Report plenary meeting

Mevrouw Sterckx heeft het woord.

Minister, uit een schriftelijke vraag van een collega blijkt dat het aantal in beslag genomen dieren fors is gestegen. Er is sprake van een toename in 2021 van maar liefst 76 procent. In totaal werden er 7261 dieren in beslag genomen. Het Vlaams Belang is al lang vragende partij voor het opvoeren van de controles en zo nodig de inbeslagname van dieren. Want in een beschaafd land als Vlaanderen zijn dierenmishandeling en -verwaarlozing absoluut onaanvaardbaar.

Minister, u weet dat ik u regelmatig achter de veren zit om de controles inzake dierenwelzijn op te drijven. Vorige week nog in de commissie ondervroeg ik u naar een geval waar meer dan tachtig honden in beslag werden genomen bij mensen die nochtans al eerder waren veroordeeld voor dierenverwaarlozing. Die dieren leefden daar ook nu weer in erbarmelijke omstandigheden. Deze toestanden hadden vermeden kunnen worden. Een preventief beleid is nodig. Zo zou men iemand die veroordeeld is wegens dierenmishandeling moeten opvolgen opdat deze nooit nog zulke feiten kan plegen, en al zeker geen tachtig dieren opnieuw in huis kan halen, zoals in het voorbeeld dat ik u net gaf.

Minister, dat er meer inbeslagnames gebeuren duidt erop dat controles wel degelijk nodig zijn. Want die 7261 dieren die vorig jaar in beslag werden genomen zijn maar een tipje van de ijsberg. Het is echt wel nodig dat we op bepaalde terreinen nog een tandje gaan bijsteken. Onder meer inzake de controle op de import van puppy’s uit Oost-Europa die nog steeds massaal, vaak veel te jong, vaak niet gevaccineerd, naar ons land worden gebracht. Ook op deze import van deze puppy’s moeten we veel strengere controles uitvoeren. Ik kom tot mijn vraag, minister.

Welke lessen trekt u uit deze cijfers die duiden op een forse toename van het aantal in beslag genomen dieren in Vlaanderen? (Applaus bij het Vlaams Belang)

Minister Weyts heeft het woord.

Dank. Sinds wij sinds 2014 op Vlaams niveau bevoegd zijn geworden voor dierenwelzijn denk ik – en ik zeg dit met enige Vlaamse bescheidenheid – dat wij tonen dat wat we zelf doen dat effectief beter doen. Het budget voor dierenwelzijn is sindsdien verachtvoudigd. We hebben ervoor gezorgd dat ook de inspectiedienst gevoelig is uitgebreid. Niettegenstaande we in deze maar ook in de vorige regeerperiode gevat werden door personeelsbesparingen, zijn we op het vlak van dierenwelzijn een andere richting uitgegaan. Daar hebben we gezorgd voor extra personeel. Extra personeel en extra inspecteurs leiden ook tot extra controles en vandaar dat we zien dat er in 2015 ongeveer tweeduizend controles waren, in 2021 bijna zesduizend. Dat is maal drie.

Een eerste verklaring is, zoals gezegd, het gegeven dat we meer investeren in een kordaat, robuust dierenwelzijnsbeleid. Een tweede verklaring is dat we moeten vaststellen, gelukkig maar, dat er ook een grotere gevoeligheid is in de Vlaamse samenleving. Er zijn meer meldingen over datgene wat tevoren als normaal werd beschouwd. Honden van ’s morgens tot ’s avonds aan een korte ketting leggen werd vroeger misschien als normaal beschouwd. Momenteel wordt dat aangemeld als een probleem op het vlak van dierenwelzijn. Het is ook goed dat je ziet dat we als samenleving, alleszins in Vlaanderen, wat dat betreft geëvolueerd zijn.

We gaan op de ingeslagen weg resoluut door, waarbij we niet op onze lauweren rusten als we zeggen dat we al veel gedaan hebben op het vlak van de invoering van het verbod op het onverdoofd slachten, het einde van de pelsdierenkweek, de paardencarrousel en het blokstaarten van trekpaarden.

Maar evengoed zetten we volgende stappen als de invoering van strengere straffen waarbij inderdaad mensen en organisaties vervallen verklaard kunnen worden van het recht op het houden en verhandelen van dieren. In een volgende fase, ik denk tussen dit en een maand of twee, kunnen we naar het parlement komen met een nieuwe codex inzake dierenwelzijnswetgeving, een echte Vlaamse codex.

Ten derde nemen we ook het voortouw op het vlak van de Europese regelgeving. Als het gaat over puppyhandel, dan is het vooral daar dat het kalf gebonden ligt. Ook op dat vlak gaan we vooruitgang boeken.

En ik stel met vreugde vast dat we dat doen met een nagenoeg eensgezind Vlaams Parlement.

Mevrouw Sterckx heeft het woord.

