Report plenary meeting

De heer Rzoska heeft het woord.

Voorzitter, minister-president, collega’s, ik denk dat ik nu over het volgende ‘zwarte gat’ begin, zoals collega Diependaele het daarnet noemde, namelijk het zwarte gat van de miljarden in heel de pps-financiering (publiek-private samenwerking), een systeem dat ongeveer tien jaar geleden is opgezet en waarbij de voorbije Vlaamse regeringen geprobeerd hebben om investeringsprojecten op te bouwen buiten de begroting.

Minister-president, u hebt daar afgelopen weekend een interview over gegeven, en op één punt had u gelijk. U leek namelijk in twijfel te trekken wat een aantal van uw collega’s uit de vorige regering hebben beslist. Ik heb het dan over de Eurostat-adviezen die al vier jaar aangeven dat er heel wat problemen zijn met die pps-projecten, en die duidelijk negatief adviseren. Die adviezen zijn aan het parlement onthouden. Men heeft die niet aan het parlement ter beschikking gesteld, ondanks het feit dat daar heel wat vragen over waren.

Ten tweede stel ik vast dat hier op basis van die Eurostat-adviezen een fundamenteel debat had kunnen plaatsvinden over hoe we die pps-molensteen die nu rond uw nek hangt, budgettair hadden kunnen oplossen. Dat debat hadden we eigenlijk jaren geleden moeten voeren.

Als ik dan kijk naar het rapport rond alternatieve financiering dat u hebt opgemaakt, zie ik in de aanpassing van uw begroting dat u in 2015 722 miljoen euro gaat inkantelen. Ik ga ervan uit dat die tabel correct is. Maar wat ik niet terugvind in die tabel, zijn alle andere pps-projecten, waar ook heel wat vragen bij te stellen zijn, en waar eigenlijk nog een investeringsbudget van ongeveer 10 miljard euro zit. Het is op dit moment niet duidelijk hoe u dat gaat oplossen.

Mijn vraag is dan ook zeer concreet, minister-president. Hoe zult u budgettair omgaan met de andere pps-projecten, die u voorlopig niet ingekanteld hebt?

Minister-president Bourgeois heeft het woord.

Ik ben een beetje verrast over het feit dat de collega nu een vraag stelt over het document dat ik vrijdag heb ingediend. Als ik me niet vergis, voorzitter, hebben we afgesproken dat we daarover een debat zouden voeren in de commissie. Het document ligt daar, het telt 284 pagina’s. Als we dat verengen tot een actuele vraag, en de kous is daarmee af, is dat voor mij goed. U zegt dat u jaren geleden al een debat had willen voeren, mijnheer Rzoska. Niemand houdt u tegen. Het parlement is baas van zijn eigen werkzaamheden. Had u een debat willen voeren, dan had u dat kunnen doen.

Het is juist dat er in het document een tabel van 722 miljoen euro staat, maar die houdt geen rekening met de positieven. Ik kan u zeggen dat het effect van de consolidatie minder dan 500 zal zijn. Ik kan er geen exact bedrag op kleven, omdat dat bij manier van spreken elke dag verandert. Ik verwijs bijvoorbeeld naar Scholen voor Morgen: er zijn scholen die klaar zijn en opgeleverd worden, en dan schommelt dat bedrag. De ene keer moet je de btw opnemen, de andere keer niet. 722 miljoen euro is nu het bedrag, maar er zijn dus ook positieve effecten van pps-projecten, waardoor het te consolideren bedrag lager zal liggen.

U spreekt over 12 miljard euro, maar u maakt een grote denkfout, mijnheer Rzoska. Die 12 miljard euro gaat over mogelijke projecten, waarover nog geen beslissing gevallen is, laat staan dat zou beslist zijn dat ze bij wijze van pps zouden gebeuren. Het gaat om een opsomming van alle mogelijke projecten.

Nu zeggen dat we die 12 miljard euro moeten boeken en betalen, dat is wishful thinking. Het is uw wensdroom om te zeggen dat dit een ondraagbare last wordt voor de Vlaamse begroting. Wel, dat is het niet. Als mijn informatie – die nog elke dag wijzigt – klopt, dan zitten we nu gecumuleerd met een impact van de pps-projecten op een bedrag van ongeveer 1 miljard euro. We gaan daar zorgvuldig mee om. Als we lenen, moeten we dat evenzeer betalen, dat weet u ook.

