Commissie stelt racisme in jeugdvoetbal aan de kaak

Minister Ben Weyts kreeg enkele vragen om uitleg over het onderwerp in de Commissie voor Cultuur, Jeugd, Media en Sport. Zo wou Annick Lambrecht (Vooruit) weten wat minister Weyts van de reacties op het filmpje vond en of hij meent dat het aantal gevallen van racistische uitlatingen toeneemt. Daarnaast wees ze erop dat de straffen die worden opgelegd door de Nationale Kamer in de strijd tegen Discriminatie en Racisme doorgaans licht en alternatief zijn, zoals het lezen van een boek of het bekijken van een documentaire. “Volstaat deze aanpak wel? Hoe komt het dat de alternatieve trajecten die werden uitgewerkt in samenwerking met Kazerne Dossin en het AfricaMuseum zo traag starten? En last but not least: ziet de minister nog andere mogelijkheden in de strijd tegen racisme?”, vroeg ze zich af.

Imade Annouri (Groen) trad haar bij: “De vreugde om het winnen van een sportwedstrijd werd verdraaid naar haat en venijn”, zei hij. “En dat doet het hart bloeden van iedere sportliefhebber.” Daarnaast wees hij erop dat maar liefst 40 procent van de gevallen van racisme in het voetbal zich afspeelt in het jeugdvoetbal. En daarbij mag niet uit het oog verloren worden dat ook ouders en trainers zich bezondigen aan pijnlijke uitspraken.

“Meent de minister ook dat het aantal gevallen stijgt?”, wou Imade Annouri weten. “En wat vindt de minister van de werking van het meldpunt racisme van Voetbal Vlaanderen? Moeten er extra stappen ondernomen worden om dit probleem aan te pakken, en welke zijn die stappen dan?” Daarnaast vroeg hij zich af of er wel genoeg mankracht beschikbaar is om het stijgend aantal meldingen op te volgen. “En racisme in het voetbal is één punt, maar het doet zich ongetwijfeld ook voor in andere sporttakken. Moeten we de aanpak van deze problematiek niet verbreden?”, aldus Imade Annouri.

Minister Ben Weyts wond er in zijn antwoord geen doekjes om: “Ik walg van sommige reacties”, zei hij, “wat een staaltje van digitale hufterigheid is dit. Maar zij zijn niet representatief voor onze sportwereld, laat staan dat zij representatief zouden zijn voor Vlaanderen.” Een stijgend aantal meldingen betekent niet automatisch dat er meer racisme is dan voorheen, gaf hij aan. Wel dat er meer en sneller wordt gereageerd. De weg naar de meldpunten, in dit geval het meldpunt racisme van Voetbal Vlaanderen, wordt volgens de minister beter gevonden én er wordt sneller opgetreden.

Voetbal Vlaanderen verwacht naar het einde van dit seizoen toe ongeveer 1.000 meldingen. En dat zet volgens de minister druk op de opvolging en afhandeling ervan. Voetbal Vlaanderen en de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) zetten hier extra op in, en verhogen bovendien het aantal opgeleide aanspreekpunten integriteit (API’s) met maar liefst 1.000.

Minister Weyts lichtte daarnaast toe hoe het opleggen, uitvoeren en controleren van alternatieve straffen verloopt, wees op de lange weg die hierin al werd afgelegd en de voortrekkersrol die de sportwereld daarin opneemt. De minister benadrukte dat sportfederaties enkel bevoegd zijn om actie te ondernemen tegen aangesloten leden, supporters en clubs en dat incidenten zoals de haatreacties op het Tiktokfilmpje tot het domein van het strafrecht behoren.

Voor wat de samenwerking betreft met onder meer Kazerne Dossin en het AfricaMuseum verwees minister Weyts door naar collega-minister Somers. Over het aanpakken van dezelfde problematiek in andere sporttakken had hij alvast positief nieuws: “Daar heb ik het engagement van Sport Vlaanderen om – gelet op de workload – vooraf een prognose te doen over wat ze kunnen verwachten en qua mankracht ervoor te zorgen dat de meldingen verwerkt worden.”

Ten slotte gaf minister Weyts nog een bedenking mee. Om de opvolging en de behandeling van de klachten niet in het gedrang te brengen, investeren meldpunten vandaag minder in feedback aan de melders van misstanden. Daardoor lijkt het soms dat er met hun klacht niets gebeurt, maar achter de schermen is die afhandeling er wel. Meldpunten zetten de beschikbare mankracht prioritair in voor opvolging en controle, en minder voor communicatie.

Kris Van Dijck (N-VA) en Onno Vandewalle (PVDA) gaven aan dat ook zij de gebeurtenis ten zeerste afkeuren en betreuren, en zelfs het woord ‘walgelijk’ in de mond durven nemen. Kris Van Dijck ziet in het hele gebeuren een kwalijke rol weggelegd voor de sociale media, maar toont zich verheugd over de vele initiatieven die het beleid neemt om de problematiek aan te pakken.

Onno Vandewalle pleitte niet alleen voor strenger optreden, maar ook voor het sterker uitdragen van positieve boodschappen door de fans. Hij verwees naar het spandoek met de boodschap ‘AA Gent kleurrijk sinds Léon Mokuna’ en prees dit signaal.

Het debat in de commissie vond plaats op woensdag 1 februari.