Report plenary meeting

De heer Bajart heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega's, onlangs lanceerde Twitter een eigen livestream app, met de naam Periscope. Eerder al kwamen Meerkat en ook andere apps op de markt, de ene al populairder dan de andere.

Periscope staat toe om met een druk op de knop livestream te realiseren. Dat is baanbrekend. Ik wil het ook even hebben over burgerjournalistiek. Tot nu toe vindt burgerjournalistiek ingang via sociale media en blogs. Mensen kunnen zo online foto’s, ervaringen en allerlei teksten kwijt. De echte innovatie waarover ik het evenwel hier heb, is de hogere vlucht die livestream nu maakt. Zo scoorde Meerkat in één maand meer dan 120.000 volgers en haalde het niet minder dan 3,9 miljoen euro op.

De grote nieuwigheid is dat de beelden niet meer via tussenschakels zoals YouTube, tv-zenders of mediabedrijven online worden geplaatst. De snelheid waarmee dat gebeurt, via een directe plaatsing, is enorm. Met burgerjournalistiek participeert de burger aan de nieuwsstroom.

Mijn spreektijd is voorbij, dus stel ik mijn vragen. Is ons regulerend kader aangepast aan de ontwikkelingen? Zorgen de ontwikkelingen voor problemen op het vlak van de vrije nieuwsgaring? Hoe verhoudt zich dat tot het Mediadecreet?

Minister Gatz heeft het woord.

Voorzitter, collega's, ik heb het Mediadecreet opnieuw bekeken. De verwijzingen naar vrije nieuwsgaring slaan allemaal op lineaire omroepdiensten. Ze hebben meer te maken met de toegang tot evenementen en het verslaan van korte reportages. Deze discussie ligt een hele tijd achter ons.

Op het eerste gezicht vallen diensten zoals Periscope en Meerkat dus niet onder het Mediadecreet. Dat hoeft ook niet. Ik houd nog een slag om de arm omdat het uiteindelijk de Vlaamse Regulator voor de Media (VRM) is die deze interpretatie moet bevestigen of weerleggen. Ik vind ook niet dat het op zich verkeerd is dat innovaties zoals deze gedurende een bepaalde periode kunnen genieten van een ‘legal shelter’, zo niet worden innovaties onmogelijk.

We moeten nu nagaan welke impact dit heeft op het medialandschap. Ik denk wel dat dit voor burgerjournalistiek bijkomende mogelijkheden verschaft, en dat kan ik alleen maar toejuichen.

Minister, ik dank u voor het antwoord. Uiteraard moeten we openstaan voor vernieuwing. We moeten innovatie met een positieve instelling benaderen. Wij doen dat ook. Denk maar aan noodsituaties, wanneer hulpverleners en journalisten bij bepaalde gebeurtenissen niet snel genoeg ter plaatse geraken. Livestream kan daaraan remediëren.

Toch moeten we voorzichtig blijven, want er rijzen vragen over copyright, exclusiviteitsrechten en privacy. Uiteraard is privacy niet een van uw bevoegdheden, maar ik wil dat toch even in relatie brengen met mediawijsheid en het feit dat mediaconsumenten ten dele ook mediaproducenten worden.

Minister, in uw beleidsnota hebt u het over de belangrijke rol van de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ). Aangezien het hier om burgerjournalistiek gaat, leg ik het verband met de VVJ. Nu worden niet-professionelen in zekere zin producenten. Hoe zal de VVJ met deze burgerjournalistiek omgaan? Hoe zal de VVJ deze mensen kunnen bereiken, informeren en adviseren? Hoe ziet u dat?

De heer Vandaele heeft het woord.

Voorzitter, zoals daarnet is gesteld, vormen livestreaming, burgerjournalistiek en dergelijke nieuwe elementen die terrein winnen. De kwaliteit en de inhoud zijn natuurlijk heel verschillend en heel divers. Ik zou me er dan ook voor hoeden hier al te zware consequenties aan te verbinden.

Minister, u hebt dat ook niet gedaan. Volgens mij moeten we afwachten. Ik kan me voorstellen dat de reguliere omroepen op een of andere manier op deze trend zullen inspelen. Ik pleit er echter voor dat de omroepen zich in de eerste plaats met, in die volgorde, betrouwbare, kwaliteitsvolle en snelle berichtgeving bezighouden. De snelheid komt voor mij op de laatste en niet op de eerste plaats.

