Report plenary meeting

Bespreking

Dames en heren, aan de orde is de bespreking van het voorstel van resolutie.

De heer Wienen, verslaggever, heeft het woord.

Op donderdag 24 juni 2010 behandelde de Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie onder de steeds weer zeer deskundige leiding van haar voorzitter het voorstel van resolutie van de heren Hermes Sanctorum, Bart Martens en Dirk de Kort en mevrouw Liesbeth Homans betreffende het voorbereiden van Vlaanderen op olie- en gaspieken. Het voorstel van resolutie werd tijdens de vergadering ingediend nadat de heer Sanctorum had aangekondigd een eerder voorstel van resolutie met dezelfde titel, dat hij samen met de heren Filip Watteeuw en Dirk Peeters had ingediend, te zullen intrekken. Uit de bespreking daarvan was gebleken dat de hele commissie het eens was met de motivering maar dat sommige leden het aangewezen vonden om de vragen aan de Vlaamse Regering uit te breiden. Dit nieuwe voorstel van resolutie neemt de motivering over van het ingetrokken voorstel van resolutie, maar koppelt daaraan een nieuwe vraagstelling.

Voor de toelichting verwijst de heer Bart Martens onder meer naar het verslag bij het ingetrokken voorstel van resolutie. Met het goedvinden van de heer Martens wil ik citeren uit zijn excellent verslag. Daarin kadert hij de toelichting van de oorspronkelijke indiener.

De heer Hermes Sanctorum, eerste indiener, wijst erop dat in het Vlaams Parlement al vaak over onze afhankelijkheid van aardolie en aardgas is gesproken vanuit de optiek van de beperktheid van de reserves en de CO₂-uitstoot. De olie- en gaspieken komen daarbij echter nauwelijks ter sprake, hoewel hun effect gigantisch kan zijn. In de schriftelijke toelichting bij het voorstel van resolutie citeren de indieners heel wat experts die dit beamen.

Het commissielid licht kort toe wat een oliepiek is.

Heel wat oliemaatschappijen zijn zich bewust van deze situatie en wijzen op de stagnerende productie. Na de piek verwacht de heer Sanctorum snel stijgende en meer volatiele prijzen. Experts waarschuwen dat de voorbereiding op de verwachte olie- en gaspiek lang op voorhand moet plaatsvinden.

Vlaanderen is voor zijn fossiele brandstoffen helemaal afhankelijk van import. Als de productie overal ter wereld afneemt, zullen waarschijnlijk heel wat exportlanden voorrang geven aan de eigen vraag, vermoedt de heer Sanctorum.

Het Brussels Parlement en het Waals Parlement hebben gelijkaardige voorstellen van resolutie reeds unaniem goedgekeurd. De indiener, de heer Sanctorum, hoopt voor zijn voorstel van resolutie hetzelfde. Hij vraagt een studie, uit te voeren door de Vlaamse Regering, die de gevolgen uitrekent van een scenario waarin het huidige beleid ongewijzigd wordt voortgezet. Indien daaruit blijkt dat dit niet volstaat, vraagt hij de Vlaamse Regering bijkomende maatregelen te nemen om te anticiperen op de olie- en gaspiek. Maar als de prijs forser zou stijgen dan verwacht, introduceert dit een belangrijk nieuw element in het debat, ook over de groene stroom.

De heer Bart Martens beaamt dat het beleid goed moet voorbereid zijn op een olie- en gaspiek. Volgens hem moeten we ons voorbereiden op een plotse prijsexplosie. Het commissielid pleit voor economische simulaties van een dergelijk scenario, en vraagt zich af hoe onze gezinnen en economie nog aan hun basisbehoeften aan energie kunnen voldoen.

Net als de heer Sanctorum beseft de heer Martens dat de prijs van hernieuwbare energie aan het dalen is. Het moment waarop hernieuwbare energie niet meer zal kosten dan conventionele energie, komt steeds dichterbij. We kunnen dat moment nog sneller werkelijkheid laten worden door extra in hernieuwbare energie te investeren.

Daarnaast moet ons beleid ook buffers installeren. Zulke buffers zijn van cruciaal belang voor onze energiezekerheid. We zullen de beschikbare mogelijkheden moeten benutten, niet alleen om ons te wapenen tegen gaspieken, maar ook om kleinere prijsschommelingen beter te beheersen. Of de piek binnen 5, 10, 20 of 30 jaar wordt overschreden, acht de heer Martens moeilijk voorspelbaar, maar we kunnen er maar beter op voorbereid zijn.

Op langere termijn is een volledige uitputting van de bronnen echter onvermijdelijk en zal hernieuwbare energie de enige manier zijn om onze welvaart te garanderen, te regenereren en elders in de wereld mogelijk te maken.

De heer Dirk de Kort wijst erop dat de bezorgdheid over de energiebevoorrading over alle partijgrenzen heen gaat. De CD&V-fractie ziet ter zake een belangrijke rol weggelegd voor het Vlaams Energiebedrijf, dat zich vooral moet toeleggen op de productie van hernieuwbare energie.

