Report plenary meeting

De heer Roegiers heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega’s, we hebben het hier al gehad over de Antwerpse gemeenteraad, de Gentse gemeenteraad, de Oostendse gemeenteraad en ook een beetje over de Brugse gemeenteraad. Ik wil nu de collega’s uit de steden allemaal aanspreken omdat ik me zorgen maak over de verkeersveiligheid in onze steden.

Het is zo dat verzekeraar AXA maandag een analyse heeft vrijgegeven van de ongevallencijfers van 2008. U weet allen dat de ongevallencijfers van 2008 vergelijkbaar zijn met die van 2009 en wellicht ook met die van 2010, omdat onze ongevallencijfers helaas niet erg veel naar beneden gaan, een heel klein beetje maar, in die mate dat de doelstellingen die vooruitgeschoven werden door zowel de Europese Unie als door onszelf, aan geen kanten gehaald worden.

Uit die analyse van AXA blijkt dat 55 percent van de verkeersongevallen in de steden gebeuren en dat bij 22 percent van die ongevallen in de steden, de slachtoffers zwakke weggebruikers zijn. Omgerekend betekent dat, minister, dat van de 495 verkeersongevallen met dodelijke afloop in 2008, 55 percent of 272 doden in de steden zijn gevallen, dat is om de anderhalve dag een dode in het verkeer in de steden en om de 4 dagen een zwakke weggebruiker die het leven laat in de steden. Dat zijn cijfers om heel omzichtig mee op te gaan. We hebben in 2007 een verkeersveiligheidsrapport gekregen. Het is mijn indruk dat we nog maar weinig vooruitgang hebben geboekt inzake de aanbevelingen van het verkeersveiligheidsplan.

Mijn heel concrete vraag is: wat mogen we van u de komende periode verwachten inzake verkeersveiligheid in het algemeen en voor de steden in het bijzonder?

Minister Hilde Crevits heeft het woord.

Voorzitter, mijnheer Roegiers, ik zou met uw vraag een hele commissievergadering kunnen vullen, maar iets meer punctueel zou ik de studie van AXA toch eventjes willen situeren. Ik denk dat u ook heel goed weet hoe die studie in zijn werk gaat. AXA wil trouwens ook sensibilisatieacties ondernemen. Vorig jaar werd gefocust op het platteland en de ongevallen die daar gebeuren, dit jaar op de stad. Er werd geen verkeersongevallenanalyse gemaakt, er werd niet gekeken naar het type ongevallen en de oorzaken ervan, maar er werden een aantal crashtests gedaan. Zo liet men een elektrische fiets, dus een fiets met een motortje, met een fietser er op, botsen tegen een auto en er werd onderzocht wat de mogelijk accidenten zijn. Daarna werden ze geponeerd in een stedelijke situatie waar er heel veel verkeer door elkaar is en er dus een heel grote kans op ongevallen is. Ik vind het uitstekend dat zoiets gebeurt, want alleen al de crashtests kunnen als sensibilisatieactie gelden, dat is goed.

U stelt terecht dat de stedelijke context een gevaarlijke context is, maar ik ben het niet met u eens wanneer u zegt dat we eigenlijk niets of bijna niets doen inzake de verkeersveiligheid. (Opmerkingen van de heer Jan Roegiers)

Ik ben het er niet mee eens dat u zei dat er niet veel beweging of evolutie merkbaar is. Ik meen dat we op drie fronten, op de 3 E’s van ‘Education’, ‘Enforcement’ en ‘Engineering’, heel intens werken.

Het eerste front voor ons is ‘infrastructuur’ en dat betekent dat als je nieuwe infrastructuur aanlegt, je dat doet op een verkeersveilige manier: geef de fietsers hun plaats en zorg ervoor dat bij het binnenkomen van een stadsomgeving, een zone 50, de weginfrastructuur uitnodigt om langzamer te rijden, met een snelheid die is aangepast aan de stedelijke context, ook als men het verkeersbord niet zou opmerken.

Ten tweede moet je goed handhaven. Als je regels hebt, zorg dat ze worden nageleefd. Het handhavingsbeleid in Vlaanderen en Wallonië is stevig. Ten derde is er educatie of sensibilisering: zorg dat wie zich in het verkeer begeeft, zich bewust is van de gevaren.

Een van de zeer interessante crashtesten van AXA is het lossen en laden in een stedelijke context. Dat bekommert mij omdat ik zie dat men in een stedelijke context laadt en lost op het moment dat de kinderen naar school gaan, om 8.30 uur ’s morgens, wanneer iedereen zich beweegt in het verkeer. Er loopt een project om die vrachtwagens uit de spits te halen en ’s morgens wat vroeger en ’s avonds wat later te laten laden en lossen.

