Report plenary meeting

Mevrouw Poleyn heeft het woord.

Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, beste collega's, gisteren was het 11 november, Wapenstilstand. Dit jaar was het een speciale herdenking, namelijk 90 jaar na het einde van de Eerste Wereldoorlog. De Eerste Wereldoorlog was een zware oorlog met heel veel verliezen. De Westhoek is doordrenkt met het bloed van vele soldaten van deze zinloze oorlog. Telkens op 11 november herdenken wij deze wapenstilstand. Tegelijkertijd is het ook een moment om hieraan initiatieven van vredeseducatie te koppelen.

Wellicht hebben heel wat leerkrachten, leerlingen en ouders gedacht om een bepaalde educatieve invulling aan hun vrije dag te kunnen geven door samen naar de uitzendingen op de televisie te kijken waarin aandacht zou worden geschonken aan 11 november.

Op de Franse zender TF1 kon u de hele voormiddag de verslaggeving volgen van een herdenkingsplechtigheid op een Duits militair kerkhof in Frankrijk in aanwezigheid van president Sarkozy en prins Charles. Op RTBF La Une kon u de herdenkingsplechtigheid in Ieper volgen, waar u ook aanwezig was, mijnheer de minister-president, en uw rol hebt gespeeld. In Ieper was het zeker de moeite om te filmen want er waren heel wat hoogwaardigheidsbekleders aanwezig. Zeker bij deze verjaardag vonden zij het belangrijk hun eer te betonen aan hun overleden landgenoten.

Wie naar de VRT, onze eigen openbare zender, zapte, kreeg op één de studio van Radio Donna en op Ketnet een kinderprogramma te zien.

We vinden elf november een belangrijke dag. Het is zelfs officieel een vrije dag. Dit betekent dat we ook alle kanalen moeten aanwenden om hier een collectief moment van reflectie van te maken. Ik ben ervan overtuigd dat veel mensen in het onderwijs op dit vlak initiatieven nemen en dat verschillende ouders hun verantwoordelijkheid trachten te nemen. Jammer genoeg heeft onze maatschappij nog steeds nood aan een oproep tot vrede en verdraagzaamheid. Ik vind het dan ook zeer spijtig dat op de VRT niets te zien was.

Mijnheer de minister-president, hebt u hier een verklaring voor? Waarom heeft de VRT geen live-verslag van de plechtigheden in en rond Ieper uitgezonden?

De heer Vandenbossche heeft het woord.

Mevrouw de voorzitter, een veertiental dagen geleden hebben we een goede en efficiënte discussie over het fenomeen van de rode knop van de VRT gevoerd. Ik denk dat we toen een akkoord hebben bereikt en dat de minister-president en ik op dezelfde lijn zitten. De VRT heeft de plicht alle uitzendingen, ook die op Canvas+, ter beschikking van de kijker te stellen.

Ik citeer even een mail die ik deze ochtend heb ontvangen: "Men kan de oorlogsgruwel niet in het collectief geheugen opnemen als de openbare omroep de herdenking achter een rode knop steekt". Ik vind dit een mooie formulering. De man die me deze mail heeft gestuurd, heeft zich bijzonder druk gemaakt. Hij is trouwens niet de enige. Ik heb verschillende mails over dit onderwerp ontvangen. Hij maakt zich vooral druk om de keuze tussen wat op één, op Canvas en op de zogenaamde plus-zenders wordt uitgezonden.

Het is niet mijn bedoeling de discussie over dit onderwerp te heropenen. Ik denk dat we het hierover al eens zijn. De uitzendingen op de plus-zenders moeten zich in een bepaald onderwerp verdiepen of moeten eventueel verslag van een evenement uitbrengen. De verontschuldigingen van de woordvoerder van de VRT hebben me deze ochtend dan ook van mijn stoel doen vallen. Blijkbaar wil de VRT zich voor het misverstand verontschuldigen. De VRT vindt de 11-novemberherdenking in Ieper een evenement. De Eerste Wereldoorlog is net 90 jaar voorbij. Ik vind dit een belangrijke aangelegenheid. De openbare omroep had dit moeten uitzenden.

Ik ben het trouwens eens met het voorstel dat de minister-president tijdens de herdenkingsplechtigheid, die ik zelf ook heb bijgewoond, naar voren heeft gebracht. We zouden tegen 2018 over een 'Verklaring van de Menenpoort' moeten kunnen beschikken.

