Report plenary meeting

Mevrouw Brouwers heeft het woord;

Minister, ‘A12 in Brussel wordt een groene promenade’, zo kopte gisteren De Morgen. Op zich is dat niet echt nieuw. Ik heb hier begin 2019 nog al gestaan over dat thema. Toen zei uw voorganger: ‘Ho, maar we zijn nog niet aan de nieuwe patatjes.’ Ik vrees dat die patatjes zo stilletjes aan toch uit de grond willen komen, want uw collega van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, minister Van den Brandt, heeft gisteren toch met veel tromgeroffel aangekondigd dat ze de bouwaanvraag heeft ingediend voor de versmalling van de A12 op Brussels grondgebied. Dat zou zo maar eventjes gaan van drie rijstroken aan elke zijde naar één rijstrook stadinwaarts. Dat is natuurlijk zeer weinig, misschien met effect op de file. U hebt dat zelf ook al in de krant gezegd. Blijkbaar was u echter toch ook niet zo heel goed op de hoogte. Wat natuurlijk ook opviel, was dat nog voor het donker werd haar collega uit de Brusselse Regering die de stedenbouwkundige vergunning moet geven, al zei dat hij geen vergunning zou geven, omdat er geen randparking meer is in het project. Het lijkt me heel terecht dat hij dat zou weigeren, omdat dat er inderdaad niet in zit, maar goed, in elk geval is er constant ruis op de communicatie tussen Brussel en Vlaanderen. Of het nu over dit, over de A12 gaat of destijds over het Reyerscomplex, de E40, of over de tolheffing of over de optimalisatie van de ring, het is altijd wat.

Minister, hebt u gisteren of vandaag uw telefoon gepakt en aan uw collega gevraagd om al die grote projecten nu eens eindelijk samen te leggen, om ervoor te zorgen dat dat qua timing enzovoort op elkaar wordt afgestemd, en ook om ervoor te zorgen dat dat voor Vlaanderen niet het effect heeft dat de pendelaars nog langer in de file gaan staan? Ik hoop dus dat er de eerstkomende weken een Zoomsessie komt tussen u en uw collega.

Mevrouw De Coninck heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega’s, gisteren lazen we in de krant inderdaad de plannen van de Brusselse Regering omtrent de A12: men wil daar een groene boulevard maken, een rolschaatspiste inbegrepen. Collega’s, men kan het zo gek niet bedenken. Uiteraard zou dat leiden tot minder rijstroken om de stad in en uit te rijden. De vergunningsaanvraag zou al zijn ingediend. Onmiddellijk daarop zagen we reacties in de media. Die waren allemaal eigenlijk veeleer negatief. Zo hekelden Touring en Voka de bijkomende filedruk. Ze vrezen ook dat stadsbezoekers gewoon zullen wegblijven uit de stad.

Minister, u reageerde ook. U uitte uw bezorgdheid over de gevolgen voor de Vlaamse pendelaar. U zei ook dat u uit de lucht viel, dat u niet op de hoogte was. Last but not least was er de reactie van staatssecretaris Smet, een collega van minister Van den Brandt. Die zei zelfs letterlijk dat dit plan gewoon een rondje “Vlamingen koeioneren” is.

Onze partij vindt dit voorstel ook hallucinant. Men wil dit realiseren zonder dat er alternatieven zijn. Ik denk daarbij aan de Esplanadeparking of de sneltram. Dat is toch eigenlijk te gek voor woorden. Ik denk dat het correct is dat dit zal zorgen voor bijkomende filedruk. Collega’s, die groene ruimte voor elke Brusselaar op tien minuten van zijn woonplaats, dat is een leuk idee, maar daar in de omgeving hebben we nu toch net een heel groot groen domein, het Koninklijk Domein, dat mits openstelling daaraan zou kunnen tegemoetkomen.

Dit dossier doet denken aan het dossier van de stadstol. We hebben het eerder meegemaakt. Collega Brouwers verwees er ook al naar. Opnieuw voert Brussel beslissingen uit zonder enig overleg. Men redeneert er alsof men op een eiland zit. Als ze zo voortdoen, maken ze er een onbereikbaar eiland van.

