Report plenary meeting

De heer Keulen heeft het woord.

Voorzitter, minister, goede collega’s, we hebben via de media vernomen dat de invoering van de kilometerheffing voor vrachtwagens wordt uitgesteld tot april 2016. We hebben daarover heel recent nog van gedachten gewisseld in de commissie Mobiliteit. Toen werd nog stellig verkondigd dat de kilometerheffing voor vrachtwagens begin 2016 in werking zou treden. Vanuit de commissie werd er toen nog op aangedrongen om een tand bij te steken wat betreft het op punt zetten van de wetgeving. Ik begrijp dat de vertraging uiteraard ook geldt voor de andere gewesten.

Heel wat sectoren van de economie zijn onderworpen aan de kilometerheffing voor vrachtwagens. Ze bevinden zich op dit ogenblik in het ongewisse. Wat is nu precies de stand van zaken? Wat zal er gebeuren om het bedrijfsleven de juiste toedracht en een juist toekomstperspectief te bieden? (Applaus van de heer Herman De Croo)

Mevrouw Brouwers heeft het woord.

Voorzitter, minister, volgend jaar zal er een kilometerheffing worden ingevoerd voor vrachtwagens boven 3,5 ton. Wij vinden dat een goed idee, uiteraard wegens de milieukost, maar ook wegens de infrastructuurkost die voor een stukje kan worden verrekend. Het is eigenlijk een mooie vertaling van de principes dat de vervuiler betaalt en dat de gebruiker betaalt. Uiteindelijk zullen we voor het eerst de 600.000 buitenlandse vrachtwagens die jaarlijks over onze wegen rijden, mee laten betalen voor ons wegennet. Dat is positief.

We hebben natuurlijk wel wat discussies gehad, onder meer over de dichtheid van het wegennet waarop de heffing van toepassing zal zijn. Maar vooral over de tarieven is er bij de betrokken economische sectoren, transport, landbouw, voeding en zo meer, nog steeds ongerustheid. U hebt gezegd dat uw administratie volop overleg aan het plegen was.

Vorige week kwam plots het bericht dat alles met twee maanden zal worden uitgesteld, tot 1 april 2016. Dat biedt natuurlijk de kans om het overleg met de betrokken economische sectoren op het politieke niveau te trekken. Zult u gebruikmaken van de tijd die erbij is gekomen om overleg op politiek vlak te voeren zodat we toch kunnen komen tot een kilometerheffing die zo breed mogelijk gedragen is?

Minister Weyts heeft het woord.

Voorzitter, ik zal eerst op de laatste vraag antwoorden. Dit is tegelijkertijd wel en niet het geval. Ik maak gebruik van die termijn om verder overleg te plegen. Wat ons betreft, is er geen uitstel. Het uitstel is er gekomen op vraag van Satellic, de instantie die voor de technische uitrol van het systeem moet zorgen. Er is vastgesteld dat de meest kritische tests misschien niet zullen worden doorstaan. Om die reden is wat meer tijd gevraagd. Daarnaast is er een probleem met de Single European Payments Area (SEPA). Dit heeft betrekking op de digitale betalingsmodaliteiten. Op basis van deze twee technische elementen is gevraagd de invoering uit te stellen van 1 februari 2016 tot eind maart of eigenlijk 1 april 2016.

Het blijft onze ambitie om tegen medio mei 2016 naar het Vlaams Parlement te komen. Die termijn blijft overeind. Ik heb het overleg ondertussen al gepland. De leidende ambtenaar, de heer Boelaert, heeft een rapport opgeleverd. Hij heeft een eerste ‘tour de horizon’ uitgevoerd. Op basis hiervan en na dialogen met een tiental organisaties, vooral koepelorganisaties, heeft hij een rapport geschreven. Ik heb dat rapport ondertussen aan die organisaties bezorgd. Ik heb daar onmiddellijk een uitnodiging tot verdere gesprekken aan gekoppeld. Mijn secretariaat heeft me laten weten dat die gesprekken ondertussen bijna allemaal in de agenda zijn opgenomen. Ze zullen de komende twee weken plaatsvinden.

Het is de bedoeling te landen met een finaal voorstel inzake de tarifering, het onderliggend wegennet en de flankerende maatregelen waarin we zouden kunnen voorzien.

