Report plenary meeting

De heer Roegiers heeft het woord.

Voorzitter, collega’s, minister, West-Europa wordt de laatste weken geteisterd door slecht weer en dat heeft een aantal gewesten, ook het Waalse Gewest, maar ook een aantal regio’s uit onze buurlanden, zoals Nord-Pas de Calais in Frankrijk, ertoe aangezet om een vrachtwagenverbod in te stellen. We hebben dat niet gedaan en gelukkig niet hoeven te doen. Dat is op zich ook geen probleem, maar het verbod van de ons omringende gewesten en landen heeft wel tot gevolg dat de problemen zich in Vlaanderen situeren. Met andere woorden, de autosnelwegen nabij de gewest- en landsgrenzen werden op een bepaald moment een langgerekte parking waarbij de vrachtwagens kilometerslang op de pechstrook moesten staan aanschuiven voor ze eindelijk de grens mochten oversteken.

Dat had nogal wat gevolgen voor enerzijds de verkeersveiligheid en anderzijds de vrachtwagenchauffeurs zelf die in behoorlijk precaire omstandigheden nachten moesten doorbrengen. Ik heb het gevoel, minister, dat er bijzonder weinig overleg is, zowel met het Waalse Gewest als met de Franse overheden, wie er dan ook verantwoordelijk voor is. Wat als een dergelijk vrachtwagenverbod effectief wordt ingesteld? Het is duidelijk dat onze parkings en onze autosnelwegen daar niet op voorzien zijn. Wat zijn de afspraken? Wordt Vlaanderen ervan verwittigd als er een vrachtwagenverbod wordt ingesteld? Als die afspraken er niet zijn, is het niet noodzakelijk dat die er komen?

Mevrouw Fournier heeft het woord.

Ik begin met het schetsen van een lokale situatie. Ik weet dat meestal Antwerpen aan bod komt, maar ik wil ook graag eens Menen in de kijker stellen, meer bepaald de grensovergang in Rekkem. Toen ik zondagmiddag naar het nieuws keek, zag ik de grensovergang in Rekkem boordevol vrachtwagens staan; niet alleen de grensovergang, maar een kilometerslange file op de autosnelweg met gestrande truckers. Wat was het probleem?

De prefect van Nord-Pas de Calais had zaterdag besloten dat er geen enkele vrachtwagen meer de grens mocht oversteken. Iedereen weet dat er op zondag een dergelijk verbod is in Frankrijk, maar nu was dat opeens op zaterdagmiddag. De vrachtwagenchauffeurs waren totaal onvoorbereid met alle gevolgen van dien. Er stonden vrachtwagens tussen met levende dieren en met voedsel. Ook dergelijke vrachtwagens mochten de grens niet meer over.

Een bijkomend probleem is de site van de grensovergang in Rekkem. We ijveren er al jarenlang voor om daar een bewaakte parking te realiseren, u trouwens ook, maar het dossier zit vast bij minister Reynders. Uiteindelijk hebben de brandweer en het Rode Kruis toch de nodige hulp kunnen bieden aan vrachtwagenchauffeurs. Mijn vraag gaat verder dan alleen maar het verbod in Frankrijk. Ook Wallonië stelt een dergelijk verbod in. Vanmorgen nog heeft de Waalse minister van Mobiliteit om tien voor zes beslist dat er geen enkele vrachtwagen meer op de Waalse wegen mocht rijden.

Mijn specifieke vraag aan u, minister, is of er hierover overleg is. Hebt u overleg met uw Waalse collega en/of met uw Franse collega en wat zult u doen om een dergelijke chaos op de grensovergang in Rekkem in de toekomst te vermijden?

Minister Crevits heeft het woord.

Iedereen heeft wel de effecten gezien van het dubbele rijverbod voor vrachtwagens, enerzijds in Wallonië en anderzijds in Frankrijk. Frankrijk kan bij extreme sneeuwval sinds een vijftal jaar een plan inroepen dat allerlei maatregelen bevat. In dat plan staat dat de prefect van de regio kan beslissen om een rijverbod voor vrachtwagens op te leggen. In Frankrijk geldt sowieso een rijverbod voor vrachtwagens op zondag.

Zaterdagnamiddag is er voor alle types van vrachtwagens een rijverbod opgelegd. Dat verbod bleef van kracht op zondag. Normaliter mogen vrachtwagens met verse producten op zondag wel rijden. De voorbije vijf jaar is dat plan echter nooit toegepast. Het is de eerste keer dat de perfect van de regio Nord-Pas de Calais dat verbod heeft ingesteld. Ons verkeerscentrum en de politie zijn er wel van op de hoogte gebracht, maar pas als het plan al van kracht was. Er is dus niet in een tijdspanne voorzien om zich op de maatregel te kunnen voorbereiden.