Dank u voor uw uitgebreide antwoord, minister. U geeft dat ook altijd opnieuw aan, dat het budget maal acht is gegaan, dat het aantal inspecteurs is gestegen, dat er nu zesduizend controles zijn, of maal drie ten opzichte van 2014. Maar het blijkt dat dat toch nog altijd niet voldoende is, want dit is maar het topje van de ijsberg. Heel veel van die klachten worden zelfs niet behandeld. Ik ben het met u eens dat het zeer goed is dat we de strafmaat hebben opgetrokken. We hadden vorig jaar zelf dat voorstel ingediend, maar dit jaar hebben we dat uiteindelijk toch goedgekeurd in het Vlaams Parlement. Maar instemmen met strenge straffen voor dierenmishandeling is één zaak. We kennen wel de reputatie van het Belgische gerecht. Het is ook nodig dat die dierenmishandelaars effectief streng bestraft worden.

Vorig jaar werden er in Vlaanderen 7261 dieren in beslag genomen. Minister, hoeveel van die dierenmishandelaars van wie de dieren in beslag werden genomen, werden er ook effectief voor het gerecht gesleept? (Applaus bij het Vlaams Belang)

Mevrouw De Vroe heeft het woord.

Minister, wij zijn uiteraard heel tevreden dat elke vorm van mishandeling in de toekomst strenger zal worden bestraft. We zijn ook tevreden dat er een kordater handhavingsbeleid is. U weet dat ik in de commissie al meermaals heb aangedrongen op meer onaangekondigde controles. Het gevolg is momenteel inderdaad dat er meer inbeslagnames zijn.

We hebben ook fors geïnvesteerd in de professionalisering van onze asielen. Dat is een heel goede zaak. Maar we horen daar nu een noodkreet, in die zin dat de inbeslagnames heel wat geld kosten aan de asielen. In de huidige subsidiëring is daar geen extra budget voor voorzien. Het is uiteraard een goede zaak dat we professionaliseren in die asielen, met een goed subsidiesysteem. Maar ik denk dat het ook tijd is voor een evaluatie van dat nieuwe systeem. Ik denk dat we er rekening mee moeten houden dat ze voor die inbeslagnames in de toekomst ook nog een extra vergoeding kunnen krijgen.

De heer Vandenhove heeft het woord.

Minister, het valt inderdaad niet te ontkennen, zoals ik ook al een aantal keren gezegd heb in de commissie, dat er de laatste jaren heel wat inspanningen gebeurd zijn op het vlak van dierenwelzijn, dus ook wat betreft de handhaving en de vervolging van dingen die verkeerd lopen. We hebben onlangs ook unaniem een verstrenging van de straffen goedgekeurd. We hadden daar vorig jaar een praktisch gelijkaardig voorstel van decreet voor ingediend. Maar goed, dat zijn dus allemaal goede zaken. Maar we kunnen toch niet ontkennen dat er inderdaad nog heel wat dingen verkeerd blijven lopen. Ons pleidooi is er dus een voor nog meer controles en meer handhaving.

Wat natuurlijk ook vastgesteld wordt, is dat buiten mensen die professioneel met dieren bezig zijn, er ook nog altijd een aantal overtredingen en calamiteiten zijn bij mensen die huisdieren houden. Dat is een maatschappelijk gegeven waar we niet blind voor kunnen zijn. In Wallonië heeft men een soort certificaat ingevoerd voor als men huisdieren houdt. Zou het niet goed zijn om ook zoiets in Vlaanderen in te voeren, om de drempel een stuk te verhogen?

Mevrouw Claes heeft het woord.

Ik wil collega Sterckx bedanken om de cijfers die ik opvroeg bij de minister en zondag communiceerde, vandaag nog eens onder de aandacht te brengen. Het is inderdaad verbazingwekkend en hallucinant om die cijfers te vernemen. Er is een stijgende trend doorheen de jaren. En laat het duidelijk zijn: elke inbeslagname van een dier omdat er inbreuken zijn tegen het dierenwelzijn, is er natuurlijk een te veel.

De straffen voor dierenmishandeling zijn fors opgetrokken. De boetes zijn fors verhoogd. De minister heeft aangegeven dat hij dat serieus neemt. En we merken ook steeds meer aandacht voor dierenwelzijn in heel Vlaanderen. Ook is er een steeds grotere inzet van Vlaanderen inzake controle en handhaving.

Sinds de regionalisering van deze bevoegdheid is er aanzienlijk geïnvesteerd in het Vlaamse dierenwelzijnsbeleid. Ik ben er zeker van dat de minister verder zal werken op dat elan.

Mevrouw Rombouts heeft het woord.

Ik sluit me aan bij deze vraag. Minister, u hebt er zelf naar verwezen dat de bewustwording bij de Vlaming over dierenrechten en het respect daarvoor gigantisch is gegroeid. Met een heel kordate handhaving wilt u dit heel duidelijk afdwingen en iedereen daarvan bewust maken.