De heer Jan Penris noemt het voorstel van resolutie zo nederig dat een verwerping bijna ondenkbaar is. Maar ook om inhoudelijke redenen zal de Vlaams Belangfractie het voorstel goedkeuren. Het adagium van voormalig minister Marino Keulen indachtig, stelt de commissievoorzitter dat meten weten is. Regeren is vooruitzien. Precies dat is wat dit voorstel van resolutie aan de Vlaamse Regering vraagt.

De vraag blijft voor welke hernieuwbare energiebronnen we moeten opteren. Aan de hernieuwbare energie, die de heer Martens bepleit, wil de heer Penris nog twee energievormen toevoegen. Ten eerste schuilt in het vergassen van onze steenkoolvoorraden een aanzienlijk potentieel. Ten tweede is er de kernfusie. Voordat de commissie overgaat tot de stemming, stelt de heer Bart Martens voor om de vragen aan de Vlaamse Regering uit te breiden. Vandaar het nieuwe voorstel.

In het nieuwe voorstel wordt onder meer extra gevraagd dat de Vlaamse Regering er bij de Europese Unie op zou aandringen dat ze zich tegen die olie- en gaspieken wapent. Volgens de heer Martens is de federale overheid bevoegd en wettelijk verplicht om op geregelde tijdstippen prospectieve studies uit te voeren over de energievoorraden van ons land. Daarom vragen de indieners dat de Vlaamse Regering er bij de federale overheid op aandringt om in die studies ook scenario’s op te nemen waarin de energieprijzen plots fel stijgen.

Een derde element dat wordt toegevoegd aan het oorspronkelijke voorstel van resolutie is de vraag aan de Vlaamse Regering om verder werk te maken van de verbetering van energie-efficiëntie en -zuinigheid van woningen.

Samengevat is het nieuwe voorstel van resolutie wat uitgebreider dan het oorspronkelijke voorstel van resolutie van de heren Sanctorum, Watteeuw en Peeters. Het speelt bovendien in op de unieke opportuniteit die het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie biedt. De oorspronkelijke indiener, de heer Hermes Sanctorum, sluit zich aan bij de motivering van de heer Martens. Het commissielid is vooral blij met de uitbreiding van de doelstelling naar het Europese niveau. De heer Jan Penris kondigt aan dat de Vlaams Belangfractie het voorstel van resolutie zal goedkeuren.

Het voorstel van resolutie van de heren Hermes Sanctorum, Bart Martens, Dirk de Kort en mevrouw Liesbeth Homans betreffende het voorbereiden van Vlaanderen op olie- en gaspieken wordt door de commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie eenparig aangenomen met negen stemmen. (Applaus)

De heer Sanctorum heeft het woord.

Voorzitter, aangezien het verslag zeer grondig was, wil ik hier niets inhoudelijks aan toevoegen. Ik wil enkel melden dat het oorspronkelijke voorstel van resolutie op een studie in Vlaanderen sloeg. Dat had allicht iets met mijn Vlaamse inborst te maken. In overleg met de leden van de meerderheidspartijen is dit tot heel de EU uitgebreid. Volgens mij creëert het Belgisch voorzitterschap van de EU een momentum. De Vlaamse Regering kan hiervan gebruik maken om de olie- en gaspieken op de agenda te plaatsen. Ik wil de meerderheidspartijen uitdrukkelijk voor hun steun danken.

De heer Martens heeft het woord.

Voorzitter, in de eerste plaats wil ik de heer Wienen danken voor het voortreffelijk verslag en de commissievoorzitter danken omdat hij het mogelijk heeft gemaakt dit voorstel van resolutie nog in de plenaire vergadering te behandelen. Dit was immers niet evident.

Mijns inziens wordt het voorliggend voorstel van resolutie breed gedragen. Het belang ervan mag ook niet worden onderschat. We moeten ons goed op het fenomeen van pieken in de olie- en gasproductie voorbereiden. Die pieken kunnen immers belangrijke schokgolven door onze economie en onze samenleving jagen.

Ik wil hier nog aan toevoegen dat dit niet enkel voor de eindige energievoorraden aan fossiele brandstoffen geldt: het geldt ook voor een aantal precaire kritische grondstoffen waar we, spijtig genoeg, steeds meer afhankelijk van worden. De Europese Commissie heeft vorige maand een rapport gepubliceerd waaruit blijkt dat onze afhankelijkheid in verband met 27 grondstoffen precair is. Hoewel het belangrijke bouwstenen van onze economie betreft, zullen al deze grondstoffen uitgeput geraken. Ten aanzien van het duurzamematerialenbeleid zullen we dan ook maatregelen moeten treffen. Die maatregelen, die best op Europees of mondiaal niveau kunnen worden genomen, moeten onze afhankelijkheid van die grondstoffen afbouwen. Om dit doel te bereiken, zullen we meer in een verbetering van de grondstoffenefficiëntie van onze economie en recyclageactiviteiten moeten investeren. We moeten de materiaalkringlopen sluiten en eindige materialen door hernieuwbare materialen vervangen.