Mijn vraag aan u, minister, is dan ook: hoe zult u ervoor zorgen dat de impact voor de Vlaamse pendelaar beperkt blijft?

Mevrouw Ampe heeft het woord.

Beste collega’s, de Brusselse minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt wil een snelweg van twee keer drie rijstroken gewoon afbreken. Het gaat om de A12 tussen de Grote Ring en de Van Praetbrug. Voor de zoveelste keer gijzelt mevrouw Van den Brandt de autobestuurder. Wat zal het kosten om zo’n snelweg af te breken? De Brusselse stadskassen zijn leeg. Wie zal dat betalen? Dat is de belastingbetaler. En waarom is dat eigenlijk nodig? Mevrouw Van den Brandt wil van een snelweg een soort smalle filestraat maken met daarin een smal fietspadje geïntegreerd. Maar er is ruimte zat. Er is een fietspad dat gemakkelijk verbreed kan worden. Beste collega’s, ik zou zeggen: red de A12. Mijn voorstel is om het fietspad dat daar al ligt, te verbreden en te vernieuwen. Er is groen tussen de bomen. Dat is heel fijn.

Ik heb maar een vraag voor de minister: wat is de houding van de Vlaamse Regering en wat vindt u zelf van het plan van mevrouw Van den Brandt?

Minister Peeters heeft het woord.

Collega’s, ik dank jullie voor jullie vragen ‘Red de A12’ over ons standpunt en wat we zullen doen. Ik moet zeggen dat ik even verrast was als jullie om in de kranten kennis te moeten nemen van de aankondiging van de Brusselse minister van Mobiliteit om van de A12 een stadsboulevard te maken en om die om te vormen van tweemaal drie rijvakken naar een tweemaal één rijvak. 

Mobiliteit stopt niet aan de gewestgrenzen. Dat weten we allemaal. Brussel is ook geen eiland. Ook dat hebben we al gehoord en dat is zeker een terechte bedenking. Ik denk nog altijd dat je veel meer bereikt als je samenwerkt. Zeker inzake mobiliteit is samenwerken de boodschap. Als je plannen wil realiseren en een draagvlak creëren, dan zal je intens moeten samenwerken met de collega’s over de grenzen heen. Dat is iets wat we van Vlaamse zijde telkens vragen. Herinner u dat een tijd geleden het Brusselse mobiliteitsplan op tafel is gelegd met onder andere de naam Good Move en daarin de aankondiging om van de zes invalswegen van Brussel allemaal stadsboulevards te maken. We hebben onmiddellijk gezegd dat we daarover overleg willen want de stadsboulevard was maar een opzet. Het ging erom om het aantal autopendelaars drastisch te verminderen. Als je dat zou willen doen, heeft dat natuurlijk onmiddellijk een impact op de Vlaamse wegen. Je kunt dat niet doen zonder overleg. Daarom hebben we gevraagd om daarover een overleg op te starten. Daar werd helaas geen gevolg aan gegeven.

Er zijn tal van andere dossiers. Jullie weten dat we aan Vlaamse zijde ook heel veel investeren in de modal shift van de Vlaamse Rand. We hebben altijd dialoog en overleg hoog in het vaandel. We vragen telkens om over een dossier te overleggen of om een advies te geven, maar helaas staat onze aanpak in schril contrast met die van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of alleszins van mijn Brusselse collega bevoegd voor Mobiliteit. Er worden in de pers voortdurend tal van aankondigingen gelanceerd. Iedereen kan maar zien hoe hij daarmee omgaat. Ik blijf erbij: ik ben veeleer een believer van samenwerking. We moeten alles op alles zetten om te zien hoe we de mobiliteitsproblemen samen aanpakken. Het kan niet om zonder meer rijstroken af te bouwen op eenzijdige wijze, net zomin als je op eenzijdige wijze een stadstol kunt invoeren. Neen, overleg en samenspraak zijn hier de boodschap. Daar moeten we volop op inzetten.

Dit is toevallig niet het eerste dossier. Jullie weten dat we vorige week op het Overlegcomité een dossier aanhangig hebben moeten maken. Het dossier voor het richtplan van aanleg (RPA) Delta-Herrmann-Debroux gaat over onder andere de E411, een andere ingangsweg van Brussel. Ook daar wil het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zonder meer een aantal rijstroken opheffen en ook daar vindt het gewest het niet nodig om enig overleg te organiseren.

