Report plenary meeting
Actuele vraag over streefcijfers voor de aanwerving van kansengroepen bij de Vlaamse overheid
Report
De heer Dewinter heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, geachte collega's, op 15 november heeft mevrouw Lieten, directeur-generaal van De Lijn, het idee van quota voor medewerkers van de Lijn gelanceerd. Mijnheer de minister, u verklaarde algauw op de radio dat het om streefcijfers ging. En mevrouw Van Brempt verklaarde 's avonds dat er duidelijke streefcijfers moesten komen die dwingend zijn. Op haar website zegt ze: "Bij de test of iemand geschikt is voor een job, wordt vandaag door een vaak erg mannelijke en blanke bril gekeken. Daar moet verandering in komen. Wanneer na de selectieprocedure twee personen overblijven, kan worden gekozen voor de kandidaat uit de doelgroep." In een rapport dat onder uw auspiciën wordt uitgegeven door de dienst Emancipatiezaken, staat dat wanneer er voor een job verschillende kandidaten als evenwaardig uit de bus komen, er iemand uit een ondervertegenwoordigde groep voorrang krijgen. Dat geldt voor alle kansengroepen.
Duidelijk is dat de regering hier niet uit één mond spreekt, wel integendeel. Om het allochtonenvoorrangsbeleid verkocht te krijgen bij de bevolking, neemt men er ook graag de vrouwen en de gehandicapten bij, terwijl daar heel andere maatregelen voor nodig zijn.
Wat ik in al die verklaringen niet gehoord heb, is hoe men die streefcijfers of quota denkt te bereiken. Minister Vandenbroucke zegt dat er "louter rekruterings- en sensibiliseringsacties" nodig zijn om die streefcijfers te halen. Maar die acties voeren we al jaren met veel geld en energie, en hebben weinig opgeleverd. Als men toch die streefcijfers of quota wil behalen, zullen er andere middelen moeten worden ingezet. Ik vraag: welke? Mijn stelling is simpel: quota betekenen een beleid van positieve discriminatie, en positieve discriminatie betekent andere criteria naargelang de doelgroep die men een gewaarborgd aantal arbeidsplaatsen wil geven. En dat betekent negatieve discriminatie van diegenen die niet tot de doelgroep behoren, dat is in de praktijk anti-Vlaams racisme.
Dat kunnen we niet tolereren. Mijnheer de minister, de bevolking wil dat niet en ik hoop u ook niet.
Welke maatregelen zult u concreet in de praktijk brengen om de streefcijfers, quota uiteindelijk, te realiseren? (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Tavernier heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, ik wil geen semantische discussie voeren. Mijnheer de minister, ik denk dat streefcijfers het goede woord is. Dat betekent dat we eindelijk de periode van de vrijblijvende intenties en verklaringen voorbij zijn.
Iedereen heeft de plicht te zeggen waar hij voor staat en waar hij naar streeft. Er zijn genoeg intenties geformuleerd, maar we stellen vast dat op de arbeidsmarkt nog altijd discriminatie aanwezig is bij aanwerving en tewerkstelling. Daar moet iets aan gedaan worden.
Ik denk dat het goed is dat mevrouw Lieten namens De Lijn gezegd heeft dat een tijdperk is afgesloten en dat De Lijn streefcijfers gaat vastleggen. Onze fractie heeft mevrouw Lieten een brief gestuurd om haar te feliciteren. Maar ze moet natuurlijk nog een stap verder gaan. Ze moet het cijfer nu ook concreet maken.
Mijnheer de minister, ik denk dat ook u dat moet doen voor de Vlaamse administratie. In uw beleidsbrief staat dat in juli 2006 door de regering bepaalde streefcijfers en -percentages werden vastgelegd. Die moeten natuurlijk worden geconcretiseerd vanaf 2007. Als u van 2 percent werknemers van allochtone oorsprong wil komen tot 4 percent, al is het maar in 2015, zult u ook een concreet actieplan moeten hebben. Maar over die concrete zaken lees ik zeer weinig in uw beleidsbrief.
Mijnheer de minister, op welke manier denkt u de initiatieven van De Lijn te ondersteunen? Op welke manier denkt u de streefcijfers binnen de Vlaamse administratie, onder meer voor personen van allochtone oorsprong, die op dit moment op de globale arbeidsmarkt gediscrimineerd worden, te bereiken?
Minister Bourgeois heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, collega's, ik wil vooreerst betreuren dan geen van beide vraagstellers bij de bespreking van mijn beleidsbrief gisteren in commissie daarover vragen heeft gesteld. Mijnheer Tavernier, u was gisteren wel aanwezig.
Het is een uitgebreid deel van mijn beleidsbrief, maar er werd niet grondig op ingegaan en er werd geen debat over gevoerd.
