Report plenary meeting

De heer De Cock heeft het woord.

Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, meer dan 15 jaar hebben we te weinig geïnvesteerd in onze schoolinfrastructuur. In de vorige legislatuur hebben we gepoogd om daaraan te verhelpen, maar het waren druppels op een hete plaat. De achterstand bij DIGO kwam op 7 jaar te staan. Dat is heel erg voor scholen die projecten indienen.

Mijnheer de minister, u bent goed bezig met de formule van DBFM door 1 miljard euro te mobiliseren om die achterstand in te lopen. In de 'D' van DBFM zit nog een uitdaging verscholen, namelijk 'develop'. Dat vindt u ook, mijnheer de minister, want u laat de Vlaamse bouwmeester een beslissend orgaan voor de modelprojecten.

Schoolgebouwen zijn heel belangrijk, dat leert ons de geschiedenis. Frederik de Grote heeft in Pruisen met één pennentrek de leerplicht ingevoerd, weliswaar alleen voor jongens, door al zijn invalide militairen en militairen op rust een spoedcursus schoolmeester te geven en de scholen in te planten naast de kazernes. Die gebouwen leken zelfs op elkaar. Zo had hij meteen een ideale rekruteringsbasis voor zijn soldaten. Tot halverwege de jaren vijftig van de vorige eeuw was dat ook zo in Vlaanderen. Al onze schoolgebouwen leken op kloosters. De output was navenant.

De 'D' van develop' is van groot architecturaal belang voor 800 nieuw te bouwen scholen. Die operatie zal rond 2011 worden afgerond. Dat zal een grote uitdaging zijn. Nu staan de huidige schoolgebouwen soms haaks op de omgeving en de lokale gemeenschap. Er is geen inbreng van de nieuwe onderwijsinzichten in die oude gebouwen. De nieuwe pedagogiek kan maar mondjesmaat toepassing vinden in die gebouwen. De nieuwe onderwijsinzichten, het ervaringsgericht leren, het komt allemaal een beetje op de helling te staan door de krappe architectuur. De regels zijn heel streng. Een klas moet 9 op 7 meter groot zijn. Als het 8 op 6 meter is, wordt het moeilijk om het dossier goedgekeurd te krijgen. Dit zijn maar een paar voorbeelden.

Mijnheer de minister, is mijn bezorgdheid ook de uwe? Zult u de Vlaamse bouwmeester enkel bij de modelprojecten betrekken? Heeft zijn inbreng ook repercussies op de visie van het architectonisch geheel van de nieuw op te richten schoolgebouwen?

Op 1 mei moesten de bredeschoolprojecten binnen zijn. Kan vanuit het architectonisch concept dat nog moet worden ontwikkeld voor die 800 op te richten schoolgebouwen een link worden gelegd naar die projecten?

Minister Vandenbroucke heeft het woord.

Mijnheer De Cock, ik ben het helemaal met u eens dat wij niet gewoon moeten zorgen voor een inhaalbeweging in de cijfers, maar ook in de kwaliteit. Het gaat erom de scholen van de toekomst te bouwen.

Dit gigantische project waarvoor we een miljard euro mobiliseren, zal vanuit de Vlaamse overheid worden gecoördineerd en gestuurd door ons nieuwe agentschap, AGIOn. Daarbij moeten natuurlijk ook spelregels en normen worden vastgelegd, niet alleen op technisch en financieel vlak, maar ook op het vlak van de kwaliteit. De Vlaamse bouwmeester zal een belangrijke rol spelen in het helpen vastleggen van normen voor de kwaliteit van alle projecten.

Het ontwerp van decreet dat de Vlaamse Regering onlangs in zijn definitieve versie heeft geodgekeurd, bepaalt overigens dat er krijtlijnen moeten worden vastgelegd. In de eerste plaats moeten binnen de huidige procedures en de zogenaamde maximale fysische en financiële normen zoals die ook in het reguliere circuit gelden, versneld bouwprojecten op gang worden gebracht. Tegelijkertijd willen we echter ook aandacht hebben voor de architecturale kwaliteit, het rationeel energiegebruik, de flexibiliteit van de gebouwen, met het oog op een goede inbedding in het pedagogisch project van een school en het multifunctioneel gebruik.

Momenteel denkt de Vlaamse bouwmeester samen met AGIOn na over de minimale kwaliteitscriteria die zouden moeten gelden voor alle projecten, of het nu gaat over renovatie- of nieuwbouwprojecten. Tegelijkertijd krijgt de bouwmeester ook een adviesfunctie bij de keuze van de projecten die gerealiseerd zullen worden.

We willen gebruik maken van deze inhaaloperatie om een aantal modelprojecten te selecteren. Daarin zal de bouwmeester een nog belangrijkere inbreng hebben omdat hij daarin een beslissende stem heeft, samen met de selectiecommissie waaraan hij participeert.

We willen modelprojecten die model staan voor de scholen van de toekomst. Het gaat over projecten die een gedifferentieerde ruimte aanbieden waarin niet alleen het klassieke klassikale onderricht, maar ook werken in groepen, ervaringsgericht werken, klasoverschrijdend werken en de brede school aan bod kunnen komen.

Scholen moeten duurzaam zijn, niet alleen op cultureel maar ook op ecologisch vlak. Er moet aandacht worden besteed aan energiezuinigheid. Het gaat er niet alleen om de meest moderne technologieën te introduceren in zo'n schoolgebouw, er moet ook sprake zijn van een verstandige low-techaanpak. Ook stedenbouwkundige thema's zijn aan de orde, zoals verdichting, het efficiënt omspringen met ruimte, kernversterkende projecten, en het laten functioneren van een school als sport- en cultuurcentrum voor een wijk.

Mijnheer De Cock, u hebt een goede vraag gesteld. U hebt me erop gewezen dat ik gelijktijdig een oproep heb gelanceerd voor projecten die we willen ondersteunen als voorbeeldprojecten van een brede school. Die projecten moesten inderdaad op 1 mei binnen zijn. Ik heb er echter nog geen overzicht van. Ik kan er dan ook nog niets meer over vertellen.

Ik kan evenmin al ingaan op uw vraag of er eventueel koppelingen ontstaan tussen deze projecten en wat we inzake scholenbouw willen doen. Eigenlijk hebben we dat niet in die zin voorbereid. We hebben geen verbinding gemaakt tussen de oproep voor brede schoolprojecten en het bouwen van modelscholen voor de toekomst.

Ik zal de zaak bekijken. Misschien vind ik wel inspiratie in wat er is binnengekomen om dergelijke verbanden te leggen. Ik dank u alleszins voor uw suggestie. (Applaus bij de meerderheid)

Mijnheer de minister, ik dank u voor uw uitgebreid antwoord. Ik stel ook voor dat experts van de brede school of van het Vlaams Architectuurinstituut de Vlaamse Bouwmeester helpen. Ze zouden als adviseurs kunnen worden toegevoegd aan de instellingen die zich met de zaak bezighouden.

Ik ben heel tevreden met uw antwoord en met uw belofte om te kijken naar de link met de brede school.