Report plenary meeting

Voorstel tot spoedbehandeling

Dames en heren, vanmiddag heeft de heer Ludwig Caluwé bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van het voorstel van resolutie van de heren Dirk de Kort, Steve D’Hulster en Jan Peumans, mevrouw Karin Brouwers, de heer Jan Roegiers en de dames Lies Jans en Griet Smaers betreffende het advies naar aanleiding van het meerjareninvesteringsplan van de NMBS-Groep als onderdeel van de Vlaamse spoorstrategie.

De heer de Kort heeft het woord.

Voorzitter, bij de beheersovereenkomst van De Lijn hebben wij hier ook bijna eenparig een resolutie goedgekeurd. Nadien heeft de minister daarmee ook effectief rekening gehouden. Dezelfde aanpak willen we nu toepassen. De minister wil binnenkort een dossier van een samenwerkingsovereenkomst met De NMBS voorleggen aan de Vlaamse Regering. Daarover hebben we vorige week een gedachtewisseling gehouden en we hebben besloten om een voorstel van resolutie met aanbevelingen voor te leggen aan het Vlaams Parlement.

Vraagt nog iemand het woord? (Neen)

We stemmen bij zitten en opstaan over het voorstel tot spoedbehandeling.

De volksvertegenwoordigers die het voorstel wensen aan te nemen, wordt verzocht op te staan.

De tegenproef.

Het voorstel tot spoedbehandeling is aangenomen. Dan stel ik voor dat het voorstel van resolutie van de heren Dirk de Kort, Steve D’Hulster en Jan Peumans, mevrouw Karin Brouwers, de heer Jan Roegiers en de dames Lies Jans en Griet Smaers betreffende het advies naar aanleiding van het meerjareninvesteringsplan van de NMBS-Groep als onderdeel van de Vlaamse spoorstrategie onmiddellijk wordt behandeld.

Is het parlement het daarmee eens? (Instemming)

Het incident is gesloten.

Bespreking

Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van de heren Dirk de Kort, Steve D’Hulster en Jan Peumans, mevrouw Karin Brouwers, de heer Jan Roegiers en de dames Lies Jans en Griet Smaers betreffende het advies naar aanleiding van het meerjareninvesteringsplan van de NMBS-Groep als onderdeel van de Vlaamse spoorstrategie.

De bespreking is geopend.

De heer de Kort heeft het woord.

We leggen het voorstel van resolutie vandaag hier voor ter stemming omdat ermee rekening zou kunnen worden gehouden bij de nieuwe samenwerkingsovereenkomst die wordt opgesteld met de NMBS-holding. Vorige week hebben we in de commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken een toelichting gekregen van de heer Desmyter, secretaris-generaal van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken en van de bevoegde minister, Hilde Crevits.

We hebben vernomen uit de evaluatie van de voorbije samenwerkingsovereenkomst met de NMBS dat het momenteel moeilijk op te volgen is wat de stand van zaken is van de verscheidene spoorprojecten, door het ontbreken van toegankelijke en duidelijke informatie. Het is ook van belang dat er in de toekomst voor nieuwe trajecten en projecten meer data bekend zijn, over het aantal reizigers en de goederenvolumes. Daaraan zal worden gewerkt.

We vonden het ook van belang, met het oog op het Vlaams Mobiliteitsplan, dat kortelings wordt voorgelegd en uitgewerkt door de minister. Het spoor is daarvan een belangrijk onderdeel en dient er zeker mee in te worden opgenomen.

In het verleden is er, bij de bespreking van binnenvaart, door enkele mensen ook op gewezen dat het spoor soms zorgt voor een oneigenlijke concurrentie voor de binnenvaart. Daarom is een van de aanbevelingen dat dat niet mag gebeuren.

In een klein amendement, dat wij ook nog hebben rondgedeeld en toegelicht, vragen wij dat er een goede ontsluiting zou komen van onze Vlaamse havens met diverse spoorwegprojecten.

De heer Roegiers heeft het woord.

