Report plenary meeting

Aan de orde zijn het voorstel van resolutie van de heer Jos Stassen betreffende de uitspraken van de minister van Media over de VRT en het voorstel van resolutie van de heer Jurgen Verstrepen betreffende de uitspraken van de Vlaamse minister van Media Geert Bourgeois over de VRT en de gevolgen die hieraan dienen gegeven te worden.

Zijn we terug in 1995? Toen was de toenmalige BRTN op sterven na dood en bijna helemaal weggeconcurreerd door de VTM. Er moest tegemoetgekomen worden aan de politieke evenwichten: we hadden een oranje topman, een rode televisieman, en een blauwe radioman. Het was nodig dat politici uitspraken over de BRTN en ingrepen: Vlaanderen had een openbare omroep nodig en de BRTN was die naam niet meer waardig. Gelukkig zette toenmalig minister van Media Van Rompuy de omroep weer op het goede spoor.

De VRT deed wat in de mediadecreten en de beheersovereenkomsten afgesproken werd: hij bouwde sterke netten uit en zorgde voor een degelijke programmering met een groot bereik.

Toen kwamen de regering Leterme en minister van Media Bourgeois. Die vonden blijkbaar dat de VRT te veel succes had. Het regeerakkoord zorgde ervoor dat de openbare omroep moest inbinden. Dit weekend beoordeelde de minister de VRT zeer scherp in een interview in De Standaard. Daarin kreeg de gedelegeerd bestuurder een publieke bolwassing: hij werd zowaar van leugens beschuldigd.

Het wantrouwen van de minister van Media ten aanzien van de VRT is nu geïnstitutionaliseerd. De minister legde een bom onder de financiën en het bestuursmodel van de VRT.

In de meerjarenbegroting wordt de jaarlijkse verhoging van de VRT-middelen van 4 naar 1,5 procent teruggebracht. De minister zegt ook dat de VRT moet inbinden op vlak van digitale televisie.

Het verontrust me dat Vlaams Belang akkoord gaat met de minister. Anderzijds, wil het de VRT helemaal afschaffen omdat VB te weinig aandacht krijgt en de VRT teveel ijvert voor een democratische en verdraagzame samenleving.

We stellen het parlement voor de uitspraken van de minister te veroordelen zodat het vertrouwen met de VRT hersteld kan worden. We vragen het behoud van het bestaande bestuursmodel, van de jaarlijkse stijging van het budget met 4 procent en mogelijkheden voor de VRT om in te spelen op de digitalisering. (Applaus bij Groen!)

Ik vraag me af waar de heer Stassen het idee haalt dat wij de VRT willen afschaffen, maar het verwondert me niet echt, gezien zijn houding in de commissie. Wij zijn blij dat de minister eindelijk zegt wat hij denkt over het management van de VRT. Ik vrees echter dat de openbare omroep niet onder de indruk zal zijn en in stilte beslissingen zal nemen die de nieuwe beheersovereenkomst hypothekeren. Daarom vraag ik dat de minister de decreten aanpast en dat de onderhandelingen over de beheersovereenkomst vervroegd worden. (Applaus bij VB)

Ik betreur de uitspraken van Groen! die insinueren dat wij de openbare omroep opnieuw willen politiseren. We zijn voorstander van een sterke openbare omroep maar delen geen blanco cheques uit.

Ik zou correcte informatie ook appreciëren. De afroming van het teveel aan reclame-inkomsten is begonnen in de vorige regeerperiode. De ondertoon is dat Groen! meer reclame wil op de VRT, ook dat is een serieuze ommezwaai.

In de meerjarenbegroting staat dat er, in afwachting van een nieuwe beheersovereenkomst, vanaf 2007 rekening gehouden wordt met een indexstijging van 1,5 procent. Er staat niet dat de jaarlijkse verhoging met 4 procent automatisch wegvalt. Die 4 procent is gegarandeerd tot het einde van de beheersovereenkomst. Groen! wil de financiële situatie daarna nu al betonneren. Ik stel voor dat de commissie in het najaar daar uitgebreid over debatteert.

De minister zou door zijn uitspraken de nieuwe beheersovereenkomst en de uitbreiding van de opdracht inzake digitale televisie en radio bemoeilijken.

