Report plenary meeting

Mevrouw Zamouri heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega’s, ik sta hier bijna elke week. Vorige week stond ik hier al met een vraag over de wachtlijsten voor Nederlandse taallessen voor nieuwe inburgeraars en wachtlijsten voor Maatschappelijke Oriëntatie. Vandaag is het nog erger. Nu is heel de sector in panne gevallen door een computersysteem, een registratiesysteem, dat op 2 december geïmplementeerd werd en eigenlijk niet of zo goed als niet draait. Zowel het personeel van de onthaalbureaus, als de klanten, de inburgeraars, worden hiermee gepest. Het is een en al geknoei bij de inschrijvingen, zoals vandaag in de krant te lezen staat.

Minister, mijn vraag aan u is: hoe gaat u een einde maken aan de problemen en dit systeem in orde brengen om de imagoschade aan de onthaalbureaus, die kwaliteitsvol werk leveren, te herstellen?

De heer Kennes heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega’s, collega Zamouri heeft de situatie goed geschetst. Er is een nieuw opvolgsysteem in gebruik sinds 2 december. Dat was aangekondigd. Ik begrijp dat dat vooraf misschien niet genoeg is getest en dat het ook niet stelselmatig is ingevoerd maar in één keer, waardoor er weinig ervaring mee kon worden opgebouwd. Nu blijkt dat het niet werkt. Dat is heel pijnlijk. De sector zit in een hele overgangsperiode. De EVA is in december gestart. De onthaalbureaus moeten zich daarop richten en ze moeten zich reorganiseren. Nu krijgen ze daarbovenop te kampen met dit probleem. Zoals de collega reeds heeft geschetst, heeft dit gevolgen voor de bureaus, en voor de cliënten, en voor de medewerkers die hen moeten begeleiden. Dat is heel jammer voor een van de paradepaardjes van uw beleid.

Wij hebben u altijd gesteund in het inburgeringsbeleid. Over de hervorming van de sector verschilden we wel eens van mening. Als iets wat al jaren werd aangekondigd, ook in vorige beleidsbrieven, waarvoor er kredieten stonden in de begroting van 2012 – ik dacht 380.000 euro – en van 2013 – meer dan 120.000 euro –, dan van start gaat, is het heel jammer dat de kruispuntbank integratie op dat ogenblik niet blijkt te werken. Minister, wat gaat u daaraan doen? De hele sector wacht immers op een oplossing.

Minister Bourgeois heeft het woord.

Collega’s, de release van KBI-connect is gebeurd op 29 november, na een uitgebreide test waarop zowel mijn administratie, het agentschap, PriceWaterhouseCoopers als acht onthaalbureaus een go hebben gegeven omdat het systeem werkte in de testomgeving. In de live-omgeving bleek er een groot performantieprobleem te zijn waar de IT-partner heeft moeten op zoeken en na de kerstvakantie een oplossing voor heeft gevonden. Het was een softwareprobleem, er zat een fout in de software die niet aan het licht was gekomen bij de uitgebreide tests vooraf. De IT-partner heeft dat probleem opgelost.

De performantie is er nu. Het werkt binnen de drie seconden. Er waren nog een aantal kleinere problemen. De MO-module is ondertussen opgelost. De connectie met het rijksregister wordt eind volgende week opgelost.

Bepaalde pc’s en software in de onthaalbureaus vertonen nog problemen. Het bestek bepaalt dat het systeem moet draaien op alle pc’s en software. De IT-partner zal ter plaatse de pc’s gaan bekijken. Misschien is er nog werk aan oudere pc’s. Het moeilijkste blijkt de datatransmissie te zijn van het oude naar het nieuwe systeem. Het oude systeem is echt bric-à-brac. Men slaagt er niet in om met één druk op de knop als het ware de data over te brengen naar het nieuwe systeem. Vaak zitten er foute data in het oude systeem, zoals een verkeerd huisnummer. Het nieuwe systeem weigert die informatie. Ook daar wordt werk van gemaakt.

De brief van de sector verwondert me. De sector was van bij het begin bij de overschakeling betrokken, vanaf de voorstudie die werd opgestart door mijn collega. Ze hebben hun voorstellen kunnen formuleren. Ze waren bij het hele traject betrokken. In het begin hebben ze bijkomende functionaliteiten gevraagd. Er zijn wekelijkse stuurgroepen. Er is dagelijks een informeel overleg. Er wordt geregeld met alle coördinatoren overleg gepleegd. Tot en met de eindfase en de test zijn ze betrokken. Ze kennen het probleem en weten hoe het verholpen wordt.

