Report plenary meeting

Algemene bespreking

Dames en heren, aan de orde is het ontwerp van decreet tot wijziging van de wet van 14 augustus 1986 betreffende de bescherming en het welzijn der dieren en het decreet van 13 juli 2018 tot wijziging van de wet van 14 augustus 1986 betreffende de bescherming en het welzijn der dieren in het kader van de zesde staatshervorming.

De algemene bespreking is geopend.

Mevrouw Claes heeft het woord.

Collega’s, het verbod op elektronische halsbanden kent reeds een lange voorgeschiedenis. Er zijn onder andere ook meerdere adviesvragen gevraagd aan de Raad voor Dierenwelzijn. Het verbod op het gebruik, het laten dragen, en ook de verhandeling geldt enerzijds voor de trainingsapparaten met afstandsbediening, en anderzijds voor de antiblafhalsbanden. Er werd wel een uitzondering voorzien voor de elektronische halsbanden voor onzichtbare omheining, waarbij de hond het signaal zelf kan inschatten.

Zoals vaak, bij kwesties over dierenwelzijn, zijn er zowel voor- als tegenstanders, elk met hun eigen argumenten. Tegenstanders zijn vaak mensen die er in de praktijk mee werken, of die vanuit de ervaring als dierenarts enkele toepassingen vooropstellen.

Minister, we hebben dit ook in de commissie besproken. U hebt de tegenstanders ook gehoord, en we mogen zeker niet doof en blind zijn voor hun standpunten en hun argumenten.

Elektronische halsbanden worden gebruikt als aversietraining. Wereldwijd zien we de laatste jaren meer en meer de tendens om aversietrainingen te ontmoedigen, en de beloningsgerichte training te stimuleren. We zien ook hoe langer hoe meer dat er alternatieven op de markt komen, zoals halsbanden die enkel geluid, een trilling, en licht produceren. Er worden ook Spray-halsbanden verkocht. Daarom is het verbod op elektronische halsbanden meer en meer wijdverspreid, en komen er alternatieven in de plaats.

We kijken ook naar het buitenland, waar het verbod kan werken. We kennen de nodige afwegingen die werden gemaakt, minister. Bij het juridisch definiëren van het verbod werd er een balans gezocht en gevonden tussen de gewestelijke en de federale bevoegdheden. We weten ook dat het zeker geen gemakkelijke taak was, en dat er niet over één nacht ijs werd gegaan. Het vergde enig compromis en overleg om die beslissing te nemen, nadat in 2018 de basis werd gelegd. Er is een draagvlak. Dat is ook aangetoond in de onlinebevraging bij de gedragstherapeuten en bij de hondentrainers. Daaruit blijkt dat 90 procent van de groep gedragstherapeuten ook pleitte voor het verbod, of een verbod met uitzonderingen.

Het verbod zou ingaan vanaf 2027, en dat zorgt ook voor een overgangsperiode voor veiligheidsdiensten, zoals de politie, het leger, en ook de civiele veiligheid. Dat werd ook gesuggereerd door de Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn, en ook onze fractie staat daar achter. Er wordt begeleiding voorzien. Het stopt niet met het goedkeuren van dit ontwerp van decreet, hier in het Vlaams Parlement. Het lijkt ons dus wel opportuun dat de dienst Dierenwelzijn de zaak verder blijft opvolgen, en de begeleiding biedt waar nodig.

Tot slot: het ontwerp van decreet brengt duidelijkheid naar de toekomst toe, en zet dierenwelzijn voorop. Onze fractie zal dit voorstel dan ook goedkeuren. (Applaus bij de N-VA)

Mevrouw Sterckx heeft het woord.

Ik heb op dit ontwerp van decreet twee amendementen ingediend, die ga ik ‘impersant’ in mijn uiteenzetting ook toelichten. Het ontwerp van decreet dat hier ter stemming ligt, gaat over het verbod op elektrische halsbanden bij honden en katten. Dit decreet werd reeds goedgekeurd in 2018, en er is toen in het decreet opgenomen om aan de Vlaamse Regering een delegatie te verlenen om zowel de datum van inwerkingtreding te bepalen, als de nadere regels te bepalen om afwijkingen op dit verbod toe te staan.

