Report plenary meeting

Aan de orde is de actuele vraag van de heer Malcorps tot de heer Van Mechelen, Vlaams minister van Financiën en Begroting, Ruimtelijke Ordening, Wetenschappen en Technologische Innovatie, over het betalen van planschade ten gevolge van de watertoets.

Deze regering probeert werk te maken van een integraal waterbeleid en iets te doen aan de problematiek van de overstromingen. De minister van Leefmilieu heeft aangekondigd dat er nu effectief werk zal worden gemaakt van de watertoets. De gemeentebestuurders hebben dit bericht positief onthaald. Sommigen vragen zich echter af wie de planschade zal betalen.

Ik meen dat de gemeenten terzake een belangrijke verantwoordelijkheid hebben. In het verleden hebben ze soms bouw- en verkavelingsvergunningen afgeleverd op gronden die duidelijk in een overstromingsgebied lagen. Soms bleek zelfs uit de straatnamen dat het duidelijk om waterzieke gebieden ging. De gemeenten moeten zelf hun verantwoordelijkheid opnemen. In sommige gevallen kan men wel naar de Vlaamse overheid kijken.

Wie zal de planschade betalen? Is dat de verantwoordelijkheid van de minister van Leefmilieu of van de minister van Ruimtelijke Ordening? Zijn daarvoor middelen uitgetrokken? Hoe ver staat men met de oprichting van het Rubiconfonds dat begin dit jaar werd aangekondigd? Dat fonds zou gespijsd worden met de opbrengsten van de planbatenheffing, wat samenhangt met de realisatie van een aantal bedrijventerreinen.

Het decreet Integraal Waterbeleid dat op 18 juli 2003 werd goedgekeurd door het Vlaams Parlement, is op 14 november jongstleden in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd, waardoor het uitvoeringskracht heeft. Het principe van de watertoets is daarmee ingevoerd. Uiteraard zijn er nog rondzendbrieven en uitvoeringsbesluiten nodig, onder meer om artikel 8 in de praktijk te brengen. Alle overheden die betrokken zijn bij het vergunningenbeleid en bij het planologisch beleid, namelijk gemeenten, provincies en het Vlaams Gewest moeten dus eerst op een structurele manier onderzoeken of er in het betrokken gebied gevaar is op wateroverlast vooraleer ze bouw- of verkavelingsvergunningen verlenen. Hij kan zich daarvoor baseren op de kaarten over de recente overstromingsgebieden (ROG-kaarten) die de minister van Leefmilieu na de recente wateroverlast heeft laten opmaken. We moeten twee grote categorieën onderscheiden : gronden gelegen in het woongebied en gronden gelegen in potentiële woongebieden, dus de woonuitbreidingsgebieden. Bij de gronden in woongebied gaat het meestal over invulbebouwing. Artikel 8 van het decreet zegt dat de vergunningsverlener een aantal verplichtingen kan opleggen om waterrisico te voorkomen. Daarbij kan men onder meer denken aan infiltratiebekkens, hemelwaterputten groene daken.Vooraleer men een verkavelingsvergunning aflevert, kan men ook eisen dat een bepaald gebied wordt ingebufferd. Er is dus geen sprake van een bouwverbod in Vlaanderen. In woongebieden moet echter een watertoest doorgevoerd worden en in uitzonderlijke gevallen kan de vergunning worden geweigerd. In dat geval zegt artikel 8 dat planschade van toepassing is en dat die ten laste valt van de overheid die het planningsinitiatief heeft genomen. Het is ook de bedoeling om aan de hand van de watertoets aan te geven welke gronden in de woonuitbreidingsgebieden voor bebouwing in aanmerking komen. In Ekeren wilde een projectontwikkelaar bijvoorbeeld 200 woningen bouwen op woonuitbreidingsgronden in een waterziek weidegebied. Dat kan niet zonder bijkomende beheersmaatregelen. Dergelijke woonuitbreidingsgebieden komen evenwel niet in aanmerking voor planschade. De vergunning kan gewoon geweigerd worden. De bedoeling van het Rubiconfonds was de opbrengsten van de planbaten onder te brengen in een fonds dat financiële middelen ter beschikking kan stellen van gewest, provincies en gemeenten om wateroverlast te voorkomen. Deze planbaten treden definitief in werking op 1 januari 2004. We hebben dus een belangrijke principiële stap gezet. Er is ook een financieel kader : het grondfonds planschade en het Rubiconfonds voor de beheersmaatregelen. In samenwerking met minister Sannen zullen nog uitvoeringsbesluiten worden opgesteld.

De Vlaamse overheid heeft dus haar verantwoordelijkheid genomen. Voortaan moeten ook de gemeenten dat doen. Het kan niet dat men vergunningen blijft toestaan en de kosten op de hogere overheid afwentelen.