Neen, daar zegt men gewoon: Vlaanderen, jullie staan voor voldongen feiten, neem hier maar akte van en wij gaan verder. Uiteraard kan dat niet. Ik heb al meermaals aangedrongen op overleg. We zullen ook nu weer formeel vragen om het overleg op te starten, zowel tussen de administraties als tussen de kabinetten onderling. Als het overleg niet slaagt, als er geen andere plannen op tafel komen, dan is er maar één mogelijkheid en zullen we juridische stappen moeten ondernemen. Maar opnieuw, een dergelijk project aankondigen in de pers, alleen maar aan aankondigingspolitiek doen, zonder enig overleg, kan nooit kans op slagen hebben.

Mevrouw Brouwers heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik was onlangs aangenaam verrast bij een bepaald item op het journaal over een randparking die u in Antwerpen hebt geopend, een randparking met fietsdelen, autodelen en waar men de auto kan opladen. Dat leek mij echt een heel mooi project.

Ik kan begrijpen dat de Brusselaars zeggen dat ze ook een leefbare stad willen, een verkeersveilige stad. Dat is hun goed recht, maar we moeten natuurlijk meer inzetten op openbaar vervoer. Het idee van de sneltram is goed, maar hoe ver staat het daar ondertussen mee? Kunnen we daar op dat traject niet meer van die mooie randparkings plaatsen, zodat mensen, nog voor ze aan de ring rond Brussel zijn, een overstap kunnen maken die nuttig is? Het hele verhaal van parking C blijft maar aanmodderen. We weten ook niet goed wat daarmee gebeurt. Ik ben voor goed openbaar vervoer met randparkings. Wenst u over deze pistes mee na te denken en daar dan verder over te overleggen met de Brusselse Regering?

Mevrouw De Coninck heeft het woord.

Minister, ik ben eigenlijk tevreden met uw antwoord. Het is goed dat u op uw qui-vive bent wat betreft de plannen van Brussel. U zegt dat u vorige week zelf het dossier-Herrmann-Debroux op de agenda hebt geplaatst, en dat is een goede zaak. U zegt dat u dit dossier ook zelf zult aanhalen.

Het is toch jammer, collega's, te moeten vaststellen hoe Brussel telkenmale dergelijke beslissingen neemt. Ik denk niet dat dat de juiste manier is. Mobiliteit stopt inderdaad niet aan de gewestgrenzen. Minister Van den Brandt is van de partij Groen, en laat dat nu net de partij zijn die veel belang hecht aan een goede manier van samenwerken, aan overleg. Het is dan ook cynisch te moeten vaststellen dat ze dat credo niet zelf toepast.

Minister, is er sinds de aankondiging een uitnodiging tot overleg in uw richting geweest?

Mevrouw Ampe heeft het woord.

Veel mensen zijn voor overleg tot de andere personen niet akkoord gaan. Dan wordt er plots niet meer overlegd. Dat is duidelijk het geval voor Groen, als ik dat even mag zeggen.

Ik heb bij minister Peeters de stem van de rede gehoord en ik hoop dat die stem van de rede zal weerklinken tot in de oren van minister Van den Brandt.

De heer Verheyden heeft het woord.

Minister, eerst was er de Brusselse lage-emissiezone, die de Vlamingen moesten slikken. Dan waren er de plannen voor de stadstol, waar ook weer de Vlaming de dupe van zou worden. Nu zijn er weer die plannen voor een groene boulevard, waar de Vlaamse pendelaar nog maar eens voor zal opdraaien. Het lijkt wel of mevrouw Van den Brandt van de Vlamingen pesten een deugd heeft gemaakt.

Het is een opvallende vaststelling dat u andermaal uit de lucht komt vallen en dat u, net zoals wij, die plannen moet vernemen in de pers. Het lijkt erop dat u een beetje lucht bent voor uw Brusselse collega. Nochtans – voor zover ik het goed voorheb – maakt uw partij, Open Vld, deel uit van die Brusselse Regering.