CD&V is van oordeel dat aan de opdracht van de VRT zoals bepaald in artikel 8 van het VRT-decreet niet mag worden getornd. Vooraleer de Vlaamse Regering beslist over de themakanalen willen wij een debat over de digitale toekomst van de openbare omroep.

Groen! veroordeelt de uitspraken van minister Bourgeois over het dagelijks bestuur van de VRT. In het bewuste interview staat niets wat ik niet eerder had gehoord in het Vlaams Parlement.

Groen! vraagt het wantrouwen in het dagelijks bestuur en de gedelegeerd bestuurder te stoppen. Ik ben in zekere zin ook wantrouwig. Er zijn al incidenten geweest over de prijs van een gebouw, over de sublicentie, over Sporza, over de benoeming van de heer Van Hecke enzovoort. Parlementsleden moeten nu eenmaal waakzaam blijven.

Groen! vraagt de corporate governance en de opdracht van de raad van bestuur te garanderen. De dossiers die ik zopas aanhaalde doen de vraag rijzen of het management niet te ver gaat. Het protocol afgesloten tussen de raad van bestuur en het management om de agenda van de raad van bestuur uit te breiden wordt eind dit jaar geëvalueerd. In de private sector kan de gedelegeerd bestuurder geen belangrijke beslissingen nemen zonder te overleggen met de raad van bestuur. De corporate governance van de openbare omroep volstaat niet.

Groen! vraagt niet te raken aan de onafhankelijkheid en de dynamiek van de openbare omroep. Dat zijn wij niet van plan. Decreet, afspraken en beheersovereenkomst moeten nageleefd worden. Maar om een en ander te controleren hebben wij informatie nodig. Strategische opties moeten besproken worden op de raad van bestuur. De sublicentie met de Voetbalbond is meer dan filmrechten kopen. Het maakt deel uit van een strategische optie waarover de raad van bestuur moet beslissen.

De openbare omroep is een nv van publiek recht die autonoom werkt binnen een beheersovereenkomst. We mogen evenwel niet vergeten dat de VRT met belastingsgeld werkt. We proberen het dynamisme niet te fnuiken maar vragen een volledig controlerecht.

We moeten debatteren over de decretaal vastgelegde stijging van het budget met 4 procent. Op basis van cijfers moeten we de Vlaamse Regering duidelijk maken over welk budget de VRT moet beschikken.

De VRT vraagt vier themakanalen waaronder één digitaal radiokanaal. De formele aanvraag was een vodje papier zonder businessplan. Bovendien deden allerlei geruchten de ronde over de ontmanteling van Ketnet. Het Vlaams Parlement moet daar in alle openheid over debatteren. We wachten af tot we vernemen wat de VRT precies wil. Zijn die themakanalen complementair aan de huidige kanalen? Niemand verzet zich tegen een cultuurkanaal mits de huidige cultuurprogramma's niet verdwijnen. CD&V wil niet dat de themakanalen betaald worden met reclame-inkomsten. Wat minister Bourgeois heeft gezegd over de digitale toekomst, staat ook in de brief. Wij steunen het voorstel van resolutie van de heer Stassen niet.

Het voorstel van resolutie van de heer Verstrepen vraagt vervroegd te onderhandelen over een nieuwe beheersovereenkomst. Maar de huidige beheersovereenkomst laat perfect toe dat er een themakanaal komt. We houden ons aan de afspraak met de VRT die nog geldt tot eind 2006. Ik hoop wel op een grondig debat dat moet leiden tot een degelijk nieuw kader voor een sterke openbare omroep. (Applaus bij CD&V en N-VA)

Wij zullen deze voorstellen van resolutie niet goedkeuren. De heer Verstrepen vraagt al langer om de beheersovereenkomst open te breken. Ik ben het daar niet mee eens.

Ik was niet erg gelukkig met het interview met minister Bourgeois. Ik ben het niet eens met een aantal van zijn uitlatingen. Maar een interview zet mij er niet toe aan een voorstel van resolutie in te dienen.

Uit de antwoorden van minister Bourgeois op actuele vragen, vragen om uitleg en interpellaties leid ik geen wantrouwen af ten aanzien van het dagelijks bestuur en de gedelegeerd bestuurder van de VRT.

Ik heb minister Bourgeois hier nog nooit horen zeggen dat de VRT te commercieel is. Daarnaast zegt hij dat hij de gedelegeerd bestuurder niet vertrouwt.