Ik wil met de meeste klem tegenspreken, mevrouw Zamouri, dat er sprake is van chaos. Dat is absoluut niet het geval. Er staan geen wachtrijen voor de onthaalcentra. Ik wil trouwens een groot dankwoord uitspreken voor de mensen op het terrein die hebben meegewerkt aan een pragmatische oplossing. Ze wilden de klanten altijd bedienen. Als het systeem onvoldoende performant is, werken ze tijdelijk met excels. Ze hebben daar veel inspanningen moeten voor doen. Dat heeft veel druk gezet op de organisatie. Het was niet ‘Computer says no’ van ‘Little Britain’. Ze hebben geen mensen geweigerd omdat de computer het niet deed.

Ik heb net als u, mevrouw Zamouri, een rondvraag gedaan bij de onthaalbureaus. Ze hebben me allemaal geantwoord dat ze er een punt van eer van maken om iedereen te ontvangen. Ze hadden daardoor meer werk, maar ze deden het nodige.

De kranten spreken van ‘maanden’ en dat kan uiteraard niet kloppen, het systeem draait pas sinds 2 december. Ik heb de cijfers opgevraagd voor de periode van 2 december tot 31 januari. Het aantal rechthebbenden met KBI-connect is 2 procent minder dan in dezelfde periode vorig jaar. Maar we hebben nog niet alle gegevens omdat er een aantal nog niet in KBI-connect zitten. Ik ga ervan uit dat het systeem – ondanks de transitieperiode – er niet toe heeft geleid dat er minder rechthebbenden zijn. 2 procent minder met KBI: dat laat me besluiten dat er ongeveer evenveel zijn.

Minister, u hebt een uitvoerige technische uitleg gegeven. Daar bent u zeer goed in. Mocht ik van slechte wil zijn, dan zou ik denken dat u het systeem hebt gesaboteerd om de wachtlijsten NT2 en maatschappelijke oriëntatie in te korten. Maar ik geloof niet dat u dat in de hand hebt.

De sector moet vandaag bijna terugkeren naar pen of pluim. Ik heb ook rondgebeld. Er wordt nu op papier geregistreerd. Dat moet nadien worden ingegeven in het systeem. Het is niet evident om het personeel gemotiveerd te houden. U zegt dat er geen wachtrijen zijn van inburgeraars. Uiteraard zijn er geen wachtrijen, omdat de mensen terug naar huis worden gestuurd en daarna twee, drie keer moeten terugkomen. Het is in eenieders belang dat dit zo snel mogelijk wordt opgelost.

De ‘computer says no’ en de ‘minister says yes’. Ik merk dat er in de sector inderdaad mensen zijn die creatief omgaan met het probleem en fiches gaan invullen. Ze doen hun best om niemand in de kou te laten staan. Dat neemt niet weg dat er mensen teruggestuurd zijn. U en de bureaus, we doen allemaal alle mogelijke moeite om de rechthebbenden over de drempel te halen. Zeker voor deze groep is het bijkomend vervelend dat ze met dit probleem worden geconfronteerd. Ik zou samen met u de waardering willen uitdrukken voor de mensen die in deze moeilijke omstandigheden een oplossing zoeken. Als het systeem terug zal werken, kunnen ze de gegevens invoeren.

De heer Martens heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega's, ik denk dat u dringend zekerheid moet bieden aan de inburgeraars. U weet dat bepaalde onderdelen van het programma verplichtend zijn, zoals de lessen Nederlands en Maatschappelijke Oriëntatie bijvoorbeeld. Als dat niet in het systeem wordt geregistreerd, hoe wordt dat dan opgevolgd? Riskeren die mensen sancties? Dat moet duidelijk zijn.

Voorts moet u duidelijkheid creëren over de gevolgen voor de financiering van de onthaalbureaus. Ze worden immers gefinancierd op basis van het aantal ingeschreven nieuwe contracten. Als die vandaag niet in het digitale systeem kunnen worden ingeschreven, dan betekent dit dat ze het gelag zullen moeten getalen. Is het bovendien niet raadzaam om het IT-bedrijf – RealDolmen als ik me niet vergis – in gebreke te stellen? Eerst was gezegd dat het kruispuntensysteem begin 2013 operationeel zou zijn, nadien werd dat eind 2013 en nu blijkt dat het niet werkt. Een ingebrekestelling kan ervoor zorgen dat we een deel van ons geld kunnen terugkrijgen.

De heer Caron heeft het woord.

Ik sluit me aan bij wat de heer Martens heeft gezegd. Toch nog dit: het is goed dat u ageert, maar u mag de zaak toch niet minimaliseren. Het feit dat ze een brief schrijven betekent dat het geen mineure aangelegenheid is. Als dat toch het geval zou zijn, dan verstuurden ze wel een mail naar uw kabinetsmedewerker.