Wanneer zal u eindelijk aan uw collega duidelijk maken dat het gedaan moet zijn met het viseren van de Vlaamse pendelaars?

Wanneer gaat u eindelijk aan mevrouw Van den Brandt duidelijk maken dat het moet gedaan zijn om die Vlaming te koeioneren die dagdagelijks in Brussel komt werken en zorgt voor bijzonder veel toegevoegde waarde? Als u het niet doet, dan zal het Vlaams Belang het doen. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Bex heeft het woord.

Een stadsboulevard in plaats van een stadsautostrade met een overstapparking, drie nieuwe tramlijnen, een fietssnelweg en daarbovenop een park, collega’s, met 14 hectare bijkomend groen. Dat is de visie van de Vlaamse Regering op de mobiliteit van de toekomst in de praktijk. En het is Brussel die daarin het voorbeeld moet geven. Ja, ook Brusselaars snakken naar een stad op mensenmaat en naar een betere luchtkwaliteit. En daar wordt aan gewerkt door de Brusselse Regering en door minister Van den Brandt. Applaus op alle banken zou je verwachten, maar politiek is soms verrassend. Gisteren zagen we al dat Vooruit in Brussel blijkbaar ‘Achteruit’ heet met die heel rare reactie van Pascal Smet die zelf die stadsboulevard beloofd heeft, terwijl ook zijn administratie en kabinet bij de plannen betrokken waren. Ook u, minister, valt hier compleet uit de lucht terwijl in de discussie rond het Heizelplatform tussen de Vlaamse en de Brusselse administratie het onderwerp herhaaldelijk aan bod gekomen is. Ik vraag me dus af hoe het komt dat u niet op de hoogte bent van dit overleg tussen de Vlaamse administratie en tussen de Brusselse administratie en wat u zult doen om uw diensten beter te doen functioneren zodat u hier niet elke keer moet komen staan als een minister die van niks weet. (Applaus bij Groen)

Mevrouw Goeman heeft het woord.

In tegenstelling tot collega Ampe liggen wij wel wakker van de levenskwaliteit van de bewoners in de wijken rond de invalswegen van Brussel. En ja, we zijn voorstander van het ontwikkelen van stadsboulevards, Parkway aan de E40 en ook de A12. Pascal Smet was daar de voortrekker van tijdens de vorige legislatuur. Maar zo’n stadsboulevard of groene promenade kan natuurlijk alleen maar werken als de volgorde der dingen gerespecteerd wordt en als men ook zorgt voor alternatieven voor mensen die met de auto richting Brussel komen. Die alternatieven ontbreken vandaag in het plan dat voorligt. De overstapparking die voorzien was is geschrapt en, in alle eerlijkheid, parking C waarover nu wordt gesproken is geen echte oplossing. Die ligt op 1,2 kilometer. Dat is geen park-and-ride maar een park-and-walk de eerste 15 minuten. En ook over de cruciale link met het openbaar vervoer bestaat heel veel onduidelijkheid. Wat met die link tussen tramhaltes De Wand en Heysel of de nieuwe Vlaamse sneltram langs de A12? Mevrouw Brouwers stelde die vraag en het antwoord daarop had ik ook graag geweten. Wat wij vragen is dat daar eerst werk van gemaakt wordt en dat er overleg gepleegd wordt zodat dat project ook echt de levenskwaliteit aan de rand van ons gewest kan verbeteren in plaats van vooral de files vanuit Vlaanderen te organiseren.

Minister Lydia Peeters heeft het woord.

Dank voor de bijkomende vragen, collega’s. Ten eerste, die alternatieven moeten er natuurlijk zijn. Ook wij willen vanuit Vlaanderen op die modal shift inzetten en we hebben ambitieuze plannen opgenomen in ons regeerakkoord. We hebben ook ambitieuze plannen in onze beleidsplannen. We willen die modal shift van 50/50 halen en dat betekent volop inzetten op duurzaamheid. En dat doen we aan Vlaamse zijde continu. We hebben heel wat fietssnelwegen, fietstunnels, fietsbruggen, kortom, we hebben heel wat geïnvesteerd in fietsbeleid en er lopen nog heel veel plannen. Jullie krijgen om de zoveel tijd een voortgangsrapportage rond al onze werken aan de Ring. We investeren daar heel veel in onze fietsinfrastructuur. Dat is één.