Wat de VRT heeft gedaan, is in mijn ogen onbegrijpelijk. Het is absoluut niet mijn bedoeling zelf programma's van de VRT te maken of mij in de programmatie te mengen. Terwijl de herdenking in Ieper plaatsvindt, zendt de VRT herhalingen van De Rode Loper en Blokken uit. Ongeveer veertien dagen geleden heeft wat ik de 'forel van Adolf' noem nog voor een rel gezorgd. Ik vraag me af waarom dat programma niet op Canvas+ is uitgezonden. Op Canvas had dan een programma over de Tweede Wereldoorlog en over de rol van Adolf Hitler kunnen worden vertoond. Het is een vraag die ik me stel in het licht van wat de VRT gisteren heeft klaargespeeld.

Mijnheer de minister-president, ik kan u eigenlijk amper nog een vraag stellen. U kunt er al evenmin als ik nog iets aan veranderen. De herdenking kan niet worden overgedaan. Een heruitzending kan eigenlijk ook niet. Niemand zal nog interesse tonen voor iets dat al voorbij is. De meeste mensen hebben naar de RTBf of naar de Nederlandse televisie gekeken. Hoewel Nederland tijdens het conflict zelf de neutraliteit heeft bewaard, heeft de Nederlandse televisie een uitzending aan deze herdenking besteed.

Is er binnen de VRT nu echt geen communicatie meer? Ik vraag u niet hier nog iets aan te veranderen. Het gaat niet enkel om een communicatieprobleem. Er heerst blijkbaar een groot misverstand over wat de plus-zenders zouden moeten zijn. Wat op een normale zender had moeten worden getoond, is die dag op Canvas+ uitgezonden.

Minister-president Peeters heeft het woord.

Mevrouw de voorzitter, collega's, ik kan vrij kort zijn omdat het duidelijk is dat de VRT een ernstige fout heeft gemaakt. Ik heb mij op basis van artikel 7 van de gecoördineerde mediadecreten niet te bemoeien met de inhoud en de programmatie. Maar hier is een zware fout gemaakt. Ik heb daarover contact opgenomen met de VRT. De VRT erkent dat hij een fout heeft gemaakt.

Men laat mij weten: "De VRT erkent dat hij een fout heeft gemaakt. Het was inderdaad geen goede beslissing om de herdenkingsplechtigheid op Eén+ te programmeren. Deze uitzending had op Eén uitgezonden moeten worden. De reden waarom het programma toch op Eén+ werd uitgezonden, is het gevolg van een foutieve beslissing op programmeringsniveau. De VRT biedt zijn excuses aan voor het feit dat de herdenking niet op het meest toegankelijke net, Eén, werd uitgezonden."

Daar nemen wij allemaal met spijt akte van. Positief is dat men erkent dat men zwaar in de fout is gegaan. Vandaag laat men mij nog weten dat hierover op directieniveau grondig zal worden gepraat, teneinde ervoor te zorgen dat dergelijke inschattingsfouten in de toekomst niet meer gemaakt kunnen worden.

Collega's en mijnheer Vandenbossche, wij hebben in de commissie uitgebreid gesproken over de problematiek van de rode knop en van de generalistische netten versus de verrijkte inhoud en de rode knop. Wij hadden daar een duidelijke lijn afgesproken. Wij hebben daar met een uitgebreide argumentatie duidelijk gemaakt dat de VRT hieromtrent heel snel verder actie moet ondernemen. Het kan niet, en het is ook niet de bedoeling, dat de generalistische netten worden uitgehold ten voordele van die verrijkte inhoud. Hier wordt, spijtig genoeg heel snel op elkaar volgend, nog maar eens aangetoond dat men een fout heeft gemaakt. Men geeft dat ruiterlijk toe. Dat is positief. Maar nu moet worden voorkomen dat men nog eens een dergelijke fout maakt. Ik ga ervan uit dat de directie er alles aan zal doen om dat in de toekomst te voorkomen. Wij moeten op basis van het antwoord op de vragen die in de commissie zijn gesteld, heel snel afspraken maken over de problematiek van de rode knop en de verrijkte inhoud.

Dank u, mevrouw de voorzitter. Bedankt, mijnheer de minister-president, voor uw toelichting. Ik ben blij dat de VRT zijn fout inziet en zich daarvoor verontschuldigt. Veel meer kunnen wij post factum niet doen.

Voor mij is het vooral belangrijk dat de openbare zender naast het onderwijs zijn opvoedende taak, als je het nog zo kunt noemen, opneemt. Ik denk aan vredeseducatie en nog andere aspecten die belangrijk zijn in onze maatschappij. De mensen kijken altijd naar het onderwijs om dit op te lossen. Het zou goed zijn mochten de mensen van het onderwijs een partner kunnen vinden in de openbare zender om rond bepaalde thema's wat meer duiding en historiek te krijgen. Zo kunnen wij onze jongeren en kinderen een aantal zaken meegeven.

