Report plenary meeting

Bespreking

Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van Karl Vanlouwe, Karin Brouwers, Gwendolyn Rutten, Cathy Coudyser, Vera Jans en Andries Gryffroy over het openen van de politieke dialoog met de Europese Commissie over een Vlaamse insteek voor de Europese digitaliseringsagenda.

De bespreking is geopend.

De heer Vanlouwe heeft het woord.

Collega’s, in het kader van het proefproject van het Comité van de Regio’s en CALRE (Conférence des assemblées législatives des régions d'Europe) of de conferentie van de wetgevende regionale deelstaatparlementen, heeft onze commissie voor Buitenlands Beleid en Europese Aangelegenheden heel wat werk verricht over de Europese digitaliseringsagenda. Het gaat om een verslag van onze werkzaamheden met onder meer drie interessante hoorzittingen met diverse Europarlementsleden onder wie voormalig minister-president Geert Bourgeois, met de Europese Commissie, het middenveld en het Vlaams-Europees Verbindingsagentschap (VLEVA). Hierdoor werd input bezorgd voor de jaarlijkse resolutie waar het Europees Comité van de Regio’s over stemt en die als advies wordt bezorgd aan de Europese Commissie in het kader van haar jaarlijks werkprogramma.

Voor de commissie Buitenlands Beleid was dit een interessant project om aan deel te nemen maar dit proces is natuurlijk een van de vele tussenstappen. Gezien de uitgebreide inhoud die uit de hoorzittingen naar voren is gekomen, lijkt het ons een goed idee om alles te bundelen in een voorstel van resolutie onder de vorm van een politieke dialoog. Op die manier communiceren wij als parlement rechtstreeks en zonder omwegen met de Europese Commissie. Bovendien is de commissie ook verplicht om te reageren op onze tekst wat vanzelfsprekend niet het geval is voor het CALRE-proefproject.

Collega’s, na mijn inleiding op het proces en over de vorm van dit voorstel van resolutie zou ik nog kort willen ingaan op de inhoud. Tijdens de drie hoorzittingen hebben wij uitermate interessante inzichten gekregen over het Europees digitaliseringsproject, namelijk waar de focus zit en waar Vlaanderen vragende partij voor is. Met ons voorstel van resolutie hebben wij geprobeerd deze inzichten neer te schrijven op een manier waarmee de Europese Commissie meteen aan de slag kan gaan en waarmee wij tonen waar wij in Vlaanderen meer bezig zijn en wat onze vragen zijn. Gezien de techniciteit en de gedetailleerdheid van de volledige tekst pik ik er enkele uit om toe te lichten.

Een belangrijk deel van dit voorstel van resolutie gaat over het digitaal kompas 2030. Het gaat over de visie van de Europese Commissie op de digitale transformatie van Europa naar het jaar 2030. Ik wil er ook op wijzen dat dit een prioriteit is van deze meerderheid en van deze Vlaamse Regering.

Wij roepen de commissie onder andere op tot meer aandacht voor digitale vaardigheden. We hebben de noodzaak daartoe gezien in deze covidcrisis, zowel voor burgers als voor werknemers maar eveneens voor overheden. Naast basisvaardigheden moeten ook geavanceerde digitale vaardigheden de nodige aandacht krijgen wanneer we Europa en Vlaanderen aan de kop willen krijgen van de digitale trein.

Op het vlak van digitale infrastructuur roepen we de commissie onder andere op om in te zetten op een snelle uitrol van 5G, werk te maken van voldoende Europese opslagruimte en cloudcenters en te blijven investeren in Nederlandstalige taal- en spraaktechnologie.

Op het vlak van de digitale transformatie van bedrijven roepen we de Commissie onder andere op om extra aandacht te besteden aan de doorbraak- en doorgroeimogelijkheden alsook de complexiteit van digitalisering, vooral bij start-ups en kmo’s waar ons Vlaanderen rijk aan is.

Ook vragen we om de drempel van Europese innovatiesubsidies voor kmo’s te verlagen om monopolievorming tegen te gaan.

