Report plenary meeting

De heer Brusselmans heeft het woord.

Minister-president, collega’s, een van de belangrijkste wet- en decreetgevingen die we in dit pluralistisch land kennen, is het Cultuurpact. Dat is het middel bij uitstek om de pluriformiteit in de samenleving door te laten sijpelen en te laten wegen in en op onder meer de bestuursorganen van onze culturele instellingen. Die worden vanuit Vlaanderen gefinancierd en dus door de Vlaamse belastingbetaler. Tot mijn spijt moet ik vaststellen dat niet iedereen daarvan overtuigd is. Vzw’s en cultuurhuizen zoals bijvoorbeeld Flagey in Brussel plaatsen zichzelf blijkbaar boven de wet. Bij de hernieuwing van hun bestuursorganen enkele maanden na de verkiezingen moesten ze conform het Cultuurpact minstens twee mensen van de Vlaams-nationalistische separatistische strekking in hun algemene vergadering opnemen. Maar Flagey weigert botweg en zonder enige argumentatie elke kandidaat van het Vlaams Belang die de separatistische strekking vertegenwoordigt.

Meer nog, uit de communicatie van uzelf mogen we begrijpen dat ze zelfs geen oren hebben naar het zich in regel stellen met het Cultuurpact. Ze antwoorden niet, of ze reageren niet echt op uw herhaaldelijke schriftelijke en zelfs mondelinge oproepen. Ondertussen gaan ze nog een stap verder. Ze hebben nu zelf klacht ingediend bij de Cultuurpactcommissie, ik vermoed tegen de Vlaamse Regering, om de samenstelling en dus de facto het Cultuurpact an sich in vraag te stellen. Om het in de taal van Molière te zeggen: il faut le faire! Het Belgisch surrealisme ten top. Men waant de Cultuurpactwetgeving ondergeschikt aan hun eigen regelgeving, aan hun eigen statuten. Het is ongelooflijk, collega’s, maar het is waar.

Minister, mijn vraag aan u is dus zeer duidelijk: Meer dan 800.000 Vlamingen – het Vlaams Belangkiezers – worden op dit moment door Flagey gediscrimineerd. Wat gaat u, als minister van Cultuur, maar misschien vooral als minister-president van alle Vlamingen, concreet ondernemen om deze scheeftrekking recht te trekken, maar om er ook voor te zorgen dat er in de toekomst geen volgelingen van Flagey kunnen zijn? (Applaus bij het Vlaams Belang)

Minister-president Jambon heeft het woord.

Mijnheer Brusselmans, vooreerst wil ik duidelijk stellen dat de Vlaamse Regering altijd de Cultuurpactwetgeving toepast, ook in onze voordrachten die we doen in raden van bestuur en algemene vergaderingen. Dat hebben we ook met Flagey gedaan, helemaal conform de Cultuurpactwetgeving.

De klacht die Flagey heeft ingeleid bij de Nationale Cultuurpactcommissie is er gekomen na de brief die ik op 27 september 2021 gestuurd heb naar Flagey. Ik heb dat schrijven gericht nadat Flagey mij had laten weten dat een van de voordrachten die wij gedaan zouden hebben, niet het statutair vereiste draagvlak gehaald had binnen de organen van Flagey. In de brief die ik gestuurd heb, heb ik duidelijk gemaakt dat de besluiten die dat bestuursorgaan vanaf dan zal nemen, met een volgens ons niet-reglementaire samenstelling van de raad van bestuur en algemene vergadering, wel eens niet rechtsgeldig zouden kunnen zijn, wegens het niet naleven van de Cultuurpactwetgeving en van het Cultuurpactdecreet. Tegelijkertijd heb ik met aandrang gevraagd om de samenstelling van de raad van bestuur en van de algemene vergadering aan te passen, conform de Cultuurpactwetgeving en dus conform de voordracht die wij als Vlaamse Regering gedaan hebben. Daarin was ook uw fractie vertegenwoordigd.

Daarop hebben de organen van Flagey gezegd dat ze die vraag zouden voorleggen aan de Cultuurpactcommissie. Die procedure is nu lopende. Wij verwachten in het najaar een uitspraak daarover. Ik denk dat wij redelijk recht in onze schoenen staan. Wij gaan die uitspraak dus afwachten. Ondertussen denk ik dat Flagey het risico loopt, met alle beslissingen die ze nu nemen, dat die niet rechtsgeldig zouden kunnen zijn. Intussen staat het uw fractie natuurlijk vrij om eventueel een andere voordracht te doen. Als u dat doet, dan zullen wij dat natuurlijk overmaken aan Flagey. Maar ik denk dat we nu in een positie zitten waarin we moeten wachten, met vertrouwen in de uitspraak van de Cultuurpactcommissie, en dat Flagey ondertussen het risico loopt van niet-rechtsgeldige besluitvorming te doen.

De heer Brusselmans heeft het woord.