Wat mij het meest stoort, is wat uw woordvoerder zegt, en daarvoor ligt de eindverantwoordelijkheid bij u. Volgens uw woordvoerder wordt er samen met het IT-bedrijf  gewerkt aan een oplossing. Voorts staat er dit: “We zorgen er ook voor dat we het personeel een opleiding aanbieden.” Zo creëert u de indruk dat niet enkel het systeem, maar ten dele ook de mensen van de onthaalbureaus in de fout gaan. En dat is jammer.

Mijnheer Caron, u bent genoeg vertrouwd met de werking van de media om te weten dat reacties nooit volledig worden afgedrukt. Ik heb u een overzicht gegeven van wat er gebeurt. Ik stelde dat de IT-partner ter plekke de hard- en softwareproblemen zou gaan oplossen. In het bestek staat uitdrukkelijk dat het systeem op alle hardware en alle software moet draaien. Blijkbaar lukt dat niet op bepaalde pc’s van de onthaalbureaus. Zij zullen inlichtingen en instructies geven, om de mensen te helpen. Die mensen waren het gewoon jarenlang met een bepaald systeem te werken. We sluiten niet uit dat sommigen aanpassingsmoeilijkheden hebben, maar het is niet zo dat de focus ligt op de opleiding.

Het probleem ligt bij een softwarefout die niet is ontdekt in de testfase. ABB, PwC en de acht onthaalbureaus waren daarbij aanwezig. Op 29 november is een test uitgevoerd die iedereen goed heeft bevonden. Toen kwam een ‘go’, maar op het terrein bleek dat het systeem niet performant is. Het duurde tot na de kerstvakantie vooraleer de IT-partner het probleem kon wegwerken. Vandaag is de performantie van het systeem 3 seconden. Er zijn nog vier punten waarvoor actie wordt ondernomen. Ik wil de mensen op het terrein niet culpabiliseren. Ik geef hen een grote pluim, want zij stuurden geen mensen terug. De onthaalbureaus die we daarover konden ondervragen, stellen dat ze de mensen willen helpen. Zij schrijven de mensen dus in, en maken daartoe een Excelbestandje op. Dat zal later moeten worden overgedragen.

Mijnheer Martens, uw vragen zijn pertinent. Uiteraard worden geen sancties gegeven aan mensen die zich wegens fouten in het systeem niet hebben kunnen aanmelden of dat te laat hebben gedaan. Ik vermoed dat het slechts om een klein aantal mensen gaat, maar die mogen niet het slachtoffer worden.

De partner, de contracthouder, is eind 2012 al in gebreke gesteld. Er lopen ook boetes daaromtrent. Het agentschap heeft dat dossier behartigd zoals het moet.

Mijnheer Caron, u zegt: als het niet ernstig was, zouden ze geen brief sturen. Die brief is inderdaad een emotionele uiting van de problemen die er zijn. Ik heb alle begrip voor de reacties, maar wat ik u zeg, klopt: de partners op het terrein, de onthaalbureaus, zijn over het hele traject betrokken, vanaf mijn voorganger bij de voorstudie, en over het hele traject tijdens de aanbesteding, met tal van bijkomende vragen. Dat was trouwens een van de discussiepunten met de partner. Nadat het bestek gelanceerd was – het was een Europese aanbesteding, er is een gunning gebeurd – hebben ze bijkomende functies gevraagd, waarvan de contractant zei dat dat tot meer vertraging en meerwerken leidt. Dat moet nog uitgeklaard worden.

Er zijn wekelijks vergaderingen van de stuurgroep. Er is dagelijks informeel contact. Uiteraard wist men ook welke acties er ondernomen zijn.

Het is een zeer complexe zaak, KBI Connect. Er moet connectie gemaakt worden met al die databanken, van de Kruispuntenbank Sociale Zekerheid, de VDAB, de huisvestingsmaatschappijen. Maar alle acties die genomen moeten worden, zijn ook genomen.

Minister, de onthaalbureaus bieden kwaliteit en proberen de mensen kwalitatief te begeleiden en intakegesprekken af te nemen. En ik denk dat ze van u ook kwaliteit verwachten. Mijn vraag blijft dus dezelfde. Zorg dat het zo snel mogelijk opgelost raakt. (Applaus bij Open Vld)

De opleiding moest natuurlijk gebeuren voor 2 december. Het heeft geen zin om eerst een systeem op te starten en dan op te leiden. Dat het over enkele pc’s her of der zou gaan, lijkt mij niet zo waarschijnlijk. Als acht onthaalbureaus dat probleem in een gezamenlijke brief signaleren, gaat het om meer dan hier en daar een verouderde computer. Het probleem mag dus zeker niet onderschat worden.

Zoals een aantal collega’s gemeld hebben, is ook de aansprakelijkheid van de leverancier hier in het geding. Het contract zal daar ongetwijfeld clausules over bevatten. Dan moet eens bekeken worden wat de verantwoordelijkheid is van degene die verantwoordelijk was voor deze software.