Op het vlak van de digitalisering van publieke diensten roepen we de Commissie onder andere op om te zorgen voor voldoende ondersteuning en begeleiding via onder meer het opstellen van flexibele regelgeving die experimenten met digitale dienstverlening mogelijk maakt.

Ook vragen we de nodige afstemming tussen de huidige betrouwbaarheidsniveaus onder electronic identification authentication and trust services (eIDAS), zodat de online toegang tot overheidsdiensten op de interne markt niet wordt belemmerd.

Naast de passages in het kader van het Digitaal Kompas 2030, vragen we de Commissie in deze resolutie daarenboven ook om de Europese Unie een hefboom te laten zijn voor grensoverschrijdende samenwerking en ook slimme specialisatie op het vlak van digitalisering. Tegelijkertijd moet een betere koppeling worden gemaakt, tussen universiteiten, kennisinstellingen, bedrijven en overheden. Ik verwijs hiervoor naar wat wij in Vlaanderen onder meer doen met imec (Interuniversitair Micro-elektronicacentrum).

We vragen de Europese Commissie ook om de Europese onderzoeksprojecten meer te bundelen, en onderzoeksmiddelen samen te brengen en te concentreren. Een Europese onderzoeksruimte en Europese clusters waarin kennis kan worden gedeeld, moet uitgebouwd en ontwikkeld worden.

En ten slotte vragen we in het voorstel aan de Commissie, om regels vast te stellen voor digitale handel die het concurrentievermogen van onze bedrijven vergroten, en die de vrije overdracht van gegevens over de grenzen heen  vergemakkelijken. Vanzelfsprekend, met volledige inachtneming van de Europese gegevensbeschermingsregels.

Voorzitter, tot zover mijn toelichting, ik heb er enkele punten uitgelicht. Ik hoop alvast op een brede steun in het parlement en ik dank de mede-indieners voor de goede samenwerking: Karin Brouwers, Gwendolyn Rutten, Cathy Coudyser en Andries Gryffroy. Maar ook de constructieve bijdrage die we hebben mogen krijgen van de diverse fracties in de Commissie Buitenlands Beleid.

Collega Jans vindt u niet sympathiek?

Excuus, ook collega Vera Jans. Toch wel, mijn excuses.

Mevrouw Brouwers heeft het woord.

Ik denk dat collega Vanlouwe al een mooie samenvatting heeft gegeven van de toch wel lange resolutie waar via hoorzittingen heel lang en hard aan gewerkt is.

We weten allemaal dat digitalisering, niet alleen in Vlaanderen maar ook in Europa, een van de speerpunten van de komende jaren in het beleid wordt. En zeker postcovid gaat er met het Herstelfonds heel veel aandacht naartoe.

Het is voor ons, om het eenvoudig samen te vatten, niet alleen een zaak voor jong, maar ook voor oud; en niet alleen een zaak voor grote bedrijven, maar ook voor kleinere ondernemingen, waar Vlaanderen zo rijk aan is.

Alle digitale basisvaardigheden moeten worden opgedreven en we mogen daarbij – en dat is iets wat onze fractie heel belangrijk vindt – het ethische aspect niet uit het oog verliezen. De mens moet nog altijd centraal staan. We kunnen op die manier toch wel op een andere manier met technologie omgaan, dan communistische landen als China, die het toch ook fel gebruiken om burgers te controleren. We hopen dat Europa daarin toch een verschil blijft maken.

En een ander punt, dat is het laatste, is dat de pandemie natuurlijk duidelijk heeft gemaakt dat delokalisatie, het just-in-time-principe, ons toch wel in de problemen heeft kunnen brengen. Ik denk aan het maken van mondmaskers enzovoort. Nu zitten we met de problematiek van de microchips. Collega Vanlouwe heeft er al naar verwezen. Dat is ook een puntje dat is toegevoegd en waarmee we echt vragen dat op Europees niveau ook wordt ingezet op eigen microchipproductie. We hebben hier inderdaad imec, er is al naar verwezen.

Dat waren zo’n beetje onze belangrijkste punten binnen deze resolutie. Er staat bijzonder veel in, ik kan iedereen aanraden om ze eens grondig te lezen. Dit is echt de toekomst.

