Report plenary meeting

Algemene bespreking

Dames en heren, aan de orde is het ontwerp van decreet houdende de Vlaamse vastgoedcodex.

De algemene bespreking is geopend.

De heer Lantmeeters, verslaggever, heeft het woord voor een mondeling verslag.

De commissie besprak het ontwerp van decreet houdende de Vlaamse Vastgoedcodex op 9 december 2014. Minister Turtelboom gaf een toelichting bij het ontwerp van decreet.

Dit ontwerp van decreet kwam er naar aanleiding van de zesde staatshervorming. De federale aankoopcomités werden overgenomen van het federale niveau en toegewezen aan het beleidsdomein Financiën en Begroting, waar ze ingekanteld werden in de Vlaamse Belastingdienst.

Dit ontwerp van decreet bespreekt de bevoegdheden en de werking van de huidige Vlaamse Dienst Vastgoedakten, maar ook die van de overgedragen aankoopcomités. De bevoegdheden en werkingen van beide diensten en comités worden geïntegreerd in de Vlaamse vastgoedcodex. Deze codex zal in de toekomst verder worden uitgewerkt en er zal een eigen regelgeving worden opgesteld voor onteigeningen, die ook zijn plaats zal vinden in de vastgoedcodex.

Het ontwerp van decreet bepaalt voor welke entiteiten de Vlaamse commissarissen kunnen optreden. Dat kan op basis van een organieke vertegenwoordiging, bijvoorbeeld  wanneer de Vlaamse commissaris een onroerend goed verwerft voor rekening van het Vlaamse Gewest. Het kan ook gebeuren dat die commissarissen optreden voor entiteiten met een afzonderlijke rechtspersoonlijkheid. Dan kan de commissaris optreden op basis van een algemene decretale lastgeving.

Een derde mogelijkheid is een specifieke conventionele lastgeving gegeven door om het even welk decreet dat in de toekomst zal worden opgesteld en zal verwijzen naar deze bevoegdheden. Er wordt in het ontwerp van decreet ook aangeduid welke aktes die commissarissen precies kunnen verlijden, en dan gaat het om verwervings-, vervreemdings- en onteigeningsdossiers. De commissarissen kunnen optreden als authentificerende derden voor onder meer basisakten en akten van kredietopening, maar dat betekent niet dat ze voor alle authentieke akten kunnen optreden. Ze kunnen bijvoorbeeld geen testamenten en huwelijkscontacten verlijden.

Er wordt omschreven welk bevoegdheden deze commissarissen hebben en de geografische beperking wordt ingesteld op enkel voor Vlaanderen of voor het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. Daarnaast is omschreven hoe de samenwerking zou moeten gebeuren tussen de commissarissen en de externe landmeters en andere experts die in het regeerakkoord worden omschreven. Voor de verdere bespreking geef ik het woord aan de heer Bertels, die samen met mij verslaggever is.

De heer Bertels, verslaggever, heeft het woord.

Er was inderdaad een korte bespreking van het ontwerp van decreet. De heer Lantmeeters merkt op dat het ontwerp van decreet op het eerste gezicht eenvoudig is, maar dat het toch ingrijpende en verstrekkende gevolgen heeft. Zijn fractie is verheugd dat er een overheveling is van diverse bevoegdheden naar de Vlaamse administratie, op een manier die rekening houdt met het principe van de terugtredende overheid en met oog voor modernisering en vereenvoudiging. Hij stelt ook een aantal concrete vragen over de decretale basis inzake gedematerialiseerde akten. Hoe kunnen de minuten daarvan worden bewaard? Is er al voldoende aandacht besteed aan de uitwerking van de procedures ter zake?

De minister heeft in haar beleidsnota verwezen naar een nieuwe grondslag voor de onroerende voorheffing. Dan was de vraag of de minister de commissarissen die onder meer zullen worden belast met de bepaling van de venale waarden van onroerende goederen, in de toekomst ook die nieuwe grondslag kunnen bepalen. Op dit ogenblik kan dat nog niet. Zijn er daarvoor procedures uitgewerkt voor wie niet akkoord gaat met de venale waarden, en tegen wanneer verwacht de minister het nieuwe onteigeningsdecreet, en op welke manier zou dit dan in de vastgoedcodex worden verwerkt?

