Report plenary meeting
Report
Dames en heren, aan de orde zijn de verklaring van de Vlaamse Regering en het actualiteitsdebat over de beslissing van de Vlaamse Regering van 28 maart 2009 met betrekking tot de Antwerpse Oosterweelverbinding.
Minister-president Peeters heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, beste collega's, deze regeringsverklaring betreft een beslissing die wij genomen hebben op 28 maart. Ik zal die in een achttal punten even snel overlopen, om dan de gelegenheid te geven aan de verschillende collega's om vragen te stellen waar wij zeer graag op antwoorden.
De Vlaamse Regering heeft op 28 maart een beslissing genomen in een heel belangrijk dossier: het dossier over de Oosterweelverbinding of afgekort BAM. De beslissing van de Vlaamse Regering bestaat uit acht onderdelen.
Een eerste belangrijk punt is dat de Vlaamse Regering geen belemmeringen ziet en akkoord kan gaan, gelet op het geleverde studiewerk en de gemaakte evaluaties, dat de nv BAM een bouwvergunningsaanvraag indient voor haar voorbereide tracé.
Ten tweede heeft de Vlaamse Regering beslist dat zij tegelijkertijd aan de stad de nodige tijd en ruimte wil geven om aansluitend bij het openbaar onderzoek in het kader van de bouwvergunningsaanvraag voor haar advies, dat de stad moet afleveren, het noodzakelijke draagvlak te zoeken en nader onderzoek te voeren.
Ten derde stelt de Vlaamse Regering vast dat zij in het najaar 2009 een uitspraak zal moeten doen over de ingediende bouwvergunningsaanvraag, op grond van de aangereikte elementen uit het openbaar onderzoek en de adviesverlening.
Ten vierde blijft de Vlaamse Regering uitgaan van de volledige uitvoering van het ene en ondeelbare masterplan dat slechts in zijn geheel een oplossing kan bieden voor de multimodale mobiliteitsproblemen in en rond Antwerpen.
Ten vijfde voert de Vlaamse Regering de aanbevelingen van de studie met betrekking tot de uitbouw van een compleet ATM of automatisch traffic management volledig uit.
Ten zesde volgt de Vlaamse Regering de aanbevelingen van de studie met betrekking tot het beter beschikbaar maken van de Liefkenshoektunnel vanuit de richting Frankrijk, de E17 en het Waasland. De Wase burgemeesters hebben hierover een concreet voorstel ingediend.
Ten zevende meent de Vlaamse Regering dat het heffen van tol in de Kennedytunnel voor personenwagens om maatschappelijke redenen niet wenselijk is.
Ten slotte stelt de Vlaamse Regering vast dat zowel om redenen van capaciteit - ook bij incidenten - en veiligheid, de nieuwe Scheldekruising nood heeft aan een capaciteit van tweemaal drie volledige rijstroken.
Mevrouw de voorzitter, beste collega's, deze beslissingen zijn zaterdag genomen. Het volledige document is, in alle transparantie, aan iedereen die erom vroeg, overgemaakt. Er is door de Vlaamse Regering over gecommuniceerd. We staan natuurlijk ook ter beschikking van het Vlaams Parlement om de vragen die u over deze beslissingen opwerpt, te beantwoorden. Ik ga er echter van uit dat de acht punten die ik heb overlopen, duidelijk zijn. Voorts, kijk ik, samen met de collega's, uit naar het debat. Ik dank u. (Applaus)
De heer Dewinter heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, collega's, de voorzitter van CD&V, mevrouw Marianne Thyssen, heeft ongetwijfeld veel kwaliteiten. Een van haar kwaliteiten is haar groot gevoel voor humor. Ik las immers in een perscommuniqué van CD&V over de beslissing van de Vlaamse Regering over de Oosterweelverbinding het volgende: "De bekommernis om mobiliteit en ontsluiting van Antwerpen kregen de voorrang op partijpolitieke berekeningen in het belang van de Antwerpenaren, en bij uitbreiding heel Vlaanderen. Daarmee bewijst de Vlaamse Regering dat ze nog steeds slagkrachtig bestuurt." Men heeft heel wat zin voor humor nodig om een dergelijke persmededeling te kunnen en te durven neerschrijven.
Na tien jaar besluiteloosheid en 300 miljoen euro uitgaven aan allerhande studiewerk, is het duidelijk dat we ook vandaag nog geen beslissing over Oosterweel kennen. In feite heeft men beslist om niet te beslissen. Ik begrijp dat u, nauwelijks enkele weken of maanden voor de Vlaamse verkiezingen, op zijn minst de indruk moest wekken en de schijn hooghouden dat deze Vlaamse Regering knopen had doorgehakt. In de praktijk heeft men na lang vergaderen en te hebben vastgesteld dat de interne verdeeldheid over dit dossier totaal en volledig is, vooral getracht de schade te beperken en de perceptie te creëren dat Kris Peeters daadkrachtig bestuurt en beslissingen kan en durft te nemen.
In de praktijk heeft men toegelaten dat alle partijen die deel uitmaken van deze meerderheid - en dat is ook gebeurd in de vele uitspraken van de verschillende ministers - hun eigen interpretatie konden geven aan de beslissing van de regering. De liberalen, onder leiding van hun Antwerpse lijsttrekker en minister van Financiën, de heer Van Mechelen, zeggen dat de kogel door de kerk is. Het is voor minister Van Mechelen duidelijk en hij heeft ook altijd gezegd dat het BAM-tracé het enige goede tracé is en dat dit er ook komt.
Neen, zeggen de socialisten, bij monde van minister Van Brempt en in mindere mate van de Antwerpse burgemeester Janssens die in dit dossier wel vaker van standpunt wisselt, ook het alternatieve tracé Arup-Sum kan er nog altijd komen. Veel meer dan het licht op groen zetten voor een bouwvergunning die wordt ingediend door BAM op basis van een eigen tracé, is er niet gebeurd. Daarna volgt de klassieke procedure waar voor dergelijke dossiers in voorzien is.
Mijnheer de minister-president, heel dit Oosterweeldossier begint steeds meer op een soap te lijken, waar we wel het begin, maar niet het einde van kennen en waarvan de kosten steeds meer de pan uitswingen. Die kosten zijn niet meer beheersbaar en zorgen ervoor dat de misgelopen pps-financiering van het doortrekken van de tramlijn als onderdeel van het Mobiliteitsmasterplan Antwerpen toch nog in orde wordt gebracht. Straks wordt het bewijs daarvan geleverd, tijdens de stemming over het voorstel van decreet. Zelfs de eerste fase van de werken aan de Leien is niet eens afgesloten. Die tweede fase wordt dan ook wachten op Godot - niemand die het weet. Misschien gebeurt dat na 2011 of na 2012, na de gemeenteraadsverkiezingen.
Zoals het past in een soap, worden ook regelmatig acteurs uit het script weggeschreven. Van de oorspronkelijke politiek benoemde kliek die het BAM-verhaal in goede banen moest leiden, blijft niemand meer over. Iedereen is vervangen. Ook het communicatiebureau van de heer Slangen is uit het script weggeschreven.
In de soap heeft zich ook een aantal karakterwissels voorgedaan. Ik herinner me dat mevrouw Vogels voor de camera vreugdedansjes ten tonele voerde. Ze is er vandaag even niet en ik begrijp dat. Dit is wat vervelend voor haar. Ze voerde echter vreugdedansjes uit toen de oorspronkelijke maquette van de Lange Wapperbrug werd getoond. Nu is ze daar een groot tegenstander van geworden. Idem dito voor de Antwerpse burgemeester die ooit zei: "Walk and don't look back." Hij trok zich niets aan van het protest van de Antwerpenaren. Maar vandaag staat hij onder druk van zijn eigen electorale achterban, stRaten-generaal en aanverwanten die Janssens in 2006 de hemel inprezen en hem vandaag bijna verguizen als zijnde een lokale dictator die van Antwerpen een soort Havana aan de Schelde wil maken waar geen inspraak meer mogelijk is, zelfs niet van de eigen progressieve achterban die dit soort referenda organiseert.
Vandaag is de heer Janssens van standpunt veranderd. Hij doet niets anders dan 'look back', of achteromkijken naar de eigen electorale achterban. Het BAM-tracé is niet goed meer, er moet dus opnieuw worden overgegaan naar het alternatief van stRaten-generaal.
Voor al die mensen moeten er een mogelijkheid zijn tot schipperen, om voor de verkiezingen het eigen verhaal aan de eigen achterban te kunnen communiceren. Er is dus geen sprake van een krachtdadig bestuur zoals door de humorist van dienst, de voorzitter van CD&V, mevrouw Thyssen werd beweerd. Er is alleen sprake van het voor zich uitschuiven van de hete aardappel om in het kader van de verkiezingscampagne zijn eigen ding te kunnen doen.
Humor is een krachtig wapen in de politiek. Wat die humor betreft, haalt u tot nu toe zeker de eerste prijs binnen. Er is beslist dat de bouwvergunningsaanvraag mag worden ingediend. Dat is de normale procedure waarbij we de stad met heel veel zorg de ruimte hebben gegeven om het maatschappelijk draagvlak daarvoor te creëren. Dat heeft volgens mij weinig met humor te maken.
Mevrouw de voorzitter, ik vraag u er wel voor te zorgen dat iemand anders mijn spreektijd niet gebruikt.
Mijnheer de minister-president, wat in ieder geval duidelijk is geworden, is dat de Antwerpenaren niet beter zijn geworden van de Oosterweelsaga. Voor hen is het immers 'Wachten op Godot', en dat al vele, vele jaren. Wel is het een goede zaak voor de talrijke studiebureaus, die allerlei studies hebben mogen afleveren, de ene na de andere. Misschien komen er zelfs nog een paar bij. Er is er alweer een aangekondigd door de Antwerpse burgemeester. Die studies hebben in totaal 300 miljoen euro gekost. Met dat geld alleen hadden we een aantal heel praktische en dringende noden in Antwerpen kunnen oplossen.
Mijnheer de minister-president, sta me toe dat ik me even richt tot de Antwerpse burgemeester, die in deze zaak een toch niet onbelangrijke en zelfs steeds belangrijkere rol speelt. Ook van hem zou ik enige verduidelijking willen krijgen over wat er ons nu nog te wachten staat in Antwerpen. Eerstdaags is er een bouwaanvraag van BAM. Daarna komt er een advies van de stad Antwerpen. Daarna, of daarvoor, dat is niet helemaal duidelijk, komt er een referendum. Maar misschien komt er voor dat advies van de stad Antwerpen ook nog een bijkomende studie. Nu had ik graag van de Antwerpse burgemeester vernomen hoe het nu zit met de bouwaanvraag. Komt er een studie? Wie zal die dan betalen? Waarover zal de studie gaan? En vervolgens, wanneer wordt het referendum georganiseerd? Geen mosterd na de maaltijd, mijnheer de burgemeester! Geen referendum nadat de stad al een advies heeft gegeven.
Nu zegt men dat het referendum in het beste geval iets is voor het einde van het jaar. De initiatiefnemers voor het referendum hebben 60.000 handtekeningen verzameld. Dat is niet niks. De actiegroep stRaten-generaal vraagt wat ze moet met een referendum dat na het advies van de stad komt, nadat alles allang beslist is. Dat is geen inspraak, zegt ze, maar uitspraak. Men wekt de indruk van inspraak, enkel om de Antwerpenaren te sussen, terwijl ze eigenlijk niets te vertellen hebben.
Minister Van Mechelen heeft het woord.
Mijnheer Dewinter, ik zal u zeggen hoe het juist zit. Eerst wordt een bouwvergunning aangevraagd. Het decreet betreffende de Ruimtelijke Ordening schrijft dan voor dat, nadat het dossier volledig is bevonden, men tussen vijf en tien dagen na deze beslissing het openbaar onderzoek organiseert. Dat wil zeggen dat na Pasen, rond 20-25 april, de bouwaanvraag wordt ingediend. Dan wordt nagegaan of het dossier volledig is.
Vervolgens is er binnen de tien dagen de start van het openbaar onderzoek, niet alleen in Antwerpen, maar ook, naar ik aanneem, in de gemeente Zwijndrecht. Het openbaar onderzoek loopt gedurende 30 dagen. Het decreet stelt dat de stad Antwerpen, de gemeente Zwijndrecht en eventueel andere betrokken gemeenten dan 45 dagen de tijd krijgen om hun advies in te dienen.
Het lijkt me ordentelijk om voor een dergelijk belangrijk dossier de stad en de gemeente de ruimte te geven om een advies te formuleren na de behandeling van de ongetwijfeld talrijke bezwaarschriften. En de Vlaamse Regering heeft gesteld dat ze in principe niet beslist vooraleer de stad haar advies heeft verleend. Ze nodigt de stad uit om binnen de 120 dagen - dat is bijna drie keer meer dan de normale, wettelijke termijn - een advies te geven.
Mijnheer Dewinter, ik nodig u uit om met mij de rekensom te maken. Het openbaar onderzoek zal ergens in de tweede helft van mei starten en in de tweede helft van juni eindigen. Dan zijn er 120 dagen - juni, juli, augustus, september, oktober - vooraleer de stad haar advies moet indienen. Ik neem aan - en dat vernemen we straks wel - dat als de stad een referendum wil organiseren, ze dat doet voordat ze het advies indient bij de Vlaamse Regering.
Ik zou niet weten wat er abnormaal is aan deze bijna standaardprocedure voor een bouwaanvraag.
Er is niets abnormaals aan die standaardprocedure. Ik wil alleen weten hoe de stad Antwerpen zich zal organiseren. Komt er een bijkomende studie? Zo ja, dan betekent dat dat die binnen een bepaalde termijn afgeleverd zal moeten worden. Wie zal die studie betalen? Ik neem aan dat de stad Antwerpen dat zal doen. Het gaat niet over kleingeld.
Wanneer komt het fameuze referendum er? En waarover zal dat referendum gaan? Welke vragen zullen aan de Antwerpenaren worden voorgelegd? Ik neem er ondertussen akte van dat ook u, mijnheer de minister, als loco burgemeester van de niet onbelangrijke Antwerpse randgemeente Kapellen, zegt dat ook daar een referendum moet worden georganiseerd. Ik neem daar akte van.
Wat komt daar nu allemaal van in huis? De chaos wordt immers alsmaar groter. En ik denk dat een sturende hand van de Vlaamse Regering op zijn minst nodig is.
Ik stel vast dat de burgemeester zich met betrekking tot deze zaak in stilzwijgen hult. Ik neem daar akte van.
De heer Janssens heeft het woord.
Ik zal straks tussenkomen in het debat. De heer Dewinter zal op al zijn vragen een antwoord krijgen. Als hij nog vragen heeft, moet hij ze nu stellen, dan kan ik die ook nog beantwoorden.
Ik hoop dat het dan ook duidelijke antwoorden zijn, mijnheer de burgemeester, want voor ons is het in ieder geval een feit dat indien wij vandaag op deze vragen geen antwoorden krijgen, wij in de loop van de volgende week de Antwerpse gemeenteraad extra zullen bijeenroepen omdat wij vinden dat dit een te belangrijk dossier is. Het mag niet zomaar worden overgelaten aan de willekeur van verschillende politieke partijen, die de voorbije jaren niet hebben kunnen en willen beslissen.
De heer Peumans heeft het woord.
Het verheugt mij dat de burgemeester van Antwerpen, die ook volksvertegenwoordiger is, eindelijk eens zal tussenkomen in dit dossier. Na vijf jaar vind ik dat een hele prestatie.
Ik wil de heer Dewinter vragen om de heer Janssens te benaderen als volksvertegenwoordiger en niet als burgemeester. Hier wordt elke week over hetzelfde onderwerp gesproken. Het gaat altijd op de een of andere manier over de gemeenteraad van Antwerpen. Er zijn 308 gemeenten in Vlaanderen. Als we dat systeem toepassen, zullen we hier heel veel werk hebben.
Mijnheer Peumans, het zal u ook zijn opgevallen dat dit een nogal Antwerps getint dossier is, althans wat de locatie en de infrastructuurwerken betreft. Maar ik kan u verzekeren dat dit dossier een impact heeft die uiteindelijk heel Vlaanderen aangaat en ook economisch ten goede komt. Dat kunt u niet alleen van mij vernemen maar ook van de minister-president en van andere ministers.
Mijnheer de minister-president, ik wil nog een voorstel doen om dit dossier eindelijk uit het slop te halen en om een aantal zaken te doen die we al kunnen doen. Wij moeten daarvoor niet wachten op de afwikkeling van dat fameuze Oosterweeldossier. Wij moeten uitgaan van het nu al verrichte studiewerk. Uit de Arup-Sum-studie maar ook uit verschillende andere studies is gebleken dat de verkeersinfrastructuur waarover we nu al in Antwerpen beschikken, en dan heb ik het vooral over de Liefkenshoektunnel, onderbenut blijft. Om de Liefkenshoektunnel beter te benutten, moeten we drie dingen doen: de tol afschaffen, de aansluiting van de tunnel op de E17 verzekeren en een verkeersgeleidingssysteem op de Antwerpse ring uitbouwen waarbij we de Antwerpenaren en vooral de niet-Antwerpenaren tonen hoe zij die tunnel kunnen vinden en gebruiken. Zo zouden wij op vrij korte termijn, zonder veel kosten te maken, niet alles maar toch al een niet onbelangrijk deel van de Antwerpse verkeersproblematiek kunnen oplossen. Er is niet veel meer dan vijf minuten politieke moed nodig om dit dossier rond te krijgen.
Mijnheer Dewinter, u hebt toch goed geluisterd? Minister Crevits zal er, met ATM, alles aan doen om de weggebruiker goed te informeren zodat hij maximaal gebruik maakt van de Liefkenshoektunnel. De bevoegde minister van Openbare Werken zal de nodige initiatieven nemen om het voorstel van de Wase burgemeesters, aangevuld met een aantal andere initiatieven om die Liefkenshoektunnel maximaal te gebruiken, in te willigen. U vraagt uitdrukkelijk om de afschaffing van de tol voor de Liefkenshoektunnel. Dat kost ettelijke miljoenen en dat is niet de bedoeling. Twee elementen van uw voorstel zitten al mee in de beslissingen die zijn genomen.
Maar ze zouden vervroegd kunnen worden uitgevoerd.
Mijnheer de minister-president, met uw fameuze beslissing hebt u uiteindelijk niets beslist. U hebt alleen maar tijd willen winnen tot na de verkiezingen van 7 juni. U hebt uw gezicht en dat van uw regering en uw coalitiepartners willen redden en u hebt hun de mogelijkheid willen bieden om hun achterban nog drie maanden langer een rad voor de ogen te draaien.
Ik heb de indruk dat de minister-president de kool en de geit wil sparen. Hij schuift de hete aardappel handig voor zich uit. Vlaanderen verdient beter. De Antwerpenaren, niet enkel de inwoners van de stad, maar alle mensen in onze dierbare provincie en kieskring, verdienen beter dan het georganiseerde geklungel van de Vlaamse Regering en dan de chaos die ons hier wordt voorgeschoteld en die nu nog eens voor minstens drie maanden wordt bestendigd.
Mijnheer de minister-president, uw zogenaamde beslissing stelt me teleur. U mag evenwel één zaak niet vergeten. Denk aan de geschiedenis van Antwerpen. Halverwege de negentiende eeuw heeft Antwerpen een volksverzet tegen een ander groot en nutteloos project gekend. Het gaat om het project van de fortengordel rond de stad. Dat project is Antwerpen door de hogere overheid opgedrongen. De forten zijn nooit gebruikt om de stad te verdedigen. De partij die toen is ontstaan, de Meetingpartij, heeft in het Antwerpse grote successen geboekt. Deze partij belichaamde immers het volkse verzet tegen een opdringerige overheid die niet naar de Antwerpenaar wil luisteren en die geen rekening met de inspraak van de Antwerpenaar houdt. De Meetingpartij heeft de verkiezingen toen op verpletterende wijze gewonnen. U zou best rekening houden met deze geschiedenisles. Ik ben ervan overtuigd dat de Antwerpenaren de huidige chaos en het huidig geklungel meer dan beu zijn. De Antwerpenaren willen een beslissing. Die beslissing moet rekening houden met de mening van het volk. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Daems heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, sinds vorige zaterdag lees ik de kranten en beluister ik het nieuws met grote verbazing. De beslissing van de Vlaamse Regering heeft me ten zeerste verbaasd. Eerlijk gezegd, had ik de verklaring die de minister-president daarnet heeft afgelegd, niet nodig. De regeringsbeslissing stond afgelopen zaterdag immers al in de kranten te lezen.
Mijn verbazing om de regeringsbeslissing is tot een diepe verontwaardiging en soms zelfs tot een afgrijzen geëvolueerd. Wat nu gebeurt, is betrekkelijk grof. Vanuit het oogpunt van het goed bestuur is dit, om het met de woorden van minister Van Mechelen te zeggen, niet bepaald ordentelijk. Ik zal dit aan de hand van een korte chronologie even toelichten.
In juli 2008 heeft de Vlaamse Regering, onder meer op onze vraag, de studie van Arup-Sum besteld. Dit is een moeizame beslissing geweest. De beslissing van de Vlaamse Regering om een en ander op basis van het voortschrijdend inzicht te bekijken, is op alle banken op lof onthaald.
De studie van Arup-Sum concludeert dat het tracé van stRaten-generaal het beste tracé is. Het is technisch en financieel haalbaar. Dit nieuws is als een bom ingeslagen. Gedurende vier jaar is ons in de commissie op basis van studies van TV SAM en van de BAM, studies die tientallen miljoenen euro's hebben gekost, voorgehouden of misschien zelfs voorgelogen dat een ondertunnelde optie, het tracé van stRaten-generaal of een variant hierop, technisch en financieel niet haalbaar is. Zelfs burgemeester Janssens heeft toen aan zijn slogan 'walk and don't look back' verzaakt. Hij is van mening veranderd.
De studie van Arup-Sum stelt tevens dat de realisatie van het tracé van de BAM, een investering die ongeveer 3 miljard euro zou kosten, een aantal fundamentele problemen eigenlijk niet zou oplossen. Ik denk hierbij in de eerste plaats aan de huidige bottleneck aan de Kennedytunnel. Zelfs indien de vrachtwagens van de ring zouden worden geweerd, zou de Oosterweelverbinding dit probleem niet oplossen. Bovendien waarschuwt de studie nogmaals voor de ongelooflijke problemen die ter hoogte van Deurne en van Merksem zouden ontstaan. Die problemen zouden zich vooral op het vlak van de milieuvervuiling en van de verkeersveiligheid situeren. We zouden immers een ongelooflijk complexe verkeersknoop moeten aanleggen.
Tot slot stelt deze studie een creatieve variant voor op het stRaten-generaaltracé, die wat ons betreft, minstens de moeite waard is om te bestuderen.