Mijnheer de minister, wij wisten dat er vandaag een actuele vraag over zou worden gesteld. Anders had u nu gezegd dat u gisteren al het antwoord hebt gegeven.
Mijnheer Van Hauthem, daar is in het Bureau aandacht aan geschonken. Ik denk dat we daar nu niet verder op in moeten gaan.
Mijnheer Van Hauthem, ik heb er geen probleem mee om hier te antwoorden, maar ik zeg dat omdat het een heel belangrijk onderdeel is van het beleid van deze regering. Het zou beter geweest zijn dat we in de commissie de kans hadden gehad om er uitgebreider op in te gaan, met de cijfers en de besluiten voor ogen.
Mijnheer Dewinter, het is misschien goed om u te herinneren aan de beslissingen die ik heb genomen. Er is een decreet op de evenredige participatie uit 2002 dat nog geen uitvoering kende. Op mijn voorstel heeft de regering twee maatregelen genomen. We werken met streefcijfers, dat zijn geen quota. We hebben streefcijfers vastgelegd voor de kansengroepen. We hebben dat niet gedaan voor de oudere werknemers en de kortgeschoolden, omdat er voor die groepen geen problemen zijn binnen onze Vlaamse tewerkstellingssfeer. We hebben dat wel gedaan voor mensen met een handicap, mensen van allochtone afkomst en vrouwen.
Voor mensen met een handicap is het streefcijfer 4,5 percent, te bereiken in 2010, voor mensen van allochtone afkomst is het 4 percent in 2015. Voor vrouwen in het middenkader is het streefcijfer 33 percent in 2010 en voor vrouwen in het topkader is het 33 percent in 2015.
Dat is beslist door de regering. Dit moet worden uitgevoerd in elk beleidsdomein en dat is de verantwoordelijkheid van elke functionele minister en van het lijnmanagement. Het zal gebeuren via de aansturingsmechanismen. Het wordt opgenomen in de beheersovereenkomsten en in de aansturingsinstrumenten, samen met de lijnmanagers binnen de administratie en de agentschappen.
De regering heeft in het raamstatuut op mijn voorstel geen positieve discriminatie opgenomen. Dat zou niet sporen met de rechtspraak van het Europese Hof van Justitie. De implementatie van de streefcijfers komt erop neer dat bij gelijke kwalificatie voor een beperkte periode, met name zo lang de streefcijfers niet behaald worden, voorrang wordt gegeven aan de persoon uit de doelgroep. Ik heb voor het eerst tellingen gedaan. Er zijn maar 1,8 percent mensen met een handicap in het departement Bestuurszaken en 2 percent mensen van allochtone afkomst. Hebt u er iets tegen dat aan de eindmeet, nadat mensen gelijke kansen hebben gekregen, gelijkwaardig zijn, en dat de mensen uit de doelgroep tijdelijk voorrang krijgen tot 2015, tot we de streefcijfers behalen? Ik begrijp dat u de regering probeert te verdelen. Er is misschien wel wat begripsverwarring geweest, maar minister Van Brempt heeft meteen duidelijk gemaakt dat het gaat over streefcijfers. Als u haar website citeert, moet u dat volledig doen. Ik citeer eruit: "Wanneer er na de selectieprocedure twee personen overblijven, kan worden gekozen voor de kandidaat uit de doelgroep, maar het is niet zo dat de keuze naar die persoon zal gaan. Het is de beste kandidaat die de job zal krijgen."
Wat is het verschil tussen streefcijfers en quota? Bij quota moet een bepaald aantal mensen aanvaard worden uit de doelgroep, ongeacht hun kwalificatie en ongeacht of ze de beste zijn in de proeven of examens. Bij streefcijfers proberen we mensen bij de start gelijke kansen te geven. Daarom doen we een aantal acties, mijnheer Tavernier, om mensen ertoe te brengen te solliciteren. Voor gehandicapten zorgen we voor arbeidsplaatsaanpassingen, we geven premies om mensen met belemmeringen te laten aanwerven, we gaan in de aanwerfkanalen acties doen opdat mensen zouden solliciteren. We zullen op de selectieprocedures inwerken zonder onderscheid tussen allochtonen en autochtonen. We zullen nagaan of de normen die Selor hanteert voor een uitvoerende functie waarin men niet in contact komt met het publiek, bijvoorbeeld in de taaltest, niet op een te hoog niveau liggen, ook voor mensen van autochtone afkomst. We zullen het gelijkleggen van de lat sterk beklemtonen.