Ik dank u, mijnheer de minister-president, voor uw antwoord. Wij zitten volledig op dezelfde lijn.

Ik wil wel nog opmerken dat de VRT blijft volharden in het aankondigen dat het 'achter' de rode knop zit. Ik dacht dat wij een afspraak hadden gemaakt dat het niet alleen maar 'achter' de rode knop zou zitten. Ik zou graag zien dat de VRT evenveel publiciteit maakt voor de rode knop als voor het feit dat men het ook vrij kan ontvangen.

De heer Marginet heeft het woord.

Dank u, mevrouw de voorzitter. Mijnheer de minister-president, collega's, het was gisteren inderdaad bijzonder pijnlijk dat tv-kijkend Vlaanderen zijn toevlucht moest zoeken bij de RTBF voor de live verslaggeving van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Het zou nuttig zijn de zogenaamde rode knop eens tegen het licht te houden om te zien wat er in het open net thuishoort en wat er achter de rode knop hoort. De rode knop mag ook niet worden misbruikt als een extra financieringsmechanisme voor de VRT. We moeten er toch rekening mee houden dat gisteren heel wat oude mensen heel graag deze zeker ook voor hen bijzondere herdenking hadden willen zien, maar dit wegens financiële redenen niet konden. Digitale televisie ligt nog niet voor iedereen binnen de mogelijkheden.

De heer Decaluwe heeft het woord.

Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, ik was gisteren aanwezig bij de herdenking en ik zag dat ook de VRT er aanwezig was met veel camera's. Groot was dan ook mijn verbazing dat de uitzending, ondanks de enorme financiële inspanningen die de VRT ervoor leverde, maar voor één derde van de kijkers te zien was. Twee derde van de kijkers heeft immers nog geen digitale televisie. De inspanningen die werden geleverd waren dus voor één derde van de kijkers. De anderen moesten naar buitenlandse zenders kijken om een dergelijk belangrijk evenement, de herdenking van de Eerste Wereldoorlog, te zien. Ik heb de indruk, en dit is niet de eerste keer, dat de openbare omroep zijn voeling met de maatschappij kwijt is en te commercieel denkt. Het is een smet op de oud-strijders die er hebben gestreden, dat de VRT verzuimt om de herdenking te tonen aan heel Vlaanderen.

Ik ben het mea culpa van deze openbare omroep en het management stilaan beu. De heer Vandenbossche wees er ook al op dat ze zich de laatste tijd vaak excuseren omdat ze fout zaten. Dat was het geval met Donna en met 'Plat Préféré', en is nu weer het geval met de rode knop. Als wij straks een fout maken wanneer we de begroting moeten goedkeuren, dan heeft dat ernstige gevolgen voor de VRT.

Mijnheer de minister, ik vraag u uitdrukkelijk, ook in naam van het parlement - want iedereen geeft hetzelfde signaal en we zijn unaniem - om ervoor te zorgen dat men de rode knop niet misbruikt. De stelling van dit parlement is dat beelden die worden gemaakt met belastingsgeld, voor de eerste keer moeten worden uitgezonden voor alle Vlamingen. U hebt in een antwoord op een vraag van de heer Vandenbossche trouwens al bevestigd dat dit zo hoort. De VRT moet dringend bijsturen, zo niet stevenen we echt op problemen af. Ik roep het management op om daadkrachtig op te treden, ook tegen de eigen programmadirectie.

De heer Verstrepen heeft het woord.

Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, ik heb goed geluisterd naar uw uitleg of beter naar de uitleg van de woordvoerder van de VRT. Ik durf hier te stellen dat het eigenlijk niet over inhoud gaat. U hebt gezegd dat u niet wilt ingrijpen op inhoudelijk vlak. De collega's hier willen dat ook helemaal niet.

Het gaat in deze over inhoud versus commercie. Ik verduidelijk dit even. Ik vraag me trouwens af wie bij de openbare omroep een dergelijk internationaal belangrijke gebeurtenis, die door andere zenders, wereldwijd, in beeld wordt gebracht, fout beoordeelt en verstopt achter een rode knop. Je moet het maar doen! Ik hoop dat men weet wat men daar in huis heeft.

Mijnheer de minister-president, ik vind het toch een beetje vreemd. U leest het bericht voor van de VRT: 'Wereldoorlog I herdenken achter de knop', maar zwaar betaalde programma's, betaald door steden en sponsors, komen op het open net en bovendien op alle kanalen. Ik vraag me af wat de link is tussen Wereldoorlog I en Sinterklaas. Waarschijnlijk is er geen, behalve dat de aankomst van Sinterklaas in Antwerpen zal worden uitgezonden op de open netten Eén en Ketnet met herhalingen op woensdag, zondag en op de avond zelf "zodat niemand deze bijzondere gebeurtenis mag en kan missen". Zo staat het er letterlijk.