Na deze Arupstudie was er eigenlijk consternatie op alle banken, want de MER-rapporten van het verleden worden onder de tafel geveegd. Nochtans werd jarenlang volgehouden dat er geen ondertunnelde optie mogelijk was. Ik verzeker u, als het niet van ons komt dan zal het van anderen zijn, dat dit verhaal ook nog een juridisch staartje zal krijgen, maar dat is voor later.
Waar zitten we vandaag in de chronologie? De minister-president, tot dan redelijk goed bezig in die zin dat hij met een zekere openheid naar het dossier kijkt, besluit twee weken geleden dat hij de commentaar van het Havenbedrijf gaat vragen, de commentaar van het stadsbestuur van Antwerpen en de commentaar van stRaten-generaal. Dit leidt tot een aantal lijvige documenten en tot een aantal aanbevelingen of vragen. Het Havenbedrijf zegt, samengevat, dat een aftakking direct naar de haven eigenlijk wenselijk is, maar dat het niet zweert bij de Oosterweelknoop. Zo lees ik zijn verhaal. De stad Antwerpen, bij monde van burgemeester Janssens, keert zijn kar. De heer Janssens ziet de enorme opportuniteiten voor zijn stad als we met het sluiten van de ring ondergronds gaan. Het siert u, mijnheer Janssens, dat u toch nog bereid bent om uw mening te herzien. En stRaten-generaal levert een lijvig rapport af, maar stelt uiteindelijk maar één vraag aan de minister-president: maak alstublieft een herberekening van het financiële plaatje voor het tracé van stRaten-generaal onder Antwerpen. Want minister Van Mechelen, zelfs voor hij de studie maar had gelezen, kwam met de verklaring dat de stRaten-generaalvariant even één maandloon per jaar aan tol voor auto's zou kosten.
Sinds vorige zaterdag loopt het serieus fout. Er gebeurt eigenlijk amper iets met de vragen van het Havenbedrijf, van het stadsbestuur en van stRaten-generaal. De minister-president wordt opgejaagd door de Voka's van deze wereld. Ik kreeg vanmorgen het magazine van Voka in de bus waar de twee sterkhouders van de Vlaamse Regering hun zeg doen over onder meer het Oosterweelproject. Mevrouw de minister, u bent blijkbaar niet langer een sterkhouder van de Vlaamse Regering.
Mijnheer Daems, u moet correct blijven. Het ging over de Vlaamse verkiezingen. Als ik me niet vergis, doet mevrouw Van Brempt aan de Europese verkiezingen mee.
Ook aan de Vlaamse verkiezingen.
En aan de Vlaamse. (Gelach)
En aan de Vlaamse, mijnheer de minister-president. Binnen sommige partijen is de lijstvorming niet altijd even transparant, maar zelfs ik wist dat mevrouw Van Brempt ook meedeed aan de Vlaamse verkiezingen. Ik doe ook mee, met overtuiging.
Mijnheer de minister-president, ik vraag me af of dit wel krachtig besturen is. Is het krachtig bestuur dat de Vlaamse Regering zelf zich niet eens verwaardigt om het vierde tracé op zijn haalbaarheid te onderzoeken? Vindt u het niet grof dat het aan de stad Antwerpen wordt overgelaten en nu zelfs wordt gelast om deze vierde variant, indien ze dat wenst, te onderzoeken? Er is een rapport, waarvoor de Vlaamse Regering 2,3 miljoen euro heeft betaald, met zeer markante en treffende conclusies die ingaan tegen alles uit het verleden. En u zegt tegen de burgemeester van Antwerpen: "Bekijk het eens goed en we zullen nadien wel luisteren naar wat het te betekenen heeft".
Is het krachtig besturen als u niet eens wenst in te gaan op de vraag van stRaten-generaal om een herberekening te maken van inkomsten en uitgaven van het stRaten-generaaltracé? Als ik de analyse goed lees - ik heb zelf nog geen definitief oordeel -, dan zijn een aantal zaken vertekend weergegeven over de BTW-ruling in het tracé van de stRaten-generaal. Vindt u het niet straf dat ze het zelf moeten doen? Ze hebben het intussen zelf gedaan, met de hulp van een financieel auditeur die hun cijfers gedeeltelijk bevestigt.
Tot slot, mevrouw de voorzitter, wil ik me even richten tot de goede collega's van sp.a. Collega's, ik ben teleurgesteld in uw houding. U hebt zich met de beslissing van vorige zaterdag eigenlijk laten rollen. Als lid van deze regering dient u een bouwaanvraag in voor een huis waarin u zelf niet eens wilt wonen. Leg dat eens uit aan de Antwerpenaren.
Ik vraag, mijnheer de minister-president, nog het antwoord op drie concrete vragen, om niet te veel te verdrinken in de techniciteit. Wat is het statuut van de zogenaamde randvoorwaarden die vorige zaterdag door de Vlaamse Regering zijn beslist? Wat is het statuut van de beslissing over vrachtwagens in de Kennedytunnel? Wat is het statuut van de beslissing over de tweemaal twee rijstroken? Wat is het statuut van de beslissing over de Oosterweelknoop?
Bent u bereid een hercalculatie te doen van de kostprijs van het tracé van stRaten-generaal, dat er als beste uitkomt, maar politiek door minister Van Mechelen is neergesabeld omwille van de kostprijs?
Welk belang moet de Antwerpenaar in deze context nog hechten aan het referendum? (Applaus bij Groen!)
Mevrouw de voorzitter, ik stel vast dat Groen! geen enkele opmerking maakt over een punt waar oorspronkelijk de studie ook is voor gevraagd, met name de problematiek van het fijn stof. In de studie wordt ook aangetoond dat dat niet problematisch is. Ik ga er ook van uit dat Groen! daar geen punt van maakt.
Mijnheer de minister-president, ik weet niet of u de voorbije week de analyse hebt kunnen lezen van de administratie van minister Crevits, die eigenlijk stelt dat fijn stof een problematiek is die verschillende onderdelen kent en ook een verschillende schadelijkheidsgraad kent. Het is heel duidelijk dat de schadelijkheidsgraad van fijn stof ten gevolge van verkeer, bijvoorbeeld, heel wat complexer en gevaarlijk is dan bepaalde andere vormen van fijn stof.
Een zaak die niet is onderzocht, zijn de heel kleine partikels fijn stof, PM 2.5. Dat werd in deze studie niet onderzocht. Ik zou willen voorstellen om niet te snel tot conclusies over te gaan wat betreft de analyse van fijn stof.
Minister Crevits heeft het woord.
Mijnheer Daems, wat de minister-president bedoelde, en wat ook onderzocht werd in de studie, is de vraag of er tussen het ene en het andere tracé globaal grote verschillen waren voor de fijnstofconcentraties. Ik heb altijd gezegd dat de nieuwe verbinding hoe dan ook de fijnstofproblematiek zal verminderen, want er zal een betere doorstroming van het verkeer zijn. De studie toont zwart op wit aan dat beide scenario's een positief effect hebben op de mobiliteit en dus ook op de fijnstofconcentraties.
De heer Peumans heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, als ik op 7 juni niet verkozen zou zijn - maar ik hoop natuurlijk dat ik wel verkozen zal zijn, om dit spannende dossier de volgende vijf jaar te volgen - ga ik heel waarschijnlijk proberen, in navolging van Jef Ulburghs en de vroegere burgemeester van Antwerpen, te promoveren op de grote infrastructuurwerken in Vlaanderen. De stapel op mijn bureau is ondertussen zowat anderhalve meter hoog.
Een van de dossiers die ik dan met heel veel plezier zal ontleden, mijnheer de minister-president, is het dossier van de Lange Wapper, Oosterweelverbinding en masterplan. Het zal vooral over het maatschappelijk draagvlak gaan, want er is geen woord dat volgens mij zo veel misbruikt is in deze discussie dan het begrip maatschappelijk draagvlak.
Mevrouw de voorzitter, het feit dat we er indertijd, samen met de heer Decaluwe en de heer Daems, in geslaagd zijn om de voortgangsrapportages rond dit belangrijke infrastructuurproject voor Vlaanderen afdwingbaar te maken, heeft duidelijk de maatschappelijke discussie daarover naar boven doen komen.
Mijnheer de minister-president, ik zie in de notulen van de ministerraad van 27 maart op bladzijde 44 staan dat de volgende vergadering van de Vlaamse Regering plaatsheeft op vrijdag 3 april, om 10 uur op het kabinet van de minister-president. Tot onze heel grote verbazing hebt u tussen 27 maart en 3 april blijkbaar een verrassingsaanval uitgevoerd. De zenuwachtigheid door de verkiezingen neemt toe. Onder het motto 'Vlaanderen wacht niet' - ik lees tegenwoordig ook Ampersand, want men moet maximaal proberen lezen welke tactiek de vroegere kartelgenoot gebruikt - wilt u snel een beslissing nemen over een dossier dat volgens sommigen al tien en volgens anderen al twintig jaar aansleept.
Mijnheer de minister-president, ik heb dat omschreven als 'besluitloze besluitvorming'. Ik zie u heel verwonderd kijken, maar ik vind dat heel goed gevonden. Het is de kroniek van het aangekondigde uitstel. Ik heb in de voortgangsrapportage altijd gezegd dat men dit dossier over de verkiezingen van 7 juni heen zou tillen. U bent daar op een meesterlijke manier in geslaagd. Uw twee coalitiegenoten hebben blijk gegeven van pokerspelen, de kiezer voor de gek houden, mensen met een kluitje in het riet sturen. Vooral de socialisten maar ook Open Vld profileerden zich op die manier. U vond op een bepaald moment dat u als minister-president eindelijk eens een besluit moest nemen door te zeggen hoe men het ging doen.
Ik zal heel de voorgeschiedenis van dit verhaal niet herhalen. Ik wil wel een ding zeggen aan de minister-president en de minister van Openbare Werken: ik heb gezien dat u plots de beroemde verbinding Destelbergen-N49 hebt ontdekt. Ik wil verwijzen naar het feit dat men in 1990 begonnen is met de N49. Nu zijn we in 2009, twintig jaar later, en het werk is nog altijd niet afgerond. In 1984 is er een Koninklijk Besluit genomen, en u hebt die weg nog altijd niet omgevormd tot autosnelweg. U had daar al een hele hoop problemen mee kunnen oplossen. Ik kan verwijzen naar een aantal schriftelijke en mondelinge vragen die ik u daarover heb gesteld. Nu ontdekt de Vlaamse Regering ineens dat ze de N49 zou kunnen gebruiken om het verkeer vroegtijdig van de E17 af te leiden in de richting van de Liefkenshoektunnel. Uw administratie ontdekt dat nu pas, in 2009. Ik zie u gebaren dat u dat knap vindt van de administratie. Het is beschamend dat uw administratie dat nu pas ontdekt en dat u daarvoor een studie moet afwachten.
Mijnheer Vandenbroucke, BAM is een product van een van uw voorgangers, namelijk de huidige gouverneur van Limburg, die zich ook met allerlei politieke benoemingen bezighoudt, maar daar zullen we het straks over hebben. De geestelijke vader van BAM zei in de periode 2002-2003: we gaan BAM oprichten, we gaan snel, efficiënt, doordacht en met maximale ervaring van de privésector dit er even doorjagen.
Ik wil minister Van Mechelen niet confronteren met alle toespraken die hij voor alle mogelijke havengemeenschappen heeft gehouden in de afgelopen jaren, waarbij hij zei: we gaan in 2006 beginnen, we gaan in 2007 beginnen, we gaan in 2008 beginnen, we gaan in 2009 beginnen, we gaan in 2010 beginnen. Ik denk dat er helemaal niet meer zal worden begonnen want dit dossier, mijnheer de minister-president, is volgens mij zo rot geworden, verontschuldig mij voor de uitdrukking, dat het de vraag is of er überhaupt nog iets goeds uitkomt. Wat u nu met deze beslissing hebt gedaan, is de kar vooruit geduwd over de datum van 7 juni heen, zoals we hebben voorspeld. Uw slogan is 'Vlaanderen wacht niet', maar Vlaanderen is nog altijd aan het wachten.
Nu ontdekt men pas dat de Liefkenshoektunnel beter bereikbaar moet worden gemaakt via de E17. Moet men wachten tot 2009 om dat te weten? Ik heb het niet over de doortrekking via Haasdonk, maar over de N49. Men doet er twintig jaar over om een weg niet om te vormen tot een autosnelweg, en vervolgens komt u vertellen dat men het verkeer vanuit het Gentse via de Liefkenshoektunnel wil laten rijden. Het duurt twintig jaar om tot die conclusie te komen. Geef toe, mijnheer de minister-president, uw ministers getuigen hiermee niet van het zogenaamd goed bestuur, wat het nieuwe aureool is geworden van de mensen van Open Vld. Zij pleiten daar nu heel duidelijk voor.
U beweert ook dat het Masterplan een en ondeelbaar is. Mevrouw Van Brempt, ik hoop dat u straks nu eens eindelijk gaat vertellen wat een aantal van uw collega's nog altijd niet hebben gesnapt. Ik vind dat heel erg. Ik zie u lachen, er wordt hier vandaag veel gelachen. Neem het project Brabo I dat u in een heel ander financieringssysteem steekt. Er is trouwens een voorstel van decreet over ingediend. Het uitgangspunt van het Masterplan was: de Oosterweelverbinding, de moeder aller werken, zal dienen om alle andere projecten te financieren. Welnu, minister Van Brempt heeft tijdig ingezien, voor ze naar Europa vertrekt, dat Brabo I niet op die manier kan worden gefinancierd.
De beslissing van de ministerraad heeft het ook over de Eurostat- en ESR-neutraliteit. Er wordt overgegaan tot de herstructurering van de BAM. Ik zou van de minister-president of welke minister dan ook willen vernemen wat er wordt bedoeld met de herstructurering van de BAM. Dat kind is in 2003 geboren. Het is nauwelijks zes jaar. Het is eigenlijk nog een peuter en nauwelijks een kleuter. Het zit nog maar pas in het lager onderwijs. Ik weet niet welke therapeutische oefeningen u zult doen om daar een andere inhoud aan te geven.
U zegt ook dat er heel harde randvoorwaarden zijn opgelegd aan het studiebureau. Ik vind de besluitvorming ter zake niet helder. Ik vind het jammer dat dit in de pers eigenlijk weinig tot uiting is gekomen. Eigenlijk laat u nu opnieuw de mogelijkheid open dat vrachtwagens door de Kennedytunnel zouden rijden. Dat stel ik vast. U moet dat eerlijk toegeven. Eerst zegt u heel duidelijk dat een harde randvoorwaarde is dat er geen vrachtwagens in de Kennedytunnel mogen. Nu zegt u: "In elk geval moet er eerst een derde Scheldekruising gerealiseerd zijn, vooraleer het opnieuw toelaten van vrachtwagens in de Kennedytunnel in overweging kan genomen worden, en moet de kostprijs en de impact van de daarbij noodzakelijke renovatie mee in aanmerking genomen worden." Dat kan tellen. De renovatie zult u immers sowieso moeten realiseren voor 2014, in het kader van de Europese Tunnelrichtlijn.
Er is een ander punt, dat de heer Daems heel duidelijk naar voren heeft gebracht. Aan de leden van deze regering wil ik het volgende zeggen. Ik heb gedurende vier jaar de hele voortgangsrapportage meegemaakt. Ik ben trouwens verslaggever geweest, samen met de heer Penris. Ik voel me belogen door deze regering over de Kennedytunnel, en ik wik dus mijn woorden niet. Alle modellen die naar voren werden gebracht en die we hebben gekregen, gewaagden van vlot verkeer. Er was geen enkel probleem.
Ik verwijs trouwens naar de filmpjes die werden gepresenteerd. Destijds gebeurde dat door een goed bureau, maar nu doet de BAM dat zelf, denk ik. In al die filmpjes was er sprake van heel vlot verkeer.
Wat stel ik echter vast? Ten behoeve van deze vergadering en voor het verslag wil ik een zeer merkwaardige opmerking van Arup-Sum citeren, op bladzijde 396: "De mobiliteitsproblematiek van de Kennedytunnel wordt onvoldoende opgelost in de nabije toekomst. Deze blijft in elk van de drie tracés een oververzadigde tunnel, een scharnier dat constant moet werken boven zijn maximumcapaciteit. Dit is en blijft een uiterst kwetsbare en nefaste situatie, die niet lang meer houdbaar is."
U kent de drie tracés beter dan ik. U mag de vrachtwagens uit de Kennedytunnel weghouden. Voor mij is het geen probleem. U zult het echter wel met me eens zijn dat, als Arup-Sum die toch wel fundamentele opmerking maakt, waarop de voorbije vier of vijf jaar eigenlijk nooit is gewezen, de beroemde studiebureaus die voor u hebben gewerkt, een fundamentele fout hebben gemaakt door het parlement en de regering daar niet op attent te maken.
We kunnen natuurlijk een hele analyse maken van de besluitvorming, waar iedereen zijn grote gelijk uit haalt. Er is geen duidelijke besluitvorming hierover. U tilt dit over de verkiezingen van 7 juni. De vorige sprekers hebben er meer dan voldoende op gewezen. Hier wordt louter een pervers politiek spel gespeeld, waarbij sp.a en Open Vld de Vlaamse en vooral de Antwerpse kiezer bedriegen.
Mijnheer Vandenbroucke, u schudt uw hoofd. Ik weet niet in welke mate u het dossier kent. U zegt dat er harde randvoorwaarden zijn die niet van toepassing zijn op het project dat stRaten-generaal naar voren brengt. Uit uw besluit blijkt dat die niet zo hard zijn. U beslist weer iets helemaal anders. Ik baseer me op lang speurwerk, want ik vond dat de persmededelingen ter zake wat op zich lieten wachten. Ik baseer me op de stukken die ik van de woordvoerder van de minister-president heb gekregen. Daarin staat heel duidelijk dat de mogelijkheid opnieuw wordt overwogen om de vrachtwagens door de Kennedytunnel te jagen. Als u dat overweegt, laat u een van uw heel harde randvoorwaarden vallen.
U hebt het ook heel duidelijk over datgene wat te maken heeft met de tolheffing. Ik heb er tijdens de voortgangsrapportage duidelijk op gewezen dat Europa kiest voor zijn eigen satellietsysteem Galileo. In Europa bestaan er ik weet niet hoeveel verschillende systemen van tolheffing. Daarom denk ik dat we evolueren naar een situatie waarbij tol zal worden geheven via het gps-systeem, dat gemeengoed is.
Dat betekent dat u naar de tolheffing van uw verschillende overgangen totaal andere mogelijkheden krijgt. Trouwens, Arup-Sum schrijft dat in zijn rapport.
Ik ben nu al twee minuten over mijn tijd gegaan, mevrouw de voorzitter. Ik word stilaan zenuwachtig.
U hebt in het Gemeentedecreet voorzien in de mogelijkheid van een volksraadpleging. Voor de N-VA moeten de Antwerpenaren dan ook een volwaardige keuze krijgen: de keuze tussen twee tracés. Voortgaand op de huidige beslissing van de regering kan de Antwerpenaar zich slechts over één tracé uitspreken. Minister Van Mechelen beweert dat hij daarmee de overwinning heeft binnengehaald. De socialisten daarentegen... (Minister Frank Vandenbroucke schudt nee)
Ja, mijnheer de minister, ik dacht al dat u nee zou gaan schudden. Ik moet wel een geweldig domme mens zijn. (Minister Frank Vandenbroucke knikt ja)
Ja, dat dacht ik al; ik moet wel een geweldig domme mens zijn. Ik dank u, mijnheer de minister. Dat is dan mijn dank voor vijf jaar parlementair werk. Ik weet dat u veel slimmer bent dan ik. Ik heb maar pol en soc gestudeerd.
Minister Vandenbroucke heeft het woord.
Ik was niet van plan om het woord te nemen, mijnheer Peumans, maar u richt zich voortdurend tot mij. (Opmerkingen van de heer Jan Peumans)
Ik zal het kort houden want er zijn ongetwijfeld nog sprekers. Het is eigenaardig om hier op het spreekgestoelte in één adem twee tegengestelde statements te maken. We hebben enkele randvoorwaarden genuanceerder geformuleerd of zelfs verlaten. Dat klopt, maar u beschuldigt ons daarvan.
Betreffende de Kennedytunnel, zouden we in een andere context, mits veiligheidsvoorwaarden en mits men vrachtwagens zou kunnen betollen en personenwagens niet, kunnen nadenken over een scenario waarbij vrachtwagens over alle Scheldekruisingen kunnen passeren. Dat hebt u heel goed gelezen, maar u beschuldigt ons daarvan. En dan één minuut later zegt u dat we het onmogelijk maken van over iets anders na te denken dan het BAM-tracé. U begrijpt toch wel dat dat niet klopt? U kunt het ene zeggen, maar dan niet meer het andere.
Het is inderdaad zo dat de Vlaamse Regering een aantal voorwaarden, die ze zeer belangrijk vindt, opnieuw duidelijk naar voren heeft geschoven, zoals tweemaal drie rijstroken en geen tol op personenwagens. Aan de andere kant laten we toe dat men verder studeert over alternatieven, precies op basis van de Arup-studie. U komt ons nu vertellen dat u veel hebt geleerd uit die studie, en u vraagt of we daar nu eens rekening willen mee houden. Ja, inderdaad.
Het enige wat ik u vraag, mijnheer Peumans, is dat u geen twee tegenovergestelde zaken tegelijk probeert te verdedigen. Dat is misschien eigen aan oppositievoeren, maar het is niet bijzonder overtuigend.
Mijnheer de minister, als ik in de meerderheid had gezeten, had ik juist hetzelfde verteld. Daar moet u zich geen zorgen over maken.
Waarom dient u een aanvraag tot bouwvergunning in als u die andere dingen toch zo belangrijk vindt? Als uiteindelijk een andere keuze wordt gemaakt over al die vooronderstellingen die u nu opgeeft, dan moet de bouwvergunning niet alleen over het huidige tracé van de BAM gaan, maar ook over een ander tracé dat uit die studie naar voren komt.
U kent de beslissingen van de Vlaamse Regering beter dan ik, ik moet ze waarschijnlijk niet voorlezen, maar ik ga dat nu toch doen. "De Vlaamse Regering meent dat het heffen van tol op de Kennedytunnel voor personenwagens om maatschappelijke redenen niet wenselijk is." Dat is dan dat maandloon dat de mensen moeten neerleggen.
Ja, dat is zo.
Wacht even. "De Vlaamse Regering wil de Kennedytunnel wel veiliger maken." Dat zal tijd worden. U wilt die veilig maken? U moet die veilig maken! De Tunnelrichtlijn verplicht u om de tunnel voor 2014 veilig te maken. U wilt dat dus niet, maar u moet en zult hem veiliger maken. Of het nu om de Oosterweelverbinding gaat of iets anders, u moet dat doen. Die is trouwens weerhouden.
Ik ga door. "... en blijft er daarvoor voor opteren om de toegang tot deze tunnel te verbieden voor vrachtwagens en dit zeker zolang het niet mogelijk of toegelaten is afzonderlijk tol te heffen voor vrachtwagens in deze tunnel; in elk geval moet er eerst een derde Scheldekruising gerealiseerd zijn vooraleer het opnieuw toelaten van vrachtwagens in de Kennedytunnel kan in overweging genomen worden en moet de kostprijs en de impact van de daarbij noodzakelijke renovatie mee in aanmerking genomen worden."