Voorts zijn in het Franse plan ook geen maatregelen opgenomen om vrachtwagens op eigen terreinen te kunnen opvangen. De vrachtwagens worden gewoon afgeleid naar de eerste parking die ze tegenkomen. De eerste week van januari is een overleg gepland tussen de prefect van de regio Nord-Pas de Calais en de vertegenwoordiger van de West-Vlaamse gouverneur om de communicatie beter op elkaar af te stemmen en voorbereidende maatregelen te kunnen nemen.

De parking in Rekkem, die al voor een gedeelte eigendom is van het Vlaamse Gewest, zou ik zeer graag herinrichten. De douanegebouwen die erop staan, zijn echter geen eigendom van het Vlaamse Gewest. Ik heb in september 2010 hierover nog een brief tot minister Reynders gericht, maar de douanediensten zouden dat gebouw graag behouden. Ingevolge de Schengenakkoorden zijn deze gebouwen echter niet meer nodig. Wij blijven erop aandringen om deze gebouwen te verwerven. De parking inrichten zonder deze gebouwen te integreren, is een onbegonnen zaak omdat ze midden op de parking staan.

Op vrijdag en zaterdag heb ik contact opgenomen met de gouverneur. De gouverneur heeft vervolgens contact opgenomen met het Rode Kruis en de civiele bescherming. Er zijn noodmaatregelen getroffen. Vroeger kon dat niet gebeuren omdat we er niet vroeger van op de hoogte waren.

Ook in Wallonië geldt een vrachtwagenverbod. Het Verkeerscentrum is daar ook slechts via de media van op de hoogte gebracht. Ik heb vanmiddag overlegd met minister Lutgen. Er is afgesproken om elkaar binnenkort te treffen om dat probleem op te lossen. Ook de transportorganisaties hebben problemen met het verbod omdat het opgelegd wordt als de vrachtwagens al aan het rijden zijn. Ik zal ook hier trachten een gelijkaardig overleg te organiseren.

Ik dank de minister voor haar duidelijke antwoord. Ik heb twee bijkomende vraagjes. Beschikken wij ook over een dergelijk plan? Hoe moeten wij communiceren als Vlaanderen een vrachtwagenverbod zou instellen? Wat zijn de ervaringen met de verkeersveiligheid? Is het noodzakelijk om de verkeersveiligheid te garanderen?

Ik kan me voorstellen dat als wagens in moeilijke omstandigheden langs een kilometerlange muur van vrachtwagens op de pechstrook moeten rijden, de verkeersveiligheid niet optimaal is. Is dit nagegaan en is het nodig geweest om maatregelen te nemen?

Minister, ik kijk uit naar uw antwoord en ben benieuwd naar de resultaten van uw overleg met Frankrijk. Het zijn natuurlijk weer de vrachtwagens en de transportsector die de dupe zijn. Eén uur stilstaand vrachtverkeer kost 55,50 euro. Dan zouden er toch duidelijke maatregelen moeten worden genomen om het vrachtverkeer zo goed mogelijk op te vangen.

De heer Keulen heeft het woord.

Minister, het zal niet de laatste keer zijn dat we met slecht weer worden geconfronteerd. Ik wil dan ook pleiten voor een gestructureerde aanpak via de provinciegouverneurs, want dat is de instantie die u daarbij heel dienstbaar kan zijn. Zorg dat er reserveterreinen beschikbaar zijn in de buurt van grensovergangen, waar gestrande vrachtwagens kunnen worden gestationeerd, zorg dat er elementaire voorzieningen aanwezig zijn, dat er voedsel en drank is, en eventueel ook sanitaire voorzieningen. Nu kregen we toch een triestig beeld te zien, dat iedereen heeft gepakt, van mensen die gestrand waren. Het leken wel gestrande vluchtelingen in een oorlogszone, zeker met die gure weersomstandigheden.

Het is wellicht niet de laatste keer dat we ons daar moeten op voorbereiden via veiligheidsplannen, waarin de provinciegouverneurs een centrale rol moeten krijgen: reserveterreinen en elementaire basisvoorzieningen voor mensen die uren vastzitten. Mensen die belastingen betalen, mogen dit verwachten van een overheid. Jammer genoeg zal dit niet de laatste keer zijn.

Mevrouw Jans heeft het woord.

Minister, we ageren pas nadat de problemen zijn vastgesteld. Dat is al enkele keren in de commissie aan bod gekomen. Ook de parkeerproblemen in Rekkem hebben we al uitvoerig besproken. U hebt het nu over Frankrijk en Wallonië omdat daar problemen waren, maar Vlaanderen grenst ook aan Nederland. Zijn er met Nederland ook onderhandelingen gevoerd? Ik pleit ervoor om dit structureel aan te pakken en op voorhand oplossingen te zoeken voor alle situaties.

De heer Reekmans heeft het woord.