De heer Bertels merkt op dat hij begrepen heeft dat de Vlaamse commissarissen grosso modo dezelfde werkwijze zullen kunnen hanteren als de federale aankoopcomités. Zijn vraag is of hij daaruit mag afleiden dat de gemeenten er gratis een beroep op kunnen blijven doen. Het lid informeert ook naar de noodzakelijke aanpassing van het besluit van de Vlaamse Regering waar de Raad van State naar verwijst en vraagt zich af hoever de terugtrekking van de overheid zal reiken. Zal in de toekomst alles worden overgelaten aan experts van de privésector? Dit zal dan kosten meebrengen voor wie er een beroep op doen.

Artikel 9 bepaalt dat de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) de aanwijzing van landmeters of experts coördineert bij de afhandeling van vastgoeddossiers en onteigeningen voor de entiteiten waarvoor hij optreedt. Er is in artikel 9 ook sprake van eenvormige prijzen en termijnen, en daarover werd verduidelijking gevraagd.

De heer Koen Van den Heuvel sluit zich aan bij de laatste vraag van de heer Bertels over de coördinatie van de landmeters en experts. Hij vraagt zich ook af in welke mate de lokale besturen nog een beroep kunnen doen op de Vlaamse dienstverlening. De Vlaamse Regering kan bepalen dat de dienstverlening tegen betalende titel zal worden verleend. Wat is de juiste draagwijdte van deze bepaling? Zal dat ook voor de lokale besturen gelden?

Het lid is tevreden over het voornemen van de minister om de achterstand weg te werken. Lokale besturen die willen investeren, kreunen nu onder de wachttijden. De heer Van den Heuvel vraagt zich wel af of dit plan realistisch is zonder extra personeel.

Minister Annemie Turtelboom antwoordt dat nog volop wordt bekeken hoe de idee van gedematerialiseerde akten in de toekomst concreet kan worden uitgewerkt. Ze wil in de toekomst een sluitende regeling aan de Vlaamse Regering voorleggen. De Vlaamse Regering kan inderdaad bepalen dat de dienstverlening tegen betalende titel zal worden verleend. Die mogelijkheid staat in de tekst, maar er zijn op dit moment nog geen concrete plannen voor. De minister beseft dat de drempel zo laag mogelijk moet worden gehouden voor de investeringsbegrotingen van de steden en gemeenten.

Een werkgroep, waarvan alle betrokken beleidsdomeinen deel uitmaken, houdt zich thans bezig met de voorbereiding van het ontwerp van Onteigeningsdecreet. Er is nog geen timing voor de indiening ervan vooropgesteld.

Voor de coördinatie van landmeters-experts biedt het ontwerp een ruim kader, dat kan geconcretiseerd worden in functie van onder meer de werklast en andere factoren. Uiteraard kunnen lokale overheden een beroep blijven doen op de Vlaamse commissarissen. De eerste bedoeling is om de bestaande, zeer grote achterstand weg te werken. Dat gebeurt momenteel binnen het bestaande personeelskader, maar dat zal van nabij worden opgevolgd.

Wat de alternatieve grondslag voor de onroerende voorheffing betreft, verwijst de minister naar haar beleidsnota. Daarin staat, in voorzichtige bewoordingen, dat op termijn kan worden nagaan of “in de nieuwe context een alternatieve grondslag, die rekening houdt met de diverse effecten en met alle kruisverbanden, praktisch haalbaar zou zijn”. De minister wil dat grondig bekijken. Iedereen is het eens over de analyse, maar er worden oplossingen voorgesteld in alle richtingen. Een timing kan ze daarom niet geven.

De heer Jan Bertels zegt in een repliek niet gerustgesteld te zijn wat het doorschuiven van de lasten naar de lokale besturen betreft. De kostprijs kan eventueel aangerekend worden. Die mogelijkheid staat uitdrukkelijk in het decreet. Hoe ver zal de Vlaamse overheid terugtreden?

Minister Annemie Turtelboom antwoordt dat het ontwerp van decreet een ruim kader biedt waarin de mogelijkheid van een terugtreding is opgenomen. Het is een optie die in de toekomst kan worden gelicht, zonder dat er vandaag een concreet plan is. Als de Vlaamse overheid op een bepaald moment merkt dat de achterstand door de commissarissen niet weggewerkt raakt, zou ze kunnen beslissen om hen met minder taken te belasten. Het is ook niet in alle gevallen verplicht een beroep te doen op de commissarissen.

De artikelen 1 tot en met 27 en het hele ontwerp van decreet worden ongewijzigd aangenomen met 8 stemmen tegen 1.

Vraagt nog iemand het woord? (Neen)

De algemene bespreking is gesloten.