Zowel voor infrastructuur, handhaving als sensibilisering zijn we goed bezig. Het is niet exclusief stadsgerelateerd, maar Vlaams. Het feit dat we de ongevallen die in een Vlaamse context gebeuren zelf gaan analyseren is zeer belangrijk. Vlaanderen is één groot verstedelijkt gebied. We analyseren het om gepast te kunnen ingrijpen.

Dank u wel, minister, voor uw antwoord. Samen met u verheug ik mij over de actie van AXA. Ik hoop alleen dat het geen actie is om de verzekeringspremie naar omhoog te krijgen, want die is al heel zwaar voor heel wat mensen. De tests die zij hebben gedaan, tonen een aantal zaken aan en vooral dat er nog veel werk op de planken staat.

Minister, u hebt terecht gezegd dat er dingen gebeuren. Dat heb ik niet ontkend. Ik wil dat ook niet ontkennen. Ik zeg enkel dat we de cijfers die we hadden vooropgesteld niet halen, de Vlaamse ambities niet en de Europese ook niet. Verkeersveiligheid moet een absolute prioriteit zijn en blijven, voor u, voor mij en voor ons allemaal. Dat heb ik met deze vraag aan de kaak willen stellen.

De heer Hendrickx heeft het woord.

Er wordt één zaak over het hoofd gezien. Het is een van de prioriteiten van het Belgisch voorzitterschap, zoals gesteld door de Vlaamse Regering: het reduceren van het aantal dodelijke slachtoffers. Zoals de heer Roegiers stelt, werd het aantal verkeersdoden zoals in het Europees actieplan omschreven door het recente voorzitterschap niet gehaald. Wij moeten dat dus opnieuw op de agenda zetten. Tegelijk vraag ik aandacht voor de Vlaamse Stichting Verkeerskunde, onder voorzitterschap van u niet onbekend iemand.

De heer Reekmans heeft het woord.

Minister, we zijn nog maar twee vragen verder en u ziet al dat u de dromen van ‘Baaise’ toestanden kunt opbergen en dat we beter werk maken van betere en veiligere wegen. (Rumoer)

Als de fanfare of het zangkoor gedaan heeft, ga ik verder – de zon zal er wel voor iets tussen zitten.

Minister, verkeersveiligheid is absoluut belangrijk. Ik herinner me dat een vorige Vlaamse Regering vooral wou investeren in de bus en in de fiets om in de steden de verkeersveiligheid te verbeteren. Er zijn vandaag bewegingen in heel veel steden om het centrum verkeersvrij te maken. Daar protesteren heel veel handelaars tegen. Ik neem een concreet voorbeeld. In Aarschot loopt vandaag een proefproject om het centrum aan de Grote Markt verkeersvrij te maken. Nu klagen de voetgangers dat ze bijna overhoop worden gereden door fietsers. Dat creëren we. We bannen de auto.

Mijnheer Roegiers, men voert vandaag projecten in die totaal niet doordacht zijn. Er wordt hier al jaren een beleid gevoerd dat de bus en de fiets alles moeten vervangen zodat de verkeersveiligheid beter zou worden. Tot op heden is de verkeersveiligheid nog niet grondig verbeterd, hoewel het destijds zo beloofd was. (Applaus bij LDD)

De heer Peeters heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega's, ik heb een bijkomende vraag over infrastructuur. De minister had het er al over. Ongeveer twee weken geleden las ik in de pers dat fietsers op ronde punten de zwakke weggebruikers bij uitstek zijn en dat onder de slachtoffers opvallend veel fietsers voorkomen. We kennen allemaal het Fietsvademecum. Dat is evenwel niet erg dwingend; het gaat om een richtlijn. Ook de interpretatie gebeurt nogal vrijblijvend. Verkeersauditoren van auditcomités stellen nogal eens vast dat het allemaal niet werkt. Onlangs kreeg ik van u een schriftelijk antwoord over het kruispunt in Ninove dat Den Dollar wordt genoemd. In de audittekst staat dat we dat niet in orde krijgen.

We hebben het vademecum, kennen de voorschriften maar slagen er niet in om die uniform op ons wegennet toe te passen. Dat leidt tot verwarring en ongevallen. Kunt u niet zorgen voor herkenbaarheid, leesbaarheid en uniformiteit inzake de ronde punten?

Mevrouw Smaers heeft het woord.