Ik sluit me graag aan bij de argumentatie van de heer de Kort. Ik dring zelf al een hele tijd aan op het ontwikkelen van een Vlaamse spoorstrategie. De minister had geantwoord dat die in het najaar klaar zou zijn. Vorige week hebben we daarover een zinvolle discussie gehad in de commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken. We hebben de stand van zaken gekregen van het meerjareninvesteringsplan van de NMBS dat lopende is.

In de loop van de discussie werd duidelijk dat het voorstel van resolutie, dat we nu hebben ingediend en waarover in de commissie consensus bestond dat het vandaag aan de plenaire vergadering kon worden toegevoegd, gaat over het advies dat de Vlaamse Regering moet uitbrengen naar aanleiding van het meerjareninvesteringsplan dat de NMBS eind januari moet voorleggen. Rond dat advies van de Vlaamse Regering is dit voorstel van resolutie tot stand gekomen. Het is geen resolutie over ‘de Vlaamse spoorstrategie’. Het is nogal duidelijk dat dat meer is dan enkel een advies uitbrengen over het meerjareninvesteringsplan van de NMBS.

Ik kijk vol verwachting uit naar een bredere tekst over de Vlaamse spoorstrategie, met iets meer body, waarmee de minister naar de commissie zal komen.

Mevrouw Jans heeft het woord.

Voorzitter, collega’s, ik denk dat het heel belangrijk is dat we dit voorstel van resolutie vandaag met hoogdringendheid behandelen. Voor ons en voor heel de meerderheid maakt het spoorbeleid immers deel uit van het mobiliteitsbeleid in Vlaanderen. Helaas is het spoorbeleid nog een federale materie, maar het is toch belangrijk dat we vanuit Vlaanderen onze stem laten horen en dat we ook onze visie op het spoorbeleid doorgeven aan de federale overheid, zodat we hier in Vlaanderen ons mobiliteitsbeleid duidelijk kunnen uitbouwen.

Ik ben heel tevreden dat we toch een vrij uitgebreid voorstel van resolutie hebben kunnen opstellen op vrij korte tijd. Het is daarbij voor de N-VA-fractie heel belangrijk dat we na de bespreking van vorige week in de commissie, hebben kunnen concluderen dat er echt lessen moeten worden getrokken uit het verleden. Iedereen weet dat er een samenwerkingsovereenkomst met de NMBS is, die loopt tot 2012. Er moet een nieuwe komen. We weten uit het verleden dat aan alle elementen die toen werden opgenomen, heel wat schort. We moeten daar zeker lessen uit trekken zodat we vanuit Vlaanderen ook effectief een inbreng en insteken hebben in dat federale spoorbeleid.

Ik ga niet alle elementen opnoemen, elk punt uit het voorstel van resolutie is heel belangrijk. Ik wil alleen afsluiten door te zeggen dat dit een heel belangrijk voorstel van resolutie is en dat ik hoop dat het over de grenzen van meerderheid en oppositie heen kan worden goedgekeurd, zodat we vanuit Vlaanderen een duidelijk signaal kunnen geven van waar we met het spoorbeleid naartoe willen.

De heer Penris heeft het woord.

Voorzitter, ik heb bij het begin van deze zitting, bij de regeling van de werkzaamheden gezegd dat we in snelheid zijn gepakt. Ik dacht dat we dit voorstel van resolutie pas volgende week zouden kunnen behandelen. Maar goed, ik ben geen tegenstander van een heel snelle beleidsbepaling in dezen, wel integendeel.

Het moet me van het hart dat de haast en spoed waarmee uw meerderheid te werk is gegaan, ten eerste tot een taalkundige fout heeft geleid. In het elfde lid staat: “vraagt de Vlaamse Regering maximaal inzetten op het bundelen van goederen en volumes”. Dat moet natuurlijk zijn: “maximaal in te zetten op het bundelen van goederen en volumes”. Ik neem aan dat we hier geen extra amendement voor moeten indienden, maar dat er rekening wordt gehouden met mijn taalkundige opmerking en dat de indieners akkoord gaan om in dezen een verbetering aan te brengen.