Bedankt voor uw antwoord, minister. Voor alle duidelijkheid heb ik uw engagement, dat u van in het begin hebt opgenomen, niet in twijfel getrokken, wel de houding van Flagey daarin. Maar nu zitten we natuurlijk wel in een andere situatie, waar er volgens mij andere dingen moeten gebeuren. U verwijst nu naar de Cultuurpactcommissie, die inderdaad dit najaar een uitspraak zal doen. Maar we weten allebei, en nog andere collega’s in dit parlement weten dat ook, dat de Cultuurpactcommissie niet meer werkt. Ze zit vast en dat komt – hoe kan het ook anders in dit ‘non-land’ – door een communautair probleem. Ze komt niet meer samen. Toen we dat probleem enkele weken geleden onder de aandacht brachten in de commissie Cultuur zei u – u kunt er het verslag op nalezen – dat het eigenlijk allemaal zo erg niet is dat die Cultuurpactcommissie niet samenkomt, omdat er toch geen dossiers te behandelen zijn. En dan laat u enkele weken later aan ons weten dat u op zijn minst op de hoogte bent van een dossier. U liegt dus niet alleen in de commissie, u toont daarmee ook nog eens dat u het probleem helemaal niet ernstig neemt. De Cultuurpactcommissie als oplossing? Dan heb ik een vraag: u bent voor de splitsing van diezelfde commissie. U ging dat opnemen met Alexander De Croo, onze eerste minister van aan de overkant. Ik vermoed dat u ondertussen opnieuw een gesprek met premier De Croo hebt gehad. Wat is de uitkomst daarvan? Wat gaat u nu eindelijk doen om die Cultuurpactcommissie te splitsen?

De heer Van de Wauwer heeft het woord.

Minister, ik denk dat uw reactie en uw voordracht correct zijn, namelijk met respect voor de Cultuurpactwet. In de klacht die Flagey heeft ingediend, staan vervolgens ook wel enkele valabele argumenten, maar een uitspraak over die klacht komt niet ons toe, maar de Cultuurpactcommissie zelf. Zij proberen bij een klacht altijd eerst naar verzoening toe te werken. Ik vermoed, minister, dat u zeker bereid bent om daaraan mee te werken.

Ik vind het wel opmerkelijk, collega’s, dat hier een parlementslid een vraag stelt over de eigen benoeming. Want dat zegt u er niet bij, collega Brusselmans. De vraag zelf vind ik vreemd, maar vooral het feit dat een fractie – en dat is trouwens niet alleen de Vlaams Belangfractie – een parlementslid voordraagt voor zo’n benoeming als bestuurder in een organisatie waarover wij als parlement ook beslissen over de subsidies. Bij mij wringt dat.

Minister, is een onverenigbaarheid voor parlementsleden in het bestuur van organisaties waar wij als parlement via de begroting ook de subsidies voor goedkeuren, niet aangewezen? (Applaus van Stijn Bex en Caroline Gennez)

De heer Veys heeft het woord.

Mijnheer Brusselmans, ik denk dat u wettelijk gezien waarschijnlijk gelijk hebt, maar ik stel mezelf toch wat vragen. Want toen u verkozen werd, was uw eerste uitspraak: “Transgenders en holebi’s zullen altijd abnormaal blijven.” (Opmerkingen van Filip Brusselmans)

Dat is op zich niet verwonderlijk. U bent lid van een fractie die weigert om zich echt te engageren voor de rechten van de regenbooggemeenschap, zeker als het gaat over resoluties bij bevriende semidictators in het buitenland als Orban of Poetin. Uw partij blijft stigmatiserende uitspraken doen. “Holebi's die trouwen en kinderen krijgen, vind ik een brug te ver”, zei een federale collega. Of er was de collega uit uw fractie, die een vicepremier aan de overkant van de straat ervan beschuldigt de fundamenten van de westerse beschaving te willen vernietigen en vervangen, enkel en alleen omdat die persoon een trans persoon is.

En met zo’n ‘track record’ wilt u in de raad van bestuur gaan zitten van een organisatie die culturele en individuele diversiteit hoog in het vaandel draagt. Dus van mijn kant een oprechte vraag, mijnheer Brusselmans: wat wilt u daar eigenlijk gaan doen? (Applaus bij Groen, Vooruit en de PVDA)

De heer D’Haese heeft het woord.

Mijnheer Brusselmans, ik vraag mij af of u echt vindt dat uw fractie goed geplaatst is om hier vandaag vragen te stellen over wettelijkheid en onwettelijkheid. Het Vlaams Belang geeft altijd graag af op de Walen die profiteren, op de migranten die profiteren, maar blijkbaar profiteren jullie vooral heel graag zelf. Iemand als Filip Dewinter zit hier al bijna dertig jaar in het parlement, krijgt een dikke parlementaire pree, maar dat is allemaal niet genoeg. Neen, nu verstuurt hij ook nog eens zijn eigen boeken, vol met fake news, op kosten van het parlement, zodat hij de 5 euro verzendingskosten van de hardwerkende Vlaming in zijn eigen zak kan steken. (Opmerkingen)

Ik stel voor, mijnheer Brusselmans, dat jullie een nieuwe slogan zoeken voor de partij. Ik heb al een voorstel: eigen graaiers eerst. Misschien moet u die onwettelijkheid eerst zelf eens bekijken, voordat u hier vragen komt stellen over andere problemen. (Applaus van Lise Vandecasteele en Stijn Bex. Opmerkingen)

Mevrouw D’Hose heeft het woord.