Ten tweede investeren we volop in hoogwaardig openbaar vervoer. Ik weet dat niet iedereen in deze zaal dat gelooft maar we investeren heel veel daarin, met name in het Brabantnet. Het gaat over de luchthaventram, over de sneltram en over de trambus. Specifiek de sneltram loopt over de A12 en over Vlaams gebied en komt op een gegeven moment aan de gewestgrens. Mijnheer Bex, ik zou willen vragen dat u aan minister Van den Brandt vraagt om nu eens eindelijk werk te maken van die tramovereenkomst die we met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest moeten sluiten. Want u kunt wel zeggen dat ik mijn administratie beter moet instrueren, ik zal het omdraaien: de Brusselse administratie mocht in het begin zelfs niet aan tafel gaan zitten met de Vlaamse administratie. Het moest vanuit het kabinet geïnstrueerd worden of het mocht ja dan neen. Dat zijn de feiten. Alleszins moet daar dringend verandering in komen. Ik zeg opnieuw, ik ben een believer in overleg en dialoog maar als die dialoog telkens eenzijdig is, als wij vanuit Vlaanderen tal van investeringsprojecten lanceren, het hele verhaal van Brabantnet en de fietssnelweg,... wat een lijdensweg was het niet om de fietssnelweg van Leuven tot in Brussel te laten komen. Finaal is het goed gekomen, maar wat een getouwtrek, wat een lijdensweg om ook Brussel over de streep te trekken om daarin te investeren.

Maar het gaat niet alleen over fietssnelwegen, het gaat niet alleen over een hoogwaardig openbaar vervoer. Mevrouw Brouwers heeft het terecht over de park-and-rides, over hoppinpunten of mobipunten. We hebben er de afgelopen week inderdaad een mooie gelanceerd in het Antwerpse. Dat zijn plannen die we ook voor de Vlaamse Rand willen voorzien. Men kan mensen maar sturen naar duurzame alternatieven als die er ook zijn, als er voldoende fietsinfrastructuur is, als er voldoende randparkings zijn, als er voldoende openbaar vervoer is. En dat is waar wij met De Werkvennootschap maar ook met het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) volop op inzetten. Wij zijn volop aan het investeren. Wij hebben deze legislatuur alleen al voor de Vlaamse Rand meer dan 1 miljard euro om te investeren in de modal shift, in duurzame mobiliteit.

Ik wil nog even terugkomen op de Heizel. Ja, we zijn verrast door deze plannen, die we plots in de kranten mogen lezen. Waarom zijn wij verrast? Wij namen kennis van het verhaal van Good Move, dat men stadsboulevards wil maken van de zes invalswegen van het Brusselse. Een stadsboulevard, 'what’s in a name'? Nu moeten we in concrete plannen vernemen dat het van een twee maal drie naar een twee maal één gaat. Dat is gewoon een absurditeit. Ik wil u vragen: die dertigduizend pendelaars die elke dag over de A12 rijden en die nu plots worden geconfronteerd met een 'vertrechtering', ik wil zien hoe dat gebeurt. (Opmerkingen van Stijn Bex)

Dat is inderdaad het dossier dat nu recentelijk is ingediend en waarover geen enkel overleg is gevoerd. Naar aanleiding van de commotie in de pers heeft men nu de administratie uitgenodigd op een vergadering op 18 januari 2022. Wel, als dat de vorm van samenwerking is… En tegelijkertijd wil ik dan nog zeggen dat we met betrekking tot de Heizel, waarover er heel wat heisa was om iedereen in dezelfde richting te krijgen, een studie hebben opgestart. In die studie gaan we uit van minimaal twee maal twee. Daar moet ook de impact van worden berekend. Als men nu zonder meer zegt dat een twee maal één super en geweldig is, dan denk ik dat men zijn dromen voor werkelijkheid wil houden maar dat men alleszins alle realiteitszin mist. We willen allemaal naar duurzamere verplaatsingen, maar dat zal gestaag moeten gebeuren. Er zullen meer alternatieven moeten zijn. Dan pas zullen we de mensen kunnen verleiden om uit die auto te komen en om te kiezen voor duurzame alternatieven.