Maar ook inhoudelijk bent u iets te snel gegaan, en dat heeft de heer de Kort heel goed begrepen. Wij hebben op het moment dat we het voorstel van resolutie hebben ontvangen, toch een aantal verfijningen willen aanbrengen. Onder meer bij dat elfde lid hebben wij gesteld dat “maximaal in te zetten op het bundelen van goederen en volumes”, verklaard moest worden. Ik dacht dat het betekende dat er een sluitend systeem van – en ik gebruik lelijke Engelse woorden - tracing and tracking, zoals gevraagd wordt door de privésector, zou worden uitgewerkt. We hebben dat debat gevoerd en ik had de indruk dat de mensen die het Vlaams spoorbeleid in dezen wensen uit te werken, daar ook oor naar hadden.

Maar wat belangrijker is, mijnheer de Kort, is dat u de havens vergeten was. U werd wellicht wakker geschud door het tweede deel van ons voorstel van resolutie. Wij hebben voorgesteld om als zeventiende punt toe te voegen: “de Vlaamse havens voldoende te ontsluiten”. Dat betekent dat voor Antwerpen de tweede spoorontsluiting snel wordt gerealiseerd, we hebben het daar al uitgebreid over gehad en iedereen weet dat we daar nood aan hebben, dat tussen Gent en Antwerpen bijkomende goederenbundels worden aangelegd en dat de haven van Zeebrugge een spooraantakking krijgt op het Noord-Franse havengebied tussen Duinkerke en Kales.

Ik denk dat onze goede collega, de heer Van Der Taelen, daar ook op zinspeelde. Hij zei dat er nog een verbinding bestaat tussen Adinkerke en Duinkerke en stelde voor om die te optimaliseren, niet alleen voor het personenvervoer, maar ook voor het goederenvervoer. Ik vond dat een sympathiek voorstel en ik had dat graag opgenomen gezien in het voorliggende voorstel van resolutie, maar de heer de Kort werd wakker geschud door ons initiatief, besefte dat ze de havens vergeten waren en heeft dan snelsnel een extra amendement ingediend – u moet niet vragen hoe hier legistiek te werk wordt gegaan, maar goed.

Mijnheer de Kort, wij zullen uiteraard geen tegenstander zijn van uw voorstel van resolutie om het elfde lid aan te vullen met de door u voorgestelde tekst. Ik wil u echter twee zaken aanraden: haast en spoed is zelden goed, en zie de oppositie nooit over het hoofd, want soms heeft die ook goede ideeën. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Reekmans heeft het woord.

Vorige week was er inderdaad de toelichting. Dit snelbestuur dat hier soms wordt gesteld, begint steeds minder op goed bestuur te lijken. We hebben het debat gevoerd over het Grond- en Pandendecreet in de commissie Wonen. De commissie moest meermaals worden stilgelegd omdat er overleg was van de meerderheid over amendementen. Hier wordt nu de hoogdringendheid gevraagd over iets dat blijkbaar voor de meerderheid hoogdringend is, maar waarop al onmiddellijk een amendement wordt ingediend. Ik kan begrijpen dat iets hoogdringend is, maar dan verwacht ik toch dat het huiswerk degelijk wordt voorbereid. Dat hier nu nog een amendement moet worden ingediend waarin de ontsluiting en de verbinding van de Vlaamse havens een prioriteit is, zegt veel. Het gaat om een prioriteit die u wel vergeten was.

U hebt de hoogdringendheid gevraagd en gekregen. Ik respecteer dat. Vooral punt 8 trekt mijn aandacht. Daarin staat: “een goede afstemming te voorzien in het belang van de burger tussen de verschillende vormen van openbaar vervoer, vooral tussen De Lijn en de NMBS”.

Enkele weken geleden hebben we in de plenaire vergadering een debat gevoerd naar aanleiding van het feit dat de NMBS in haar besparingsronde een aantal treinen had afgeschaft. De NMBS zei toen dat De Lijn voldoende aanbod heeft om de afgeschafte treinen op te vangen. Minister Crevits betreurde tijdens die plenaire vergadering dat ze eveneens uit de krant moest vernemen dat De Lijn de afgeschafte treinlijnen zou kunnen opvangen.

