Report plenary meeting

De heer Caron heeft het woord.

Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister-president, mevrouw en heren ministers, op 9 januari vond in deze buurt een actie plaats van de vakbonden in de bijzondere jeugdzorg. De sfeer in de sector wordt - terecht - almaar droeviger. Dat is niet de schuld van de overheid, maar de overheid moet minstens aandacht besteden aan de problematiek. We hebben hier trouwens al vaak over de kwestie gediscussieerd.

Op 10 januari kreeg De Stobbe de Lydia Chagollprijs. Dat is markant. Gisteren, op 17 januari, verscheen een open brief van het Platform Jeugdzorg. Die kreeg veel weerklank in de media. De betrokken partners bij het platform zijn de vakbonden, alle koepels voor de bijzondere jeugdzorg en voor de integrale jeugdhulp, en ook de sociaal-culturele organisaties zoals de Gezinsbond. Het is dus het breedst denkbare middenveld voor de integrale jeugdhulp en de bijzondere jeugdhulp, dat voor de zoveelste keer aan de bel trekt.

Gisteren vond er in de Commissie voor Welzijn een hoorzitting plaats over de integrale jeugdhulp. Tot onze droefenis hoorden we dat de ideeën die in 1999 werden gelanceerd, vandaag nog even actueel zijn en bijna nog pregnanter dan toen. Ik lees een citaat voor. 'We roepen alle betrokken partners, het Vlaams Parlement en de Vlaamse Regering op om op zeer korte termijn concrete ondersteunende maatregelen te nemen en de nodige budgetten vrij te maken. We doen dit tegen een achtergrond van talrijke en dagelijkse onaanvaardbare situaties die zich continu over heel Vlaanderen voordoen bij de opvang en begeleiding van jongeren en gezinnen met problemen. Iedereen die verantwoordelijkheid draagt in de jeugdzorg is het over één ding eens: zo kan het niet verder. Ondanks de professionele inzet van hulpverleners, consulenten en magistraten moeten we vaststellen dat dagelijks de rechten van kinderen en van ouders die nood hebben aan dringende ondersteuning, opvang en begeleiding, worden geschonden. Het ontbreken van een gecoördineerd preventiebeleid, het schrijnende tekort aan opvangplaatsen, personeels- en werkingsmiddelen ondergraven de gepaste hulpverlening.'

Het is de zoveelste noodkreet. Ik wil me graag bij de vraag van de sector aansluiten. Mevrouw de minister, ik sta daar niet alleen mee, veel collega's delen die zorg. U deelt die ook. U kondigt een globaal plan aan. Dat is prima. Maar één ding is nog onduidelijk. U hebt een aantal inhoudelijke krachtlijnen voor uw globaal plan bekendgemaakt zonder het plan zelf uit te werken. Dat is een goede stap vooruit. Ik had me misschien beter tot uw collega van Begroting gericht, want over de middelen om die reusachtige noden in te vullen, weten we niets. Welke middelen wil de Vlaamse Regering daarvoor vrijmaken? De meerjarenbegroting is daar nogal cryptisch over. Ze zegt in één zinnetje wel wat u gaat doen.

Er zijn al aanzetten. Er is natuurlijk het VIA dat bepaalt dat een deel van de middelen naar nieuwe initiatieven zullen gaan. Er zijn begin januari door de regering een aantal plaatsen toegekend in instellingen. Dat zijn allemaal positieve indicaties, maar het zijn druppels op een hete plaat. De inhaalbeweging moet sterker en forser zijn. Mijn vraag is er één naar de bereidheid en de wil om in te zetten op die problematiek, om niet alleen te remediëren bij de jongeren die een MOF hebben gepleegd of in een problematische opvoedingssituatie verkeren, maar ook op de preventie. Ik denk dat veel problemen in de bijzondere jeugdzorg te wijten zijn aan het feit dat we te weinig inzetten op preventie, op het voorkomingsbeleid en dat we pas ingrijpen als de jongeren een bepaalde drempel overschreden hebben.

Mevrouw de minister, wat zijn uw plannen? Welke middelen hebt u daarvoor? Wat zijn de opties van deze regering?

Minister Vervotte heeft het woord.

Mijnheer de voorzitter, dames en heren, de problematiek van de bijzondere jeugdzorg zal binnenkort algemeen gekend zijn - ik dreig in herhaling te vervallen.

Intussen beseft iedereen dat er iets moet gebeuren. Iedereen kent de problemen van het aanbod en de capaciteit. Er doet zich een enorme stijging voor van het aantal geïndiceerde vragen. Als de capaciteit niet wordt uitgebreid, zal de kloof tussen de gerealiseerde hulp en de meest wenselijke hulp steeds breder worden. Dat is geen beleidsoptie. We moeten zoeken naar structurele antwoorden. Het aanbod moet stijgen, de kloof moet verdwijnen, en de mensen moeten de juiste zorg krijgen. We kennen allemaal de schrijnende verhalen van kindermishandeling tot seksueel misbruik en jeugddelinquentie. De waaier is zeer breed.

We moeten dan ook zoeken naar structurele antwoorden om te kunnen zorgen voor voldoende aanbod. Er mag geen kloof bestaan tussen de geïndiceerde en de gerealiseerde zorg. De mensen moeten de juiste zorg kunnen krijgen.

We kennen allemaal de schrijnende verhalen die gaan van kindermishandeling tot seksueel misbruik en jeugddelinquentie. De waaier is zeer breed. We hebben dan ook een globaal plan opgesteld dat samen met de sector is besproken. We hebben ervoor geopteerd om met expertengroepen te werken. Er moeten een aantal heel concrete maatregelen worden genomen waarvoor overleg met het veld vereist is. Het mag dus geen lege doos worden.

Uw vraag inzake preventie is heel relevant en is ook gisteren tijdens de hoorzitting meermaals aan bod gekomen. Het is spijtig dat bij de aanbevelingen van 1999 alles wat met preventie te maken heeft, een beetje uit het oog is verloren. Preventie zal de nodige aandacht krijgen in ons globaal plan.

Voor 2006 bedragen de VIA-middelen 2,36 miljoen euro. De enige meerjarenprogrammatie betreft inderdaad de VIA-afspraken. Er is ook een budget uitgetrokken voor de bijzondere jeugdzorg. Vanuit de VIA-middelen zal 5 miljoen euro naar de sector vloeien. Ik heb ervoor gekozen om de budgetten voor Welzijn niet zomaar tussen de verschillende sectoren te verdelen, maar om dat op een doordachte en geprogrammeerde wijze te doen, in overleg met de sector en afhankelijk van de behoeften per sector. Daartoe hebben we behoeftestudies uitgevoerd. We gaan onder meer na hoe vraag en aanbod op elkaar kunnen worden afgestemd.

Wat de bijkomende capaciteit inzake preventie en andere betreft, zullen op basis van de programmaties van het globaal plan extra budgetten worden vrijgemaakt. (Applaus bij CD&V)