Report plenary meeting

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Minister, hier voor u staat een zeer tevreden man. We moeten het hier in het parlement vaak hebben over dingen die beter kunnen of die slecht gaan. Ik ben heel blij dat ik eens iets kan vertellen wat goed is. En dat gaat over de 5G-veiling. U weet dat de telecomprijzen – dat zijn de prijzen voor internet, televisie, gsm – in ons land absurd hoog zijn. Ze zijn tot vier keer duurder dan in sommige van onze buurlanden. Dat is een situatie die al een aantal decennia duurt en dat komt door het gebrek aan concurrentie op de telecommarkt.

We hebben over de 5G-licentie, de 5G-veiling, al een aantal keer gedebatteerd. Dat is een unieke kans om ervoor te zorgen dat er meer concurrentie op die markt komt en dat de prijzen gaan dalen. We zaten daar niet altijd op dezelfde golflengte. U was misschien eerder voorstander van het behoud van een status quo, maar ik ben blij dat wij en het parlement, u hebben kunnen overtuigen van het nut van extra concurrentie op die markt. De eerste fase van die veiling is nu afgelopen en het is echt ongelooflijk: er zijn nu zelfs vijf spelers waarvan vier een volwaardig aanbod voor de consument zullen doen. Dat is echt geweldig want dat gaat ervoor zorgen dat die dure positie van de operatoren Telenet en Proximus eindelijk kan worden doorbroken.

De vraag is natuurlijk wat wij als Vlaanderen nu gaan doen. Wij zijn bevoegd voor de uitrol van de netwerkinfrastructuur, de bepaling van de zendvereisten, de stralingsnormen en dergelijke. Het is tijd dat wij in actie schieten. Ik heb een aantal keren gepleit voor een 5G-strategie. Wel, misschien is het, nu de veiling gedaan is, het moment om daar eindelijk werk van te maken.

Wat gaat Vlaanderen doen om 5G verder uit te rollen in zo’n kort mogelijke periode?

Minister Dalle heeft het woord.

Collega Vande Reyde, u weet dat voor de Vlaamse Regering de snelle uitrol van het 5G-netwerk over het hele grondgebied prioritair is. Ik heb al lange tijd geleden gezegd dat 2022 het jaar moet en zal zijn van 5G en dat is zich nu aan het bevestigen.

Er is gisteren inderdaad door het federale Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT) gecommuniceerd dat de bieding tot een resultaat heeft geleid. Er zijn vijf operatoren die hebben geboden. Het gaat over de bestaande drie operatoren – Proximus, Telenet en Orange – maar ook Citymesh in een joint venture met het Roemeense Digi Communications. Dat heeft in totaal 1,2 miljard euro opgebracht. Dat is toch een zeer stevig resultaat. Het is bijna drie keer meer dan de wettelijk voorziene instapprijs. Dat is een mooi resultaat.

Wat gaat er nu nog gebeuren? Er moet de komende weken een akkoord worden bereikt over de zogenaamde technische positionering binnen de frequentiebanden. De operatoren moeten daar een akkoord over bereiken. En er volgt ook nog de veiling van de 1400 MHz-band.

De Vlaamse Regering heeft eind 2021 gezegd dat zij ermee akkoord kan gaan dat die veiling snel verloopt zonder een voorafgaand akkoord over de verdeling van die 1,2 miljard euro. Ik denk ook dat dat de goede keuze was. We willen natuurlijk dat het snel wordt uitgerold. Wat dat betreft weet u dat we ook aan het bekijken zijn, onder meer met minister Brouns, hoe we dat zo goed mogelijk kunnen ondersteunen. Er is het concept van de tower company waarbij sites van Fluvius ter beschikking zouden kunnen worden gesteld met een soort van lease- of huurformule. Nu we weten wie de operatoren zullen zijn, kunnen we daar heel concreet verder werk van maken, zodat 5G in Vlaanderen een echt succes kan worden.

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Ik ben heel blij met dat antwoord want, zoals u terecht zegt, er is een Vlaamse onderneming die op de markt komt en mee wil doen en die dat netwerk zo snel mogelijk wil ontplooien. Zij heeft natuurlijk een achterstand. Het zou absurd zijn als we nu al die bedrijven apart – de vijf, en de vier op de consumentenmarkt – de netwerkinfrastructuur laten aanleggen. Dan moet elke straat, elke zendmast apart gezet worden. Het is veel beter als we kunnen samenwerken. We moeten dat als overheid niet zelf in handen nemen. We moeten dat niet allemaal zelf doen, maar we kunnen het wel faciliteren en ervoor zorgen dat er een gemeenschappelijk project is om die zendmasten te delen en ervoor te zorgen dat de apparatuur gemeenschappelijk wordt ontplooid. Zo kunnen mensen zo snel mogelijk van die 5G genieten en van de lagere prijzen die dat met de extra concurrentie zal teweegbrengen.