Dat is toch perfect duidelijk?
Voor u misschien wel, maar ik lees deze tekst heel anders.
De heer Stassen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, als ik het dossier goed begrijp zijn er twee grote knelpunten. Eén, op welke manier zal de zaak gesloten worden in Antwerpen, met een tunnel of met een brug? Ik vind dit een zaak van de Antwerpenaren, want dit gaat om de leefbaarheid van de stad, als randbewoner kan ik daar moeilijk iets over zeggen.
Een tweede cruciaal punt betreft de vraag waar nog niemand een antwoord op gegeven heeft. Elke dag zie ik opnieuw dat de Kennedytunnel oververzadigd is. De vele mooie studies en de 3 miljard euro die men wil uitgeven om de zaak te sluiten in Antwerpen, bieden geen antwoord op die vraag. Dat hebben verschillende studies, ook die van de Wase burgemeesters aangetoond. Ik vind het pertinent om te vragen wat de Vlaamse Regering nu echt beslist heeft: mogen er vrachtwagens door de Kennedytunnel, ja of neen? Daarnet werd gezegd: "Ja, maar ondertussen moeten er nog allerlei studies gebeuren." Waarom houdt u wel rekening met een aantal zaken van Arup-Sum, maar niet met die inzake de Kennedytunnel? Dat verstaat geen mens! Het cruciale punt, zeker voor de rand rond Antwerpen, is de Kennedytunnel, maar op die vraag geeft u geen antwoord. U zult toch geen 3 miljard euro uitgeven zonder dat er een oplossing is voor het grote probleem van de doorstroming aan de Kennedytunnel? Met uw omzwachtelde politieke beslissing, met al uw Wetstratese bewoordingen, hebt u nog geen antwoord gegeven op die vraag.
Mevrouw De Ridder heeft het woord.
Nogmaals, en dit is ook al van op de banken van de dames en heren ministers gezegd, misschien moet u de beslissing van de regering eens nemen en doornemen, want wat staat daar in? Er staat letterlijk in: "De Vlaamse Regering voert de aanbeveling van de studie met betrekking tot de uitbouw van een complete ATM uit." Dat is dus al meenemen van wat in de studie van Arup-Sum als bijkomende bemerking naar voren wordt geschoven. (Opmerkingen van de heer Jos Stassen)
Collega, als ik even mag, ze zegt daarbij: "De Vlaamse Regering volgt de aanbeveling van de studie met betrekking tot het beter bereikbaar maken van de Liefkenshoektunnel vanuit de richting Frankrijk, E17 en het Waasland." Dat dient nu net voor de ontlasting van de Kennedytunnel.
Ik stel voor dat de beslissing van de regering wordt rondgedeeld, want ik stel vast dat niet alle collega's ervan in het bezit zijn.
Een tijd geleden werd een betere verbinding gemaakt met de E17, richting Liefkenshoektunnel, met het knooppunt op Antwerpen Linkeroever en Zwijndrecht. Dat werd zes, zeven jaar geleden uitgevoerd. Ondertussen is men al bijna twintig jaar bezig met het tot een autostrade omvormen van de expresweg Antwerpen-kust. Dat is nog altijd niet gebeurd. Dat zijn van die maatregelen die men kan doen, die men kan versnellen en die niet veel extra impact hebben op de leefomgeving. Het zijn maatregelen die men vandaag al had kunnen uitvoeren om ervoor te zorgen dat Antwerpen vanuit Frankrijk veel beter bereikbaar is over de N49. Dat zijn allemaal zaken die kunnen en daar hebt u toch geen miljoenen studies voor nodig? Daar hebt u toch geen 3 miljard euro in Antwerpen voor nodig? Zorg dat deze kleine zaken eerst gebeuren, want dan hebt u misschien al een deeltje van de oplossing.
En maakt u nu alstublieft eens duidelijk of er vrachtwagens door de Kennedytunnel mogen, ja of neen, want als u dat niet doet, zal er 3 miljard euro worden geïnvesteerd, maar zullen de vrachtwagens nog blijven stilstaan tot voorbij Kruibeke, voorbij Haasdonk en misschien wel tot Sint-Niklaas.
De heer De Meyer heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik wil toch heel even mevrouw De Ridder aanvullen en de heer Stassen tegenspreken. Ik wil aanvullen in die zin dat ik in de beslissing van de regering lees: "Concreet wordt overeengekomen dat AWV opdracht krijgt om in overleg met nv BAM versneld werk te maken van het uitwerken van een concreet voorstel, confer het voorstel van de Wase burgemeesters, om een alternatievenverbinding in het Waasland aan te leggen, aansluitend bij de oostelijke tangent in Sint-Niklaas."
Mijnheer Stassen, u zult zich toch herinneren dat het voorstel door ABLLO en de andere milieuverenigingen in het Waasland werd toegejuicht en dat u daarop zelf heel positieve kritiek hebt gegeven, enkele maanden geleden? Of bent u dat vergeten?
Mijnheer de minister-president, ik had nog graag een antwoord gekregen op de vraag over de slimme kilometerheffing in Europees verband, gekoppeld aan Galileo. Ik denk dat dit heel fundamenteel is om tegemoet te komen aan de opmerking die minister Vandenbroucke maakt. Het wordt trouwens in Duitsland met de Lkw-Maut al toegepast. Men heeft alle mogelijkheden om sturend op te treden.
Ik blijf met mijn vraag zitten, ook aansluitend bij wat de heer Stassen zei, hoe het nu juist zit met de Kennedytunnel. Hoe reageert u op de opmerking op bladzijde 369 van de Arup-studie over de drie tracés die men overhoudt, het Horvat-tracé, het BAM-tracé en het stRaten-generaal-tracé? Hoe reageert u op het probleem van de Kennedytunnel? Dat lost u natuurlijk niet op, want als u de twee andere tunnels betalend zal maken voor auto's, dan zullen de mensen natuurlijk voor die tunnel kiezen waar ze gratis door kunnen rijden - hoe zou u zelf zijn?
Het verschil qua afstand tussen omleiding 1 en omleiding 2 is trouwens ook niet zo groot. U hebt er alle belang bij om een duidelijke uitspraak te doen over de Kennedytunnel. Ik hoop dan ook dat het probleem van de Kennedytunnel wordt meegenomen in de overwegingen. En ik ben niet de enige die dat zegt. Ook op pagina 396 van de Arup-Sumstudie staat een heel duidelijk signaal ten aanzien van de regering, dat zegt dat u hier best nog eens heel goed over nadenkt.
Mevrouw de voorzitter, collega's, we hebben al heel veel gedebatteerd over de Kennedytunnel, maar wat de regering vandaag voorstelt met het aanvragen van een bouwvergunning voor de Oosterweelverbinding, is vrij duidelijk. Wij bevestigen nogmaals: geen tol voor personenwagens aan de Kennedytunnel, geen vrachtwagens in de Kennedytunnel, de aanleg van de Oosterweelknoop en het realiseren van een verbinding op tweemaal drie rijstroken. Dat is het concept van het Oosterweeltracé.
Wij hebben uiteraard ook die studie gelezen, mijnheer Peumans. Vandaag wordt de Kennedytunnel gebruikt door circa 142.000 voertuigen per dag, waarvan een derde vrachtwagens. Met dit concept halen we met andere woorden meer dan 40.000 vrachtwagens, waarvan circa 15.000 zeer zware vrachtwagens, uit de trafiek in de Kennedytunnel.
Wij hebben al de proef op de som genomen, mijnheer Peumans. Bij de renovatiewerken aan de ring van Antwerpen hebben wij de vrachtwagens verplicht omgestuurd richting Liefkenshoektunnel, en ze aan onze grenzen voor een stuk afgeleid via Brussel. Daardoor werd de Kenneydtunnel vrachtwagenvrij. We hebben nooit zo comfortabel en veilig door de Kennedytunnel gereden als toen.
Vrachtwagens uit de Kennedytunnel halen is dus dé oplossing, in eerste instantie voor de verkeersveiligheid, en in tweede instantie voor de capaciteit.
Zo wordt het natuurlijk een technische discussie, maar als u rekening houdt met de toename van het verkeer en met het feit dat u twee overgangen gaat maken waar de personenauto's tol zullen moeten betalen, ongeacht hoe ze uitgevoerd worden, blijft u met het probleem zitten dat u de tunnel zult moeten aanpassen. En als u de tunnel wilt aanpassen, is het maar de vraag of u de huidige tweemaal drie nog kunt handhaven. Volgens de Europese Tunnelrichtlijn moet u aan een aantal heel zware voorwaarden voldoen, wil die tunnel nog voldoen aan de Europese normen ter zake.
Arup-Sum zegt, op basis van de contacten die die mensen gehad hebben, dat het een kwetsbare en nefaste situatie is. U zegt dat u al de proef op de som hebt genomen, maar ik heb daar grote vragen bij.
De heer Bourgeois heeft het woord.
Ik hoor minister Van Mechelen zeggen dat de beslissing over de Oosterweelknoop is gevallen in de randvoorwaarden. Minister Vandenbroucke schudt van 'neen' en heeft dat ook publiekelijk gezegd. Wat is het nu, mijnheer de minister-president? Er zijn twee tegenstrijdige verklaringen in deze plenaire zitting. U moet nu duidelijkheid verschaffen.
Ik kan u snel van uw twijfels verlossen, mijnheer Bourgeois. Minister Van Mechelen is heel duidelijk geweest, en zijn verklaring was niet in tegenspraak met de uitspraak van minister Vandenbroucke. Wij dienen de bouwaanvraag in zoals ze is voorbereid door BAM, met het Oosterweelknooppunt erin.
Ten tweede zijn er in onze beslissing van 28 maart een aantal bijkomende elementen opgesomd, onder meer de Kennedytunnel en de tweemaal drie. Het is dus heel duidelijk dat die beslissing coherent is. Er bestaat ook geen enkele discussie over, buiten de elementen die minister Van Mechelen heeft aangehaald. U hebt er zelf al naar verwezen, mijnheer Peumans, dat er op termijn pas kan worden gedacht aan vrachtwagens in de Kennedytunnel. Je weet immers nooit waar we over tien of vijftien jaar zullen staan. Er moet wel een derde, nieuwe Scheldekruising gerealiseerd worden. Dat is niet onbelangrijk.
Het spreekt voor zich dat de Kennedytunnel, als hij tolvrij is, zwaar belast blijft. Maar dat is een keuze die we als beleidsvoerders maken.
Op twee zaken wil ik u nog attent maken, maar u kent het dossier beter dan wie ook in dit parlement, mijnheer Peumans. U weet dat men op de nieuwe verbinding een trafiek verwacht van 80 percent vrachtwagens en 20 percent personenwagens. 20 percent van de personenwagens gaat dus die nieuwe verbinding gebruiken. Ik maak er u ook op attent dat de prognoses van 60.000 tot 65.000 voertuigen capaciteit in de Kennedytunnel gaan over een capaciteit met gemengd verkeer, namelijk personenwagens en vrachtwagens. Als we morgen naar een situatie gaan van enkel personenwagens, verhoogt uiteraard de potentiële capaciteit.
Het voornaamste aspect, en dat heb ik al 100 keer benadrukt, mijnheer Peumans, is een kwestie van veiligheid. Wie de Kennedytunnel gebruikt, weet dat die vrachtwagens levensbedreigend zijn in dat gesatureerde autoverkeer. Dat willen we in elk geval morgen oplossen.
Aansluitend bij de heer Bourgeois verwijs ik naar pagina 401 van de Arup-Sum-studie. Mevrouw De Ridder zegt wel: "U moet regeringsbeslissingen goed lezen." Mijnheer de minister-president, u neemt alle aanbevelingen over met betrekking tot de uitbouw van een complete ATM. Maar Arup-Sum, die u toch een opdracht gegeven hebt van 2,5 miljoen euro, stelt het Oosterweel- of Noordkasteelknooppunt ernstig in vraag en geeft daarvoor een hele rist argumenten. Ik zou graag eens horen waarom u daarmee geen rekening houdt, want u dient een bouwaanvraag in waarbij u wel opteert voor het Oosterweelknooppunt.
Mijnheer de minister-president, de regering heeft de knoop over het Oosterweelknooppunt niet doorgehakt, alleen is dit een onderdeel van de bouwaanvraag. Het is niet een van de randvoorwaarden waarover de regering zich uitgesproken heeft. U zult het met mij eens zijn dat daar tegenstrijdigheid over ontstaan was door allerlei publieke verklaringen. Minister Van Mechelen heeft daar andere uitspraken over gedaan.
Het is toch heel klaar: we dienen een bouwaanvraag in waarin inderdaad die Oosterweelknoop zit. Maar we zeggen ook zeer uitdrukkelijk dat men bijvoorbeeld in Antwerpen kan studeren op alternatieven waar dat eventueel niet in zit. Dat is precies omdat we rekening willen houden met andere mogelijkheden. Dat is bijzonder duidelijk.
Het een sluit het ander niet uit, mijnheer Bourgeois. Je kunt een bouwaanvraag indienen, daarmee is ze nog niet vergund.
De heer Stassen heeft het woord.
Als eenvoudige bouwvakkerszoon versta ik u niet meer. Stel dat u een aanvraag indient voor een huis waarbij een pergola helemaal is ingebouwd in het dak. Dan zegt u: dit is de bouwaanvraag, maar of we die pergola zullen bouwen, weten we nog niet. Dat betekent toch dat u een totaal ander gebouw bouwt. Die zaken kunt u niet tegelijk doen. Dan maakt u mensen iets wijs. Probeer ons niet wijs te maken dat u nu een akkoord hebt over wat u wilt doen en bouwen in en rond Antwerpen.
De heer Caluwé heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, leden van de regering, collega's, de Vlaamse Regering heeft zaterdag een beslissing genomen over de Oosterweelverbinding. Ze heeft dit bedachtzaam gedaan, maar voldoende tijdig zodat we er hier in dit parlement ook over kunnen discussiëren.
Ik zou dit debat graag willen terugbrengen tot de essentie. Het was nog de regering-Van den Brande die opdracht heeft gegeven aan haar diensten om samen met de stad, de provincie, de spoorwegen, de haven en De Lijn, een plan uit te werken om het verkeersinfarct in en rond Antwerpen te vermijden. Alle mogelijke alternatieven van ingrepen werden via een multimodaal model tegen elkaar afgewogen. Het resultaat was een geheel van maatregelen: investeringen in het openbaar vervoer, zowel De Lijn als het spoor, investeringen in het goederenvervoer, zowel per spoor als via het water, de verbetering van het Albertkanaal en de sluizen, fietspaden en investeringen in wegen. Het zijn zowel investeringen met betrekking tot de leefbaarheid van de stad, zoals voor de Leien en de Singel die een groene stadsboulevard moet worden, als investeringen om te komen tot een betere doorstroming van het verkeer.
En voor een betere doorstroming van het verkeer kwam men, na afweging van alle mogelijke verschillende alternatieven in dat multimodale model, telkens tot de conclusie dat het vooreerst nodig was om een bijkomende oeververbinding te creëren en dat de huidige vijf rijstroken, drie in de Kennedytunnel en twee in de Liefkenshoektunnel, niet volstaan.
Voorts kwam men tot de conclusie dat de beste manier om dat te doen, het sluiten van de kleine ring was. Dat was en is voor ons het belangrijkste punt. Voor ons komt het erop aan het sluiten van de kleine ring en het creëren van een bijkomende oeververbinding door te voeren om het verkeer vlotter te krijgen. Daarbij is het geen punt van ons geloof of dat moet gebeuren via een tunnel of via een brug. Momenteel staan er op dat vlak grote geloofsovertuigingen pal tegenover elkaar. Voor ons komt het er niet op aan of een kat wit of zwart is, als ze maar muizen vangt. Dat is de essentie en daar komt het op aan.
We maken het verkeersinfarct vandaag al mee. Bijna iedere ochtend en avond staat het verkeer komende van Brecht, Herentals of Haasrode, stil. Als er zich overdag een incident voordoet, staat het verkeer de hele dag stil en doet zich een verkeersinfarct voor. Een bijkomende verkeersinfrastructuur is dus absoluut nodig.
Uiteraard zou iedereen het verkeer, zeker in de stad, liefst ondergronds zien verlopen. Tot op heden hebben alle studies echter uitgewezen dat het ofwel ondoenbaar ofwel onbetaalbaar is. Terecht heeft de Vlaamse Regering alvorens te beslissen over een bouwaanvraag voor een tracé van de BAM, een nieuwe studie laten uitvoeren gelet op de standpunten van actiegroepen over de overlast van fijn stof en zo meer. Wat zegt deze studie?
De heer Daems heeft het woord.
Mijnheer Caluwé, ik heb een vraag. U zei daarnet dat de ondergrondse varianten tot nu toe ofwel ondoenbaar ofwel onbetaalbaar zijn. Wat het Horvat-tracé betreft, is het intussen wel duidelijk geworden op basis van de Arup-studie dat er wat haken en ogen aan zitten.
Er is echter ook het stRaten-generaal-tracé, dat wel haalbaar is. Dat is nu nog eens onderbouwd door een auditeur. Ik heb het rapport nog maar van deze morgen. Die auditeur zegt dat het perfect mogelijk is om privévervoerders, personenwagens, door de Kennedytunnel te sturen aan nul euro. Voorts staat er dat het financieel zelfs interessanter zal uitvallen om het privévervoer over de Oosterweelverbinding te sturen aan 0,5 euro in plaats van de huidige 2,5 euro in het BAM-tracé. Ik weet niet of het klopt, maar ik heb het idee dat het rapport goed onderbouwd is. Is uw partij bereid om dit grondig te onderzoeken en vast te stellen of een ondergrondse variant, de stRaten-generaal of een variant ervan, betaalbaar is?
Ik kom daar straks op terug, maar de studie zegt ook overduidelijk dat de geboorde tunnel aan de rand van het technisch haalbare is, en men dat project hoe dan ook verder moet bestuderen. Men spreekt van een gevaar voor verzakkingen en zo meer. Het is dus technisch helemaal niet evident. Men komt nog altijd tot de conclusie dat het bijna ondoenbaar is. Ik kom daar dadelijk nog op terug.
Ik wil alleen maar even zeggen dat de studie hoe dan ook, en over alle tracés heen, stelt dat de ingreep belangrijke mobiliteitseffecten heeft. Of het ene tracé dan wel het andere wordt uitgevoerd, we zullen per jaar 7 miljoen uren minder lang in de file staan. Men heeft ook berekend, want 'time is money', dat we met het BAM-tracé 57 miljoen euro per jaar minder verliezen, en met het andere tracé 31 miljoen euro minder verliezen. De studie zegt ook dat de verschillende tracés ofwel neutraal zijn ofwel een verbetering vormen wat de kwaliteit van het leefmilieu betreft.
Dan is men gekomen tot een afweging van de alternatieven. Als eerste werd het tracé van stRaten-generaal met de volledige tol op alle tunnels, zowel voor vrachtwagens als voor personenwagens, vooropgesteld. Ik betreur dat een essentieel element niet is onderzocht door het studiebureau, met name de vraag of men in de Kennedytunnel al dan niet tol mag heffen voor vrachtwagens. Intussen weten we uit de brief van Europees Commissaris Tajani dat dit niet mag. Men mag dat hoogstens doen voor de onderhoudskosten van de Kennedytunnel. We hebben het dan over enkele eurocenten, en niet meer dan dat.
Mijnheer Caluwé, de uitspraak die u zonet hebt gedaan, is uw uitspraak. De uitspraak van Commissaris Tajani biedt verschillende interpretatiemogelijkheden, afhankelijk van de constructie die men bedenkt voor heel het masterplan en voor alle trafiekstromen rond Antwerpen.
Ik weet niet of een brief veel duidelijker kan zijn. Zelfs wanneer daar twijfels over zouden bestaan, zou ik van die studie verwachten dat zij dit verder zou hebben uitgezocht.
Ik vind de brief overduidelijk. Het mag niet. Een andere vraag is of we dat willen. Willen we tol voor personenwagens aan de Kennedytunnel?
Mijnheer Caluwé, het is de regering die heeft beslist welke stukken Arup-Sum moest nakijken. De brief waar u het over hebt, is aan minister Van Mechelen gestuurd. Een toevallige wind heeft ons die bezorgd. Daarna heeft iedereen hem ontvangen in de voortgangsrapportage. U moet het studiebureau nu niet verwijten dat het dit in overweging had moeten nemen. Het is de regering die aan het studiebureau duidelijk moet maken waar het over gaat.
Welk overleg is er geweest met BAM enerzijds en met stRaten-generaal anderzijds over het rapport van Arup-Sum? Klopt het dat er een vergadering is geweest op 13 maart waarbij aan stRaten-generaal is beloofd om een herberekening te maken van de kostprijs van hun werk omdat daar een aantal fouten in zaten?
Mijnheer de minister-president, er is een vergadering geweest met de regering. Daar waren een aantal kabinetsleden op aanwezig, ik veronderstel dan ook dat u op de hoogte bent. Het is goed dat dit parlement weet dat er beloftes zijn gedaan die achteraf blijkbaar zijn ingetrokken.
Ik baseer me op gegevens die ik krijg.
Mijnheer Peumans, het is juist dat er een vergadering is geweest waarop we een aantal mensen hebben uitgenodigd. Die wind houdt u blijkbaar goed op de hoogte. Als daar engagementen zijn genomen, zullen die ook worden nagekomen. Daar bestaat geen enkel probleem over. Wanneer die informatie wordt geleverd, zullen we die ook aan u bezorgen zodat u niet op die wind hoeft te wachten.
Het is duidelijk: zelfs als die tol zou mogen worden geheven, willen we dat niet. Dat zou immers betekenen dat het geheel van het werk in de eerste plaats zou worden betaald door personenwagens die door de Kennedytunnel rijden. Zij zouden de grootste leveranciers zijn van de middelen om het geheel te betalen.
Als gevolg van de tol in de Kennedytunnel zouden heel wat mensen niet meer met de wagen rijden. Is dat wat we willen? Het zou dus de mobiliteit afremmen.
Uit de studie van Arup-Sum blijkt dat indien het eerste alternatief omwille van de tolregeling niet wordt meegenomen, het BAM-tracé er als tweede uitkomt. Het voornaamste probleem van het BAM-tracé is de ruimtelijke impact op de toekomstige ontwikkeling van de stad. De barrière tussen Merksem en de stad die er vandaag is, zou nog worden vergroot. Het gaat over een toekomstige ruimtelijke ontwikkeling. De enigen die daar vandaag wonen en waarvoor dringend een andere locatie moet worden gezocht, zijn de gehandicapten van Sint-Jozef.
De heer Voorhamme heeft het woord.