Minister, ik wil u even herinneren aan Registratie, Ticketing en Boordcomputer (ReTiBo): het meetinstrument om het juiste aantal reizigers dat gebruikmaakt van de dienstverlening van De Lijn, te meten. Wat de operationalisering van die technologie betreft, hebben we ondertussen al veelvuldige vertragingen meegemaakt. Het is duidelijk dat u hier niets aan kunt doen. Dat dateert nog uit het verleden. U wilt nu echter moderne technologie en ICT-toepassingen introduceren om de kilometerheffing voor vrachtwagens te operationaliseren.

Ik wil u wat goedbedoeld advies geven. U zou iemand van de administratie of desnoods van uw kabinet moeten aanstellen die die haast dagelijks moet opvolgen. Voor u het weet, is dit de eerste, maar niet de laatste vertraging.

In het bedrijfsleven ligt het aantal supporters van de kilometerheffing voor vrachtwagens niet erg hoog. We hebben die keuze gemaakt. We hebben dit contractueel in het Vlaams regeerakkoord vastgelegd. Een vertraging is menselijk. U moet er echter voor zorgen dat het hierbij blijft. U moet dit op de voet opvolgen. Wat de uitrol betreft, is ReTiBo het voorbeeld dat niet moet worden gevolgd.

Minister, uw antwoord is zeer geruststellend. U zult het overleg verder uitdiepen. Vlaanderen is een kmo-land, en we hopen dan ook dat er hier en daar nog wat aanpassingen voor de kleinere vrachtwagens kunnen volgen. We hebben dit in de commissie ook al opgemerkt. Een aantal sectoren vragen hierom. We hopen dan ook dat u goed luistert en bereid zult zijn een aantal zaken en ongerijmdheden in het eerste ontwerp aan te passen.

Ik ben eveneens tevreden dat dit op zich geen uitstel van de decreetgeving zal betekenen. Ik hoop dat de heer Keulen wat aan doemdenken doet en dat het niet zo ver als met ReTiBo hoeft te komen. Een verder uitstel kan effectief niet. Het moet voor de betrokken economische sectoren liefst zo snel mogelijk duidelijk worden waar we naartoe gaan.

U hebt verklaard dat u hiervoor zult zorgen. Dat is positief. We kunnen niet langer wachten. Elk uitstel betekent immers ook een belangrijke inkomstenderving voor Vlaanderen.

De heer Vandenbroucke heeft het woord.

Minister, u hebt aangekondigd dat u medio mei 2015 met een ontwerp van decreet naar de commissie zult komen. Ik besluit hieruit dat u inmiddels een advies van de Raad van State hebt ontvangen. Ik veronderstel dat dit advies geen enkel probleem ziet in de constructies die in het voorontwerp van decreet waren opgenomen.

Hebt u inderdaad een advies van de Raad van State gekregen en werden daarin een aantal problemen gesignaleerd die hebben genoopt tot een aantal grotere aanpassingen die we midden mei mogen verwachten?

De heer Rzoska heeft het woord.

Minister, ook mijn fractie steunt uiteraard de invoering van die slimme kilometerheffing voor vrachtwagens. Dat is een heel belangrijke, nodige en politiek moedige stap. In die zin hoop ik inderdaad dat de vertraging die u nu oploopt, gewoon een technische vertraging is, zoals ook de vorige sprekers aangeven.

Uit de gedachtewisseling die we hebben gehad in de commissie, herinner ik me dat er toch ook wel wat deining was over dat onderliggend netwerk van wegen dat mogelijk mee in de tarifering zou komen. Ik kan de vraag motiveren op basis van een hele artikelenreeks die we dezer dagen zien en waarbij ook de filegevoeligheid van de gewestwegen naar boven komt, het onderliggende netwerk. Minister, blijft u erbij dat ook dat onderliggende netwerk moet worden opgenomen in de tarifering?

De heer Sintobin heeft het woord.

Minister, tijdens de gedachtewisseling met de Mobiliteitsraad van Vlaanderen (MORA) op 19 maart is duidelijk gebleken dat nog een aantal randvoorwaarden niet vervuld waren om tot een kilometerheffing te komen. U stelde toen dat er nog nooit zoveel overleg over een dossier was gepleegd. Nu komt u vandaag, ongeveer een maand voor de indiening van het ontwerp van decreet in het parlement, zeggen dat het overleg is opgestart. Op 25 maart heeft de transportsector naar u, maar ook naar de minister-president, een brief gestuurd om te zeggen dat zij nog altijd geen antwoord kregen op hun vragen, dat er nog geen tegemoetkomingen zijn en dat de randvoorwaarden dus nog niet vervuld zijn. Minister, hoe zult u het klaarspelen om in één maand tijd tegemoet te komen aan de eisen van de transportsector om ervoor te zorgen dat de kilometerheffing geen belastingverhoging wordt voor onze bedrijven?