Ik zal de heer Verfaillie eerst zijn verbouwingen laten uitvoeren.

Mijnheer Reekmans, u moet geen opmerkingen maken op collega’s, want u doet dat zelf ook.

Dat was redelijk storend, voorzitter, vandaar.

Mijnheer Reekmans, wanneer minister Bourgeois een vraag beantwoordt van de heer Sabbe en u begint met de heer Sabbe te praten, dan is dat ook heel storend en onbeleefd. (Applaus bij de N-VA en CD&V)

U hoeft de anderen niet de les te spellen. Dat geldt ook voor de heer Verfaillie, die moet rustig blijven zitten.

Voorzitter, ik moet u gelijk geven, ik ben inderdaad niet perfect, misschien zijn anderen wel. (Applaus bij de N-VA en CD&V).

Ik ga ervan uit dat wie applaudisseert, dat wel is.

Wanneer men de hoogdringendheid vraagt voor zo’n voorstel van resolutie, dan is het belangrijk dat we daar ten gronde inhoudelijk op ingaan. Ik zou immers niet willen dat dit voorstel hier snel wordt doorgehaspeld en uiteindelijk gewoon in de lade terechtkomt. Het is mooi dat het Vlaams Parlement in punt 8 een betere samenwerking tussen De Lijn en de NMBS vraagt. Ik verwijs echter naar het debat dat hier plaatsvond toen verschillende treinen werden afgeschaft door de NMBS. Onze eigen Vlaamse minister van Mobiliteit viel toen uit de lucht en beschikte enkel over de informatie die ze had gelezen in de pers. De NMBS had in enkele dagen tijd drie besparingsplannen. Die werden in de pers gelanceerd voor er overleg was.

Het is mooi om dit te vragen, maar als er vandaag al geen deftig overleg is tussen het Vlaamse en het federale niveau over samenwerking tussen De Lijn en de NMBS, dan kan men in veel voorstellen van resolutie een goede afstemming vragen. Vandaag is er helemaal geen afstemming tussen die twee niveaus.

Punt 13 voorziet te anticiperen op de eventueel aankomende EU-voorstellen over de vrijmaking van het binnenlands reizigersverkeer en in dat kader de pistes te onderzoeken voor een regionalisering van de exploitatie van het spoorvervoer.

Twee partijen die dit voorstel van resolutie indienen, hebben pas een staatshervorming en een regionalisering doorgevoerd. (Opmerkingen van de heer Jan Roegiers)

Ik vraag me af waarom twee van de drie partijen, amper enkele weken later, een regionalisering vragen van het spoorvervoer. Had dat dan gevraagd aan de onderhandelingstafel! Ik heb gemerkt dat al die partijen zich stoer op de borst klopten omdat ze een schitterende staatshervorming hadden afgesloten. Kom hier dan niet een zoveelste voorstel van resolutie indienen: u had dit enkele weken geleden kunnen bereiken.

We kunnen doorgaan op de EU-voorstellen. Ik begrijp niet hoe je iets kunt regionaliseren na een vrijmaking van de markt. Dat moet u mij eens uitleggen. Het is onduidelijk, maar het klinkt stoer, vandaar wellicht dat het erin staat. Dit voorstel van resolutie is in amper een week tijd tot stand gekomen en al dadelijk geamendeerd. Ik vind het jammer dat we dit niet ten gronde behandelen in het parlement, want er is een zaak nodig, namelijk een betere afstemming tussen het aanbod van de NMBS en het aanbod van De Lijn. Uiteindelijk is het de Vlaamse burger die beide facturen mee betaalt. In het belang van die belastingbetaler moest er in dit parlement een debat ten gronde komen om dat aanbod op elkaar af te stemmen.