Mijnheer Caluwé, niet alleen geeft u met uw interpretatie van de brief van Europa over de Tolrichtlijn te kennen dat u deze documenten net zomin trouwens als de Arup-studie hebt gelezen. Met de uitspraak die u nu doet, dat het alleen over het Sint-Jozefinstituut gaat, verliest u bovendien uit het oog dat het belangrijkste bezwaar in de Arup-studie erin bestaat dat er ter hoogte van de districten Deurne en Merksem, waar heel veel volk woont, een absolute achteruitgang is van de kwaliteit van de stedelijkheid. U doet dat af alsof het alleen om een probleem gaat voor het Sint-Jozefinstituut. Dat is een affront voor al de mensen die daar wonen en voor al de mensen die bekommerd zijn om hun toekomst. Ik zou graag hebben dat u namens uw partij uw excuses aanbiedt. Want u vernedert de mensen die daar wonen op een flagrante manier. Het gaat om vele duizenden mensen, om heel wat meer dan het Sint-Jozefinstituut! (Rumoer)
De heer Penris heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik ben zeer blij dat mijnheer Voorhamme vandaag het licht heeft gezien. Toen wij twee of drie jaar geleden wezen op de gevaren die bestonden voor de districten Deurne en Merksem met betrekking tot wat uw partij wilde realiseren - ten tijde van de 'walk and don't look back' -, heb ik u niet gehoord, mijnheer Voorhamme! Toen heb ik u horen zwijgen. Zelfs toen uw districtsschepen, de heer Verstraelen, vroeg hoe het nu zat en wilde weten wat er met het district Merksem zou gebeuren, omdat hij vreesde van de stad afgesneden te worden, hebt u schuldig gezwegen.
Het siert u dat u het licht hebt gezien, maar het is een beetje goedkoop om er pas vandaag mee af te komen, nu we voor verkiezingen staan. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw de voorzitter, veertien dagen geleden heeft minister-president Peeters een interessant interview gegeven aan Knack. Een van de uitspraken daarin was dat politici het recht hebben zich te vergissen. Het is goed dat als een dossier evolueert, mensen van mening veranderen. En ik vind het schitterend dat de heer Voorhamme de leefbaarheid van het noordelijk deel van Antwerpen, Deurne en Merksem, nu in rekening brengt als argument om te stellen dat de befaamde brug, die misschien wel mooi is, daar niet past. Ze maakt de situatie daar onleefbaar. Het is zeer goed dat mensen na een tijd van inzicht veranderen. Het is mooi dat dat hier kan.
Mijnheer Caluwé, binnenkort wordt 3 miljard euro uitgegeven. Dan moet u op zijn minst toch correcte informatie geven over cruciale zaken: over de brug, de leefkwaliteit voor Antwerpen, over de problemen rond de Kennedytunnel en de tolheffing! U bent twee keer totaal in de fout gegaan. Het kan toch niet dat u op basis van deze argumenten een beslissing neemt over een zo belangrijk dossier. Ik kan er echt niet bij dat u op basis van deze informatie dit soort zaken durft zeggen. (Applaus bij Groen!)
Mevrouw de voorzitter, ik vind het goed dat de heer Voorhamme tot inzicht komt. Wij hebben die opmerking gemaakt. Leden van de regering, die beroemde Kwaliteitskamer, onder de dynamische leiding van de geestelijke vader van het Masterplan Antwerpen, heeft heel wat werk afgeleverd. Ik nodig u toch uit om te kijken naar wat ze heeft gezegd over de stedenbouwkundige inbedding van dat project in Antwerpen. U hebt bij hoog en bij laag beweerd dat alles pico bello was. De heer Decaluwe, de heer Daems en ikzelf hebben die stelling voortdurend bekritiseerd. Maar u hebt dat altijd weggelachen. En wat zegt nu de Arup-studie? Ze beweert net het omgekeerde.
Mevrouw de voorzitter, ik stel vast dat de regering niet reageert.
Mevrouw De Ridder heeft het woord.
Collega's, ik zou graag in alle rust enige duidelijkheid willen scheppen over de brief van Europa, die ik toevallig wel voor mij heb liggen. Wat staat daar nu in? Ik wil de heer Caluwé bijtreden. Daarin staat: "Het alternatief van het opleggen van een tolheffing voor de Kennedy-tunnel zelf is eveneens toelaatbaar". Er is echter een maar, en die is heel belangrijk. Er staat verder: "er moet echter rekening worden gehouden met het feit dat de bouwkosten niet mogen worden verrekend in de tolheffing wanneer bedoelde infrastructuur" - en ik twijfel er niet aan, mijnheer Peumans, dat u dat weet - "ouder is dan 30 jaar." De Kennedytunnel, collega's, dateert van 1969. Indien men al tol zou mogen heffen in de Kennedytunnel, dan zou men helemaal niets kunnen doorrekenen, behalve de onderhoudskosten voor die tunnel. Maar denk nu toch niet dat men de volledige infrastructuurkosten kan doorrekenen en een tol van 2, 3,4 of 5 euro heffen om daarmee een plan van Arup of stRaten-generaal te betalen! Want dat kan niet.
Wat mevrouw De Ridder zegt, dat is goed geprobeerd. Maar ik denk dat de minister van Openbare Werken weet dat de Kennedytunnel is weerhouden in het kader van de Europese Tunnelrichtlijn. Daardoor zal zij verplicht worden om daar zware investeringen in te doen. Daarbij zullen we dan ook weer de nodige opstoppingen krijgen, maar dat is een zorg voor later. Die zware investeringen kunt u perfect in die tol verwerken. Dat is geen enkel probleem. Europa zegt dat u tol mag heffen, maar dat u geen zaken die al dertig jaar zijn afgeschreven mag recupereren.
Ik wou net hetzelfde zeggen als de heer Peumans. De tunnel maakt deel uit van een Europees tunnelnetwerk. De kosten voor de renovatie en het veiliger maken van die tunnel kunnen mede ingebracht worden. En ten slotte: net zoals we nu de BAM aan het opsplitsen zijn in verschillende vehikels om via de tolopbrengsten het openbaar vervoer te betalen, zo zijn er ook financiële en juridische constructies mogelijk om ook de Kennedytunnel en een eventuele tol voor vrachtwagens - ik heb het niet over personenverkeer - te integreren in het totale masterplan van Antwerpen.
De heer Martens heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik wil de brief van de Europese Commissie volledig citeren. Het citaat van mevrouw De Ridder is toch wel beperkt. In die brief staat ook dat, aangezien het de bedoeling is de Oosterweelverbinding geïntegreerd deel te laten uitmaken van het gezamenlijke Liefkenshoek-Oosterweelnetwerk - toen ging het over die beide tunnels of verbindingen -, het niveau van de tolheffingen op dit netwerk moet worden geharmoniseerd. Dit wil concreet zeggen dat ook een deel van de bouwkosten van de nieuwe Scheldeoeververbinding kan worden verhaald op een vrachtwagentol in de andere tunnels, die dus hoger zal liggen dan enkel de onderhoudskosten van die andere tunnels. Dat staat letterlijk in die brief van de Europese Commissie van 18 december 2008. Die brief eindigt met een futuristische uitsmijter. De Commissie zegt dat ze het ten zeerste zou waarderen, met het oog op een mogelijke overstap naar een landelijke kilometerheffing, indien bij de invoering van de tolstelsels op de Antwerpse ring van bij het begin zou worden gestreefd naar elektronische inning en interoperabele en gedifferentieerde heffingen.
U weet, mijnheer Caluwé en beste collega's, dat we allemaal, ook binnen deze legislatuur en over de grenzen van meerderheid en oppositie heen, voorstander zijn van een snelle invoering van de kilometerheffing voor vrachtverkeer. Welnu, de Europese Eurovignetrichtlijn staat perfect toe dat die kilometerheffing wordt gedifferentieerd naar voertuigkarakteristieken, plaats van verplaatsing, tijd van verplaatsing enzovoort. Laat ons dus alstublieft een beetje in de toekomst durven kijken. De werken waarover wij hier beslissen, zullen niet van vandaag op morgen worden gerealiseerd. Laat ons vooruitkijken en ook de kansen die de technologie ons biedt en die de nieuwe Europese richtlijn ons biedt, ten volle benutten. Dan kan er in de toekomst - en wij weten niet wat er binnen tien jaar zal gebeuren - ook worden gepraat over vrachtverkeer in de Kennedytunnel. Het zou dom zijn om die piste vandaag al te begraven.
Mevrouw Vogels heeft het woord.
Ik wil terugkomen op de tussenkomst van de heer Voorhamme. De essentie is de leefbaarheid van de stad Antwerpen. Mijnheer Caluwé, u bent bezig met een zeer verderfelijk spel van verdeel en heers. De burgemeesters van de zuidrand willen nu ook allemaal een referendum. Zij weten heel goed dat het huidige Lange Wappertracé ervoor zorgt dat het vrachtverkeer uit de Kennedytunnel blijft en langs de armere districten gaat: Deurne, Merksem, Luchtbal. (Opmerkingen de heer Caluwé)
Ik wil CD&V vragen haar verantwoordelijkheid op te nemen om de leefbaarheid van de stad in de 21ste eeuw voorop te stellen. Dat is de vraag die we moeten beantwoorden en niet of je vandaag al een bouwaanvraag moet indienen of morgen. Dit project zal mijn stad de komende 100 tot 150 jaar domineren. Het zou verdomd spijtig zijn indien we dezelfde kemel zouden schieten als ongeveer 50 jaar geleden, toen we beslisten om de ring aan te leggen waar hij nu ligt. Daardoor wordt Antwerpen doorsneden door een stinkende goot. Laat ons alstublieft die fout niet herhalen en laat ons die Lange Wapper leggen waar hij hoort te liggen: onder de grond, op een moderne manier, zodat hij de minst mogelijke hinder voor de bewoners geeft en een toekomst voor de stad Antwerpen als leefbare stad kan garanderen. Dat is de essentie van het debat. (Applaus Groen!)
Ik wil nog even reageren op wat daarnet over de Kennedytunnel en het Trans-Europees Netwerk (TEN) is gezegd. Het is steeds een van de harde uitgangspunten van het hele project geweest de vrachtwagens langs de nieuwe verbinding te laten rijden. Hierdoor wordt het TEN de facto verlegd en moet de Kennedytunnel absoluut niet meer worden aangepast. Indien er geen vrachtwagens meer door moeten rijden, maakt de Kennedytunnel geen deel van het TEN meer uit. Dit betekent dat de Kennedytunnel niet meer moet worden aangepast. Dit is een van de redenen waarom de uitgangspunten zo zijn geformuleerd. Moeilijker is het niet.
Ik wil nog even herhalen dat ik niet heb beweerd dat het tracé van de BAM geen effect op de ruimtelijke ontwikkeling en op de stedelijkheid zou hebben. Dit is het belangrijkste probleem met het tracé van de BAM. Ik heb enkel op de soms vrij populistische uitlatingen willen reageren. Bepaalde mensen beweren dat de brug boven huizen zal worden aangelegd. Dat is niet juist. Er is een ingreep in het ruimtelijk landschap. Er komt echter geen brug boven huizen. Dat wil ik hier nog even duidelijk naar voren brengen.
De heer Verstrepen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik erger me mateloos aan de non-argumenten die hier worden gebruikt. Iedereen claimt het over de essentie van de discussie te hebben. Ik kijk in dit verband even naar mevrouw Vogels, die het terecht over "mijn stad" heeft gehad. Volgens mij is de stad van alle Antwerpenaren, maar eigenlijk moet een andere partij dat zeggen.
Het is niet mijn taak CD&V te verdedigen. Ik hoor echter welke emotionele argumenten hier in de vorm van plat populisme naar voren worden gebracht. Blijkbaar kunnen schooltjes plots niet meer worden verplaatst en moeten de inwoners van bepaalde wijken allemaal onder een brug leven.
Het gaat steeds om dezelfde twee gebieden in Antwerpen. Iedereen mag er de verslagen op naslaan. De verkiezingen zijn blijkbaar in aantocht. Niemand vermeldt dat de alternatieven een verschuiving van de impact op het milieu inhouden. Ik zal hier straks op ingaan. Ik woon aan de andere kant van Groot-Antwerpen. Telkens het verkeer op de ring vastloopt, zoeken de chauffeurs in die andere buurten een sluiproute.
Mevrouw Vogels, u merkt dat misschien niet. U bent dan ook maar om één zaak bekommerd, met name de eigen kiezer in uw eigen districtje eerst.
Een gedeelte van het aspect van de deteriorering van de stadsontwikkeling heeft met de interpretatie van het nieuwe viaduct te maken. De studie van Arup-Sum heeft aangetoond dat er ter hoogte van het oude viaduct een belangrijke achteruitgang zou zijn. Daar waren we ons voordien minder van bewust. In de districten Deurne, Merksem en Antwerpen-Noord, waar alles samenkomt, zou het viaduct volgens het tracé van de BAM van 40 meter tot 106 meter verbreden. Deze fundamentele ingreep zou catastrofale gevolgen hebben voor de stadsontwikkeling en voor de manier waarop de stad momenteel moet leven. Dit traject zou voor de huidige bevolking een bijzonder deteriorerende invloed inhouden. De studie van Arup-Sum heeft aangetoond dat het nieuwe viaduct niet zonder invloed op de toekomstige stadsontwikkeling op het Eilandje zou zijn.
Mijnheer Caluwé, wat me aan uw uiteenzetting vooral heeft gestoord, is het feit dat u blijkbaar geen rekening houdt met het effect op de wijken rond het Sportpaleis en de Schijnpoort. Het gaat niet enkel om het effect van het toekomstige viaduct op het Sint-Jozefinstituut.
Ik wil nog even reageren op wat de heer Verstrepen zegt. Als u de term 'populisme' in de mond neemt, dan komt dat voor mij absoluut ongeloofwaardig over als het van iemand van Lijst Dedecker komt.
Ik wil het toch ook over de essentie hebben. Ik weet niet of u mijn tussenkomst hebt gehoord, mijnheer Verstrepen, en of u de Arup-studie hebt gelezen. U klaagt, terecht voor een deel, over de congestie ter hoogte van de ring. Maar de Arup-studie zegt - en ik herhaal het nog eens - dat de congestieproblemen ter hoogte van de ring mogelijk en zelfs zeer waarschijnlijk, niet zullen worden opgelost. Er wordt zelfs nog een probleem bij gecreëerd in Deurne en Merksem waar er een bijkomende bottleneck wordt gemaakt met het BAM-tracé.
De heer Decaluwe heeft het woord.
Ik moet voorzichtig zijn, want ik ben geen Antwerpenaar, maar ik volg dit dossier al zeven jaar en ik heb nog nooit uitspraken gedaan over tunnels of tracés omdat ik er niet effectief leef. Ik ga dat ook niet doen. Ik heb me altijd beziggehouden met de financiering en de procedures enzovoort.
Wat mij in dit debat vooral stoort, is dat er hier mensen een tussenkomst doen die een maand of twee maanden geleden grote voorstander waren van de Lange Wapper. In de commissie, in de Kwaliteitskamer hebben we stedenbouwkundige opmerkingen gemaakt en heeft onder andere de sp.a, met de heer Voorhamme en de heer Janssens, allerlei tussenkomsten gedaan. Jan Peumans, Rudi Daems en Carl Decaluwe werden er weggelachen. Nu stel ik vast dat diezelfde heren zeer kritisch zijn tegenover mijn fractieleider, die de beslissing van de Vlaamse Regering - waarin ook uw ministers zitten - probeert uit te leggen. Ik zie ook wat er visueel gebeurt tussen minister Vandenbroucke en minister Van Mechelen.
Er is een goede beslissing genomen. Laat het lopen zoals het is. Heren ministers, probeer niet teveel te kakelen, maar probeer eendrachtig achter zo'n beslissing te staan. Communiceer niet tegelijk A, B en C. Dat is de realiteit en de antipolitiek die jullie aan het voeren zijn. U in de eerste plaats, mijnheer Vandenbroucke.
De heer Janssens heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, het zou fijn zijn als men ook luisterde. (Rumoer)
Er is al herhaaldelijk verwezen naar het feit dat ik mijn mening in dit dossier heb herzien. Dat is zo. Dat is zo.
Dat is omwille van het feit dat er een studie is gemaakt die een paar miljoen heeft gekost en die 406 pagina's argumenten geeft die mij aan het denken hebben gezet. Ik vind het onvoorstelbaar dat dit parlement blijkbaar vol zit met mensen die na 400 pagina's studie bij hun mening kunnen blijven. (Applaus bij sp.a en Groen!)
Ik kan het niet nalaten om even te reageren op het verkiezingspopulisme van de heer Daems en Groen!
Ik meen mij nog te herinneren - en u kunt het proberen weg te gommen - dat Groen! stond te dansen van vreugde, van plezier, van enthousiasme bij het project dat werd voorgesteld. Ik begrijp dat sommige mensen van gedacht veranderen, zoals de heer Janssens ook zegt. Als je een bepaalde studie ziet, dan is het moeilijk om toe te geven dat je fout zat. Het is dan ook vreemd dat jullie van mening zijn veranderd op het ogenblik dat een vroegere partijgenoot van jullie in de stRaten-generaal plots met het ei van Columbus afkwam. Wie pakt er hier dan de bochten? Wie is er intussen met populisme bezig?
Mijnheer Verstrepen, laten we het over de inhoud hebben. Ik heb nooit staan dansen bij een of andere brug. Laat dat duidelijk zijn.
Mijnheer Verstrepen, vier jaar lang heeft men ons in de commissie voor de gek gehouden en ons voorgelogen dat een tracé onder de grond niet haalbaar en niet betaalbaar was. Vier jaar lang. Vier jaar lang hebben we met verschillende collega's gevraagd om dit serieus te onderzoeken. Dat heeft veel geld, veel tijd en veel geduld gekost.
De heer Verstreken heeft het woord.
Ik aanhoor en bekijk dit schouwspel als bescheiden West-Vlaming. Ik snap niet wat er in Antwerpen aan de hand is.
Als overal ter wereld dergelijke projecten mogelijk zijn - in Rotterdam, culturele hoofdstad, en zelfs in het kleinste boerengat in Frankrijk - dan snap ik niet waarom het in Antwerpen, toch een prachtige stad met internationale uitstraling, zo lang duurt om knopen door te hakken en waarom het zomaar blijft aanslepen. Als bescheiden West-Vlaming kan ik niet echt volgen.
Mevrouw de voorzitter, ik zou graag aan de heer Verstrepen willen zeggen dat hij misschien de voorpagina van Gazet van Antwerpen van 19 september 2008 en het grote interview met LDD-senator Van Ermen eens moet herlezen. Van het veranderen van standpunt kent LDD alles, zeker als het gaat over de Oosterweelverbinding. Mijnheer Verstrepen, ik zal straks tijdens uw uiteenzetting een beetje citeren uit het lange interview met mevrouw Van Ermen, waarin zij zich nogal radicaal uitspreekt tegen het BAM-tracé, terwijl u er vandaag voor bent. Maar dat is maar een detail in de marge.
Wat veel belangrijker is, is het windhaangedrag van de Antwerpse burgemeester. Patrick Janssens, die tegenwoordig sneller van standpunt verandert dan van T-shirt, komt vandaag verklaren dat hij het licht heeft gezien naar aanleiding van de 400 bladzijden van het Arup-Sum-rapport. We weten allemaal dat dat niet waar is. We weten dat het de socialistische achterban is die u, mijnheer Janssens, in 2006 het burgemeesterschap heeft gegund, die zich vandaag keert tegen het BAM-tracé. Het zijn deze mensen die stRaten-generaal gestalte hebben gegeven en 60.000 mensen op de been hebben gebracht voor een petitie en u en sp.a op de knieën hebben gedwongen en hebben verplicht om van standpunt te veranderen. Dat is de realiteit. Dat is een gezonde realiteit. Dat is een democratische realiteit.
Het is een feit dat u door uw eigen achterban, niet door een studie, van gedachten bent veranderd. U zei 'walk and don't look back', kijk vooral niet naar de studies en luister niet naar de argumenten. Eenmaal men een standpunt heeft, gaat men ervoor en houdt men op met debatteren en discussiëren. Maar u bent op de knieën geduwd door uw eigen achterban. Dat is gezond.
Alleen moeten we dat durven doortrekken - dat is essentieel in dit debat, maar het komt te weinig aan bod, want we verzanden in allerlei details - en vragen wat men doet met het referendum. Als dat referendum wordt gehouden voor het advies van de stad, zal de stad zich dan schikken naar het oordeel van de burger? Gaat dan ook CD&V zich schikken naar het oordeel van de burger? Gaat de VLD, met Dirk Van Mechelen, zich schikken naar het oordeel van de burger? Ik denk het niet. Minister Van Mechelen verklaart op de voorpagina van De Morgen dat de Vlaamse Regering resoluut voor de Lange Wapper kiest: "Onnodig tijdverlies zou onverantwoord zijn. Als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt, kan men midden volgend jaar met de werken starten."
In feite zegt de VLD: wat het referendum ook beslist, we leggen ons daar niet bij neer, we gaan voor het BAM-tracé en daar houdt het mee op. U neemt de uitspraak van Janssens over: 'walk and don't look back'. De socialisten zijn al geplooid, onder druk van het volk. CD&V, traditiegetrouw, weet het nog niet goed. De VLD houdt halsstarrig vast. Dat is de realiteit.
De realiteit is dat deze regering de drie partijen, met alle drie een verschillend standpunt, alle drie gelijk moest geven. Peeters kon niet anders dan elk van de drie partijen hun gezicht te laten redden. We hebben één uur debat nodig gehad, 60 minuten debat, om dat hier, en plein public, bewezen te zien. CD&V begint te ruziën met sp.a, VLD verkondigt de omgekeerde mening van sp.a. Het zo hechte front van deze Vlaamse Regering, het krachtdadige beleid en bestuur, waar CD&V-voorzitster Thyssen het over had, ligt na 60 minuten debat volledig in gruzelementen. Dat is de realiteit waar u niet rond kunt, mijnheer de minister-president. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Verstrepen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik begrijp de zenuwachtigheid van de heer Dewinter en zeker van sp.a en Groen!, omdat die naar dezelfde kiezer dingen in dezelfde districten waar het Vlaams Belang heel de tijd het verhaal heeft opgehangen.
Ik denk dat zelfs Lijst Dedecker geen lessen heeft te leren van een partij die op Linkeroever tegen de haven is en op Rechteroever voor de haven. Het is altijd hetzelfde verhaal: een partij die langs twee kanten twee verschillende meningen heeft. (Opmerkingen van mevrouw Marleen Van den Eynde)
Ik houd me zelfs niet bezig met het opzoeken van de persoonlijke meningen in de kranten, waarvan de geloofwaardigheid wordt aangevallen als het over henzelf gaat. Maar als het over iemand anders gaat, is het bruikbaar. Dat lach ik dus met de glimlach weg.