De heer Caron heeft het woord.

Voorzitter, ik wil me even bij de vorige sprekers aansluiten. Ik vind dat we de evolutie naar meer burgerjournalistiek, de nieuwe media en de bijbehorende innovaties moeten ondersteunen. We moeten eerlijk zijn. Als de consument een producent wordt, betekent dit een winst voor de democratie.

Minister, u hebt de zijdelingse problematiek ook aangeraakt. Ik ben het ermee eens dat we de innovatie moeten laten gebeuren en de juridische vragen even moeten parkeren. Deze evolutie is belangrijk. Het is een verrijking van de diversiteit van het medialandschap. Dat is tof.

Ik wil hier nog opmerken dat de Meerkat-applicatie vooral door politici van Open Vld is gedownload. Ze hebben dat allemaal ook nog eens op Twitter gefavoriseerd. Ik heb dat trouwens ook gedaan.

Mevrouw Segers heeft het woord.

Voorzitter, we kunnen innovatie op geen enkel domein, en al zeker niet in de media, tegenhouden. We kunnen daar niet tegen zijn. Op zich is het een goede zaak. Natuurlijk plaatst dit het beleid voor heel wat uitdagingen. Meerkat en Periscope zijn de volgende stappen in de user generated content en de burgerjournalistiek. Zoals de heer Caron heeft gesteld, is dit een goede zaak voor de democratie.

Het is de taak van de publieke en private zenders daar op een goede wijze mee om te gaan. Ik ben dan ook blij dat de stakeholdersbevraging met betrekking tot de VRT duidelijke vragen over de omgang met user generated content bevatte. Ik hoop en ben er zeker van dat de VRT op dat vlak goede richtlijnen zal ontwikkelen.

Ik heb net het bericht ontvangen dat VTM met een nieuwe website, Nieuwsleaks geheten, zal starten. Dit opent perspectieven. Er zijn ook uitdagingen. Hier moet op een goede wijze mee worden omgegaan. Ik heb daar echter alle vertrouwen in.

Volgens mij gaan de verschillende stemmen hier in dezelfde richting. Dit sluit eigenlijk aan bij een eerder debat. In de EU geldt de richtlijn betreffende de audiovisuele mediadiensten. Dit onderwerp zal hier in de toekomst misschien in worden opgenomen. We zitten dan rond de tafel. We zullen het dan ook van die kant bekijken en de zaak bewaken.

Verder is me gevraagd hoe de VVJ hiermee wil omgaan. De VVJ heeft op dit vlak een initiatief genomen. Het lijkt vandaag wel of ik Sinterklaas ben. Dit is een van de helaas weinige initiatieven waaraan ik iets meer heb kunnen geven. De VVJ heeft me overtuigd iets meer middelen ter beschikking te stellen. Het gaat om een bescheiden som. Hierdoor kan de VVJ zich niet enkel tot de dienstverlening aan de beroepsjournalisten beperken, maar zich ook tot de bloggers, de burgerjournalisten en dergelijke richten.

Op die wijze wordt een bepaald kader aangeboden en kan dit onder de zeer brede noemer van de zelfregulering worden ingebed. We kunnen de burgerjournalistiek op die wijze natuurlijk niet volledig inkapselen. De sector is hier evenwel zelf mee bezig. Dit item zal ook aan bod komen in het licht van de nieuwe beheersovereenkomst met de VRT. We zullen nagaan hoe we dit best kunnen opvangen.

We moeten gedurende minstens enkele maanden kijken hoe dit verder evolueert en wat de impact is. Indien er echt juridische problemen opduiken, moeten we die problemen aanpakken. Op dit ogenblik beschouw ik het echter veeleer als een positieve zaak en als een bijkomende mogelijkheid voor burgers om zaken te delen.

Minister, ik dank u vooral voor uw antwoord op de tweede vraag, die de zaak natuurlijk vanuit een aparte invalshoek bekijkt. Ik kijk uit naar het vervolg. Ik ben niet verrast, maar ik vind het positief dat dergelijke ondernemende en innoverende initiatieven in de media met open armen worden aanvaard. (Applaus bij Open Vld)