Ik kan me niet akkoord verklaren met de visie van de heer Roegiers. Verkeersonveiligheid is geen stedelijk, maar een Vlaams probleem. Dat moet in een Vlaamse context worden bekeken en aangepakt. De minister heeft terecht verwezen naar heel wat discussies en debatten die we daarover in de commissie al hebben gevoerd. Vorige week is lang gedebatteerd over actieplannen ter bevordering van de verkeersveiligheid. Er staat veel in de steigers om de verkeersveiligheid te verbeteren. Ik wil ook verwijzen naar het Europese akkoord om intelligente systemen ter verbetering van de verkeersveiligheid in te voeren. Zult u een concreet actieplan uitwerken om dat ook in Vlaanderen te doen?

Mevrouw De Ridder heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega's, ik heb veel sympathie voor de vraag van de heer Roegiers, want verkeersveiligheid is ook een grote bekommernis van onze fractie. Maar wij bekijken het probleem veel breder, want het is niet enkel een probleem in de steden. Het is eigenaardig dat de vraag hier aan bod komt, want amper een week geleden is in de commissie voor Openbare Werken en Mobiliteit afgesproken om in het najaar dit debat over verkeersveiligheid erg uitgebreid te voeren. Dat gebeurde naar aanleiding van een discussie over de ongevallenanalyse. Het gaat dan over educatie, infrastructuur, handhaving maar ook nog veel andere zaken, zoals de rol van De Lijn, de dode hoek, de veiligheid van motorrijders, de zones-30 en de laad- en loszones. Ik wil daarom eerder aan de voorzitter van de commissie dan aan de minister vragen om daarover in het najaar in de commissie een brede hoorzitting te organiseren, met deelname van alle actoren van het middenveld. Het zou niet goed zijn om de reflectie te beperken tot het debat hier, waarin elke fractie slechts enkele minuten spreektijd krijgt.

Voorzitter, collega's, wat de infrastructuur betreft, wil ik vooraf zeggen dat we inzake de ronde punten al een hele weg hebben afgelegd. In het eerste vademecum stond er enkel dat fietsers gewoon de ronde punten moesten gebruiken. Er is dan vastgesteld dat dit niet veilig is, want er is een hoek waarbinnen de fietsers niet zichtbaar zijn. 99 percent van de ronde punten die nu worden aangelegd, hebben dat euvel niet.

Niet alle problemen worden opgelost, maar de overlegprocedures die vandaag bestaan, zorgen er wel voor dat nagenoeg alle problemen opgelost geraken. U hebt wel een punt wanneer u zegt dat elke vorm van nieuwe infrastructuur die vandaag wordt aangelegd in Vlaanderen, de toets van de verkeersveiligheid moet kunnen doorstaan. Dat is de belangrijkste toets waar op ingespeeld moet worden.

De Vlaamse Stichting voor Verkeerskunde speelt een belangrijke rol bij de sensibilisering. Een paar weken gelegen is een akkoord gesloten met de humaniora omdat dit een van de meest kwetsbare groepen is, om een pakket educatief materiaal te ontwikkelen. Er zijn ook de verenigingen van slachtoffers van verkeersongevallen, en enorm veel andere organisaties die met verkeersveiligheid bezig zijn. Wij proberen te sturen.

Mevrouw Smaers, uw opmerking is uiteraard terecht. We kunnen intelligente systemen gebruiken. De verkeersbordendatabank legt straks zijn laatste kilometers af. Daarna ligt de weg open om de gegevens die we hebben, te gebruiken om daar een actief instrument van te maken. We willen er dan een gps in stoppen, veilige routes maken en ervoor zorgen dat vrachtwagens niet langer door kleine dorpskernen rijden.

Mijnheer Reekmans, u houdt hier een mooi pleidooi, maar ik hoop oprecht dat LDD een grote fan wordt van de drie E’s in verband met verkeersveiligheid. Ten eerste moet de infrastructuur worden verzorgd en moeten er budgetten worden vrijgemaakt. Ten tweede moet er worden gezorgd voor sensibilisering en opleiding. Ten derde – en ik hoop dat u me ook applaus zult geven wanneer straks mijn nieuw handhavingsprogramma flitspalen bekend zal worden – moeten we ervoor zorgen dat de snelheden gerespecteerd worden. Het niet-naleven van de snelheid is een van de hoofdoorzaken van dodelijke ongevallen in het verkeer. Ik hoop dan ook dat u dit project voor 300 percent mee zult ondersteunen.

Minister, ik dank u en de collega’s. Ik stel vast dat alle fracties ons pleidooi ondersteunen om verkeersveiligheid bovenaan de agenda te zetten. Als deze actuele vraag daar mee toe geleid heeft, dan ben ik een tevreden man.

Mevrouw De Ridder, uw suggestie zal worden behandeld bij de regeling van de werkzaamheden in de commissie.

Bedankt, voorzitter.