Mijnheer Dewinter, ik kijk met plezier uit naar uw interventie ten opzichte van mij en de oppositie. U zou beter de regering ondervragen, wat u zo veel jaren niet hebt gedaan over dit dossier. (Opmerkingen)
Mijnheer Verstrepen, u beweert dat allemaal, maar de partij aan wie u nu allerlei dingen verwijt, was toch wel goed genoeg om ervoor te zorgen dat u een parlementaire zetel werd toegeschoven. Dat hebt u in ieder geval niet geweigerd van deze partij.
Mevrouw Crevits, ik heb hier een nota aan de leden van de Vlaamse Regering van 23 november 2007, een ontwerp van besluit betreffende de minimumveiligheidseisen, de wijze van goedkeuring van het ontwerp, de veiligheidsdocumentatie, de ingebruikstelling, de wijziging en de periodieke oefeningen met betrekking tot de tunnels in het trans-Europees wegennet. Er staan vier tunnels op: Kennedytunnel, Craeybeckxtunnel, Vierarmentunnel en Oosterweelverbinding in Antwerpen. Hij is dus wel heel duidelijk opgenomen. De redenering die ik daarstraks heb opgebouwd, is gebaseerd op een besluit dat de Vlaamse Regering heeft genomen als gevolg van het decreet dat we hebben goedgekeurd in het Vlaams Parlement.
Laat me voortgaan met de Arup-Sum-studie. Nadat ze heeft gezegd dat het BAM-tracé als tweede wordt geplaatst, raadt Arup-Sum ook aan om wat meer te doen met de Liefkenshoektunnel: leid het verkeer er meer naartoe, doe aan ATM, maak betere verbindingen.
Ik ben blij dat de Vlaamse Regering de voorstellen die in het Waasland zijn gegroeid, onder meer na lange inspanningen van de heer De Meyer, heeft overgenomen. De heer De Meyer heeft samen met de heer Van Malderen een voorstel van resolutie ingediend dat hier voorligt, om, nadat het draagvlak in het Waasland is gecreëerd om een aantal goede verbindingen met de Liefkenshoektunnel door te voeren, het verkeer langs die kant vlotter te trekken. We moeten wel beseffen dat dit voor de Antwerpse verkeersproblematiek geen wonderoplossing is, anders had men ze 10 jaar geleden al als het belangrijkste naar voren geschoven. Dat is niet gebeurd. Men heeft tien jaar geleden het rondmaken van de kleine ring als het belangrijkste naar voren geschoven. Het is geen wonderoplossing omdat je hoe dan ook rekening moet houden met de Tijsmanstunnel. Vandaag is er dagelijks verkeerscongestie aan de Tijsmanstunnel die ook voor intern havenverkeer wordt gebruikt, zodat de Liefkenshoektunnel de facto maar voor een van de twee rijstroken volwaardig kan worden gebruikt.
Arup-Sum heeft ook een voorstel, dat men alleen in het besluit zet en niet verder uitwerkt - ik heb de studie drie keer gelezen - om een nieuw alternatief te onderzoeken, namelijk een geboorde tunnel van 8 kilometer lang van de ene zijde waar de A12 en de E19 samenkomen naar de richting Linkeroever. Ten eerste gaat men voorbij aan het Oosterweelknooppunt. Men legt niet uit wat men zal doen met de 46.000 wagens die van dat Oosterweelknooppunt gebruik zullen maken.
Men werkt ook niet uit hoe men het knooppunt zal uitwerken om in de geboorde tunnel te geraken van de A12 op Rechteroever. Ten eerste moet nader worden bestudeerd welk effect dat heeft op Ekeren. Ten tweede betekent dit hoe dan ook een aanslag op het natuurgebied de Oude Landen. Dat zegt men ook. Als dit in andere dossiers zou worden voorgesteld, dan zou het kot te klein zijn. Ten derde legt men de financierbaarheid ervan niet uit. Ten vierde kan men vragen stellen over de veiligheid in een geboorde tunnel van 8 kilometer lang.
Ten slotte is er de technische haalbaarheid. Hiervan zegt men zelf in de studie dat een geboorde tunnel met tweemaal drie rijstroken, aan de grens ligt van de huidige technische mogelijkheden. Men zegt dan ook zelf dat het om technische redenen beter is om over te gaan tot tweemaal twee rijstroken.
Ik vind dat we dit in de juiste context moeten plaatsen. Ik heb veel waardering voor de heer Caluwé, maar ik zal hem straks een kopie geven van de beknopte managementsamenvatting van de 'Second opinion ondergrondse alternatieven voor de Oosterweelverbinding' van Horvat & Partners, gemaakt in opdracht van de stad Antwerpen. Professor Horvat, die toch geen uil is op het gebied van tunnels, integendeel, zegt heel duidelijk dat BAM/SAM een boortunnelontwerp heeft opgesteld dat een volwaardig alternatief is voor het referentieontwerp. Het referentieontwerp is een zinktunnel met viaduct. Daarin staat nogmaals uitgelegd dat de ene afwijkt naar Merksem en de andere naar Breda. Het nieuwe voorstel dat nu voorligt, ligt veel verder weg. Het geeft aansluiting op Ekeren. Vanuit stedenbouwkundig oogpunt is dat een totaal ander uitgangspunt. Mijnheer Caluwé, nu komt u hier even zeggen dat die boortunnel niet werkt. Dat is dus niet waar. Een van de vijf voorstellen die werden ingediend, was dat van de Franse groep Bouygues. Als er een aannemersgroep ter wereld is die ervaring heeft met tunnelbouw, dan is het die Franse groep. Wat u zegt, is dus een gratuite verklaring. Op het vlak van tunnels is er veel meer mogelijk dan u überhaupt denkt dat er mogelijk is.
Mijnheer Caluwé, wat u net hebt gezegd over de Arup-studie, is eigenlijk de essentie van het debat van deze namiddag. Onze fractie is ook geen onvoorwaardelijke voorvechter van de vierde variant van Arup: laat dat duidelijk zijn. Wat we hier deze namiddag echter hebben bepleit, is dat dit minstens grondig zou worden bestudeerd. Voor mij is niets logischer dan dat de Vlaamse Regering dat doet, maar ze doet het niet.
De Arup-studie zegt dat de tunnel van stRaten-generaal technisch als de beste naar voren komt. Financieel zijn er een paar vraagtekens. Ik wil u nogmaals vragen of u bereid bent die vragen over de financiële haalbaarheid te onderzoeken. Dan zijn er twee varianten onder de grond die eventueel kunnen concurreren met het Lange Wappertracé.
Het is zeker niet mijn bedoeling het debat technisch te maken. Het technische deel van het debat moet worden gevoerd in de daartoe bevoegde commissie. Ik hoor de heer Caluwé echter zeggen dat die Oosterweelknoop een essentieel element is in de hele kwestie. Voorstanders van de Lange Wapperbrug zwaaien daar vandaag mee. Ik moet hem echter tegenspreken. Mijnheer Caluwé, zoals u zeer goed weet, is aan het havenbedrijf gevraagd of het zou kunnen leven zonder die fameuze Oosterweelknoop. Het havenbedrijf heeft daarop geantwoord: liever niet, het ware gemakkelijker mocht die er zijn, maar als hij er niet is, dan kunnen we daar ook mee leven, mits aan een aantal bijkomende randvoorwaarden wordt voldaan. Dat zijn geen dure randvoorwaarden. Een van de randvoorwaarden realiseert uw regering op dit ogenblik zelf al, namelijk de verbetering van de doorstroming in de Tijsmanstunnel. Er wordt een verbetering gevraagd aan en een grotere betrouwbaarheid van de Siberiabruggen en nog een aantal andere oudere bruggen. Er wordt een betere aansluiting gevraagd op de Groenendaallaan enzovoort. Als dat wordt verwezenlijkt, dan kan het havenbedrijf zeer goed leven met een optie waarbij de Oosterweelknoop niet wordt gerealiseerd.
Trouwens, ik wil u erop wijzen dat, als u de Oosterweelknoop aanlegt, u een tunnelmond zult realiseren ter hoogte van het Sevesobedrijf Atofina, met alle gevolgen van dien. Ingenieurs zeggen ons nu al dat, als ze daar moeten beginnen te boren, ze met een aantal technische moeilijkheden zitten die op dit ogenblik misschien op te lossen zijn, maar hen toch tot heel wat inventiviteit zullen verplichten. Mijnheer Caluwé, een oplossing zonder Oosterweel is een oplossing die kan worden verdedigd en gesteund door zowel de havengemeenschap als de industriële gemeenschap in Antwerpen.
Mevrouw de voorzitter, na de uiteenzetting van de heer Caluwé moet ik een misschien merkwaardige vaststelling doen. Als ik zijn uiteenzetting hoor en ik zie wat de inhoud is van de beslissing van de Vlaamse Regering van minister-president Peeters, heb ik hem geen enkel argument horen vernoemen waarop hij zich zou kunnen baseren om het standpunt van de regering van minister-president Peeters bij te treden. Mijnheer Caluwé, ik hoor u alleen maar argumenten opsommen die erop neerkomen dat uzelf eigenlijk het standpunt van de Vlaamse Regering niet deelt.
Mijnheer Voorhamme, dat vind ik eerlijk gezegd toch wel een heel kromme redenering. Onze fractie staat volledig achter de beslissing om een bouwaanvraag in te dienen met betrekking tot de Oosterweelverbinding volgens het BAM-tracé.
We staan er volkomen achter dat de stad de ruimte krijgt om eventuele alternatieven verder te onderzoeken, maar we willen ook dat men onze vragen kan beantwoorden. Men moet een oplossing zoeken voor het Oosterweelknooppunt. Wat is daarvoor het alternatief?
Hoe zit het met de technische uitvoerbaarheid van dergelijke geboorde tunnel? We zijn zeer tevreden dat de Vlaamse Regering kiest voor een tunnel van twee keer drie rijstroken. Wij willen oplossingen voor het Antwerpse verkeer. Als men zoals Arup-Sum zou kiezen voor twee keer twee rijstroken gaan we niet naar een oplossing. We zijn vandaag vertrokken van drie rijstroken in de Kennedytunnel en twee in de Liefkenshoektunnel. Arup-Sum wil in beide tunnels twee rijstroken en twee in de nieuwe Oosterweeltunnel. Dan zouden we 3 miljard euro uitgeven om van vijf naar zes rijstroken te gaan. Terecht heeft de Vlaamse Regering dat afgewezen, ze kiest voor tweemaal drie rijstroken. Anders komt er geen oplossing van de globale Antwerpse verkeersproblematiek.
Als dat met een tunnel kan, zullen we dat uiteraard doen. Als de stad kan aantonen dat een tunnel effectief technisch haalbaar en betaalbaar is, dan is het niet meer dan logisch dat de volgende Vlaamse Regering daar haar conclusies uit trekt. Men moet wel binnen deze randvoorwaarden blijven, willen we komen tot een oplossing van de Antwerpse verkeersproblemen die heel Vlaanderen aanbelangen, de stad Antwerpen zelf, heel het stedelijke gebied rond Antwerpen en heel het Waasland. Bij een globale oplossing moeten voor ons de hele stedelijke rand en het Waasland volwaardig betrokken zijn.
Ik herhaal: wij staan achter de beslissing van de Vlaamse Regering om de bouwvergunning aan te vragen. We staan achter de ruimte die de regering laat aan de stad om alternatieven te zoeken. We staan er sceptisch tegenover, maar als dat tot betere resultaten leidt, zou de Vlaamse Regering wel dom zijn om daar geen rekening mee te houden. Blijkt dat niet het geval te zijn, dan moet de volgende Vlaamse Regering haar verantwoordelijkheid nemen om de Antwerpse verkeersproblematiek op te lossen. (Applaus bij CD&V en sp.a)
Mevrouw De Ridder heeft het woord.
Dames en heren, het zal u niet verbazen dat Open Vld blij is dat de Vlaamse Regering afgelopen zaterdag eindelijk een akkoord heeft bereikt over de Oosterweelverbinding. Het woord eindelijk is hier wel degelijk op zijn plaats. Al meer dan tien jaar ijvert mijn partij - met minister Van Mechelen op kop - voor een totstandkoming en consequente uitvoering van het Masterplan Antwerpen.
Het Masterplan moet op een muldimodale manier een oplossing bieden voor de mobiliteitsknoop in en rond Antwerpen, met aandacht voor zowel het openbaar vervoer als de binnenvaart, en met als sluitstuk de Oosterweelverbinding die de voornaamste inkomstenbron is voor de overige projecten. Open Vld is dan ook zeer verheugd dat na een opeenvolging van allerlei tracéonderzoeken en in totaal meer dan tien jaar studiewerk, met daarbovenop nog eens de extra studie door het onafhankelijke bureau Arup-Sum, eindelijk de knoop is doorgehakt. Vlaanderen heeft terecht geoordeeld dat er genoeg gestudeerd is, en dat er nu dringende actie vereist is om een einde te maken aan de Antwerpse mobiliteitsknoop. Zoals minister Van Mechelen zegt: "Onderzoeken is maar moedig als je nadien ook moedig genoeg bent om te beslissen."
Wie nu nog langer twijfelt, hypothekeert niet enkel de toekomst van Antwerpen, maar ook die van de Vlaamse economie, want investeringsbeslissingen - dat mogen we niet uit het oog verliezen - hangen tegenwoordig steeds meer af van hoe mobiel een bepaalde regio is of niet is.
Laten we ook niet vergeten dat de uitvoering van het masterplan, in deze tijden van crisis, op een wel bijzonder geschikt moment komt. Het is een totale investering van meer dan 3 miljard euro, en alleen al met de bouw van de Oosterweelverbinding op zich, zullen er tot 10.000 nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd kunnen worden. Om u een idee te geven, mijnheer Peumans, dat is maar liefst het drievoudige van het huidige personeelsbestand bij Opel-Antwerpen.
In haar akkoord van verleden zaterdag bevestigt de Vlaamse Regering heel nadrukkelijk dat het BAM-tracé de beste oplossing biedt voor het mobiliteitsinfarct in en rond Antwerpen. En nu de Vlaamse Regering eindelijk een beslissing heeft genomen, kan BAM - als ik dat zo mag zeggen - onverwijld werk maken van een bouwvergunningsaanvraag voor haar tracé. Dat is een belangrijke stap vooruit. De Vlaamse Regering heeft een principiële keuze gemaakt en ondubbelzinnig verklaard: "We hebben genoeg gestudeerd, het is nu aan de stad Antwerpen om een advies over de bouwvergunningsaanvraag uit te brengen en het noodzakelijke draagvlak te creëren en te zoeken".
Op zich is dit niet zo uitzonderlijk, want bij een openbaar onderzoek wordt, zoals u ongetwijfeld weet, steeds een advies verwacht van de lokale overheid. Dat is niet meer dan normaal. Hoe de stad Antwerpen, mijnheer de burgemeester, dat advies voorbereidt, dat is haar zaak. Wil zij daar nogmaals een zoveelste studie voor bestellen, dan kan zij dat uiteraard doen, en ik meen, als ik daarover goed ben ingelicht, dat het college zich daar vrijdag over zal buigen.
Wat wel belangrijk is, en dit werd hier al door de heer Caluwé naar voren gebracht, is dat een bijkomende studie binnen de krijtlijnen plaatsvindt die zaterdag door de voltallige Vlaamse Regering werden herbevestigd. De minister-president heeft die daarnet nog eens herhaald, hier in de plenaire.
Welke zijn die krijtlijnen, collega's? Welnu, de eerste twee voorwaarden - heel evident voor ons - zijn: geen tol en geen vrachtwagens in de Kennedytunnel. Ook voor Open Vld blijft de tolheffing in de Kennedytunnel voor personenwagens om maatschappelijke redenen niet wenselijk. Verder is het nog maar de vraag of Europa een dergelijke tolheffing zou toestaan - we hebben die discussie daarnet al uitgebreid gevoerd.
Daarnaast moet de aanleg van de Oosterweelverbinding parallel gaan met het vrachtwagenvrij maken van de Kennedytunnel. Vrachtwagens horen omwille van de veiligheid gewoon niet thuis in deze tunnel. De Vlaamse Regering heeft dat heel duidelijk gesteld in haar beslissing: "De Vlaamse Regering blijft ervoor opteren om de toegang tot deze tunnel te verbieden voor vrachtwagens en dit zeker zolang het niet mogelijk of toegelaten is afzonderlijk tol te heffen voor vrachtwagens in deze tunnel."
En het volgende is belangrijk, mijnheer Peumans: "In elk geval moet er eerst een derde Scheldekruising gerealiseerd zijn vooraleer het opnieuw toelaten van vrachtwagens in de Kennedytunnel in overweging kan worden genomen." Daaruit besluit ik dat een nieuwe Scheldekruising, welke dat ook zal worden, zal moet voldoen, conform deze verklaring van de Vlaamse Regering, aan de voorwaarde dat er geen vrachtwagens meer door zullen kunnen rijden.
Vandaag, en de cijfers zijn hier ook al aan bod gekomen, rijden er 140.000 voertuigen per dag door de Kennedytunnel, die initieel ontworpen was voor 65.000 voertuigen. 30 percent van die dagelijkse doorgaande voertuigen zijn vrachtwagens. Studies tonen aan dat er op piekuren maar liefst 1500 van die zware vrachtwagens door de Kennedytunnel rijden, wat veel verkeersonveiligheid met zich meebrengt. Het vrachtwagenvrij maken van de Kennedytunnel zou de facto al het verleggen van een bestaande verkeersstroom in de richting van de Oosterweelverbinding met zich meebrengen.
Een andere cruciale randvoorwaarde die de Vlaamse Regering heeft vastgelegd in haar beslissing van zaterdag, heeft betrekking op de minimumcapaciteit van de nieuwe oeververbinding. En de Vlaamse Regering heeft in haar akkoord herbevestigd dat de nieuwe Scheldekruising om redenen van capaciteit, maar ook van veiligheid nood heeft aan tweemaal drie volwaardige rijstroken.
Dus, collega's, deze voorwaarden dienen te worden meegenomen in een eventuele bijkomende studie, waar we op zich niet tegen zijn, uitgaande van de stad Antwerpen. Onze fractie herhaalt wel dat het Oosterweeltracé, zoals uitgetekend door BAM, op dit ogenblik en volgens de huidige kennis en studies die we hebben, nog steeds het enige technisch haalbare en betaalbare is dat al die voorwaarden respecteert.
Mevrouw De Ridder, ik herinner mij uit de voortgangsrapportages dat men dat op een bepaald moment wou terugbrengen tot twee maal twee, op een bepaald moment zelfs zonder pechstroken. Daar is toen een hele discussie over gevoerd.
Ik hoor dat de hele Oosterweelverbinding 3 miljard euro kost. U zegt 2,2 miljard euro, maar dat klopt niet, want de BAM heeft zelf naar Europa geschreven dat het om bijna 3 miljard euro gaat.
U opteert dus voor twee maal drie, en dat in het kader van de veiligheid. Gaat u dan ook uit van een bijkomende pechstrook? Ik citeer uit de beslissing van de Vlaamse Regering: "De Vlaamse Regering stelt vast dat om redenen van capaciteit en veiligheid de nieuwe Scheldekruising nood heeft aan een capaciteit van twee maal drie volwaardige rijstroken. De vervanging van deze optie door een twee maal twee met een ruime pechstrook, zoals aanbevolen door het studiebureau, werd reeds eerder om kostprijsredenen naar voor geschoven door nv BAM."
Wat gaat dat verhaal dan extra kosten? Dit heeft immers consequenties voor het financiële model.
Ik ben ook zeer verwonderd, mevrouw De Ridder, dat u halsstarrig blijft volhouden dat Oosterweel het koninginnenstuk is om de rest van de projecten van het masterplan te financieren. Kunt u mij, los van het feit dat men de kostprijs van een aantal projecten van het masterplan nog altijd niet kent, eens uitleggen hoe u dat verhaal opgelost ziet?
Mevrouw De Ridder, als ik u goed begrijp, steunt u de beslissing van de Vlaamse Regering rond de bouwvergunning voor het Oosterweelknooppunt en de Lange Wapper volledig. Als de stad Antwerpen nog bijkomend onderzoek wil doen, mag ze dat van u doen, maar u legt zulke strikte voorwaarden op dat bijkomend onderzoek geen zin meer heeft. Dat is wat u hebt gezegd.
Waarom hebt u toegelaten dat er een studie wordt uitgevoerd van 2,5 miljoen euro, om dan uiteindelijk totaal geen rekening te houden met de besluiten die eruit werden getrokken? Het is nogal vreemd hoe u de zaken opbouwt.
Mijnheer Peumans, de contractsluiting met Noriant bedraagt 2,2 miljard euro. Ik verzin dat niet. Voor het volledige masterplan bedraagt de kost meer dan 3 miljard euro, maar het contract met Noriant is momenteel vastgeklikt op 2,2 miljard euro.
Wat de pech- en rijstroken betreft, weet u heel goed dat er op een bepaald moment ook werd gesproken over twee maal twee plus pechstroken voor het BAM-tracé. Dat is toen afgevoerd omdat het niet voldeed qua capaciteit. Nu hebben we dus een heel duidelijke beslissing voor twee maal drie volwaardige rijstroken. Of daarbij nog pechstroken of vluchtstroken zullen worden gerealiseerd - we zijn overigens een van de weinige landen in Europa waar op alle wegen volwaardige pechstroken zijn, wat niet noodzakelijk is - laat ik in het midden. We zullen wel veiligheid moeten garanderen, maar of dat met volledige pechstroken zal zijn, laat ik in het midden.
Dat is wel een essentieel element, mevrouw De Ridder.
Mijnheer Stassen, u spreekt over de voorwaarden die zijn opgelegd door de Vlaamse Regering. Ik leg die voorwaarden niet op, mijnheer Stassen, de voltallige Vlaamse Regering doet dat. De stad mag studeren en een bijkomend advies vragen. De stad zal in het kader van het openbaar onderzoek ook haar advies geven aan de Vlaamse Regering. Maar dat zal een studie zijn die rekening houdt met de harde randvoorwaarden, namelijk twee maal drie rijstroken, geen vrachtwagens bij het realiseren van de derde oeververbinding in de Kennedytunnel en geen tol in de Kennedytunnel. Dat is nu eenmaal een maatschappelijke keuze die de Vlaamse Regering heeft gemaakt.
Voor de volledigheid van het debat, mevrouw de voorzitter, wens ik op te merken dat de totale investeringskosten die rechtstreeks aan de bijkomende Scheldekruising worden toegewezen, door Arup-Sum worden geraamd op 2.702.500.00 euro, exclusief BTW, prijspeil 2009.
Dat is voor de contractsluiting, mijnheer Penris. U weet goed genoeg dat de week nadien het contract werd gesloten en met Noriant een prijs werd afgesproken van 2,2 miljard euro in tegenstelling tot de 2,7 miljard euro die geraamd was. Ik kan ook beginnen, heren Penris en Peumans, over het maximale kastekort dat verwacht kan worden bij stRaten-generaal. Dat zijn ook cijfers die niet van mij komen, maar die blijken uit de studie van Arup-Sum.