Ik vind het wraakroepend hoe de NMBS vandaag wordt geleid, en dat de NMBS in de pers durft te zeggen dat De Lijn voldoende aanbod heeft voor de lijnen die ze heeft afgeschaft. Eigenlijk is dat met zoveel woorden zeggen dat ze al jaren met belastinggeld aan het smossen zijn, en dat er dubbele lijnen zijn. Als een zaak in het voorstel van resolutie duidelijk is, dan is het dat we de Vlaamse Regering de opdracht zouden moeten geven het aanbod van De Lijn dringend naast het aanbod van de NMBS te leggen, in het belang van de Vlaamse belastingbetaler zodat die geen twee keer moet betalen voor dubbele lijnen.

Maar dat staat er jammer genoeg niet in. Mijn fractie zal zich dan ook onthouden. Ik geef de suggestie mee aan de meerderheid om hier werk van te maken. Por uw minister in de Vlaamse Regering aan om dubbelrijdende treinen, trams en bussen in de toekomst te vermijden. Dat is in het belang van Vlaanderen en van de Vlaamse belastingbetaler. Zo kun je effectief saneren, misschien niet in Vlaanderen, maar wel in de portefeuille van de modale burger.

De heer Peeters heeft het woord.

We zijn een beetje verrast door de hoogdringendheid. We hebben ze wel mee geleverd en we vinden het ook goed dat dit nu wordt behandeld. We werkten ook aan een eigen tekst. Vandaar onze verrassing.

De voorliggende tekst is niet van dien aard dat we die niet kunnen goedkeuren. Het spoor, de modal shift en de ontsluiting van de havens zijn ook voor ons belangrijk. Zeker het gebrek aan overleg met de federale overheid, wat ook in deze tekst staat, vinden we ook een belangrijke kwestie. We denken dat in het licht van de opmaak van het mobiliteitsplan Vlaanderen, een aanzet naar deze Vlaamse spoorstrategie zoals ze hier is verwoord, een goede zaak is. We zullen dit voorstel van resolutie mee goedkeuren.

De heer van Rouveroij heeft het woord.

Open Vld zal dit voorstel van resolutie niet goedkeuren. We zullen ons onthouden, weze het dat we het amendement bij punt 11 zullen goedkeuren, zoals ingediend door de heer de Kort en anderen, met betrekking tot de ontsluiting en de verbinding van de Vlaamse havens.

Dit amendement op zich maakt het voorstel van resolutie niet goed genoeg voor ons. We willen uitdrukking geven aan onze ontgoocheling over het feit dat dit dossier op de agenda van de commissie werd aangekondigd als gedachtewisseling over de Vlaamse spoorstrategie met toelichting door Fernand Desmyter, secretaris-generaal van het departement Mobiliteit en Openbare Werken over de stand van zaken. De heer Roegiers heeft het daarover gehad. Dit was het dus absoluut niet. Het was wel een gedachtewisseling, maar zeker en vast niet over een Vlaamse spoorstrategie.

We kijken reikhalzend uit naar een echt voorstel over de Vlaamse spoorstrategie, en dit voorstel van resolutie is vooralsnog onvoldoende bevredigend. Het somt alleen op wat de NMBS vandaag doet, en dat is voor ons te weinig.

De heer Roegiers heeft het woord.

De heren Penris en Peeters waren vorige week aanwezig in de commissie en zullen zich herinneren dat we voor de Vlaamse Regering volgende week, vandaag dus, ons voorstel van resolutie in de plenaire vergadering naar voren moesten brengen. Misschien, mijnheer Penris, hebt u een fout gemaakt in uw agenda.

Als wij dat pas volgende week zouden hebben gedaan, dan zou de Vlaamse Regering niet de tijd hebben gehad om rekening te houden met de aanbevelingen van dit parlement. Dat is de reden waarom wij dit voorstel direct aan de plenaire vergadering voorleggen, en daarover bestond volgens mij een akkoord in de commissie.

Mijnheer Reekmans, u maakte zich druk over het feit dat dit voorstel bij hoogdringendheid wordt behandeld. Maar u legde ook uit dat het goed is dat bij hoogdringendheid een voorstel van resolutie wordt goedgekeurd, want een goede afstemming tussen De Lijn en de NMBS – waarover u het uitvoerig had – vereist dat de Vlaamse Regering onze aanbevelingen volgende week in haar advies kan integreren. Deze zaak moet dus vandaag worden behandeld en goedgekeurd. Ik begrijp uw kritiek dus niet.