Ik wil mij hier niet laten verleiden om uitspraken te doen voordat de Cultuurpactcommissie daarin een uitspraak heeft gedaan. Maar dat voorval leert mij toch wel dat de huidige manier van invullen van raden van bestuur meer en meer problematisch wordt. Die partijpolitieke invulling is niet meer van deze tijd. En dat heeft niets te zien met de vraag van de vrienden van Vlaams Belang, absoluut niet. Dat heeft te zien met de vraag vanuit de sector om daar ook mensen in te benoemen die kennis van zaken hebben, die daar expertise in hebben. (Opmerkingen van Filip Brusselmans)

Collega Brusselmans, collega D’Hose heeft het woord.

Ik zou willen oproepen, collega’s, om daar in alle openheid en over alle partijgrenzen heen even over na te denken en eens serieus na te denken over de vraag die leeft bij heel veel organisaties, die vooral vragen naar kennis en expertise. (Applaus van Mieke Schauvliege en Chris Steenwegen)

Minister-president Jambon heeft het woord.

Mijnheer Brusselmans, ik word echt niet graag verweten een leugenaar te zijn. Dat is totaal niet aan de orde. Wij hebben de lead genomen in dit dossier. Ik wil dat de Cultuurpactcommissie daar snel een uitspraak over doet. Ik denk dat we het recht aan onze kant gaan hebben. En ik zal er inderdaad voor zorgen dat de Cultuurpactcommissie in de gelegenheid is om daar een uitspraak over te doen. 

Met de hand op het hart, ik heb nog geen gesprek gehad met De Croo. Ik hoop dat voor het zomerreces nog te kunnen aangaan.

Dan, wat de onverenigbaarheden betreft, er staat nergens in de regelgeving dat er geen parlementslid voorgedragen mag worden. Heel het debat over hoe raden van bestuur samengesteld moeten worden, is natuurlijk een legitiem debat, maar dat gaan we hier nu niet voeren. Ik merk alleen dat we net in de VRT een aantal onafhankelijke bestuurders ingevoerd hebben. In het Havenbedrijf Antwerpen zijn ook onafhankelijke bestuurders ingevoerd, natuurlijk naast politieke vertegenwoordiging. In beide voorbeelden schijnt dat wel goed te werken. Maar goed, dat is een bijzondere interpretatie.

Aan de collega’s in de linkerzijde van het halfrond: het is niet omdat een fractie mijn standpunten niet vertegenwoordigt of zelfs standpunten vertegenwoordigt die ver afstaan van mijn fractie, dat ik niet tot in den treure pluralisme zal blijven verdedigen, wat het verdict van de kiezer ook is. (Applaus bij de meerderheid)

De heer Brusselmans heeft het woord.

Minister-president, dank u wel voor uw antwoord. Als u niet leugenaar genoemd wilt worden, stel ik voor dat u voortaan ook niet meer liegt in een commissie, want dat is wel wat er gebeurd is. Dat kan iedereen nalezen in het woordelijk verslag. (Opmerkingen)

Maar ik ben blij dat onder meer collega D’Hose is tussengekomen, want haar tussenkomst bewijst waar het hier allemaal om draait. Het cultuurpact is hier jarenlang iets heiligs geweest. Waarom? Omdat dat de traditionele partijen verzekerde van postjes. Nu je ziet dat electoraal de situatie toch een beetje moeilijk is, nu je ziet dat de Vlaams Belangkiezer eindelijk vertegenwoordiging kan krijgen in de raden van bestuur, eindelijk die heilige huisjes kan instampen, eindelijk eens zicht kan krijgen op wat er gebeurt achter de gesloten deuren van die raden van bestuur van die cultuurhuizen die smossen met ons belastinggeld, en nu die Vlaams Belangkiezer eindelijk daar eens inzage in kan krijgen, nu moet dat cultuurpact weg.

Die deuren moeten op slot, zodat de Vlaming het nooit zou kunnen weten. Wij willen niet langer wachten op het getalm van deze regering hier. Want wij vinden dat elke Vlaming gelijkwaardig is en dus recht heeft op vertegenwoordiging in de raden van bestuur waar Vlamingen fors mee betalen aan het gelach daarvan. Wij beraden ons dus over juridische stappen. Want besluiten – zoals u zelf gezegd hebt – die genomen zijn door Flagey zonder een geldig samengestelde raad van bestuur, zijn volgens mij onwettig. (Applaus bij het Vlaams Belang)