Minister-president, u hebt gelijk. Ik had hier eigenlijk een actualiteitsdebat aan willen wijden. Ik had zelfs nog dieper willen gaan. Ik had eigenlijk een actuele interpellatie ingediend omdat ik het niet vind kunnen dat een parlement informatie wordt onthouden.

Het is dankzij de druk van Groen dat u nu pas met dat rapport komt, terwijl u verplicht bent om daar twee keer per jaar over te rapporteren. U zegt dat in die 722 miljoen euro ook enkele positieve effecten zitten. Ik zal dat zelfs niet ontkennen. Maar weet u hoever het gaat? Ik heb dat document het voorbije weekend helemaal doorgenomen. Het monitoringrapport dat door minister Turtelboom is neergelegd, wijkt af van de tabellen die u opneemt in het rapport alternatieve financiering. U bent met dit parlement een spelletje aan het spelen. Het is ongelooflijk frustrerend dat een parlement niet beschikt over alle informatie. Het is dus terecht dat ik hierover een actuele vraag stel.

Ik heb ook een bijkomende vraag. U zegt dat ik een denkfout maak. Het is nog niet beslist in welke formule u al die projecten gaat doen. Maar dat was ook niet mijn vraag. U hebt daar voor ongeveer 10 miljard euro – ik ben wel degelijk intellectueel eerlijk op dat vlak – beslist beleid aangekondigd. Op dit moment weet dit parlement niet hoe u dat gaat financieren. Ik herhaal dus mijn vraag: hoe gaat u een aantal dingen financieren? (Applaus bij Groen en sp.a)

De heer Bertels heeft het woord.

Over die alternatieve financiering moeten we inderdaad een ruim debat hebben met correcte cijfers, ook in het kader van het Europees Fonds voor Strategische Investeringen, dat ook een soort van pps-constructies naar voren schuift.

Ik hoor vandaag de minister van Begroting verklaren dat er ook in Vlaanderen zekere inefficiënties worden georganiseerd, dat er maar één ambtenaar zou zijn die de alternatieve financiering kan berekenen. Laat ons elkaar alstublieft serieus nemen en ervoor zorgen dat we niet dezelfde fout – als het al een fout is – maken die de federale overheid zou hebben gemaakt – met de nadruk op zou – en dat Vlaanderen de correcte cijfers krijgt en dat de minister van Begroting en haar administratie zich hierop proactief organiseren, en dat ze niet zeggen dat er maar één iemand is die dat kan berekenen en dat ze de cijfers, die inderdaad nu in elk rapport verschillen, niet kunnen geven.

De heer Diependaele heeft het woord.

Mijnheer Bertels, ik denk dat uw tussenkomst was voorbereid voor de vorige actuele vraag.

Mijnheer Rzoska, ik deel uw bezorgdheid. We hebben die pps inderdaad geërfd uit het verleden en we zullen er op een heel adequate manier mee moeten omgaan. De regering doet dat ook. Bij de begrotingsopmaak van 2015 hebben we daar al een groot deel van geprovisioneerd en al opgenomen in de mate dat we toen wisten. De regering gaat daar dus op een verstandige manier mee om.

Ik heb wel een probleem met het standpunt van Groen op twee punten. U probeert uw handen in onschuld te wassen, maar u weet zeer goed dat het is begonnen onder paars-groen. Dat is niet zo belangrijk, dat is lang geleden. Waar ik meer fundamentele problemen mee heb, is de foute informatie die u vorige week vrijdag de wereld hebt ingestuurd. U weet zeer goed dat het niet ging over een extra half miljard euro dat we moesten nemen op de begroting, maar dat is wel verspreid. Cumulatief voor de komende legislatuur gaat het helemaal niet over 5,4 miljard euro. U vraagt correcte informatie, maar als ik zie dat u totaal foute informatie de wereld instuurt, dan betreur ik dat minstens. Maar verder deel ik uiteraard uw bezorgdheid.