Minister, u hebt gelijk dat het dossier voor de verbetering van de parking in Rekkem vastzit door het overleg met de federale overheid over de douanegebouwen. Maar de Vlaamse overheid heeft ook een verbetering aangekondigd van de parkings in Postel en Wetteren. Daar heeft de federale overheid niets mee te maken. Naast de zorg voor basisbehoeften zoals sanitair, mondvoorraad en drank voor vrachtwagenchauffeurs die vastzitten, is er ook dringend nood aan een verbetering van die parkings, zoals in Wetteren en Postel. We horen daar bitter weinig over. Hoe zit het met die dossiers? We kunnen niet altijd de zwartepiet naar de federale overheid doorschuiven.

Mijnheer Roegiers, we hebben zo’n plan. Sinds enkele maanden bestaat het winteractieplan en het winteractieprotocol, dat voortbouwt op het winterplan van de voorbije jaren. Na de vorige winter hebben we gezegd dat we dat wilden verbeteren en dat is ook gebeurd. Tijdens de onderhandelingen over het winteractieprotocol is er heel lang en grondig nagedacht over de vraag of we de mogelijkheid moeten hebben om in Vlaanderen een vrachtwagenverbod in te voeren. Dat hebben we besproken met de politie, het Vlaams Verkeerscentrum en de transportsector. Het advies was unaniem negatief omdat het snelwegennetwerk in Vlaanderen in verhouding bijvoorbeeld niet zoveel hellingen heeft waar vrachtwagens niet boven geraken. Het wordt wel toegepast in zones waar dat wel gevaarlijk zou kunnen zijn. Het is al een paar keer toegepast, maar dan heel kort.

Uw tweede vraag was of het verkeersveilig is. Het is net omwille van die verkeersveiligheid dat beslist is om het niet in te voeren in Vlaanderen. Wallonië is een totaal andere situatie. Die twee zijn moeilijk met elkaar te vergelijken.

Mijnheer Keulen, ik ben het met u eens dat we dat structureel moeten aanpakken. In het winteractieplan wordt een bijzonder belangrijke taak aan de gouverneurs gegeven voor de heel winterse toestanden. Dat overleg loopt. Vanmiddag zaten de vertegenwoordigers trouwens nog allemaal samen op mijn kabinet.

Wat Rekkem betreft, kunt u mij zelfs helpen. De bevoegde minister kan daar wel een doorslaggevende rol spelen om die gebouwen af te staan. Als er per se nog iets gecontroleerd moet worden, kun je dat op een andere manier organiseren. Wij kunnen daarbij helpen.

Ik wil alle collega’s in dit parlement nog een vraag stellen. Als alle omliggende landen een vrachtwagenverbod invoeren, vindt u dan dat Vlaanderen zomaar in alle accommodatie moet voorzien om al die vrachtwagens die andere regio’s niet meer in mogen, op te vangen? Ik vind dat een beetje te veel van het goede.

Ik vind wel dat we een goede service moeten aanbieden. Vandaag zijn die vrachtwagenparkings nog niet oké. Er zijn er niet genoeg, en ze zijn niet groot genoeg. Voor Wetteren is de concessie verleend. Daar wordt nu of heel binnenkort verbouwd. Hetzelfde voor andere parkings. We zitten daar evenwel vast aan twee problemen. Het eerste probleem is dat je een concessie maar kunt vernieuwen als ze afloopt. Dat is gewoon ons eigen rechtssysteem. Elke concessie die afloopt, vernieuwen we en we proberen daarbij telkens extra voorzieningen te maken. In Wetteren bijvoorbeeld krijgen we een dubbel aantal parkeerplaatsen. Een tweede probleem is dat je die parkings niet zomaar kunt verdubbelen of verdriedubbelen, omdat ze vaak palen aan natuurgebied en stiltegebieden. Die keuzes zijn in het verleden gemaakt.

We investeren wel in de kwaliteit van de parkings, en ook in de komende jaren moet dat absoluut gebeuren. Het zal ook gebeuren in Rekkem, zodra ik daartoe de eigendom verwerf. We hebben ook al plannen van hoe dat kan worden ingericht. Daar is het dus eigenlijk enkel nog een kwestie van eigendomsverwerving. Zodra we die eigendom verwerven, kunnen we de vergunningen aanvragen om daar van start te gaan.

Minister, ik ben het absoluut met u eens. Vlaanderen moet niet de parking van Europa worden als er overal een vrachtwagenverbod wordt ingesteld.

Op mijn vraag of er een plan is, antwoordt u ‘ja’. U zegt dat u geen vrachtwagenverbod zult instellen, om allerlei redenen. Maar de facto hebben we er wel een aan de grenzen, waar al die vrachtwagens in een kilometerslange rij op de pechstrook staan. Mijn vraag was hoe het daar zit met de verkeersveiligheid. Maar ik ben absoluut bereid om die discussie in de commissie te voeren. Ik wil de plenaire vergadering daar niet langer mee lastigvallen.

Ik hoop maar één ding, namelijk dat alle goederen op tijd in de winkels raken, zodat iedereen kerstinkopen kan doen om een zalige kerst te kunnen vieren. (Applaus bij CD&V)