Mevrouw Rutten heeft het woord.

Ook op mijn beurt, collega Vanlouwe, collega Brouwers en alle andere indieners, dank u wel. Ook aan de collega’s van de oppositie voor de goede samenwerking, de fijne bespreking.

Digitalisering is iets waar heel veel over wordt gesproken, maar het is iets dat je, als je niet oplet, vooral moet ondergaan. Deze resolutie wil dat tij keren en zeggen: laat het ons niet ondergaan, maar laten we vooroplopen. Er gaat dus enorm veel ambitie van uit. Dat past op dit moment ook wel in de economische veerkracht die Vlaanderen wil tonen.

Voor onze fractie zijn er drie bijzondere aandachtspunten bovenop alle zaken die al zijn aangehaald. Een voorstel van resolutie is altijd een geheel en we staan daar ook achter, maar we vinden het goed dat hier aandacht is voor de kleine of middelgrote ondernemingen (kmo’s). Vlaanderen is een kmo-regio. Digitalisering hoeft niet altijd een verhaal te zijn van big tech en van heel grote wereldspelers. Vlaanderen kan daar een eigen plaats in verwerven en wil dat ook doen.

Een tweede aandachtspunt is voor een liberale fractie niet ongewoon: het recht op privacy moet hand in hand gaan met digitalisering. Dat laatste mag niet het synoniem zijn met alles maar te grabbel gooien. Dat doe je in het gewone leven ook niet, dus ook niet digitaal.

Tot slot zou ik niet van Oost-Brabant zijn, mocht ook ik geen bijzondere waarde hechten aan het feit dat we chips, microchips en technologie hier bij ons kunnen en moeten waarderen, met Imec in het bijzonder. Wie dat nog nooit heeft bezocht: ga er zeker eens naartoe. Vaak is wat onder je neus ligt, nog het minst bekend. Onbekend is vaak onbemind. Ik dank jullie alvast voor de hopelijk kamerbrede steun voor dit voorstel van resolutie.

De heer Deckmyn heeft het woord.

Collega’s, er is inderdaad hard gewerkt in de commissie in het kader van dit project. Collega Vanlouwe zegt dat dit voorstel van resolutie een rechtstreekse communicatie is met de Europese Commissie, maar hij weet natuurlijk heel goed dat dit niet de originele insteek was bij de aanvang van dit project, dat heel interessant is.

Inhoudelijk scharen we ons uiteraard achter wat er in dit voorstel van resolutie wordt beschreven, maar de opzet was om als commissie een gemeenschappelijk standpunt in te nemen en door te sturen. Ik heb het ook al tijdens de bespreking in de commissie gezegd. Ik blijf het betreuren dat ondanks de eerder gemaakte afspraken men het toch nodig vond om een afzonderlijk voorstel van resolutie op te maken en dan alleen nog maar vanuit de meerderheid. Blijkbaar prijst de meerderheid ons als oppositieleden om onze constructieve houding, maar wil ze daar niet aan verbinden dat we samen eventueel over de partijgrenzen heen… Let op het woordje want dat wordt hier constant gebruikt. Maar blijkbaar gelden die partijgrenzen juist tot aan de grens van mijn partij. Ik wil even op de hypocrisie ter zake wijzen.

Ik blijf het betreuren dat er een afzonderlijk voorstel van resolutie is opgemaakt. Het is uiteraard een goed voorstel. Het is het resultaat van de drie hoorzittingen en van de besprekingen in de commissie. Bovenal is dit voorstel van resolutie een doorslagje van de oorspronkelijke afspraak die we hadden gemaakt, namelijk de brief met bijlage die we namens de hele commissie, ondertekend door onze voorzitter, hebben gestuurd naar het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) en naar de Conférence des assemblées législatives des régions d'Europe (CALRE). Dat toont nog eens aan dat een afzonderlijk voorstel van resolutie niet echt nodig was.

Het Vlaams Belang heeft nadrukkelijk aangegeven dat het digitalisering en innovatie heel belangrijk vindt. We kunnen ons bijgevolg vinden in het voorliggende voorstel van resolutie en we zullen dat ook goedkeuren.