Als dat het verschil is dat wordt gemaakt door die bepaalde man, door die ene persoon van de openbare omroep - en waarschijnlijk moet Barbertje nu hangen - tussen de herdenking van de Eerste Wereldoorlog, die u maar hoeft te missen, en de aankomst van Sinterklaas, die u niet mag missen, dan zegt dat genoeg over de strategie van het management.

De heer Caron heeft het woord.

Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, ik kan het standpunt van de vorige sprekers grotendeels bijtreden. Het incident rond de herdenking van de Eerste Wereldoorlog illustreert heel erg de houding die men heeft.

Laat het duidelijk zijn: ik ben voorstander van de rode knop op voorwaarde dat die aanvullend is bij wat op het open net staat, en verdiepend werkt. Het is de manier om moeilijkere zaken, waar bijna geen bereik voor is, toch te brengen.

De keuzes die de jongste tijd worden gemaakt, gaan vaak de verkeerde richting uit. Het is niet aan ons om het programmaschema vast te stellen, maar wel om de beheersovereenkomst te evalueren. We hebben dat voor een stukje al gedaan in de commissie. Ik pleit voor een grondige discussie, een echt gesprek, over de rode knop en wat erachter mag zitten. En ik heb het nu niet over bepaalde programma's, maar over bepaalde rubrieken, over de grote lijnen. De rode knop mag geen alibi worden om de zaken die geen 80 percent van de Vlamingen zou kunnen beroeren, weg te stoppen, want dan krijgen we een te commercieel denkende openbare omroep die zijn educatieve opdracht met plezier achter een rode knop verstopt. Ik steun u op dit vlak, mevrouw Poleyn, want de rode knop is enkel aanvullend en verdiepend. Deze kwestie moet echt worden uitgeklaard.

De heer Stassen heeft het woord.

Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister-president, wat het niet uitzenden van de herdenking betreft, is de VRT in de fout gegaan, maar daar gaat de discussie niet over. De VRT moet bijna wekelijks één fout toegeven.

Gaat het om een fout van de leiding binnen de VRT en is er sprake van een slechte organisatie binnen de huidige VRT? Of wordt de VRT kapotgespeeld door de politiek die zich constant bezighoudt met de inhoud? Kijken we eens naar de debatten van de laatste twee jaar - ik heb trouwens voorspeld dat dit zou gebeuren. Nog nooit eerder heeft men zich zo veel beziggehouden met de inhoud van de zaak. En nog nooit eerder heeft de VRT zo veel aanleiding gegeven tot ingrijpen.

De vraag is dus heel duidelijk. Bij wie ligt de fout: bij de VRT-leiding of bij de politiek die de VRT aan het kapotmaken is? (Rumoer)

Die laatste uitspraken zijn een beetje vreemd. Ik kom niet tussen in de inhoud en evenmin in de programmatie. Ik heb dat niet gedaan in het programma dat aanleiding gaf tot discussie en waarin men zijn fout heeft toegegeven, en ook nu niet.

Er is een probleem, daar hebben we het in de commissie al over gehad, als we niet opletten van wat achter die rode knop zit. Ik heb heel duidelijk antwoord gegeven op de vragen van de heer Vandenbossche en anderen. Hier is vandaag heel scherp het signaal gegeven, ook door andere collega's, dat we de fouten niet kunnen blijven opstapelen. Er moet snel duidelijkheid komen, en zeer snel en transparante informatie: wat zit er achter de rode knop? Daartoe heb ik me geëngageerd. Ik zal met de VRT en in de commissie daarover verder van gedachten wisselen. Dat is al aangekondigd naar aanleiding van de vragen die daar hebben plaatsgevonden.

Ten slotte, mij is meegedeeld dat men op het niveau van directiecomité zal nagaan hoe men zulke toestanden kan voorkomen. Ik zal daarover waarschijnlijk in de commissie bevraagd worden en daar de kans krijgen om het antwoord van het directiecomité te bespreken en te evalueren.

Ik dank u voor uw antwoord, mijnheer de minister-president.

Ik dank u eveneens voor uw antwoord, mijnheer de minister-president.

We kunnen nu weinig doen. Het is gebeurd.

Goed geprobeerd, mijnheer Stassen. Ik zie absoluut niet de relatie tussen deze actuele vraag en het feit dat de politiek de VRT zou vermoorden. Dat is uw stelling. Die wil ik wel met u uitvechten, maar niet tijdens een actuele vraag over een totaal ander onderwerp. (Applaus bij sp.a + VlaamsProgressieven en CD&V)