Wat de ontsluiting van de havens betreft, hebben wij zeer snel moeten werken. Om aan de tekst te kunnen sleutelen, heeft de meerderheid daarover heen en weer gemaild. Een van de elementen die er oorspronkelijk instond maar er om materiële redenen is afgevallen, is het stukje over de havens. Het is de verdienste van de heer Penris om ons daaraan te herinneren. Wat u in uw amendement bij punt 11 vroeg, is in punt 12 opgenomen, waar wordt gevraagd om meer in te zetten op grensoverschrijdende lijnen. Er was in dat verband een suggestie van de heer Van Der Taelen. Wij denken dus dat wij in dit voorstel van resolutie een mooi evenwicht hebben gevonden, dat inhoudelijk ook sterk genoeg is om door het Vlaams Parlement te worden goedgekeurd en als advies aan de Vlaamse Regering kan worden overgemaakt.

De heer Reekmans heeft het woord.

Mijnheer Roegiers, u doet alsof wij aan de Vlaamse Regering moeten laten weten dat er problemen zijn ten gevolge van een parallel aanbod van De Lijn en de NMBS. Dat probleem bestaat al jaren. Ik vertel dat hier al twee jaar. De Vlaamse Regering weet dat ondertussen al. Ik heb alleen gezegd dat ik de democratie respecteer. Als de meerderheid beslist een hoogdringende behandeling toe te laten, dan moet dat ook gebeuren. Ik heb enkele minuten besteed aan de inhoud van de tekst. Wat vorige week in de commissie daarover is gezegd, heb ik ook grondig gelezen. Dat was nodig, want anders kan men het debat niet voeren. En ik zeg u dat wat er moet instaan, er niet instaat. Ik hoop dus dat deze boodschap de Vlaamse Regering bereikt: men moet stoppen met de financiering van een dubbel aanbod. Dat is hier al genoeg in het Vlaams Parlement gezegd. Waar faalt het systeem? Bij het overleg tussen de Vlaamse Regering en de Federale Regering. Hier doen zich geen problemen voor. En ik zie niet in wat er zo baanbrekend is aan het voorstel van resolutie. Het is een resolutie die de meerderheid op haar conto kan schrijven, maar de Vlaamse Regering wordt daar niet veel wijzer van.

Mevrouw Smaers heeft het woord.

Inhoudelijk is alles al gezegd, maar ik wil nog even reageren op wat u hier hebt gezegd, mijnheer Reekmans. U vraagt een debat ten gronde, maar vorige week hebt u het debat ten gronde in de commissie, naar aanleiding van de gedachtewisseling, laten voorbijgaan. U was er niet.

Wil ik opsommen welke CD&V’ers wel aanwezig waren?

Ik wil u enkel duidelijk maken dat het niet gepast is om hier een grondig debat te vragen, terwijl wij dat vorige week al hebben gehouden. Wat vandaag voorligt, vloeit uit dat debat voort.

Collega’s, ik mag toch nog naar een begrafenis gaan? Ik ben die verwijten dat ik afwezig was, meer dan beu. Ik zou een lijstje kunnen opmaken van de keren dat de commissievergaderingen werden stilgelegd omdat de meerderheid niet in aantal was om te kunnen stemmen. De meerderheid blijft mensen beschuldigen dat zij afwezig waren. Zieke mensen worden ervan beschuldigd dat zij afwezig waren. Mensen die wegens familiale verplichtingen afwezig waren, worden beschuldigd. U bent gewoon kleinzielig. U wilt mensen betuttelen die met reden afwezig waren.

De heer Vandaele heeft het woord.

Voorzitter, ik denk niet dat het een probleem is dat de heer Reekmans naar een begrafenis gaat. Het probleem is dat hij hier een grondig debat voert, terwijl dat debat heeft plaatsgehad in de commissie.