Er werd advies ingewonnen bij de Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn. Nu, bijna vier jaar na die eerste stemming, ligt dit ontwerp van decreet hier opnieuw ter stemming voor. Eindelijk is de regering tot een datum gekomen om dit decreet in werking te laten treden, namelijk 1 januari 2027. Ik begrijp dat er een overgangsmaatregel nodig is voor politie, defensie en civiele veiligheid, want zij hebben die tijd nodig om de nodige aanpassingen door te voeren in hun trainingsmethodes. Deze honden krijgen een heel andere opleiding dan de huis-tuin-en-keukenhond. Voor de gezelschapshond is die overgangsperiode van vijf jaar echter echt niet nodig. Er zijn ondertussen al voldoende alternatieven op de markt die kunnen worden gebruikt en waarbij geen elektrische prikkels meer worden toegediend aan honden of katten. Vanuit het oogpunt van het dierenwelzijn is het echt niet te verantwoorden dat er na vier jaar onderzoek nog eens in vijf jaar overgangstermijn wordt voorzien. Iedereen hier had in 2018 de intentie om die elektrische halsbanden te verbieden, maar nu stellen we de datum van inwerkingtreding nog maar eens met vijf jaar uit. Dat wil zeggen dat we pas negen jaar na het eerste decreet overgaan tot een definitief verbod. Zoals ik al zei: er zijn genoeg alternatieven op de markt om dit verbod nu al te laten ingaan. Het advies van de Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn stelt dat enkel voor de honden die worden ingezet door politie, defensie of civiele veiligheid, een overgangsperiode nodig is. Vandaar het door mij ingediende amendement nr. 2, dat tegemoetkomt aan de aanbevelingen van de raad. Door deze aanpassing goed te keuren, geven we politie, defensie en civiele bescherming of veiligheid een overgangsperiode tot 1 januari 2027, en voor de andere dieren en hun eigenaars treedt het verbod in werking na publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Ik heb ook nog een ander amendement ingediend, amendement nr. 1. De volgorde is een beetje omgekeerd, maar dat is enkel omdat dit een veeleer technische kwestie is. Vanuit legistiek oogpunt moet de inwerkingtreding van een decreet worden ingevoegd in een afzonderlijk artikel, meestal het eindartikel. Artikel 6 regelt al de inwerkingtreding van artikel 2 in dit ontwerp van decreet. Het lijkt mij dan ook logisch om de inwerkingtreding van artikel 3 ook op te nemen in artikel 6.

De heer Vandenhove heeft het woord.

Minister, collega’s, wij zullen dit ontwerp van decreet ook steunen, zoals we dat in de commissie hebben gedaan. Uiteraard ware het nog beter geweest indien de overgangsperiode een stuk korter was geweest, maar aangezien dat akkoord uiteindelijk is bereikt na breed overleg met de sector, en vooral met de gedragstherapeuten, zullen we dit steunen.

Wat ik wel belangrijk vind en toch wil benadrukken, is dat ook de verkoop aan banden wordt gelegd. Ik hoop dus dat, als er in de toekomst andere voorstellen omtrent dierenwelzijn worden gedaan, ook het aspect van de verkoop dan niet op andere niveaus wordt afgeschoven. Er zijn in de commissie immers ook al een aantal vragen gesteld en voorstellen gedaan om ook de verkoop van bepaalde andere zaken aan banden te leggen, en dan werd telkens ofwel de federale ofwel de Europese overheid ingeroepen om te zeggen dat dat niet kan. Ik hoop dus dat we hiermee een precedent scheppen dat ook in een aantal andere gevallen zal worden toegepast.

Mevrouw De Vroe heeft het woord.

Minister, mijn partij, Open Vld, is een voorstander van een doordacht verbod op het gebruik van de e-collars. We zijn heel tevreden dat er in een overgangstermijn, waarnaar de collega’s ook al verwezen, wordt voorzien, tot 2027, om ook de gebruikers de gelegenheid te geven om naar valabele alternatieven te zoeken. Dat moet dan ook daadwerkelijk worden gedaan. Minister, ik hoop dan ook dat u ook verder de dialoog aangaat met alle betrokkenen en dat dat actief zal worden ondersteund door goed onderzoek.

Ik wil ook graag nog uw aandacht vragen voor het nut en de juridische waterdichtheid van het verbod op het verhandelen van die halsbanden. Het kan immers niet de bedoeling dat men dit gemakkelijk gaat omzeilen via e-commerce of de aanschaf bij buitenlandse verkopers. Minister, wij zullen u uiteraard steunen, zoals ook in de commissie is gebeurd. Wij staan hier volledig achter. Uw intenties zijn ook heel duidelijk. De uitvoering verdient echter nog uw bijzondere aandacht. Ik reken er uiteraard op dat u de zaak persoonlijk verder ook zeer goed zult opvolgen.

Mevrouw Almaci heeft het woord.