Ik heb nog een laatste vraag voor u, minister. U sprak ook over de inkomsten. 1,2 miljard euro is inderdaad veel geld. Daar is nog wat discussie over hoeveel daarvan naar Vlaanderen, naar Wallonië, Brussel en naar het federale niveau moet gaan. Hebt u er zicht op hoe we de patstelling die daarover momenteel heerst kunnen doorbreken? Het zou jammer zijn mocht dat de zaken uiteindelijk nog verder vertragen.

Mevrouw Segers heeft het woord.

5G is een ongelooflijk belangrijke technologie, niet alleen voor een beter en sneller internet, maar ook voor de uitrol van onze plannen inzake artificiële intelligentie en zo verder want het is veel meer dan een sterker internet dan met 4G. De veiling is een succes gebleken. Er is nu een bijkomende speler. Dat is een unieke kans om een beter internet te krijgen en scherpere prijzen voor alle Vlamingen.

De vraag die de collega stelt over de verdeling van 1,2 miljard euro is een eerste belangrijke vraag waarvan ik hoop dat u er direct antwoord op zult kunnen bieden.

Allicht hebben alle collega’s de afgelopen twee jaar heel veel mails gekregen over burgers die bezorgd zijn over de gezondheidsrisico's naar aanleiding van 5G. Die zijn heel vaak uit de lucht gegrepen. Er circuleert heel wat fake news daarover. We hebben altijd al gepleit om een campagne te voeren. Minister, denkt u dat het nog nodig is? Moeten wij onze burgers ook niet geruststellen dat dit een veilige technologie is?

De heer De Roo heeft het woord.

Collega’s, 5G biedt heel wat kansen om innovatieve toepassingen in ons leven te laten komen. Er zijn vier zaken van zeer groot belang, waarvan er al twee zijn aangehaald.

Ten eerste, de koopkracht van onze burgers. De laatste Eurostatcijfers zeggen dat we 70 procent meer betalen dan de rest van Europa, dan het gemiddelde.

Ten tweede, de inkomsten uit de veiling. Die 1,2 miljard euro en het aandeel voor Vlaanderen moeten we zeer goed opvolgen zodat we ook een deel van die koek krijgen.

Ten derde is ook de snelle uitrol al aan bod gekomen.

Ten vierde – en dat is nog niet aan bod gekomen –, de dekkingsgraad voor 5G. Er zijn een aantal regels opgenomen waarbij elke speler binnen een bepaalde termijn 100 procent of 99 komma zoveel procent dekking moet realiseren.

Minister, hoe zult u ervoor zorgen dat de vierde speler niet op zeer korte termijn de prijzen tot het dieptepunt laat kelderen – waar we allemaal wel van zullen profiteren – maar dan op de langere termijn niet zal voldoen aan zijn doelstellingen voor de dekkingsgraad?

De heer Vandaele heeft het woord.

Minister, de uitrol is natuurlijk belangrijk, maar waar wij ook al jaren aandacht voor vragen, is precies de verdeling van de inkomsten van de veiling. Er moet een groter aandeel naar de regio’s komen. Waarom? Omdat het aandeel media groter wordt en Media nu eenmaal een bevoegdheid is van de regio’s. Uiteraard moet ook Vlaanderen een groter deel krijgen wegens meer gebruikers.

U zei net nog dat momenteel dat bedrag geparkeerd wordt. Is er al meer nieuws over de uiteindelijke verdeling?

De heer Pieters heeft het woord.

Of er nu drie operatoren of vier operatoren zijn, er komt 5G. Dat zal dus niet uitmaken.

Wat betreft de prijs: als u al 1,2 miljard euro vraagt voor de veiling alleen, dan zal dat uiteraard ook doorgerekend worden. Zoals u zei, staat dit ergens geparkeerd. Dat is nog helemaal niet naar Vlaanderen gekomen. De opbrengsten van 4G trouwens ook nog niet. We praten nu over 5G, maar de opbrengsten van 4G heeft Vlaanderen ook nog niet opgevraagd of gekregen.

Dan kom ik tot de straling. De drie bestaande operatoren hebben aangegeven dat er al zo veel straling is. De operatoren zelf hebben dat al aangegeven. Als er een vierde speler bij komt, dan zal er nog meer straling zijn want elke operator zal zijn eigen systeem of zijn eigen circuit willen uitbouwen. Als het daarop aankomt, weet ik niet of het een verbetering is dat we een vierde speler krijgen. Het is uiteraard van belang dat we voor Vlaanderen beslissen welke stralingsnorm we zullen opleggen.