Dankzij de Oosterweelverbinding zullen tienduizenden vrachtwagens per dag, waarvan een groot deel uit het buitenland, niet meer door de Kennedytunnel rijden en daardoor een bijdrage leveren aan een hogere veiligheid en een grotere leefbaarheid van de stad en haar woonomgeving.
Open Vld heeft de Oosterweelverbinding an sich nooit voorgesteld als het wondermiddel om het fileleed te bestrijden op de Antwerpse ring. Wij hebben altijd en overal, bij monde vooral van onze minister Van Mechelen, gepleit voor een en-enverhaal: zowel investeringen in het openbaar vervoer, met de aanleg van extra tramlijnen, als investeringen in de binnenvaart, met de verhoging van de bruggen over het Albertkanaal en de renovaties van de sluizen, als investeringen in harde weginfrastructuur.
In de marge hiervan, maar niet minder belangrijk, vermeld ik dat de Vlaamse Regering ook haar verantwoordelijkheid heeft genomen wat de Liefkenshoekspoortunnel betreft. Door het systeem van prefinanciering zal de ring rond Antwerpen worden gesloten, ook voor het treinverkeer, omdat wij niet langer wensten te wachten op de federale overheid.
Onze fractie is tevreden dat de Vlaamse Regering in haar akkoord blijft uitgaan van de volledige uitvoering van het ondeelbare masterplan. Dat kan slechts in zijn geheel een oplossing bieden voor het Antwerpse fileprobleem. Ik heb nog een opmerking voor de heer Peumans, die jammer genoeg verdwenen is: dat heeft niets te maken met de financiering, maar wel met de uitvoering van het masterplan. Het kan zijn dat er constructies worden gemaakt om de financiering van de verschillende projecten mogelijk te maken, maar dat doet geen afbreuk aan de gelijktijdigheid van de uitvoering.
Ik heb aandachtig geluisterd, mevrouw De Ridder, maar ik heb de indruk dat u op de hamvraag geen antwoord zult geven. De hamvraag is: hoe staat Open Vld tegenover een mogelijk referendum in Antwerpen? Is dat voor u vrijblijvend, louter adviserend, of legt u zich neer bij het referendum, ook als het BAM-tracé door de Antwerpenaren zou worden afgewezen?
Ik kom daar onmiddellijk toe. Ik zeg eerst nog iets over de aanbevelingen van Arup-Sum. De vraag blijft hier maar rijzen waarom de Vlaamse Regering geen rekening zou houden met die aanbevelingen. De Vlaamse Regering doet dat wel. Ik daag u uit om de beslissing na te lezen. Ik heb ze daarnet al geciteerd.
De Vlaamse Regering zal de Antwerpse ring volledig uitrusten met ATM om de verkeersstromen te regelen, de veiligheid te bevorderen en meer verkeer richting Liefkenshoektunnel te sturen. Ook zal de Liefkenshoektunnel beter bereikbaar gemaakt worden vanaf de E17 en vanuit het Waasland en Frankrijk. Een alternatieve verbinding zal worden aangelegd in het Waasland, aansluitend met de tangent die al bestaat in Sint-Niklaas.
Mevrouw Van Brempt, had u een studie nodig van 2,5 miljoen euro om te beslissen dat Antwerpen moet worden uitgerust met het ATM-systeem?
Was dat een vraag aan de minister of aan mij?
Mevrouw De Ridder, u zegt dat deze studie gebruikt is en dan geeft u één voorbeeld, namelijk dat het ATM-systeem verder uitgewerkt moet worden. Dat ATM-systeem werkt trouwens al voor een stuk, want er hangen borden boven de autostrades in en rond Antwerpen. Ik veronderstel dat die studie van 2,5 miljoen euro niet gevraagd is om die aanbeveling te maken.
De kern van de zaak is dat wij momenteel een bouwvergunning zullen indienen. U vraagt wat er concreet wordt overgenomen uit die studie. Er zijn enkele verbeteringen waar de Vlaamse Regering rekening mee houdt, maar de kern van de zaak is dat wij na al het studiewerk van de afgelopen jaren, met als kroonstuk nu de Arup-Sum-studie van een onafhankelijk studiebureau, een bouwvergunning zullen indienen.
We zullen als liberalen het referendum niet uit de weg gaan. Dat referendum zal er komen, samen met het advies van de stad Antwerpen, voorafgaand aan de definitieve beslissing en eventuele goedkeuring van de bouwvergunning die deze week wordt ingediend.
Minstens even belangrijk is echter de manier waarop we de burgers zullen informeren. De komende maanden zal het erop aankomen de burgers volledig en correct in te lichten over de Oosterweelverbinding. We moeten duidelijk maken welke gevolgen de keuze voor een bepaald tracé zal hebben voor de burgers. Men kan zich daarbij afvragen of enkel inwoners van de stad Antwerpen zich moeten kunnen uitspreken in een referendum, of ook wie daarbuiten woont. Dat lijkt ons juridisch zeer moeilijk.
Daarmee wil ik een open vraag stellen. Ik hoor immers dat ook het Waasland en de burgemeesters van de zuidrand vragende partij zijn, misschien niet allemaal voor zo'n referendum, maar toch minstens om betrokken te worden. Het Oosterweeldossier overstijgt het loutere Antwerpse belang. We zullen de komende weken dan ook moeten beslissen welke inwoners erbij betrokken moeten worden en hoe dat zal moeten gebeuren.
Mevrouw De Ridder, vindt u dat BAM met middelen van de Vlaamse Gemeenschap campagne mag voeren voor een eigen project tijdens dat referendum?
Een groot luik binnen BAM betreft het communicatiebudget. Het is toch logisch dat BAM de beslissing en het tracé dat zij naar voren schuift, zal communiceren om een draagvlak te creëren. Iets anders is het referendum dat door de stad Antwerpen in een kader zal worden gegoten. Daarbij zal de stad Antwerpen ongetwijfeld communiceren om de inwoners te informeren over het referendum. Wilt u hier nu in vraag stellen dat BAM communiceert? U hebt altijd gezegd dat BAM te weinig communiceert. U moet weten wat u wilt.
Is de Vlaamse Regering het daarmee eens?
Mijnheer Stassen, ik heb de opsplitsing gemaakt. Het is logisch dat BAM communiceert. De stad Antwerpen zal een referendum organiseren en zal een folder uitbrengen waarin zij de burgers heel duidelijk inlicht over wat er wordt verwacht van dat referendum.
BAM is een orgaan dat erop gericht is een aantal taken uit te voeren in het kader van een afgebakende constructie. Het is geen belangenvereniging die voor een bepaald tracé campagne moet voeren. BAM moet doen wat is afgesproken met de Vlaamse Regering. Het zal aan het stadsbestuur zijn, en aan niemand anders, om een heel correcte communicatie op te zetten.
Mevrouw de minister, het was mijn slotzin dat de stad wellicht een folder zal uitbrengen met correcte informatie over de inzet van de tracés.
In het najaar zullen wij ons moeten buigen over de ingediende aanvraag. De Vlaamse Regering heeft beslist de aanvraag in te dienen. We wachten nog op het advies van de stad Antwerpen en op de uitslag van het referendum. In het najaar zullen wij moeten beslissen om eventueel onmiddellijk met de werken van start te gaan. Mijnheer Peumans, er wordt een bouwvergunningsaanvraag ingediend. Die moet na een openbaar onderzoek worden goedgekeurd.
Ik heb van u geen lessen nodig over bouwvergunningen. Ik werk al 21 jaar bij een lokaal bestuur.
Voor alle duidelijkheid, de Vlaamse Regering heeft de knoop doorgehakt. De bouwvergunningsaanvraag zal de komende weken worden ingediend. Voor ons is het logisch dat er een bouwvergunningsaanvraag wordt ingediend om nadien ook te beginnen bouwen. Zoals voor elk groot infrastructuurwerk moet na de indiening van de aanvraag ook een openbaar onderzoek worden gevoerd. Daarin zal de stad een advies geven.
Het huiswerk is dus gemaakt. De kostprijs is door de aannemersgroep vastgeklikt op 2,2 miljard euro. Laten we nu de bouwaanvraag indienen, het openbaar onderzoek voeren en hopelijk, en ik spreek dan in de naam van mijn fractie, de eerste spade volgend jaar in de grond steken. Want alleen in zijn geheel uitgevoerd zal het masterplan Antwerpen mobiel kunnen maken en ook houden. Hier nog langer mee wachten, is ronduit onverantwoord. (Applaus bij Open Vld)
Mevrouw De Ridder, ik blijf op mijn honger. U hebt een exposé gehouden over de procedure. Dat wisten we natuurlijk wel. Hoe zit het nu? Legt Open Vld zich nu neer bij de uitslag van het referendum of niet? Dat is natuurlijk de hamvraag.
Ik heb de indruk dat minister Van Mechelen absoluut niet van plan is om zich op enigerlei manier neer te leggen bij de uitspraak van de kiezer. Integendeel, hij is van plan om het BAM-tracé er met alle geweld door te duwen. Dat zegt hij ook: "De Vlaamse Regering kiest resoluut voor de Lange Wapper". Hij wil geen vertragingen, want dat zou inefficiënt zijn en veel geld kosten. Blijkbaar durft hij dat nu niet meer te herhalen.
Ik had graag van Open Vld vernomen hoe het nu zit. Legt men zich nu neer bij een referendum of niet? Zal men de uitspraak als bindend of louter als adviserend beschouwen?
Ik zie, mijnheer Dewinter, dat u zich de voorbije tien jaar in dit parlement vooral hebt gespecialiseerd in het citeren van krantenartikels. Neem toch ook even de tijd om af en toe naar tv te kijken. Dan zou u afgelopen zondag in De Zevende Dag op de vraag van Marc Van de Looverbosch heel duidelijk mijn antwoord hebben gehoord. Dat was klaar en duidelijk.
Als de stad Antwerpen een referendum organiseert, dan zeg ik ten eerste dat ik geloof in het legendarische gezond verstand van de Antwerpenaren en ten tweede dat we, net als de burgemeester al stelde, absoluut rekening zullen houden met een duidelijke uitspraak van een referendum.
De heer Janssens heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, leden van de regering, collega's, mijnheer de minister-president, u hebt met de beslissing van uw regering vorige zaterdag gedaan wat sommige commentatoren omschrijven als de kool en de geit sparen.
Maar ik denk dat dit ook de bedoeling was. Het is een spelletje dat we af en toe allemaal spelen. Er is een man die een bootje heeft, er is ook een kool en een geit en er zit ook een wolf. Hij moet zowel de kool als de geit aan de overkant van de rivier zien te krijgen. Het is of met een bootje, via een tunnel of een viaduct, maar het is wel de bedoeling om zowel de kool als de geit aan de overkant te krijgen.
We kunnen er wat schamper over doen, maar ik denk dat u daarin geslaagd bent. Wij steunen deze beslissing ook, in zoverre we ze goed hebben begrepen. Ik zal u uitleggen waarom. Ik tracht ze te interpreteren voor zover ze een implicatie heeft voor wat in Antwerpen nu kan, mag en moet gebeuren. Ik zou u uitdrukkelijk willen vragen te zeggen of ik een fout in de interpretatie maak, want dat is belangrijk. Het debat van deze namiddag heeft dat bewezen.
De beslissing bestaat uit twee delen. Ten eerste wordt er een bouwaanvraag voor het BAM-tracé ingediend zodat, en dat is neem ik aan de ratio ervan, op het einde van het tracé ook effectief zou worden vergund en er geen tijd is verloren gegaan door de bouwaanvraag te laten liggen. Op die bouwaanvraag, en na de procedure waar ik zo dadelijk op terugkom, kan ofwel een positief antwoord van de Vlaamse Regering komen, de bouwaanvraag kan met andere woorden worden vergund, of ze kan niet worden vergund, of ze kan gedeeltelijk worden vergund. Dat is wat de bouwaanvraag betreft.
Er is dus een bouwaanvraag ingediend. Heel wat mensen in de zaal, ook in de tribune, hebben vast wel al meegemaakt dat ze een bouwaanvraag hebben ingediend, maar dat die niet werd vergund of gedeeltelijk werd vergund en sommige onderdelen ervan werden geweigerd. Dus, er is inderdaad een beslissing genomen, maar het is geen finale beslissing.
Daarnaast zijn er een aantal afspraken gemaakt over wat de stad Antwerpen kan, mag en moet doen vooraleer ze advies geeft over die bouwvergunning. Dat betekent dat het tracé dat door de mensen van Arup-Sum werd gesuggereerd in een alternatieve, niet uitgewerkte denkpiste - 'embryonaal' hebben sommigen, waaronder ook ik op een bepaald ogenblik, het genoemd -, verder kan bestudeerd, uitgewerkt worden en dat we daarmee rekening kunnen houden in het advies dat wordt gegeven in Antwerpen en ongetwijfeld ook in de debatten die hierover in het Vlaams Parlement zullen volgen.
Waarom is dat alternatief zo belangrijk? Waarom zijn onze fractie en een aantal andere mensen binnen en buiten dit parlement, en zeker ook in de Antwerpse gemeenteraden en in het college, daar ook zo door gecharmeerd? Omdat we, en ik herhaal wat ik daarnet van op mijn plaats heb gezegd, effectief die studie van 406 pagina's zeer ernstig nemen en goed gelezen hebben. Ze heeft ons effectief aan het denken gezet en mij persoonlijk zeker op een aantal punten van mening heeft doen veranderen. Ik schaam me daar helemaal niet voor. Ik zou me veeleer schamen als een rapport van 406 pagina's wordt gelezen zonder dat daarna van standpunt wordt veranderd als die studie daartoe aanleiding geeft.
Wat staat in die studie? "Geen van de voorliggende tracés kan aanzien worden als een complete en evidente oplossing" voor de mobiliteitsproblematiek. "De bestaande Liefkenshoektunnel wordt in alle bestudeerde scenario's ver onder zijn capaciteit gebruikt". De Kennedytunnel blijft een oververzadigde tunnel en het gaat om een omvangrijke investeringswaarde die niet evident te financieren is. Daar zal ik het verder niet over hebben. Daar is al genoeg over gezegd. Het is, met andere woorden, geen volledige, evidente oplossing voor de mobiliteitsproblemen. Maar, en dat is veel belangrijker vanuit het standpunt van de leefbaarheid van de stad, waarover een aantal mensen hebben gesproken, er wordt ook nog iets anders gesteld in het rapport: "De aanleg van Noordkasteelknoop (…) veroorzaakt een ruimtelijke breuk en werkt storend". Ik kom daar zo dadelijk op terug. "Het is echter vooral de verbreding van het R1-viaduct (…) en het werken met verschillende niveaus om de aansluiting (…) die zeer sterk de barrièrewerking tussen het stadscentrum/Luchtbal en de deelgemeenten Deurne en Merksem vergroot in BAM-voorstel. Het wordt een echte muur. De ruimtelijke mogelijkheden ter hoogte van het Lobroekdok en Slachthuislaan worden hierdoor sterk beknot. De ruimtelijke samenhang tussen Merksem/Deurne en het centrum zal nog sterker achteruit gaan."
Waarover praten we? Zoals de heer Voorhamme daarnet al zei, praten we over een viaduct in Merksem, dat u allemaal kent. Af en toe gaat u naar het Sportpaleis om te luisteren naar 'The Night of the Proms', of om een concert van Clouseau bij te wonen, of om naar het tennis te gaan. U bent trouwens allemaal zeer welkom. Het viaduct waar u dan over rijdt, is op dit moment 40 meter breed. Het is een van de breedste viaducten in België. Na de werken zal dat viaduct op sommige plaatsen 106 meter breed zijn, een voetbalveld lang, en bijvoorbeeld aan de Groenendallaan op Luchtbal samen met de spoorlijn 190 meter breed zijn.
En, voor wie er moest aan twijfelen, in Deurne wonen 65.000 mensen en in Merksem 41.000. Het gaat niet over een benzinestation aan een autostrade. Het gaat over een stad met in de onmiddellijke nabijheid twee districten die veel groter zijn dan veel steden in Vlaanderen. Ik wens dus dat de zaak ernstig wordt genomen. Waar het in essentie over gaat in dit debat, is uiteraard die hele mobiliteitsknoop. Maar daar zijn uiteraard verschillende oplossingen voor. Het gaat over de kwaliteit van het leven in de grootste stad van Vlaanderen en, dat geef ik onmiddellijk toe, om de kwaliteit van het leven in de rand rond Antwerpen. Want, voor alle duidelijkheid, ik begrijp dat heel wat burgemeesters uit de rand, sommige hier aanwezig, andere niet, en minstens ook één op de tribune, zeer bekommerd zijn om de leefbaarheid van hun gemeenten. En ik respecteer dat zeer. Maar ik wens dan ook dat ze allemaal even bekommerd zijn om de leefbaarheid van de stad Antwerpen. Dat is even legitiem.
En wanneer het mogelijk is, zoals de studie suggereert - een reden waarom we er zo gecharmeerd door zijn, en daarom veranderen we inderdaad eventueel ons standpunt - het alternatief tracé te realiseren, dan krijgen we voor de eerste keer in 50 jaar tijd de historische kans een vergissing uit de jaren zestig recht te zetten. De vergissing was om een ring veel te dicht bij het stadscentrum te leggen en hem door de stad te laten lopen. U kunt allemaal van op de ring op een paar kilometer afstand de Boerentoren en de kathedraal zien. Het lukt u niet om van op de ring in Brussel de kathedraal te zien, dat kan ik u verzekeren. En dat heeft niet alleen te maken met het feit dat de kathedraal kleiner is dan die van Antwerpen. (Gelach)
Het gaat hier over de vraag of we erin slagen om voor de eerste keer de geschiedenis om te draaien: de ring in Antwerpen minder belangrijk maken in plaats van belangrijker, en het verkeer meer buiten dan binnen de stad krijgen.
Wat gaan wij doen? Daar zijn een paar vragen over gesteld. Wij zullen dat nu vrijdag in het college bespreken maar wij hebben daar al een vergadering over gehad. Ik heb ook de zekerheid dat we dat in het college zullen beslissen. Wij zullen uiteraard dat openbaar onderzoek doen. Daar is wettelijk in voorzien. Ik verwacht, zoals vele anderen, dat er zeer veel bezwaarschriften zullen zijn. Dat is altijd zo in Antwerpen bij grote infrastructuurwerken. Ongetwijfeld zullen een aantal van die bezwaarschriften exact 406 pagina's tellen. Een aantal mensen hebben al aangekondigd dat ze de Arup-Sum-studie zullen indienen als bezwaarschrift.
Wij zullen bij Arup-Sum een studie bestellen om aan te tonen dat hun tracé kan worden uitgewerkt en dat het technisch haalbaar is. Dat zullen wij met plezier zelf betalen want wij denken dat het goed besteed geld zal zijn, net zoals het geld van de Vlaamse Regering voor die studie goed besteed is. Wij zullen Arup-Sum niet vragen om hun tracé te bestuderen, wij zullen hen vragen om het te tekenen, om het te beoordelen op zijn mobiliteitseffecten en of het even goed is als het BAM-tracé, om het te beoordelen op zijn stedenbouwkundige implicaties, op de kwaliteit van het leven in de stad, op de impact op het leefmilieu, op de financiële implicaties. Wij wensen ook dat die studie met evenveel ernst en objectiviteit wordt gevoerd als de studie die men in opdracht van de Vlaamse Regering heeft gedaan. Wij vragen dan ook dat de begeleidingscommissie van de Vlaamse administratie ook deze studie zou begeleiden als wij haar in Antwerpen uitbesteden.
Ik wil dat toch eens zeggen want er wordt dikwijls heel veel kritiek geleverd op de Vlaamse administratie, in Vlaanderen en in heel veel gemeenten, ook in de mijne: ik vind dat die mensen excellent werk hebben gedaan. Wij hebben er veel vertrouwen in dat zij tot de objectiviteit van die studie zullen bijdragen. Wij wensen binnen drie maanden niet te worden geconfronteerd met studieresultaten waarvan anderen zouden zeggen dat wij ze hebben gedicteerd.
Die studie zal over een periode van drie maanden lopen. De mensen van Arup-Sum hebben ons verzekerd dat dat voldoende is. Dat betekent dat ze normaal gesproken bij het begin van de zomer zal worden opgeleverd. Dan begint die periode van 120 dagen waarin wij als stadsbestuur ons advies kunnen geven. Tegen het eind van die periode, eind september of begin oktober als ik de mensen van Ademloos goed heb begrepen, zullen wij effectief, zoals mevrouw De Ridder hier ook bevestigd heeft, een referendum organiseren. Het is heel eenvoudig waar daar de verantwoordelijkheden liggen: het decreet zegt duidelijk dat het stadsbestuur ervoor moet zorgen dat er objectieve informatie bij elke inwoner terechtkomt. Wij zullen dat uiteraard doen. Het is niet aan de BAM om dat te doen.
Het decreet is ook zeer duidelijk over het feit dat er 10 percent van de mensen moeten opdagen vooraleer de stemmen worden geteld. Ik heb een aantal mensen, hier en op andere plaatsen, horen vragen hoeveel mensen er moeten opdagen om het ernstig te nemen. Het decreet is daarover duidelijk. Wanneer zijn de resultaten duidelijk? Zoals dat gaat in een democratie: als er meer dan 50 percent van de mensen voor of tegen hebben gestemd. Welke vragen moeten er worden gesteld? Ook daarover is het decreet zeer duidelijk, en zeker de interpretaties van de begeleidingscommissie: de gemeenteraad legt finaal de vragen vast, maar het spreekt voor zich dat we daarin de initiatiefnemers ten volle zullen erkennen. Dat betekent dat we een vraag zullen voorleggen die met hen zal zijn bediscussieerd en besproken. Ik ben er voorstander van om twee vragen te stellen, ook een vraag over het alternatieve tracé. Dat moet dan wel uitgewerkt zijn. Daarom is die studie zo noodzakelijk.
Daarin zouden trouwens ook de burgemeesters in de rand zich moeten herkennen. Zij hebben er alle belang bij om mee onze studie voor dat alternatieve tracé te ondersteunen. Ik begrijp hun bezorgdheid wel. Zoals heel veel mensen beginnen zij zich zorgen te maken over de vraag of die Lange Wapperbrug effectief de meet zal halen. Als dat niet zo zou zijn, doemt voor veel gemeenten in de rand dat beeld van die grote ring op. Ik begrijp die bezorgdheid. Ik heb ook gevraagd dat zij mijn bezorgdheid zouden begrijpen. Maar dan hebben zij er alle belang bij dat, indien dat BAM-tracé niet overeind zou blijven, er een ander tracé klaarligt. Daar zullen wij met die studie voor zorgen. Burgemeesters van de rand, steun ons daar dus alstublieft in. Het is ook in uw belang.
Mijnheer Janssens, ik heb heel goed naar uw uiteenzetting geluisterd. Ik heb daarnet al verklaard dat het u siert dat u op basis van de studie van Arup-Sum tot andere inzichten bent gekomen. Ik vraag me wel af waarom u niet eerder tot andere inzichten bent gekomen. Ik zal die vraag even verduidelijken.