Minister, dit ontwerp van decreet zullen wij steunen. Het heeft een lange weg afgelegd. In 2016 was er voor het eerst sprake van. In 2022 ligt het ontwerp van decreet voor en in 2027 treedt het in werking. Dat is heel lang, dat is elf jaar. Het is goed dat het hier nu voorligt.

De vragen over de lange overgangsperiode zijn al gesteld. Die delen wij, zeker omdat we weten dat het in Nederland dit jaar is ingevoerd. Nederland heeft op een veel kortere termijn een principiële beslissing genomen om de praktijk van stroomhalsbanden te bannen om dezelfde redenen die we hier in de commissie al hebben besproken en – voor de mensen die dit volgen thuis – te maken hebben met een heel negatieve manier van dieren africhten via het afgeven van een stroomstoot als ze zich buiten een bepaald domein begeven of een bepaald gedrag vertonen. De vraag rond handhaving is ook al gesteld, zowel de manier waarop je kunt handhaven op het vlak van verkoop als de handhaving voor de uitzonderingen als eigenaars een domein hebben dat niet 100 procent kan worden omheind.

Laat het duidelijk zijn, het is goed dat er na een lange voorgeschiedenis nu kan worden gestemd. We zullen het ontwerp van decreet absoluut goedkeuren. We zullen ook het vervolg met betrekking tot de uitvoering van nabij opvolgen. Laat ons die komende vijf jaar nog goed gebruiken om alle achterpoortjes te sluiten of alle vragen die nog resten te beantwoorden, en om te leren uit wat er gebeurt in Nederland en andere landen die het verbod al hebben ingevoerd.

Minister Weyts heeft het woord.

Dank u voor de constructieve tussenkomsten. Door middel van voorliggend ontwerp van decreet nemen we opnieuw afscheid van een achterhaalde praktijk. We zetten onze lijn voort, we vermijden vermijdbaar dierenleed.

Ik aanvaard de kritiek die zegt ‘too little too late’ maar het is wel een aanpak die mogelijk gemaakt heeft dat we na veel dialoog, wikken en wegen, hier en daar een toegeving, stappen vooruitzetten. Anders had ik nooit een akkoord kunnen bereiken voor de afschaffing van de pelsdierenkweek, had ik nooit een verbod kunnen bekomen op onverdoofd slachten, had ik nooit iets kunnen realiseren inzake de paardencarrousels, laat staan dat we een verbod op blokstaarten hadden bereikt. Blokstaarten en onverdoofd slachten liggen bij sommigen gevoelig. Ook daar hebben we altijd stap voor stap een draagvlak gezocht, hier en daar een concessie gedaan, maar met de finaliteit voor ogen dat we iets willen bereiken en stappen vooruitzetten. Dat is in dezen ook onmiskenbaar zo. Het is ‘ja’. Mocht het aan mij liggen, dan zou ik daar sneller in gaan.

Het verbod op pelsdierenkweek was ook niet simpel. We hebben zeventien pelsdierkwekerijen in Vlaanderen die jaarlijks verantwoordelijk zijn voor tweehonderdduizend pelsdieren die geslacht worden. We voorzien ook daar een overgangstermijn – met hier en daar wat concessies – die in de toekomst ligt. Vandaag zijn die pelsdierkwekerijen dicht vóór de datum die werd vooropgesteld. Dat is het belangrijkste wat ons betreft. Het is onze verdomde plicht om vermijdbaar dierenleed ook effectief te vermijden, ook al duurt het soms een beetje langer, dat moet ik erkennen. Het draagt er wel toe bij dat we voor achterhaalde instrumenten zoals die stroomstoothalsband de boodschap geven dat ze niet thuishoren in Vlaanderen.

Een huisdier is een deel van het gezin. Gezinsleden geef je niet op tijd en stond een elektrische schok zou ik denken. Ik zie sommigen wat twijfelen. (Gelach)

Persoonlijke getuigenissen zijn altijd welkom, maar ik beperk me hier tot dierenwelzijn. Daar komt dus een einde aan. Er is een overgangstermijn die mogelijk maakt dat we kunnen werken aan de nodige sensibilisering en communicatie, want onderschat het niet, dit systeem heeft ook zijn grote believers. Als ik mijn mailbox mag geloven, ligt dit heel gevoelig bij heel wat mensen die we over de streep zullen moeten trekken in bepaalde categorieën.

Met dit ontwerp van decreet, dat breed wordt gedragen, denk ik dat we een heel duidelijk signaal kunnen geven en dat we opnieuw de lijn verder trekken, namelijk dat we vermijdbaar dierenleed in Vlaanderen ook effectief zullen vermijden.

Vraagt nog iemand het woord? (Neen)

De algemene bespreking is gesloten.