Minister Dalle heeft het woord

Het is effectief een belangrijke vraag hoe we zullen omgaan met de opbrengsten, met de verdeling ervan, maar ook met de jaarlijkse inkomsten. Het was wel een heel doelbewuste keuze van de Vlaamse Regering om in een akkoord daarover geen voorwaarden te maken over de uitrol. We moeten daarvoor onze tijd nemen. We hebben daar de komende maanden voor, maar we wilden in elk geval vooruitgaan met de biedingen, met de gunning zodat ook 5G snel uitgerold kan worden.

Dat neemt niet weg dat dit natuurlijk een zeer belangrijke kwestie is. En inderdaad, in ons regeerakkoord hebben we ook heel duidelijk opgenomen dat we een merkelijk hoger aandeel willen in die opbrengsten van de veilingen, ook in die jaarlijkse inkomsten. Dat komt effectief omdat het media-aandeel heel fors is gestegen en wij verwachten ook dat dat de komende jaren zo zal blijven. Als u zelf ziet wat u doet op uw smartphone, zult u vaststellen dat daar heel wat toepassingen zijn die heel wat gigabytes opnemen.

Wat de studie betreft die was opgesteld in opdracht van het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT), hebben we heel duidelijk, al een tijd geleden, met een formele brief aangegeven wat onze bezwaren zijn, zowel methodologisch als inzake definities. Op dat vlak is ons standpunt duidelijk.

We zijn ook in overleg met de drie gemeenschappen en er is ook al overleg geweest met collega De Sutter. We zullen daar de volgende maanden verder aan werken om precies dat hoger aandeel in de inkomsten te krijgen dan in het verleden het geval was.

Er circuleren inderdaad heel wat valse berichten over 5G. Ik denk dat we daar als parlementsleden en als politici zeker niet aan moeten bijdragen. Collega Demir heeft heel heldere reglementering opgesteld over de stralingsnormen die gepaard gaan met 5G om ervoor te zorgen dat die stralingsnormen het enerzijds mogelijk maken om 5G op een efficiënte manier uit te rollen maar anderzijds de volksgezondheid terdege te beschermen. Dat is ook zo, de mensen moeten zich geen zorgen maken. Met de uitrol van 5G is er geen probleem, ook niet op het vlak van volksgezondheid.

Wanneer er valse berichten circuleren, dan is het ook de taak van onze journalisten om daar de nodige duiding bij te geven en eventueel factchecks uit te voeren. We hebben afgesproken in het Overlegcomité, ook met collega De Sutter, dat er een platform komt met correcte informatie. Dat staat vandaag online. Op dat vlak denk ik dat de nodige stappen gezet zijn.

Collega De Ro, het is natuurlijk onze zorg dat 5G toegankelijk zal zijn in heel het land, voor alle Vlamingen in de steden maar ook in minder dichtbevolkte regio’s. Dat is een heel belangrijk aandachtspunt dat natuurlijk ook is vastgelegd in de reglementering die is aangenomen door de federale overheid na overleg met ons in het Overlegcomité. En het is precies daarom dat we samen met collega Brouns aan het bekijken zijn hoe we dat concept van een tower company kunnen vertalen, dat precies een methodiek is waarbij je er via de sites van Fluvius en met een verhuurmodel voor kunt zorgen dat er ook in dichtbevolkte gebieden voldoende dekkingsgraad is. Het is inderdaad naast de snelle uitrol, naast de prijs voor de consument voor ons een centrale zorg dat alle gebieden gedekt zijn en dat alle Vlamingen kunnen profiteren van de voordelen van 5G.

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. Collega’s, de essentie hiervan is dat wie in ons land naar de televisie kijkt of de gsm of internet gebruikt – als ik in de zaal kijkt, dan zie ik dat we daar goed vertrouwd mee zijn – daar absurd hoge prijzen voor betaalt, tot op de dag van vandaag. Die prijzen liggen viermaal hoger dan in Frankrijk en Portugal, waar men wel meer concurrentie heeft. De oorzaak lag bij onszelf, bij het beleid. Wij hebben er jarenlang voor gezorgd dat er maar twee echte spelers op de markt waren die niet concurreerden op prijs, en die integendeel de prijzen verhoogden: Telenet en Proximus.

Minister, ik ben heel blij dat we dat eindelijk hebben kunnen doorbreken, dat we hebben gekozen voor meer concurrentie in een sector die helemaal vastzat. Ik denk dat dit zelfs navolging verdient in andere sectoren. Ik ben ook blij dat u van die uit rol van 5G snel werk wilt maken in Vlaanderen. (Applaus bij Open Vld)