Dat is alleszins wat ik hier duidelijk wil zeggen. Ik denk dat ik daarmee alle vragen heb beantwoord.

Is er nu al een overleg gepland? Wij hebben nog geen formele uitnodiging gekregen. Wij hebben wel zelf de vraag gelanceerd. Wij willen hier dringend een overleg hebben met de Brusselse minister van Mobiliteit. Dat wil ik heel duidelijk benadrukken. Door het feit dat we vandaag in de pers zelfs mogen lezen dat er binnen het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest zelf geen consensus is over dat dossier, denk ik sowieso dat daarover zeker nog niet het laatste woord is gezegd. Opnieuw, ik geef de voorrang aan dialoog en overleg. Als dat niet slaagt, zullen wij de volgende juridische stappen moeten ondernemen om alleszins te voorkomen dat de Vlaamse pendelaars hier opnieuw in de kou blijven staan door een eenzijdig optreden van een Brusselse minister. (Applaus bij Open Vld en de N-VA)

Mevrouw Brouwers heeft het woord.

Minister, ik vind uw antwoord zeer overtuigend. Het is wel straf dat pas binnen meer dan anderhalve maand de administraties zullen samenzitten. Ik raad u echt aan – enfin, ik heb u niets aan te raden, maar ik hoop – dat u snel uw collega kunt zien en dat er werk wordt gemaakt van een geïntegreerde aanpak, zoals ook professor Tampère uit Leuven in een van de artikels in de pers vandaag zegt. Een soort mobiliteitsdeal is nodig, tussen Vlaanderen en Brussel, over al die aansluitpunten. En of dat over wegen gaat of over tramdossiers of randparkings… ,maak een geïntegreerd dossier zodat ook de timing gelijk kan lopen, want hier heeft de reiziger niets aan. En ook de Brusselaar niet. Als iedereen maar tegen elkaar is… U heeft in het begin gezegd dat u voor samenwerking bent. Wel, wij ook. Wij zijn voor samenwerkingsfederalisme en niet voor confrontatiefederalisme, zoals we dat nu toch weer een beetje aanvoelen. Het is altijd hetzelfde met Brussel. Ik hoop dat dat gesprek er nu eindelijk komt, ook al zal het misschien nog eventjes met Zoom moeten. 

Mevrouw De Coninck heeft het woord.

Dank u wel, minister. Uw antwoord geeft mij opnieuw vertrouwen. U hebt destijds bij het dossier van de stadstol getoond dat u de belangen van de Vlaamse pendelaar verdedigt op het vlak van mobiliteitsdossiers. Ik ben ervan overtuigd dat dit nu opnieuw het geval zal zijn. Onze steun hebt u alvast.

Mevrouw Ampe heeft het woord.

Beste collega’s, ik heb hier eigenlijk heel veel theorie gehoord, maar wie van jullie is ooit al eens in de wijken geweest rondom de A12, de Mutsaardwijk, de wijken in Strombeek-Bever en Grimbergen? Als u aan de mensen die daar wonen, vraagt of de A12 een vloek of een zegen is voor hen, zullen ze antwoorden dat het eerder een zegen is. Want dat is de weg waarlangs de mensen die daar wonen, nog veel meer dan alle andere pendelaars, in en uit Brussel rijden. Het enige wat zij willen, is dat er minder lawaai is. Maar gelukkig is er de elektrische auto. Dat is de praktijk en dat is de toekomst.

Daarnaast willen de mensen wel een verbreed fietspad, natuurlijk, maar daar is ruimte zat, er zijn bomen en groen genoeg. Dank u wel, minister. U hebt van mij alle steun. U bent zeer overtuigend. Ik hoor uw antwoord zeer graag. Ik ben echter wel geschokt en geshockeerd door het feit dat Groen hier voor de zoveelste keer de kampioen is van de fake participatie. Dat is nu echt in elk dossier zo, dat er niet overlegd wordt. Ik wens u zeer veel succes, minister, met hen toch aan de tafel te krijgen.