Steeds meer kwetsbare profielen vinden hun weg naar het volwassenenonderwijs. Het gaat gepaard met stijgende zorgnoden, zo blijkt uit een bevraging van de Vlaamse Onderwijsraad (Vlor). Denk maar aan extra ondersteuning bij ‘leren leren’, lezen en digitale vaardigheden, al kunnen de zorgvragen ook van financiële of psychosociale aard zijn. De Vlor wil ruimte en middelen om in het volwassenenonderwijs een zorgbeleid uit te stippelen. Minister Ben Weyts kreeg er enkele vragen over in de Commissie voor Onderwijs.

Blijf op de hoogte van nieuws van het Vlaams Parlement

Vooral kwetsbare profielen hebben meer nood aan zorg

Commissielid Thijs Verbeurgt (Vooruit) gaf aan dat de extra zorgnoden in het volwassenenonderwijs een grote invloed hebben op het leertraject en de ondersteuningsnoden van de cursisten. “Het publiek dat zich inschrijft, verandert fundamenteel. Het zijn jongeren die eerder aansluiten bij het reguliere onderwijs en dus ook soortgelijke zorgvragen hebben”, zei hij. Dat plaatst de centra voor volwassenenonderwijs volgens hem voor enkele uitdagingen. Ze kunnen immers geen beroep doen op vaste medewerkers die iets van zorg of extra begeleiding op zich nemen. Hiervoor moeten ze leraren inschakelen, wat ten koste gaat van het aantal uren dat er effectief wordt lesgegeven.

“Volstaat de huidige financiering van het volwassenenonderwijs nog om de steeds kwetsbaardere profielen van cursisten kwaliteitsvol te kunnen begeleiden? En op welke manier zult u tegemoetkomen aan de vraag van de centra om meer ruimte en middelen te voorzien voor een structureel zorgbeleid, zonder dat dit ten koste gaat van de leraarsuren?”, wou Thijs Verbeurgt van de minister weten.

Uit de bevraging van de Vlor blijkt dat 42 procent van de centra voor volwassenenonderwijs al eens het advies geeft aan een cursist om niet te starten, gaf commissielid Loes Vandromme (cd&v) aan. Een belangrijke reden is dat er te weinig draagkracht is bij de centra om extra zorg of begeleiding aan te bieden. “Hoewel het volwassenenonderwijs de expliciete opdracht heeft om cursisten te begeleiden, is daar eigenlijk geen wettelijk zorgkader voor”, stelde ze. Ze vroeg de minister onder andere: “Erkent u dat de centra het steeds moeilijker krijgen om tegemoet te komen aan de hoge zorgnoden van hun cursisten? Hoe staat u tegenover de voorstellen die de Vlor formuleert omtrent een structureel zorgbeleid in het volwassenenonderwijs? En hoe zult u verder werk maken van meer inclusie in het volwassenenonderwijs?”

Ook commissielid Karolien Grosemans (N-VA) besprak de cijfers van de Vlor en legde de minister er enkele vragen over voor. Daarnaast had ze het over de evaluatie van het decreet betreffende het volwassenenonderwijs: “Tijdens de commissievergadering van 12 januari gaf u aan dat u de monitor langer wilt laten lopen en een kwalitatieve bevraging wilt organiseren bij de centra. Daarvoor zult u een opdracht in de markt zetten.” Ze polste bij de minister of dat ondertussen was gebeurd.

“De overheid voorziet blijkbaar onvoldoende middelen om volwassen cursisten met bepaalde zorgnoden te kunnen ondersteunen”, gaf commissielid Kristof Slagmulder (Vlaams Belang) aan. Volgens hem speelt het volwassenenonderwijs bovendien geen enkele rol in het Leersteundecreet, terwijl heel wat van die centra te maken krijgen met profielen die  gelijkaardige zorgnoden hebben als leerlingen van bijvoorbeeld de hogere graden in het secundair onderwijs. Daarnaast moet het volwassenenonderwijs voldoen aan dezelfde kwaliteitsvereisten als het secundair onderwijs. Hier ontbreekt, volgens Kristof Slagmulder, een structurele ondersteuning voor. “Minister, hoe evalueert u de bevindingen uit de bevraging en de beleidsvoorstellen van de Vlor? Hebt u naar aanleiding van dit advies al overleg gepleegd met vertegenwoordigers van de sector? Hoe zult u ervoor zorgen dat de centra beter gewapend zijn om cursisten met hoge zorgnoden een gepaste begeleiding te kunnen geven?”, vroeg hij aan de minister.

Minister wil aan de slag met adviezen

Volgens minister Ben Weyts is de stijging van het aantal jongeren in het volwassenenonderwijs geen toeval. De jongeren in kwestie volgen namelijk vaak een opleiding die kadert in een breder traject opgevolgd door VDAB of het OCMW. Een dergelijk traject is er dan niet enkel op gericht om de competenties te versterken, maar bevat ook een welzijnsaspect. Hij gaf aan dat het volwassenenonderwijs in de eerste plaats een kwalitatieve opleiding moet aanbieden. “Wanneer een cursist niet klaar is voor leren of te veel drempels ervaart, zijn er de trajectbegeleiders bij VDAB, als het over uitkeringsgerechtigde werklozen of jongeren in de beroepsinschakelingstijd gaat, of bij het OCMW als het over leefloongerechtigden gaat”, aldus de minister.

Verder zei de minister dat hij aan de slag wil gaan met de aanbevelingen van de Vlor: “Het is mijn intentie om levenslang leren continu te stimuleren.” Hij verwees daarbij naar het relanceplan Edusprong, waarbij 60 miljoen euro werd uitgetrokken om het volwassenenonderwijs te versterken. Het plan focust zich volgens de minister bovendien sterk op kwetsbare groepen. Zo werden de open modules, die meer toelaten om op maat te werken, uitgebreid. Hij wil hierbij evalueren welke maatregelen structureel verankerd kunnen worden: “Zo zorgen we ervoor dat we de goede praktijken die zich hebben gemanifesteerd via die financiële injectie en via die trajecten, een wettelijke grondslag kunnen krijgen.”

De minister stelde dat er in het advies van de Vlor wordt gepleit voor een nieuw ambt, dat van zorgcoördinator voor cursistenbegeleiding. Hij gaf aan dat de centra de (extra) middelen die ze krijgen vrij kunnen inzetten. Zo zouden ze zelf kunnen kiezen in welke mate ze willen investeren in meer ondersteuning voor kwetsbare categorieën. De evaluatie van de financiering van het volwassenenonderwijs, die sinds 2019 plaatsvindt, wil de minister laten doorlopen. De coronapandemie zorgt immers voor een vertekend beeld, aangezien tal van opleidingen toen stillagen.

Het debat vond plaats op donderdag 27 april.

Bekijk het volledige debat

Relevante thema's

Onderwijs en Vorming

Lees verder

Scroll naar boven