Ik heb enkele grote problemen met de interpellant. Ik bezorg een document van 284 pagina’s, dat we zo volledig en transparant mogelijk hebben gemaakt en waar we tot de laatste dag aan hebben gewerkt omdat er steeds wijzigende gegevens zijn. Op het moment dat we het in de commissie bespreken, kan het zijn dat er nog nieuwe gegevens zijn. Ik geef een voorbeeld. Scholen van Morgen is geen statisch, maar een fluctuerend gegeven over wat er moet worden geconsolideerd.

Mijnheer Rzoska, ook wordt de indruk gewekt dat wij alleen onder druk van Groen met dit rapport naar buiten komen. Dat is absoluut onjuist! Ik weet dat u graag dat sfeertje schept, dat u graag beweert dat u degene bent die deze zaken blootlegt, dat ze anders geheim worden gehouden. Wij hebben de verplichting om dat rapport te brengen. Ik zou graag hebben dat we daar een debat over kunnen voeren, voorzitter, maar niet in de sfeer dat wij informatie achterhouden.

Ik heb al gezegd dat de documenten over de pps aan het parlement bezorgd werden. Als de nv Scholen van Morgen zegt dat ze zich beroept op de vertrouwelijkheidsclausule en niet wil dat een aantal contractuele documenten bezorgd worden, dan is dat zo. Ze heeft dat recht. Wat van ons is, hebben we bezorgd aan het parlement. We kunnen daar een open debat over voeren. Dat hier spelletjes worden gespeeld, is totaal verkeerd.

Mijnheer Rzoska, u weet ook heel goed dat we in onze begroting al een consolidatie hadden opgenomen van – als ik me niet vergis – 446 miljoen euro. Dit zal wellicht ietsje meer zijn, maar geen 722 miljoen euro. Ik heb u dat al gezegd. Ik herhaal ook nog eens dat de 12 miljard euro geen vastgelegd beleid is, het zijn zaken waarover nog moet worden beslist door de regering. We moeten nog beslissen of we ze gaan doen, en als we ze gaan doen, moeten we nog beslissen of we ze met een pps-formule zullen doen dan wel op de klassieke manier. Als we het met een pps-formule zouden doen, dan zullen we ervoor zorgen dat het een formule is die de toets van Eurostat doorstaat, zodat we die problemen niet meer hebben. Dat heb ik ook in het interview gezegd.

Minister-president, collega’s, u citeert selectief, ik neem u dat niet kwalijk. Ik heb ook een brief van Eurostat gekregen, via het parlement. Daarin staat: “De Eurostat-adviezen waren wat ons betreft nooit vertrouwelijk, het is de Vlaamse Regering zelf die de vertrouwelijkheid heeft gevraagd op die Eurostat-adviezen”. Dat is een brief die ik heb, het betreft informatie die u en uw collega’s onthouden hebben aan dit parlement. Qua parlementaire controle til ik daar bijzonder zwaar aan.

Wat betreft de cijfers, vind ik het ongelofelijk bizar dat u nu zegt dat u eigenlijk maar spreekt over wat al ingekanteld moet worden, over de rest doet u alsof het niet bestaat. Maar het bestaat wel degelijk, dat werd in het verleden al door een aantal van uw collega’s naar voren geschoven. Dit is beslist beleid. Een Vlaamse Regering moet haar financieel huishouden op orde houden.

Ik geef u één concreet voorbeeld, om mee te eindigen, om eens te laten zien op welk financieel drijfzand heel uw constructie gebouwd is: Oosterweel. U hebt vroeger voor Oosterweel beslist over een grote pps. Die is er nu uiteraard uit: aparte rapportering, het etiket is eraf, u zult het doen via de gewone begroting. In de meerjarenraming is er geen spoor van terug te vinden! U hebt aan dit parlement nog altijd niet uitgelegd hoe u dit zult financieren.

Minister-president, ik roep u op, u bent nu bezig met een begrotingscontrole. Ik weet dat u het decretaal niet moet doen, maar ik vraag u om samen met de begrotingscontrole een geactualiseerde meerjarenraming in te dienen zodat dit parlement eindelijk te zien krijgt hoe u bepaalde dingen zult financieren. (Applaus bij Groen)