Het aantal inbeslagnames stijgt sterk. Daarnaast stellen we vast, en collega De Vroey heeft er ook al naar verwezen, dat ook het aantal dieren dat in huis wordt genomen sterk is gestegen, onder andere door corona. Daarnaast stellen we vast dat er ook meer dieren in dierenasielen terechtkomen, los van inbeslagnames. Met andere woorden, de druk op dierenasielen in het algemeen is sterk gestegen. We hebben een professionalisering gehad en vorig jaar was er een verhoogde tegemoetkoming ten aanzien van inbeslagnames. Maar bij dezen, minister, wil ik u vragen hoe vandaag het overleg verloopt met de asielen. Hoe zult u de asielen, die toch een belangrijke schakel zijn in het dierenwelzijnsluik, verder ondersteunen?

Minister Weyts heeft het woord.

Er wordt onmiskenbaar kordater opgetreden. Meer controles leiden natuurlijk ook tot meer inbeslagnames. We hebben de getalsterkte van de inspectiediensten van het beleidsdomein Dierenwelzijn opgetrokken. Het is niet helemaal impressionant, moet ik toegeven, maar momenteel zitten we aan 45. In vergelijking met het startmoment in 2014 is dat wel een ongelooflijke vooruitgang, zeker wanneer men weet dat intussen een team van 70 dierenartsen een apart controlesysteem inzake dierenwelzijn heeft opgezet in alle Vlaamse slachthuizen. Die dierenartsen met opdracht werken voor ons in functie van de inspectie op het vlak van dierenwelzijn.

We hebben gezorgd voor een aanpak van de asielsector en voor een professionalisering. We hebben ervoor gezorgd dat ze goede opleidingen krijgen. Maar voor het eerst is er ook een subsidiëring: voor het eerst krijgen ze ook structurele geldstromen. Wanneer het gaat over de inbeslagnames, is de opmerking volledig terecht dat men daar ook ergens mee terecht moet kunnen. Hetzelfde geldt bij de asielen. Ook daar hebben we nu gezorgd voor een structurele financiering die klaar en duidelijk is maar die wel nog voor een aantal bezorgdheden op het terrein zorgt.

Vroeger was er een regeling ad hoc waarbij men op grond van een contact een vergoeding gaf, als die al gevraagd werd, aan de asielen. Nu hebben we gezorgd voor een uniform en geharmoniseerd systeem waarbij duidelijk is welke prijs per dag, per opvang en per diersoort wordt betaald. Sinds dat systeem bestaat, zijn we overgegaan van een kostprijs voor de Vlaamse overheid voor inbeslagnames en vergoedingen voor de asielen van 400.000 euro naar 1 miljoen euro. Ook daar hebben we dus onmiskenbaar een stap vooruit kunnen zetten.

Het orgelpunt van dat kordaat Vlaams dierenwelzijnsbeleid zijn vooralsnog strengere straffen. Onmiddellijk was er dan de kritiek dat sommige straffen voor inbreuken op het dierenwelzijn eigenlijk strenger zijn dan voor inbreuken op het menselijk welzijn. Dat ligt dan vooral aan het gegeven dat sommige inbreuken op het menselijk welzijn niet voldoende worden bestraft, eerder dan dat wij streng zijn.

Zijn we er al? Neen, we zijn er absoluut nog niet. Maar ik kan wel met volle overtuiging zeggen dat we inzake dat Vlaams dierenwelzijnsbeleid onmiskenbaar de juiste weg zijn ingeslagen. 

Mevrouw Sterckx heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. Het klopt inderdaad dat de strafmaat inzake dierenwelzijn serieus verhoogd is, wat heel positief is. Ik denk dat we die ook moeten hanteren in de andere bestaande strafwetten. Ook daar moet de strafmaat sterk worden verhoogd. Het is echter niet aan dit parlement om daarover te beslissen.

Ik stel ook vast dat er in Vlaanderen een zeer groot draagvlak bestaat voor een harde aanpak van die dierenbeulen. De pakkans van die dierenbeulen moeten we eigenlijk nog verder verhogen. De controles zijn goed maar kunnen beter, maar ook de meldingen die gebeuren zijn belangrijk. Die moeten worden opgevolgd en daar moeten controles op uitgevoerd worden. Maar mensen weten nog altijd niet waar ze eigenlijk terecht kunnen om een melding te doen. Ze kunnen terecht bij de lokale politie maar die zegt vaak over onvoldoende expertise te beschikken en dit niet als een prioriteit te beschouwen. De Vlaamse overheid heeft ook een website waar online een formulier kan worden ingevuld maar wat gebeurt er dan met die melding? Daar weten we eigenlijk niets van.

Minister, ik wil bij u dus nogmaals aandringen op het installeren van een noodnummer voor dierenwelzijn, waar mensen dierenmishandeling en dierenverwaarlozing kunnen melden. In Nederland en het Verenigd Koninkrijk bestaat er al zo’n meldpunt. Waarom kan dat hier niet? U zegt steeds een voortrekker te zijn inzake dierenwelzijn in Europa. Installeer hier in Vlaanderen dan ook een noodnummer. Dat is oh zo belangrijk voor het welzijn van de dieren, en de dieren zullen u daar eeuwig dankbaar voor zijn. (Applaus bij het Vlaams Belang)