Mijnheer Dewinter, dit houdt dus geen positieve discriminatie in maar wel een positieve actie. We brengen mensen aan de start op gelijke voet. Ze moeten hun wedstrijd doen en aan de meet geraken. Wie als eerste aan de meet komt, wordt benoemd. Als je met twee tegelijk over de meet komt, geven we de doelgroep voorrang in het kader van de positieve actie in de periode tot de streefcijfers bereikt zijn. Het zint u misschien niet dat we dat doen voor mensen met een handicap, voor Vlamingen van allochtone afkomst en voor vrouwen. Het is natuurlijk moeilijk om een onderscheid te maken, want het gaat over Vlamingen met een handicap, Vlamingen van allochtone afkomst en vrouwen. Dat zijn ondervertegenwoordigde groepen. We gaan op een heel evenredige manier deze groepen proberen te laten participeren aan het werk bij de Vlaamse overheid.
Wat betreft het over dezelfde kam scheren van vrouwen, gehandicapten en allochtonen, kan ik beter een lezersbrief uit Het Laatste Nieuws citeren waarin een zekere mevrouw Eline Daems het volgende zegt: "Ik heb er mijn buik van vol. Telkens opnieuw worden groepen zoals gehandicapten, allochtonen en vrouwen over dezelfde kam geschoren, terwijl elk van die groepen geconfronteerd wordt met totaal verschillende problemen die ook totaal verschillende oplossingen vragen. Indien er een tekort is aan allochtone werknemers bij De Lijn, dan liggen daar andere factoren aan de basis van dan voor vrouwen. Ik weiger daarom ook om als excuus gebruikt te worden voor enig welke vorm van discriminatie, of het nu positieve of negatieve is. Als men mij aanwerft, moet het zijn omdat ik goed werk lever, niet omdat ik een vrouw ben."
Ik denk dat deze briefschrijfster volkomen gelijk heeft. Bij vrouwen en ook bij gehandicapten zijn er totaal andere redenen waarom ze al dan niet worden aangeworven. Bij gehandicapten leidt een fysieke handicap ertoe dat ze misschien minder kansen hebben. Bij vrouwen is er sprake van bepaalde vooroordelen. Bij allochtonen zijn het vooral taalproblemen, attitudeproblemen en wellicht toch ook - we moeten het zeggen - culturele problemen die ertoe leiden. Dat zijn drie verschillende dingen. Hou er toch mee op dat allemaal over één kam te scheren en die vrouwen en gehandicapten te gebruiken en te misbruiken als glijmiddel om toch maar uw streefcijfers en quota voor allochtonen te behalen. Daar gaat het immers natuurlijk over. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Ik zou wat dat betreft toch wat meer duidelijkheid van de regering willen. U hebt niet de moed van uw overtuiging! Dat zal straks wel blijken uit de repliek van mijn collega van Groen!. Hij heeft immers gelijk: u wilt wel en wekt de indruk, maar op het einde van de rit durft u niet echt te doen wat er moet worden gedaan.
Als een allochtoon en een autochtoon zich dan allebei aanbieden, dan zult u er wel voor zorgen dat ze op het einde van de rit hetzelfde resultaat halen. (Rumoer)
Door de criteria wat waziger te maken en door deliberaties allerhande, wat natuurlijk een enorme druk zal betekenen voor degenen die over deze examens moeten delibereren, zult u kiezen voor die allochtoon en niet voor die autochtoon. Dat is positieve discriminatie. Dat is anti-Vlaams racisme. Ik heb daar geen ander woord voor. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mijnheer de minister, als u inderdaad vaststelt dat bepaalde groepen duidelijk ondervertegenwoordigd zijn op de arbeidsmarkt, onder meer binnen de administratie, en dat niet op de eerste plaats is omwille van wat ze kunnen, maar door andere handicaps, waar die ook liggen, dan vind ik het zeer belangrijk dat u dat erkent. Het is dan eveneens zeer belangrijk dat u voor elk van die aparte doelgroepen ook een apart positief beleid voert om hen er minstens toe aan te zetten zich kandidaat te stellen, dat u een aantal barrières wegneemt. Het is belangrijk dat u die streefcijfers zo concreet mogelijk maakt en dat u de acties om die te bereiken ook zo concreet mogelijk maakt, en dat niet alleen in 2015. Dat moet nu al beginnen, in 2007.
Mevrouw Temsamani heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, het betoog van de heer Dewinter toont duidelijk aan dat men allochtonen niet wil kennen of niet kent. Ik wil even verwijzen naar de enquête die vorige week werd gepubliceerd over de onverdraagzaamheid van jongeren tegenover allochtonen. Ik was heel erg getroffen door uitspraken op de televisie als zou 40 tot 60 percent van ons land bezet zijn door allochtonen, door de uitspraak dat allochtonen zo anders zijn, en dergelijke dingen. Wat mij vooral verheugt, mijnheer de minister, is dat de toch wel vage plannen in uw beleidsbrief nu concreet gaan worden en dat er maatregelen zullen worden genomen. Misschien moet er eens worden gedacht aan een systeem als Jobkanaal, dat vandaag al bestaat in de privésector. Misschien moeten we er eens over nadenken of dat ook niet kan worden toegepast bij de overheid. Ik kijk vol verwachting uit naar uw initiatieven.