We hebben vier of vijf jaar geleden al de eerste ruwe schetsen te zien gekregen. De door u terecht aangehaalde knoop ter hoogte van Deurne en Merksem en de barrièrewerking waren toen al duidelijk merkbaar. We hebben ons steeds vragen gesteld bij de studie van BAM over de haalbaarheid van een ondergronds tracé. We vragen al vier jaar dat onderzoek opnieuw te voeren. We hebben hierbij helaas nooit uw steun gekregen.
Ik wil nog een nabeschouwing maken. Ik volg dit dossier al gedurende jaren. U wilt nu de haalbaarheid van het door Arup-Sum voorgesteld tracé laten onderzoeken. Ik vind het jammer dat de Vlaamse Regering dat niet doet. Indien een bepaald scenario niet haalbaar zou blijken, zou ik er tevens voor willen pleiten het door stRaten-generaal voorgesteld tracé in ogenschouw te blijven nemen.
Mijnheer Janssens, uw verhaal bevestigt wat ik net over de besluiteloze besluitvorming heb gezegd. Ik heb alle respect voor uw standpunt. Ik weet niet of u zich nog herinnert dat u, samen met mijnheer Voorhamme en met de toenmalige minister-president, eens een vergadering op het Martelaarsplein hebt bijgewoond. Tijdens die vergadering is de studie van Horvat & Partners onder de mat geveegd. Die studie zegt in essentie nochtans dat een tunnelvariant mogelijk is. Die variant is toen afgewezen omdat een tunnel duurder dan de Oosterweelverbinding zou zijn. Toen kostte de Oosterweelverbinding 1,2 miljard euro. Aangezien een tunnel meer zou kosten, moest die optie worden verlaten. Dat was te duur. We hebben daarnet de cijfers gehoord. De teller staat ondertussen op 3 miljard euro. Daar zal het waarschijnlijk niet bij blijven.
Hoewel ik me niet met de interne keuken van de stad Antwerpen wil mengen, wil ik erop wijzen dat de heer Daniëls, de stadsbouwmeester van Antwerpen, naar aanleiding van deze discussie heeft verklaard dat de aanleg van een viaduct faliekant voor de stedelijke ontwikkeling van Antwerpen zou zijn.
We hebben hier al opmerkingen over de beroemde Kwaliteitskamer gemaakt. Eigenlijk heeft die kamer, onder leiding van de legendarische gouverneur van de mooie provincie Antwerpen, ons het scenario van Noriant door de strot geduwd. De kritiek blijft dat stedenbouwkundige aspecten daarbij nooit aan bod zijn gekomen.
Wij hebben altijd te horen gekregen dat de tunnelvariant niet uitvoerbaar is. Na vijf jaar heeft het studiebureau Arup-Sum besloten dat dit wel een mogelijkheid is. Zijn voortschrijdend inzicht siert de heer Janssens. De Vlaamse Regering wordt echter door een besluiteloze besluitvorming gekenmerkt.
Mevrouw De Ridder, die ook in de Antwerpse gemeenteraad zetelt, heeft daarstraks verklaard dat het Vlaams Parlement voor de Lange Wapper en voor niets anders heeft gekozen. Daarnet heeft de heer Janssens namens zijn partij verklaard dat er nog niets is beslist. Op zich is dit zijn goed recht. Volgens hem moet het Antwerps stadsbestuur eerst nog een alternatief onderzoeken. De minister-president zal moeten toegeven dat de uiteenzetting van de heer Janssens de besluiteloze besluitvorming nog duidelijker heeft gemaakt.
Mijnheer Janssens, ik heb een zeer concrete vraag. Volgens u zal Arup-Sum een zeer concrete opdracht krijgen. Arup-Sum moet het traject uittekenen en meer duidelijkheid over de financiële haalbaarheid en over de mobiliteitseffecten verschaffen.
Vorige zaterdag heeft de Vlaamse Regering haar harde voorwaarden herbevestigd. Zullen die voorwaarden in de opdracht van de stad Antwerpen aan Arup-Sum worden verwerkt? Er moeten tweemaal drie rijstroken komen. Er mag geen tolheffing in de Kennedytunnel komen. Er mogen geen vrachtwagens door de Kennedytunnel rijden.
De heer Janssens heeft een paar keer verwezen naar de wijze waarop de burgemeesters van de gemeenten in de rand rond Antwerpen bij dit dossier zijn betrokken.
Onze fractieleider Ludwig Caluwé heeft ook gewezen op de historiek van het masterplan van Antwerpen. Het masterplan is tot stand gekomen onder leiding van de gouverneur, op vraag van de Vlaamse Regering, met de staten-generaal van de burgemeesters. Het zou niet slecht zijn om die staten-generaal opnieuw bijeen te roepen om de diverse aspecten van het masterplan te evalueren. Waar staan we met de uitvoering en het openbaar vervoer? Wat met de studie en de mogelijke alternatieven?
Vanuit de randgemeenten, zowel ten zuiden als ten noorden van Antwerpen, kwam er één vraag: een vraag naar een snelle besluitvorming omdat de randgemeenten worden geconfronteerd met de beperkte capaciteit van de E19 en de E313, waardoor iedereen op een doordeweekse dag wordt geconfronteerd met sluipverkeer. Er zijn daarover al studies gemaakt. Minister Van Brempt heeft zo'n studie laten maken voor het zuiden om het mobiliteitsprobleem vast te stellen. Iedereen is dus vragende partij voor bijkomende capaciteit op het gebied van mobiliteit.
Vanuit de rand zijn wij er evengoed om bekommerd dat het infrastructuurwerk zou worden uitgevoerd met voorwaarden die de leefbaarheid voor de stad Antwerpen vergroten. Er moeten effectief milderende maatregelen worden getroffen. Ik hoop niet dat men omwille van de hoge prijs net in die milderende maatregelen zou gaan snoeien. Ik hoop dat dat niet gebeurt. Ik hoop dat men geen beperking legt op de reductie van fijn stof en lawaai, op de verhuizing van een instituut of op de groenvoorziening en het fietsverkeer.
Wij, de stad Antwerpen en de regio Antwerpen, zijn allemaal bekommerd om de leefbaarheid van de regio.
Mevrouw de voorzitter, ik ben heel tevreden met de toelichting van de Antwerpse burgemeester. Ik denk dat mijn partij zich ongetwijfeld kan vinden in dat wat de Antwerpse burgemeester heeft gezegd. Het is een wat late bekering, maar er is meer vreugde in de hemel voor één bekeerde zondaar dan voor tien enzovoort.
Wij kunnen in dezen front vormen met de socialisten en met Patrick Janssens. Wat u hier komt vertellen, is inderdaad wel het beste middel om de Lange Wapper niet te laten doorgaan en om het BAM-tracé definitief onderuit te halen. Wij vinden in u een machtig bondgenoot, al was het maar omdat u, tijdelijk, burgemeester van Antwerpen bent.
Ik denk dat nog maar eens is bewezen wat moest worden bewezen bij het begin van dit debat: deze regering is hopeloos verdeeld. Terwijl Van Mechelen kiest voor BAM, kiest de Antwerpse burgemeester Janssens voor Arup-Sum. Dat zijn twee dingen die helaas niet samengaan en dat levert vooral problemen op voor Kris Peeters. U hebt even uitstel van executie verkregen, tot 7 juni. Maar als u de ambitie hebt om opnieuw minister-president te worden met een ploeg die bestaat uit onder andere socialisten en liberalen, dan weet ik niet hoe u water en vuur in dit dossier moet verzoenen en hoe u in staat zult zijn om rond deze kwestie een consensus binnen uw toekomstige nieuwe meerderheid te vinden na 7 juni.
Mevrouw de voorzitter, ik wil een paar extra elementen in het debat brengen om het debat zuiver te houden.
Het Oosterweeltracé en de verbinding die door BAM is uitgewerkt, is vanzelfsprekend niet door BAM bepaald, maar door de Vlaamse Regering.
We hebben in december 2004 op de stopknop gedrukt, op vraag van de stad Antwerpen, om bijkomend onderzoek mogelijk te maken. Na die schorsing hebben we de start gegeven voor het opstellen van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan. Op basis van het openbaar onderzoek heeft de stad Antwerpen op 20 december 2005 haar advies uitgebracht en heeft de Vlaamse Regering op 16 juni 2006 het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan goedgekeurd.
Een van de randvoorwaarden die we in het kader van de bespreking van het GRUP hebben meegenomen, is de oprichting van de Kwaliteitskamer, met de Vlaamse Bouwmeester, maar ook met de Antwerpse bouwmeester en met een eminent vertegenwoordiger van de studiegroep Arup, met name de heer Joop Paul, directeur van Arup-Nederland. Hij heeft namens de Arup-groep in de kwaliteitskamer zijn werk gedaan.
Mevrouw de voorzitter, ik zou een bedenking willen formuleren die te maken heeft met politieke besluitvorming. Men zegt voortdurend dat de regeringsbank verdeeld is. Natuurlijk is er vandaag een verschillend aanvoelen in de verschillende politieke partijen, en misschien zelfs binnen de partijen voelen mensen verschillend over waar we denken dat we het best eindigen. Ik vind dat helemaal niet schandalig.
Er zijn mensen die zeggen dat ze al overtuigd zijn en nu met zekerheid weten dat deze oplossing de beste is. Er zijn andere mensen die zeggen dat ze daar eigenlijk nog wel wat over twijfelen en zich afvragen of er geen alternatieven bekeken moeten worden. Dat is absoluut niet schandalig. Dat is vaak zo in politiek.
Wat moet 'de politiek' doen? De politiek moet een procedure vastleggen die toelaat om verstandig te beslissen. Daar moet men het wel over eens zijn. We zijn het eens over die procedure. Die houdt in dat een bouwaanvraag wordt ingediend. Dat is inderdaad geen beslissing, maar dat doen we om geen tijd te verliezen. Anderzijds creëren we de ruimte en de tijd voor de mensen die het meest betrokken zijn, in de eerste plaats natuurlijk de Antwerpenaren, maar ook de mensen rond de stad Antwerpen, om grondig na te denken over wat men uiteindelijk wenst te beslissen. Dat is een correcte procedure. Over die procedure zijn we het eens.
De regering heeft op basis van verschillende gevoeligheden, en ongetwijfeld verschillende inzichten ten gronde, effectief beslist om twee zaken te combineren. We gaan geen tijd verliezen. Als uit alle studiewerk en uit het referendum blijkt dat inderdaad het tracé met de Lange Wapperbrug de beste oplossing is, zullen we helemaal geen tijd verloren hebben. Ik denk dat dat verstandig is. Maar ondertussen creëren we de ruimte om na te denken over iets anders. Democratische politiek is het eens raken over procedures die toelaten om verstandig te beslissen, ook al zijn er verschillende gevoeligheden en uitgangspunten.
Mijnheer Peumans, men zegt dat we het over de verkiezingen tillen. Zeg me eens hoe we de beslissing over de vergunningen zouden kunnen nemen voor de verkiezingen. Dat kan niet. Hoe dan ook is het een beslissing voor na de verkiezingen. (Opmerkingen van de heer Carl Decaluwe)
Mijnheer Decaluwe, u moet zich niet enerveren. Wat we hebben gedaan, is de procedure vastleggen om verstandig te kiezen, zonder tijd te verliezen. Dat is wat we gedaan hebben.
Verstandig kiezen, zonder tijd te verliezen. Mijnheer de minister, ik nodig u uit om eens een analyse te maken van de uitspraken van minister Van Mechelen over wanneer men ging beginnen met de Oosterweelverbinding. Ik volg dit dossier al vijf jaar. Ik heb u nooit op de voortgangsrapportage gezien. U hoeft daar voor mij ook niet te komen, want er waren drie andere collega's van u aanwezig.
Als u nu zegt dat we geen tijd mogen verliezen, komt dat in deze context een beetje lachwekkend over. Er werd al ik weet niet hoe vaak aangekondigd, zelfs door uw vroegere partijvoorzitter, dat men in 2006 - de grote aankondigingspolitiek - zou beginnen aan de Lange Wapper.
Als u zegt dat we geen tijd te verliezen hebben, komt dat een beetje lachwekkend over in deze omstandigheden. U zegt dat we tijd moeten hebben om grondig na te denken. Ik nodig u uit om de twaalf voortgangsrapportages eens na te lezen en ook alle opmerkingen die door de parlementsleden zijn gemaakt en die de regering in een aantal gevallen gewoon heeft weggelachen, maar die nu naar boven komen. U kunt wel zeggen dat het nu van een extern studiebureau komt waar u 2,5 miljoen euro voor hebt moeten betalen. Nu zegt u plots dat we rekening moeten houden met wat die mensen zeggen. Aan de ene kant dient men een bouwaanvraag in voor een tracé waar minister Van Mechelen achter staat en aan de andere kant geeft burgemeester Janssens deemoedig toe dat hij tot een ander inzicht is gekomen door de overigens zeer grondige Arup-studie, en dat hij denkt dat een andere oplossing veel beter is.
Er is dus geen keuze gemaakt. Ik noem dat besluitloze besluitvorming.
De uitleg die minister Vandenbroucke geeft, is correct. We zullen elkaar waarschijnlijk zien na de verkiezingen, want als zou blijken dat na een studie op suggestie van het Antwerps stadsbestuur, het advies van de stad een andere oplossing is, en als het referendum dat bevestigt, dan komt er een ander project. Dan zal dit parlement onderzoeken wie er verantwoordelijk is voor de tientallen miljoenen euro's die aan studies zijn uitgegeven, terwijl parlementsleden, over meerderheid en oppositie heen, pertinente opmerkingen hebben gemaakt die in de commissie werden weggelachen door verschillende ministers, over alle partijgrenzen heen. Ik zal na de verkiezingen de eerste zijn om de politieke verantwoordelijkheid te laten onderzoeken voor wat er is misgelopen. Men kan de ministers Van Brempt en Van Mechelen ook citeren.
Mijn conclusie is ook dat de Kwaliteitskamer met al die gerenommeerde architecten, blijkbaar uit mensen bestaat die er niet veel van kunnen. We hebben toen ook al een aantal opmerkingen gemaakt. Mij intrigeert nog altijd wat er is gebeurd in de Kwaliteitskamer toen die op een bepaald ogenblik, van de ene op de andere dag, een beslissing heeft omgeturnd.
Ik hoop in ieder geval voor Antwerpen dat het project zo snel mogelijk zal worden gerealiseerd. Als er een schadeclaim moet worden betaald voor al die studies, dan zal men eens moeten onderzoeken wie er in de Vlaamse Regering verantwoordelijk voor is.
Ik zoek absoluut geen polemiek met u of met de heer Peumans. Ik heb er ook geen probleem mee dat een parlement op een bepaald ogenblik achteruit kijkt en onderzoekt wat er allemaal fout is gelopen. Ik heb wel het gevoelen dat we nu vooral vooruit moeten kijken, mijnheer Peumans. Op dit ogenblik, na alle commotie die er is geweest, nadat we een studie hebben opgeleverd gekregen die we hebben gevraagd, is het verstandigste om niet verder tijd te verliezen maar wel op een verstandige manier te kiezen, dat wil zeggen: geïnformeerd en op basis van onder meer wat er in die studie staat.
Eigenlijk zou u, vooruitkijkende, niet ongelukkig mogen zijn. U hebt veel tijd gestoken in het achteruitkijken en zien wat er allemaal fout is gelopen. Dat is achteruit kijken. Dat is uw recht, dat is ook belangrijk, maar vooruitkijkende zou u nu niet ongelukkig mogen zijn. Nu krijgt u dat bredere debat dat u wenst. We proberen ondertussen de procedures te laten lopen.
Eerlijk gezegd, lijkt mij de conclusie nu dat u heel veel redenen hebt om ongelukkig te zijn als u achteruit kijkt, maar vooruitkijkende, doen we iets waar u redelijk tevreden over zou moeten zijn.
Mijnheer de minister, als vooruitkijken gebaseerd is op foute informatie en aannames van het verleden, dan moet je ook durven achteruitkijken en je beslissing evalueren. Mijnheer Decaluwe, wij vragen al lang dat er eens een grondig onderzoek komt naar de rol van de Kwaliteitskamer, en wat mij betreft vooral naar de tientallen studies van TV SAM, in opdracht van de BAM, die zeggen dat sommige tracés niet haalbaar zijn. Daar hebben we ons constant op gebaseerd. We hebben achteruit gekeken om goed vooruit te kijken, maar foute informatie heeft ons tot foute conclusies geleid.
Mijnheer Daems, u vroeg zich af waarom ik nu pas van idee ben veranderd. Ik heb al verwezen naar de studie. Eigenlijk heeft de heer Peumans me geholpen met zijn verwijzing naar de Horvat-studie. We hebben altijd grote vragen gehad bij en moeilijkheden met de stedenbouwkundige implicaties van de Lange Wapper. Dat was trouwens de onmiddellijke reactie die we als stadsbestuur hebben gegeven, nadat de studie werd gepresenteerd. We hebben die nooit onder stoelen of banken gestoken.
Op een bepaald ogenblik hebben we een studie betaald, waarbij zou worden onderzocht of het mogelijk was hetzelfde tracé te ondertunnelen. Dat was die zogenaamde Horvat-studie. Daaruit is gebleken dat het alternatief weliswaar technisch mogelijk was, maar financieel onhaalbaar, omdat het de prijs met ongeveer 50 percent zou verhogen. Ik denk dat het ongeveer 600 miljoen euro meer zou kosten. De heer Peumans heeft dat perfect geciteerd.
Ondertussen zijn we een aantal jaren verder. Ongetwijfeld is ondertussen ook de technologie geëvolueerd, maar er is ons steeds verzekerd dat een ondergrondse oplossing volgens dat tracé, of een ander tracé, onmogelijk was. Daar zijn we in meegegaan. Deze studie zegt duidelijk dat een aantal van de voorliggende tracés technisch weliswaar op de rand van het haalbare zitten, maar wel realiseerbaar zijn. Dat vind ik vrij belangrijke informatie.
U vroeg of we ook het tracé van stRaten-generaal voort in overweging zouden nemen. Ik denk dat we dat impliciet doen, op twee manieren. Zo bestaat de mogelijkheid dat de bouwvergunning gedeeltelijk zou worden toegekend. De mogelijkheid is denkbaar dat de bouwvergunning voor Linkeroever, inclusief gezonken tunnel, zou worden toegekend en het vervolg het tracé van stRaten-generaal zou zijn. Dat is zeker een van de mogelijkheden, en we zullen in de loop van de volgende maanden zien wat dat voort oplevert. De mensen van stRaten-generaal hebben ook zelf gezegd, toen Arup-Sum zijn studie heeft gepresenteerd, dat ze het tracé dat door Arup-Sum werd gepresenteerd, als een verbetering zagen van hun eigen tracé. Dat is een tweede manier waarop we dat mee in overweging nemen.
Ik zie dat de heer de Kort moest vertrekken. Ik ben het eens met veel van wat hij heeft gezegd. Ik ben blij dat hij ook bevestigt dat men in de rand bekommerd is om de leefbaarheid van de stad. Ik denk dat we uiteindelijk in heel die regio, net als trouwens in heel Vlaanderen, veel meer gezamenlijke belangen hebben dan tegengestelde belangen. Dat zullen we toch ook in dit dossier moeten leren.
Dan is er de Kwaliteitskamer. Als ik het goed heb, maar u zult het mischien beter weten, is destijds aan de mensen van de Kwaliteitskamer expliciet de opdracht gegeven zich enkel te bekommeren om de architecturale kwaliteiten van het viaduct. Ze werden niet gevraagd te kijken naar de stedenbouwkundige implicaties. Integendeel, ze kregen zelfs te horen dat ze het niet hoefden te doen. Dat verklaart dat een aantal architecten dit project hebben verkozen boven het alternatief dat op tafel lag voor die viaduct, maar desondanks stedenbouwkundige bezwaren hebben tegen dit tracé.
Mijnheer Dewinter, u vroeg of er nu al dan niet is beslist. Ik wil terugkeren naar het begin van mijn uiteenzetting. Ik meen het echt als ik zeg dat ik tevreden ben met deze beslissing, en dat de Vlaamse Regering heeft gedaan wat ze moest doen, namelijk de situatie deblokkeren. Het grootste probleem voor de mensen die overtuigd zijn van het BAM-tracé was immers dat ze niet verder vooruit konden. Dat kunnen ze nu wel, zonder dat er een definitieve beslissing is. Het grote probleem van al diegenen die aan het denken zijn gezet door de Arup-Sum-studie, wijzelf in de eerste plaats, was dat we nu al meer dan een maand vragen dat vierde tracé uit te werken wat de haalbaarheid betreft, en dus Arup-Sum een bijkomende opdracht te geven. Hadden we die beslissing niet genomen, dan had dat betekend dat we maandenlang voor geen enkele van de beide tracés vooruitgang zouden boeken en dat men dus had kunnen blijven schieten op die optie van Arup-Sum. Men had het kunnen afdoen als een idee als een ander, als een lijntje op een kaart. Men had kunnen zeggen dat het niet kan omwille van de hellingsgraad of dit of dat. Voor ons is het van levensbelang - en dat meen ik in de meest letterlijke betekenis van het woord - dat Arup-Sum de opdracht krijgt om dat tracé uit te werken. Dat is de opdracht die wij zullen geven.
Mevrouw De Ridder, u hebt gevraagd of we die opdracht zullen geven binnen de randvoorwaarden zoals die door de Vlaamse Regering zijn neergeschreven in haar beslissing. Uiteraard zullen we dat doen.
We zijn niet ontevreden met die randvoorwaarden. We hebben natuurlijk contact opgenomen met Arup-Sum om na te gaan of zij vinden dat deze randvoorwaarden hun tracé buitenspel zette. Dat hebben we voor alle duidelijkheid gedaan voor de Vlaamse Regering beslist heeft. We zouden het niet eens geweest zijn met een beslissing die het tracé van Arup-Sum uitsloot. Dat is trouwens ook voor de goede lezer de reden waarom in deze beslissing van de Vlaamse Regering met geen woord over de Oosterweelknoop wordt gerept. Arup-Sum heeft ons immers gezegd: als de Oosterweelknoop erin staat, bespaar u dan de kosten en geef ons geen opdracht.
Deze beslissing van de Vlaamse Regering - en ik beschouw het als een beslissing, een belangrijke - is zo interessant omdat ze duidelijk is inzake de randvoorwaarden, en even duidelijk in wat de randvoorwaarden niet zijn, namelijk al wat er niet in staat. Binnen dat kader zal verder gestudeerd worden. Misschien is er iets fout met de redactie van de tekst van de beslissing. Maar dat betekent impliciet dat eens de derde tunnelverbinding onder de Schelde er ligt, kan worden onderzocht of, binnen de regelgeving, vrachtwagens door de Kennedytunnel kunnen rijden, mits ze tol betalen. De tekst is een beetje onduidelijk, mijnheer de minister-president. Ik heb u dat gezegd. Als we de beslissing letterlijk nemen, mag er vandaag geen vrachtwagen meer in de Kennedytunnel, en mag dat wel weer als de derde tunnel er ligt. Ik neem aan dat u het zo niet bedoeld hebt. In ieder geval, zo hebben wij het niet begrepen.