U bevestigt wat ik reeds zei: ik heb die uitspraken gelezen in een interview en niet in een commissieverslag.

In het regeerakkoord staat dat men de transparantie met betrekking tot financiële operaties in de VRT groter wil maken. De discussie zal dus nog volgen. Tot dan moeten we ons houden aan de huidige mediadecreten en de beheersovereenkomst. Binnen de huidige beheersovereenkomst is de jaarlijkse stijging van het budget met 4 procent overigens gegarandeerd. Ik begrijp uw vraag dus niet.

Het is bovendien absoluut niet de bedoeling aan de onafhankelijkheid en het dynamisme van de openbare omroep te raken. (Applaus bij sp·a-spirit en CD&V)

De heer Stassen heeft uit het bewuste interview enkel de passages gelicht die hij kan gebruiken. Volgens de minister doet de heer Mary zijn werk goed en is er tussen hen een spanningsveld ontstaan dat structureel is, maar niet persoonlijk. De minister stelt vast dat het parlement niet steeds antwoorden krijgt op zijn vragen en dat niet meer neemt.

Het gaat dus niet om wantrouwen, maar om het in vraag stellen van een aantal evenwichten, zoals de relatie tussen het zakengeheim en de aandeelhouders. De minister wenst die evenwichten dan ook opnieuw te evalueren.

De minister moet zich houden aan de mediadecreten, ook indien ze gewijzigd worden. Eventuele bijsturingen moeten gebeuren op decretale basis. Inzake de corporate governance werd er een charter gemaakt voor deugdelijk bestuur. Ik zie dus het probleem niet.

Er is inderdaad een charter, dus ik begrijp niet waarom de minister zegt dat het evenwicht tussen de bevoegdheden zoek is.

Dat is geen tegenstelling. Het charter werd gemaakt binnen de huidige decretale mogelijkheden en toch zijn er vragen waarop geen antwoord mogelijk is.

De minister wil, ondanks het problematische evenwicht, niet raken aan het dynamisme van de VRT. De minister heeft ook nergens gesteld dat de procent uit de beheersovereenkomst niet zou nageleefd worden.

De huidige overeenkomst blijft nu nog gelden en voor de rest moeten we ons richten op de nieuwe beheersovereenkomst. Een ontdubbeling van de TV- of radionetten kan enkel als die overeenkomst wordt aangepast. Op 3 mei 2005 vroeg de VRT de toestemming aan de minister om enkele themakanalen te starten. De minister heeft eerst om een uitgewerkt dossier gevraagd, maar sluit niets uit.

Drie principes staan daarbij centraal: het nieuwe aanbod mag niet ten koste gaan van de bestaande netten, er mag geen exclusiviteit zijn met betrekking tot de distributie en er mag geen meerkost zijn voor de kijker.

Ik zie dus niet in op welke manier de minister de VRT zou ondermijnen. Ik volg verder de timing die in commissie werd besproken. Dit voorstel van resolutie krijgt dus geenszins onze steun. (Applaus bij CD&V, sp·a-spirit en N-VA)

Ik verbaas me over de houding van de heer Stassen: aan de hand van een aantal geïsoleerde citaten uit een interview dient hij een voorstel van resolutie in met verregaande implicaties.

Ik heb in het interview niets nieuws verklaard. De hervorming van de VRT onder toenmalig minister Van Rompuy is goed en heeft ertoe geleid dat hij een slagkrachtige openbare omroep is geworden. Er is gekozen voor een model waarbij bijna de volle bevoegdheid wordt toegekend aan de gedelegeerd bestuurder. Ik wil niet terug naar een gepolitiseerde VRT, maar ik wil wel een nieuw evenwicht. Tony Mary is een uitstekend gedelegeerd bestuurder en maakt gebruik van zijn decretale bevoegdheden. Daardoor ontstaan er regelmatig spanningsvelden met de politiek, die geen vragen kan stellen over wat tot de operationele bevoegdheid behoort.

De Mediaraad zal een wetenschappelijk advies formuleren over de beheersovereenkomst. Er moet ook een betere onafhankelijke controle komen. Europa wil trouwens een onafhankelijke controle-instantie ten aanzien van de publieke omroep. Daarom zal de regering een ontwerp van decreet betreffende een Vlaamse regulator voor de media indienen. Het is ongewoon dat de heer Stassen een krantenartikel aangrijpt om een minister te interpelleren met een voorstel van resolutie.