De heer Van Miert heeft het woord.

Minister, over de praktische afwikkeling van het project en het uitstel met twee maanden dat wij afgelopen weekend hebben vernomen, zijn er een aantal terechte vragen over contractuele verplichtingen en dergelijke. U hebt ons op dat vlak echter gerustgesteld.

Wat ik vooral heb onthouden uit de communicatie en de interviews, is dat er afgelopen weekend vooral bezorgdheid was over de beleidskeuzes van de sector zelf over tarifering en over de verschillen in tarifering tussen de gewesten. Mijn bijkomende vraag was welk traject u nog voor ogen had voor overleg en wanneer u dacht te kunnen landen, maar u hebt daar al op geantwoord. Ik kijk dan ook vol vertrouwen uit naar de verdere afwikkeling van dit project.

Wat de moderne technologie betreft, deel ik natuurlijk enige vrees. De vergelijking met ReTiBo gaat echter niet op omdat de betrokken technische partner datzelfde systeem ook al heeft uitgerold in Duitsland. Er is dus een vergelijkbare basis. Het technische aspect is in handen van anderen, daar kan ik niet over oordelen maar er zijn duidelijke contractuele relaties. In geval van uitstel spreken we dan ook over een schadevergoeding. De technische organisatie is vanzelfsprekend gemotiveerd om tot een sluitend systeem te komen tegen de vooropgestelde termijn.

Vlaanderen is het enige gewest dat zo uitvoerig overleg heeft georganiseerd. Ik heb niet gezegd dat het overleg is opgestart maar wel dat de tweede ronde van dat overleg is opgestart. We hebben dat goed en consciëntieus aangepakt in die zin dat we een tiental koepelorganisaties hebben gehoord. Op basis van de rapportering daarvan zullen we proberen te landen, opnieuw in dialoog met diezelfde tien koepelorganisaties die representatief zijn voor het Vlaams middenveld en het Vlaams sociaal-economische veld. Het wegennet hoort daar ook bij, dat is voorwerp van discussie. Over wat daaronder valt, bestaan verschillende scenario’s en tegenstrijdige standpunten van verschillende partners aan tafel. Dat ligt ook op tafel als punt van discussie.

We spreken inderdaad niet alleen over de autosnelwegen maar ook over de sluipwegen die kunnen worden gebruikt, net om te verhinderen dat al te veel gemeenten het slachtoffer zouden worden en dat we het verkeer zouden aanzuigen naar bepaalde dorpskernen, met alle gevolgen voor files en veiligheid van dien. Dat is niet de bedoeling. Daarom brengen we de sluipwegen onder in dat wegennet.

Het overleg loopt. We hebben in de commissie een goede discussie gevoerd op basis van het MORA-advies. De conclusie was daar dat we uiteindelijk niet zo ver zitten van elkaar en van het MORA-advies en de finale doelstellingen daarin. Ik start de tweede ronde van het overleg en hoop daarin binnen de vooropgestelde termijn te kunnen landen met een concreet voorstel.

De tweede ronde is meestal de ronde waarin er spijkers met koppen worden geslagen, minister. Open Vld heeft in de commissie bepleit om te bekijken of er voor de kleinere ondernemingen, met die lichtere vrachtwagens van maximum 3,5 ton, vrijstellingen mogelijk zijn.

Dan is er het onderliggende wegennet en het sluipverkeer. Haal niet onderuit wat u met de kilometerheffing voor vrachtwagens net beoogt met betrekking tot bijkomende leefbaarheid. Pak in het overleg de duidelijkheid mee. De mensen hebben daar sowieso principieel recht op. Maar het is ook voor de werkbaarheid van onze bedrijven belangrijk dat men precies weet hoe de vork aan de steel zit en wat precies de timing is.

Minister, overleg is belangrijk. In die tweede ronde zullen inderdaad de spijkers met koppen moeten worden geslagen. U zult allicht niet aan alle maar toch aan een deel van de verzuchtingen tegemoet kunnen komen. Maar u moet daar nu knopen doorhakken. Wij vragen u om zo snel mogelijk naar het parlement te komen met het ontwerp van decreet. Wij kijken ernaar uit.