet zelf bevoegd is, wil ik niet passief afwachten. Ik heb de federale minister van Binnenlandse Zaken en de federale minister van Volksgezondheid alvast aangeschreven met de dringende vraag deze crisis ernstig te nemen alle nodige maatregelen te bekijken om te vermijden dat dit virus België wordt binnengebracht. Zoals daarnet is opgemerkt, kunnen reizigers uit China ook via een ander land België binnenkomen. Een afstemming op Europees vlak lijkt me dan ook aangewezen. Ik zal ook mijn collega’s in de Vlaamse Regering op het hart drukken de Vlaamse bevoegdheden ter zake maximaal te benutten om een eventuele verspreiding van dit virus in Vlaanderen te verhinderen.
Wat het toerisme in Vlaanderen zelf betreft, hebben we de promotie op de Chinese markt tot nader order op een lager pitje gezet en focussen we in de eerste plaats op sensibilisering en preventie. Het team in Beijing heeft de nodige informatie ter beschikking gesteld van Chinese touroperators die op dit moment reizigers in Vlaanderen hebben. Die informatie beschrijft wat ze moeten doen indien ze denken met het coronavirus besmet te zijn.
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Minister, de hoofdzaak is inderdaad terecht dat we het virus zo snel mogelijk met een degelijk vaccin kunnen indijken. Het is goed te horen dat u de andere beleidsniveaus en uw federale collega’s de hand reikt, zodat de strijd samen kan worden aangegaan om een verspreiding tegen te gaan.
Het komt misschien wat raar over, maar in vergelijking met de totale instroom hebben 160.000 reizigers maar een beperkte instroom. Gelukkig gaat het slechts om een beperkte groep die hier instroomt.
De timing is wat pijnlijk. We spreken hier natuurlijk over toerisme terwijl de gezondheid van veel mensen op het spel staat, maar we hebben net de tentoonstelling ‘Van Eyck. Een optische revolutie’, die in China heel succesvol is onthaald. De Chinese krant Global Times heeft de stad Gent eind 2019 vermeld als een van de meest geliefde steden voor gezinnen om op vakantie te gaan. Een ander magazine heeft Vlaanderen eind 2019 bestempeld als een kunst- en cultuurbestemming bij uitstek. Dat is jammer, maar het is wat het is. Het belangrijkste is dat we het virus zo snel mogelijk indijken en de situatie normaliseren.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
De volksgezondheid gaat uiteraard voor, maar het is wel onze taak hier in de commissie Toerisme om toch even te peilen of er op dat vlak stappen worden gezet. Het is in dat opzicht dat wij die vragen stellen. Uiteraard hangt u af van de federale collega’s, en ook een beetje van de collega’s hier, voor het verdere verloop. We volgen het op. Laten we hopen dat die uitbreiding kan worden ingedijkt.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
De volksgezondheid staat inderdaad op de eerste plaats, en daarvoor is vooral de federale overheid bevoegd. We moeten dus opvolgen wat de richtlijnen daar zijn. Het is natuurlijk hier in deze commissie dat we moeten bekijken of dat ook gevolgen heeft voor ons toerisme. Ik onthoud dat dat vandaag beperkt is, maar als die crisis nog maanden aansleept, dan zullen er wellicht wel degelijk gevolgen zijn voor het toerisme.
In de vorige legislatuur hadden we de aanslagen, die ook onmiddellijk hun impact hadden op het toerisme, maar ik heb ook geleerd dat de sector veerkrachtig genoeg is om daar snel van te herstellen, en ook dat we vooral geen paniekvoetbal mogen spelen. Ook in dezen is het dus goed dat we dit volgen, dat we geen paniekvoetbal spelen, maar blijven monitoren. Als de problemen aanhouden en we kunnen het virus niet onmiddellijk indijken, dan zullen we daar wel eens naar moeten kijken. Zoals u echter zegt, zijn er altijd mensen die dan andere oorden opzoeken in plaats van naar China te gaan, en er is misschien een mogelijkheid om die mensen naar Vlaanderen te halen.
Minister Demir heeft het woord.
Collega’s, als ik de diverse tussenkomsten hoor, dan denk ik dat we allemaal op dezelfde lijn zitten. In dezen gaat het over 0,8 procent. De economische impact lijkt me op dit moment al bij al dus redelijk beperkt. Ik kan niet genoeg benadrukken dat de volksgezondheid vooropstaat. Dat virus is er. Ik vind dat we geen risico’s moeten nemen ter zake. Daarom zal ik vanuit mijn bevoegdheden ook de federale collega’s aanspreken, maar ik denk dat elke minister dat wel zal doen, om alles op alles te zetten opdat dit virus zich hier in Vlaanderen niet zou verspreiden.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.