Mevrouw De Ridder heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, geachte leden, voor alle duidelijkheid: bij de VLD zijn we er een voorstander van dat een bedrijf, ook een overheidsbedrijf, een afspiegeling zou zijn van de maatschappij. Dat is het doel dat we nastreven. Wel blijven we kritisch staan tegenover het middel waarmee dat wordt bereikt.
Mijnheer de minister, in dat licht verheugt het ons zeer dat u benadrukt dat de competenties met elkaar zullen worden vergeleken en dat er niet positief zal worden gediscrimineerd. Dat is immers een ander betoog dan het aanvankelijke betoog van zowel mevrouw Lieten als minister Van Brempt. Wij zeggen ja tegen streefcijfers, maar nee tegen streefcijfers die absoluut afdwingbaar en dwingend zijn. Dat zou immers neerkomen op quota.
Ik ben het volledig eens met de laatste spreker.
De heer Dewinter wil absoluut intellectueel het onderscheid niet maken tussen quota en streefcijfers. Het spijt me, het is onmogelijk om met u te debatteren. Ik toon heel klaar en duidelijk aan, conform de rechtspraak van het Europees Hof, wat streefcijfers en quota zijn. Quota leiden tot positieve discriminatie. Bij streefcijfers wordt de beste benoemd. Ik noteer dat u er nu al van uitgaat, met een vooroordeel dat u blijkbaar kenmerkt, dat onze leidende ambtenaren, die zoals u weet exclusief bevoegd zijn voor de aanwervingen, dat niet correct zullen doen. Ik zal de boodschap bezorgen aan onze topambtenaren, dat zij er door u van worden verdacht dat ze dat niet objectief zullen doen.
Zij moeten correct, loyaal uitvoeren wat de Vlaamse Regering beslist. Maar wij hebben een actieplan: wij moeten dat uitvoeren via de beheersovereenkomsten en de aansturingsovereenkomsten. Zij moeten ervoor zorgen dat er vrouwen en mensen met een handicap solliciteren. Wij scheren al die mensen niet over dezelfde kam, mijnheer Dewinter, maakt u zich daar absoluut geen zorgen over. Die dame heeft gelijk: zij wordt niet als excuus gebruikt. Wij zorgen ervoor dat er vrouwen in het midden- en topkader komen, precies omdat ze daar nu ondervertegenwoordigd zijn. Niet als excuustruus maar omwille van hun capaciteiten. Net zoals wij die andere mensen aanwerven omwille van hun capaciteiten en hun meerwaarde voor onze administratie en agentschappen.
Van twee zaken één: er zijn inderdaad maatschappelijke problemen met mensen van allochtone afkomst. Welnu, de beste sleutel tot integratie is: één, taalkennis en, twee, werk. Ik zie, mijnheer Dewinter, dat u daar zware problemen mee hebt. Het typeert u en het maakt dat u zich desolidariseert met de meerderheid van de Vlaamse samenleving. Onze Vlaamse werkgevers voeren een beleid dat gericht is op actieve participatie van medemensen van allochtone afkomst. U wilt dit niet, u wilt blijkbaar de confrontatiecultuur. Wij kunnen daar alleen maar akte van nemen.
Als iemand de confrontatiecultuur in de praktijk brengt en cultiveert, dan is het wel deze regering, mijnheer de minister. Zij doet dat met het stigmatiseren, het achtervolgen, de heksenjacht en het op de brandstapel plaatsen van werkgevers zoals Feryn en anderen die niet doen wat in het politiek correcte plaatje past, en nu ook met deze streefcijfers die in feite quota zijn - laten we maar eerlijk zeggen waar het over gaat. Quota die, zoals mevrouw Van Brempt terecht zegt in TerZake, dwingend zijn en gehaald moeten worden.
Er zal natuurlijk een enorme morele en politieke druk worden gelegd op die topambtenaren en alle anderen om ervoor te zorgen dat die streefcijfers inderdaad worden gehaald. Er zal voldoende 'flexibiliteit' aan de dag worden gelegd om op het einde van de rit te doen wat u wilt dat er wordt gedaan. Dat betekent, hoe u het ook draait of keert - en u hebt niet de moed van uw overtuiging, daar geef ik mijn collega van Groen! gelijk in - dat u op het einde van de rit uw positieve discriminatie via bochten en omwegen toch zult in de praktijk brengen. Wij zullen dat blijven aanklagen.
Mijnheer de minister, wij steunen al uw initiatieven die tegen de confrontatiepolitiek ingaan en wij zullen u op geregelde tijdstippen ondervragen over de concrete acties die u onderneemt.
Het incident is gesloten.