Ik ben niet te beroerd om het toe te geven: wie gelooft in het BAM-tracé, heeft gescoord; wie niet gelooft in het BAM-tracé en denkt dat er een alternatief mogelijk is, heeft tegengescoord. Ik weet dat de wedstrijd vooral op penalty's zal worden beslist, en die worden in Antwerpen in oktober getrapt. (Applaus bij sp.a)
De heer Verstrepen heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, heren ministers, ik help graag politieke concurrenten uit hun verwarring. Ik zal ons standpunt in het korte tijdsbestek dat ik heb gekregen, toelichten. De Vlaamse Regering heeft een beslissing genomen over de Oosterweelverbinding. Eindelijk. Beter een beslissing dan geen beslissing. Door die beslissing van vorige zaterdag heeft Antwerpen bovendien de sleutel voor de definitieve beslissing over het Oosterweeltracé in handen, wat we enkel kunnen toejuichen. We vragen al langer een snelle structurele en maatschappelijk gedragen oplossing die de mobiliteit van de Antwerpenaar en de Vlaming effectief garandeert. Eindelijk beseft ook de Vlaamse Regering - misschien vindt u het vreemd om dat uit de mond van de oppositie te horen - dat er in dit dossier knopen moeten worden doorgehakt.
Het was tot nu toe een zeer boeiend debat. Het mag nog wat langer duren, vind ik. Ik hoor hier verzet, protest, ik hoor herbekijken, wachten, bedrog. Allemaal door elkaar.
Is het een zaak van de Antwerpenaren? Ik denk het wel. Sinds 1995 zit Antwerpen te wachten op een structurele oplossing voor de mobiliteit, langer zelfs. Het enige wat we tot nu toe te zien kregen, verontschuldig mij de woordkeuze, was een besluiteloze praatbarak met peperdure studies, maquettes, kleurboeken en nu ook filmpjes. Ondertussen staan we meer dan ooit stil op die Antwerpse ring en ook in de randgemeenten. Sommigen onder u weten dat wel. Het is geen vijf voor twaalf, het is twaalf uur, en eigenlijk al een beetje erna.
Men praat over elementen die een beslissing noodzakelijk maken. Ik hou van debatten. U moet maar eens in debat gaan met de burgers die elke dag in die files staan. Ik veronderstel dat iedereen hier wel zo iemand kent die elke dag zijn ritme op het verkeer moet afstemmen en veranderen, die niet op tijd bij de onthaalmoeder of in de winkel geraakt. U kent wel iemand die langer onderweg is en minder levenskwaliteit heeft, minder tijd met de familie. Tegenwoordig is het elke dag prijs, 's morgens en 's avonds.
En dan hoor ik graag de gedreven discussies over de vraag hoe we dit nu zullen oplossen. En dan stel ik vast, vanuit LDD, dat uitstel misdadig is - en ik heb die opmerkingen ook bij andere partijen gehoord. Ik vind dat we zo snel mogelijk tot een structureel en maatschappelijk gedragen oplossing moeten komen die vervolgens op zeer korte termijn daadwerkelijk wordt gerealiseerd.
De combinatie van het containervervoer, het internationaal vrachtvervoer en een groeiend aantal personenwagens vergt, of we dat nu willen of niet, snelle beleidsdaden. Als de Vlaamse Regering kiest voor het BAM-tracé, tenzij er op heel korte termijn kan worden aangetoond dat andere tracés sneller realiseerbaar en goedkoper zijn, dan moet de Vlaamse Regering doen wat ze moet doen: verantwoordelijkheid nemen en knopen doorhakken.
We sluiten andere alternatieven echter niet a priori uit, als tenminste enkele randvoorwaarden worden gerespecteerd: dat er niet opnieuw veel dure en tijdrovende studies moeten worden uitgevoerd, dat de aanbesteding en de gunning van de werken op heel korte termijn kunnen gebeuren, dat de alternatievenoplossing, die eveneens tegen hetzelfde tijdstip is gepland, klaar is en dat de alternatieve tracés niet veel meer kosten dan het BAM-tracé. Ik denk dat dit logische voorwaarden zijn. Antwerpen zit met een hartinfarct, en meerdere overbruggingen zijn nodig.
Het referendum werd ook al aangehaald. Wat doen we dan met het referendum? Dat is de hamvraag. Zijn wij ervoor? Natuurlijk! En als het referendum een resultaat heeft waarbij de burger beslist heeft dat het niet kan, dan moet de politicus zich daarbij neerleggen, hij kan niet anders, ook dat is politieke verantwoordelijkheid nemen. Ik heb dit zinnetje teruggevonden - spijtig dat het nog geen bindend referendum is - we hebben het uit de burgermanifesten gehaald. Het is nooit gerealiseerd, maar wij zijn van mening dat dat in de toekomst misschien nodig is.
Als we een referendum organiseren, en de Vlaamse Regering onderschrijft dit toch, net als de Antwerpse burgemeester, dan staan we via dat referendum oog in oog met de burger en moeten we hem overtuigen. We moeten de burger ervan overtuigen dat de beste oplossing in dergelijke materie, in dergelijke projecten, niet bestaat. We moeten de burger ook overtuigen van het nut van dergelijke mobiliteitsprojecten en infrastructuurwerken, want dat is onze taak. We zitten hier om de burger te vertegenwoordigen, en die moet weten wat er op hem afkomt als de projecten niet worden uitgevoerd. Het referendum, de volksraadpleging moet er sowieso komen.
Ik hoor heel graag zeggen dat dit referendum ook buiten Antwerpen een aangelegenheid moet zijn, maar ik zeg daarop: "neen". Enkel de Antwerpenaar kan de lasten en lusten ten opzichte van elkaar afwegen. (Opmerkingen van de heer Joris Van Hauthem)
Collega, de Brusselse ring, dat is mijn probleem niet.
Het organiseren van een volksraadpleging op het niveau van de provincie Antwerpen, of zelfs op het Vlaamse niveau, komt voor wat ons betreft neer op 'het verdrinken van het kind in zijn eigen badwater'! Laat het bovendien duidelijk zijn dat dit Antwerpse referendum zo snel mogelijk moet worden georganiseerd - en ik heb begrepen dat men dat wil - waarbij de vraagstelling de economische, de ecologische en de maatschappelijke repercussies inherent aan elk tracé, heel duidelijk moet weergeven. Dat is de uitdaging van dit referendum.
We willen dat er via dit referendum een structurele oplossing komt voor het sluiten van de Antwerpse ring en dat men stopt met de politieke spelletjes. Het is natuurlijk plezierig om zo voor de verkiezingen een beetje te schieten op de ene of de andere, maar uiteindelijk is er in deze kwestie maar één slachtoffer, en dat is weer diezelfde burger, die Antwerpenaar.
En dit geldt trouwens ook voor de burger buiten Antwerpen. We verwezen daarnet even naar de Brusselse ring en dat is allemaal goed en wel, want de Brusselaars rijden af en toe ook wel eens door het mooiste plekje van Vlaanderen en dan komen ze langs de Antwerpse ring en dan staan ze daar ook stil: dat gebeurt als ze naar het Sportpaleis gaan, dat gebeurt wanneer ze naar Antwerpen komen.
Dit betreft de leefbaarheid binnen Antwerpen - en ik heb dit daarnet al even aangehaald - en in de rand rond Antwerpen, want je hebt 'binnen' en 'buiten' de ring. Ik hoor hier graag de discussies: het snijdt de stad in twee en zo meer. Dat is waar. In het buitenland gaan heel wat mensen wonen met zicht op een brug, dat zijn de duurste plekken, zeker als de brug mooi verlicht is. In de grootsteden zien we dat men ze op een andere manier inpast. Ik heb daar geen schrik voor. Ik heb geen angst voor dit verhaal. En als het een landmark is in Antwerpen, dan kunnen we zeggen: "Kijk, dat is de dynamiek van de stad."
Ondertussen kun je nog meer peperdure studies laten uitvoeren. Het klopt ook dat technieken en tijden veranderen. Over vijf jaar zul je met een andere studie weer een ander plan krijgen. Maar op een bepaald moment moet je toch eens een beslissing durven te nemen.
Ik begrijp de kritiek daarop, dat hoort thuis bij een democratische besluitvorming. Maar in dit geval gaat het om Groot-Antwerpen, dat wordt gewurgd door het verkeer. Ik begrijp dat veel mensen daar graag electorale spelletjes rond spelen, maar ik vraag u om meer aandacht te hebben voor de burger.
Mijnheer Verstrepen, ik stel vast dat u met Lijst Dedecker steeds salonfähiger wordt. U feliciteert nu zelfs openlijk de regering voor haar daadkracht, en solliciteert daarmee openlijk naar een plaatsje in de meerderheid na 7 juni.
Ik had van een partij die, althans in de peilingen, zo belangrijk lijkt te worden nu ook graag eens een standpunt gehoord. Welk tracé verdedigt Lijst Dedecker in dit dossier? Het is immers ook op dat vlak chaos en verwarring troef. Ik heb hier de Gazet van Antwerpen van nauwelijks een aantal maanden geleden bij mij, en op de voorpagina lees ik 'LDD voor nieuw alternatief voor Oosterweel'. In het betreffende artikel pleit senator Van Ermen voor een tolvrije Liefkenshoektunnel, een sluiting van de ring naar de E17 en de opwaardering van de A12. Een vierde tracé, los van BAM of van Arup-Sum.
Ik hoor u daar vandaag niets meer over zeggen. Nochtans verdedigt mevrouw Van Ermen dat alternatief met verve. Ze zegt dat ze er als arts niet bij kan dat de effecten van Oosterweel op de gezondheid niet grondig zijn onderzocht: "Elke vrachtwagen veroorzaakt een parabool van fijn stof van een kilometer groot. We hebben geen nood aan een brug, maar aan een viaduct. De wijken in Deurne en Merksem zullen het slachtoffer zijn. Continue geluidsstress veroorzaakt hartafwijkingen." Enzovoort, enzovoort.
U gaat het debat volledig uit de weg, mijnheer Verstrepen. Daarom had ik nu graag van u gehoord wat het standpunt van Lijst Dedecker ter zake is. Als u morgen in de Vlaamse Regering wilt zetelen, zult er daar toch een standpunt over moeten hebben.
Mijnheer Dewinter, wie er gaat regeren, wordt nog altijd beslist door de kiezer. U loopt wat vooruit op de zaken, maar ik begrijp dat u een beetje angst hebt door de peilingen. Wij laten ons in elk geval niet opjagen door al die peilingen.
Ik heb in mijn inleiding gezegd dat ik de politieke concurrenten graag uit hun verwarring help. U zwaait nu met een artikel dat ik natuurlijk zeer goed ken. Is dat een partijstandpunt? Neen. Dat is een standpunt van Lieve Van Ermen.
Wat zegt Jean-Marie daarover, mijnheer Verstrepen? Wat zegt de heer Dedecker? Dat zou ik graag eens horen.
De heer Dedecker zegt exact hetzelfde. U mag hem daarover aanspreken. Ik zal nogmaals verduidelijken wat ons standpunt is. Ik wil de verwarring wegnemen, want ik zou niet graag hebben dat u met stress naar de verkiezingen gaat.
Zijn wij vandaag voor het BAM-tracé? Ja. Dat heb ik daarnet al uitgelegd. Is dat een goede beslissing van de Vlaamse Regering? Ja. Dat is het partijstandpunt van Lijst Dedecker. Dat heb ik daarnet al aangetoond, maar ik begrijp, mijnheer Dewinter, dat u de hele tijd zat te wachten om dat artikel op tafel te kunnen gooien, zodra ik klaar was. Het standpunt dat daarin staat, is niet het officiële partijstandpunt. Dat is toch duidelijk?
De heer De Cock heeft het woord.
Geachte leden van de regering, ik moet u oprecht feliciteren. Lange tijd was goed bestuur de mantra voor deze ploeg, en die mantra werd met wisselend succes in de praktijk gebracht. In deze laatste maanden voor de verkiezingen is de mantra geworden: niet besturen, maar dat niet-besturen goed verkopen aan onze respectieve en telkenmale verschillend denkende achterban.
Dat is een briljante strategie en die is perfect uitgevoerd in het dossier van de Oosterweelverbinding. Ik denk echt dat daar communicatiespecialisten achter zitten. Al naargelang de bron is er nog geen beslissing genomen of wel al een beslissing genomen. Soms zegt men: nog niet, want dat gebeurt pas na het Antwerpse referendum en die aanvraag voor een bouwvergunning is dus maar een beetje om te lachen. Ofwel is er nu een beslissing genomen, maar wordt die pas bekendgemaakt na het Antwerpse referendum. Die aanvraag voor een bouwvergunning lijkt mij tamelijk definitief. Ik vind dat de pergolavergelijking van de heer Stassen echt wel hout snijdt.
De Vlaamse Regering probeert op handige wijze - dat moet ik echt toegeven - tijd te kopen om de beslissing over de verkiezingen heen te tillen, en en passant de eigen kiezer te paaien met de belofte van een al dan niet reeds genomen beslissing.
Beste leden van de regering, het is een cruciaal mobiliteitsdossier. Het is te belangrijk voor dit soort spelletjes. Het mobiliteitsprobleem rond Antwerpen is acuut en moet snel worden aangepakt. Er is bijvoorbeeld geen enkele reden om de flankerende maatregelen die in het Masterplan Antwerpen zijn opgenomen uit te stellen of in vraag te stellen, integendeel. Het verlengen van tramlijnen, het uitbreiden van het aanbod aan openbaar vervoer, de nodige werken aan de waterwegen en de bruggen zodat de binnenscheepvaart weer op gang komt en een volwaardig alternatief vormt: dat zijn zaken die we beter vandaag dan morgen kunnen uitvoeren.
De eigenlijke nieuwe Scheldekruising is het dossier dat snel maar ook degelijk moet worden aangepakt. De investering zal immens zijn, en de impact op verkeer en leefbaarheid voor de regio zijn dat ook. Dat geldt trouwens voor heel Vlaanderen.
De eerste echt onafhankelijke studie over de Oosterweelverbinding heeft volgens de SLP een zeer beloftevol alternatief voortgebracht, het zogenaamde vierde tracé. Dat combineert veel van de voordelen van het BAM-tracé en het stRaten-generaaltracé en vermijdt de nadelen zoveel mogelijk. Er zijn nadelen, in het bijzonder de uitzonderlijk zware impact op het fragiele stadsweefsel van Antwerpen-Noord, Deurne en Merksem door de aansluiting van de Lange Wapper op de bestaande ring.
Wij willen dat dit tracé een volwaardige kans krijgt. Wij verlangen dat de burger echt het laatste woord krijgt door een volksraadpleging. Wat ons betreft, gaat dit ruimer dan enkel de stad Antwerpen, al is dat een goed begin. Degradeer die volksraadpleging niet tot een schaamlapje om de genomen beslissingen te maskeren. Laat de burger op basis van objectieve informatie oordelen en respecteer dat oordeel, of heb minstens het fatsoen om, als het toch allemaal al beslist is, dat duidelijk te zeggen. Laat de kiezer daar dan over oordelen op 7 juni.
Mevrouw de voorzitter, 106 jaar geleden schreef Rilke een brief aan zijn jonge kompaan Franz Xaver Kappus, op 17 juli 1903. Die jonge dichter had aan Rilke een brief geschreven met heel veel vragen. Hij antwoordde het volgende: "Ik wil je vragen lieve vriend om geduld te hebben met al het onopgeloste en om te pogen de vragen zelf lief te hebben als afgesloten kamers en zoals boeken die in een zeer vreemde taal zijn geschreven. Zoek nu niet naar de antwoorden die u niet kunnen worden gegeven omdat u ze niet hebt kunnen beleven. Het komt erop aan alles te beleven. Leef nu even met de vragen. Misschien leeft u zich dan langzamerhand zonder het zelf te merken op een dag ver weg in de antwoorden in."
Dus ik zou zeggen: wacht tot na het referendum en respecteer het referendum. Dank u wel.
Minister-president Peeters heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, ik dank iedereen voor alle tussenkomsten die hebben bijgedragen tot dit boeiende debat. Het is ook een belangrijk dossier. Ik denk dat het nu duidelijk is geworden dat wij op 28 maart een beslissing hebben genomen. Deze beslissing bestaat uit twee belangrijke delen. Een eerste deel bestaat erin dat de bouwaanvraag wordt ingediend en dat natuurlijk de procedure voor een bouwaanvraag volledig wordt gevolgd. Dat is heel belangrijk. We leven niet in China, waar men een beslissing kan nemen en iedereen zich ernaar moet schikken. We hebben de procedure voor de bouwvergunning opgestart met de bouwaanvraag die is voorbereid door de BAM. Daar zitten de elementen in die jullie allemaal kennen: de Kennedytunnel, het Oosterweelknooppunt en zo meer.
Minister Van Mechelen heeft gezegd dat de termijn van 45 dagen voor het afleveren van het advies bij het openbaar onderzoek is verlengd naar 120 dagen, zodat de stad en ook de andere gemeenten de mogelijkheid hebben om niet alleen de Antwerpenaren en iedereen die erbij betrokken is, goed te informeren, maar ook een referendum te organiseren. Maar het behoort tot de verantwoordelijkheid van de stad samen met de andere gemeenten om daarin een definitieve beslissing te nemen. De burgemeester van Antwerpen heeft daar in zijn hoedanigheid van parlementslid tekst en uitleg over verschaft. Het is aan de stad om daarin een beslissing te nemen met respect voor de andere gemeenten. Dat wordt de volgende dagen op dat niveau verder beslecht.
De heer Janssens heeft gelijk. Het betreft hier een gewone procedure voor een bouwvergunning. Pas als de procedure volledig is doorlopen, zullen we als Vlaamse Regering een beslissing nemen over het al dan niet afleveren van een bouwvergunning, dus niet vooraleer het advies van de stad is ingeleverd. Het is immers heel belangrijk dat de procedure wordt gevolgd: een bouwvergunning wordt aangevraagd, vervolgens komt er een openbaar onderzoek, de adviezen worden verleend en pas dan zal de Vlaamse Regering met respect voor het advies en de resultaten van het openbaar onderzoek de bouwvergunning afleveren, al dan niet geheel of gedeeltelijk. Daarop vooruitlopen heeft geen zin. Het is belangrijk dat we geen tijd verliezen en dat we de bouwaanvraag hebben ingediend zoals ze werd opgesteld.
Het is heel belangrijk dat we deze stap hebben gezet, en ik verdedig de beslissing die we samen hebben genomen gelet op het grote belang van het dossier. Er is terecht gezegd dat Vlaanderen genoeg tijd heeft gestoken in studiewerk en dat er genoeg tijd overheen is gegaan. We dienen de bouwvergunningsaanvraag in en wachten de resultaten van de volgende stappen van de procedure af. Dat is een heel belangrijk element.
Natuurlijk kan er gesproken worden over het Oosterweelknooppunt. Er is daarstraks al naar verwezen. De haven zou akkoord kunnen gaan met alternatieven, maar dan weten we dat er een ontdubbeling moet komen van de Tijsmanstunnel en dat er andere heel belangrijke uitgaven moeten gebeuren die mogelijk hoger liggen dan het Oosterweelknooppunt. Dat is het eerste luik van onze beslissing.
Het tweede luik, en het is toch normaal dat we bij zulke infrastructuurwerken het maatschappelijke draagvlak maximaliseren, bestaat erin dat we aan de stad de nodige tijd en ruimte geven om dat te realiseren. Het is heel belangrijk om de stad de tijd te geven, mijnheer Peumans, om goed te informeren, bijkomende studies te laten verrichten en desgevallend een referendum te organiseren. Ik heb begrepen dat dit ook gebeurt. De volgende Vlaamse Regering zal daarin dan met heel veel zorg een beslissing in nemen.
Er zijn ook bijkomende vragen gesteld die in de loop van het debat zijn beantwoord. De heer Dewinter heeft een concreet voorstel ingediend in verband met de optimalisering van de Liefkenshoektunnel. Dat wordt in onze beslissing meegenomen, behalve dan het voorstel om de tol af te schaffen. U weet dat de Liefkenshoektunnel een belangrijk privé-initiatief is waarin het element tol een belangrijke rol speelt. De tol daar afschaffen is dus niet aan de orde. De andere twee elementen zijn al beantwoord in onze beslissing.
Mijnheer Daems, ik bevestig dat de beslissing van de Vlaamse Regering van 28 maart een beslissing is waar heel de Vlaamse Regering achter staat. Het statuut van die randvoorwaarden maakt integraal deel uit van de beslissing die is geformuleerd. Wat de Kennedytunnel betreft, komt er geen tol voor personenwagens en geen tol voor vrachtwagens. Het is natuurlijk mogelijk dat de omstandigheden wijzigen, bijvoorbeeld bij kilometerheffingen, rekeningrijden enzovoort. Op termijn sluiten we dat niet uit.
Wat de herberekening betreft, heb ik begrepen dat die vraag tijdens de vergadering is gerezen. De nodige informatie daarover wordt bezorgd na de informatievergadering.
Mijnheer Peumans, u stelde onder meer een vraag over de herstructurering van BAM. Minister Van Mechelen is daar heel intensief mee bezig. Daar zal op het juiste moment over gecommuniceerd worden. Wij zijn, net als u, heel erg begaan met dit dossier en volgen het dan ook van zeer nabij.
De heer Janssens heeft het gehad over de kool en de geit. Minister Vandenbroucke heeft benadrukt dat de regering een beslissing genomen heeft waarin rekening wordt gehouden met alle posities die zijn ingenomen. Ik ben er persoonlijk van overtuigd dat het noodzakelijk was deze beslissing te nemen voor de verkiezingen. U hebt dat over de verkiezingen getild. Wij leven hier echter niet in China. Wij moeten de procedures volgen.
Wat de stad Antwerpen en de andere gemeenten betreft, willen wij met heel veel zorg een maatschappelijk draagvlak realiseren. Wij begrijpen de bestaande gevoeligheden en willen de nodige ruimte geven om tot een beslissing te komen. De volgende Vlaamse Regering, wie ook de minister-president mag zijn en wie ook in de coalitie mag zitten, zal in dit dossier een belangrijke afweging moeten maken, rekening houdend met alle elementen die zijn ingebracht. De volgende Vlaamse Regering zal dan eind dit jaar de knopen moeten doorhakken. Zo kan met grote zorg en met kennis van zaken in dit dossier, eindelijk de bouwvergunning worden afgeleverd. Dat zal echter afhangen van alle informatie die wordt binnengebracht. (Applaus bij de meerderheid)
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
Het actualiteitsdebat is gesloten.
Actualiteitsmotie
Door de heer Penris werd tot besluit van dit actualiteitsdebat een actualiteitsmotie aangekondigd. Ze moet uiterlijk om 18 uur zijn ingediend.
Het parlement zal zich daarover straks uitspreken.
Het incident is gesloten.