Ik heb daarstraks al uitgelegd dat ik de techniek van het voorstel van resolutie heb gebruikt omdat het niet meer mogelijk was om een interpellatie of vraag om uitleg in te dienen in de commissies omdat er geen vergaderingen meer zijn. Ik wil de discussie niet tot oktober uitstellen.

Het is jammer dat men op basis van een krantenartikel een voorstel van resolutie indient en dat de discussie op een drafje wordt afgehandeld.

Het is zeer ongewoon dat in een voorstel van resolutie een interpellatie is vervat.

Ik steun de heer Stassen omdat hij deze techniek heeft gebruikt om het debat los te weken omdat er geen andere manier was. Ik heb hetzelfde gedaan.

Ik ben niet bereid om beleidsopties te nemen aan de hand van twee voorstellen van resoluties die vergaande beleidsimplicaties hebben en die hier op een drafje worden behandeld. De meerderheid is het daarmee eens.

Groen! wil een veroordeling van de houding van de minister, maar het is moeilijk om de minister een bepaalde houding op te leggen. Verder stel ik vast dat Groen! voorstander is van het behoud van het huidige systeem waarbij de politiek gelegitimeerde raad van bestuur geen recht heeft om zich uit te spreken over strategische opties. (Applaus bij Cd&V en N-VA)

De minister weet heel goed waarom we dat systeem verdedigen. In de raad van bestuur hebben een aantal onderzeeërs zitting die beslissingen willen nemen tegen het belang van de VRT in. De minister kan totnogtoe geen enkel model voorleggen dat dat kan voorkomen.

Door te stellen dat in de raad van bestuur duikboten zitten die direct naar de pers stappen, past de heer Stassen nog een ergere techniek dan de minister toe. (Applaus bij VB)

Dit is een kwestie van vertrouwen in de democratische instellingen. Het parlement wijst de leden van de raad van bestuur aan, eventueel kunnen ook onafhankelijke bestuurders worden betrokken. Aangezien dit parlement meer dan 250 miljoen euro ter beschikking stelt van de VRT, kan men minstens vragen dat de bestuursleden bij de strategische opties worden betrokken.

Verder is in het decreet verankerd dat er niet mag worden geraakt aan de onafhankelijkheid van het dagelijkse bestuur, dat instaat voor de operationele opties. Ook staat in het decreet dat de stijging van 4 procent moet worden gegarandeerd. De bedragen staan nominaal vermeld.

Staat dat in de meerjarenbegroting?

De meerjarenbegroting is een andere zaak. De minister moet de decretaal vastgelegde stijging respecteren en kan daarvan niet afwijken.

Ik stap niet mee in de digitalisering op een drafje. Ik vind het niet goed het parlement te vragen zo snel mogelijk digitale themakanalen te lanceren en daartoe de opdracht van de openbare omroep aan te passen, en dit enkel op basis van niet-uitgebouwde princiepsaanvragen van de VRT. Dat is overigens ook niet de keuze van de meerderheid. Die wil eerst voor verrrijkte inhoud, interactiviteit en video on demand gaan. Over de themakanalen zullen we in het najaar grondig discussiëren. Mijn nota daarover is ingediend en ligt ter beschikking. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit en N-VA)

Ik vind het jammer dat ik de VLD niet gehoord heb. In het voorjaar pleitte mevrouw Ceysens er zeer enthousiast voor de beheersovereenkomst vervroegd aan te vatten. Ik ben benieuwd naar het stemgedrag van haar fractie.

Wij pleitten hier inderdaad voor het vervroegen van de beheersovereenkomst. Maar in opvolging van een discussie in de commissie vroegen wij bij motie een zicht te krijgen op de digitale roll out. Wij willen dit terdege voorbereiden, en zullen hierover in het najaar ons standpunt bekend maken.

Is uw standpunt dan veranderd?

Neen: onze wens de nieuwe beheersovereenkomst te vervroegen blijft overeind. Maar wij zullen de impact van de themakanalen op de beheersovereenkomst grondig bekijken. Dat debat is niet nu, maar na het reces aan de orde.