Report plenary meeting

Mevrouw Vandecasteele heeft het woord.

Minister, iedereen was het erover eens dat de coronahelden van de zorg waardering verdienen, dat ze daar recht op hebben. Ze hebben heel lang gewerkt met risico’s voor hun eigen gezondheid. We zouden het zelfs vergeten, maar de eerste weken hebben ze zelfs zonder bescherming gewerkt. Ze zijn dan op straat moeten komen. In juni zijn er heel wat acties geweest van ons zorgpersoneel voor een eerlijke verloning en voor meer personeel. Uiteindelijk is er onder druk en door die acties ook een sociaal akkoord gekomen, een belangrijke eerste stap voor een betere situatie in de zorgsector.

Daarnaast hebben zij ook een consumptiecheque gekregen. Nu ze die daadwerkelijk hebben gekregen, blijkt echter dat ze die eigenlijk op weinig plaatsen kunnen gebruiken. In negen op de tien winkels kun je er blijkbaar niet mee terecht. Ik ken heel veel collega’s uit de zorg die hopeloos op zoek zijn naar winkels in de buurt waar ze die cheque daadwerkelijk kunnen gebruiken. Minister, die mensen voelen zich vierkant in hun gezicht uitgelachen. Na al dat harde werk het afgelopen jaar blijkt nu dat de cheques die ze daarvoor hebben gekregen, eigenlijk nergens bruikbaar zijn. Iemand zei me aan de telefoon te hebben gezocht in de eigen buurt, en dat alleen McDonald’s daar die cheques aanvaardt. Komaan, McDonald’s. Minister, ik hoef niet uit te leggen dat dat weinig blijk geeft van respect voor al dat heldenwerk van de jongste maanden. Dat is niet enkel uw verantwoordelijkheid, maar hoe gaat u ervoor zorgen dat die consumptiecheques echt bruikbaar zijn, dat de mensen echt iets kunnen doen met hun premie, dat ze niet enkel Happy Meals kunnen betalen?

Minister Beke heeft het woord.

Collega Vandecasteele, deze Vlaamse Regering heeft inderdaad een ongezien sociaal akkoord gesloten: met meer dan 570 miljoen euro structureel versterken wij iedereen die werkt in zorg en welzijn. Daarmee applaudisseren we niet elke dag voor deze mensen, maar geven we hun de waardering die ze verdienen.

De cheque waarover u spreekt, maakt daar inderdaad deel van uit. Dat komt neer op 300 euro per voltijds werknemer in 2021. Het gros van deze cheques is ook al uitgekeerd, tussen januari en eind april. De meeste mensen hebben die ook daadwerkelijk gekregen. Voor alle duidelijkheid, dat is netto. Daar hoeven geen belastingen op te worden betaald. Ik weet dat u daar graag nog een belasting aan zou toevoegen, maar dat is dus 300 euro netto.

Waaraan die cheques kunnen worden besteed, is een belangrijke vraag. U hebt ter zake terecht een element aangekaart. Het wettelijk kader daarvoor ligt niet in mijn handen. Dat wordt bepaald door de federale overheid. We hebben dat onder de aandacht van minister Dermagne gebracht. Het is aan minister Dermagne om dat kader uit te tekenen. Ik heb begrepen uit de contacten die we hebben gehad, dat het ook daadwerkelijk zijn bedoeling is om dat uit te breiden naar de volledige detailhandel, en het dus niet alleen voor McDonald’s is, hoe lekker dat af en toe ook eens kan zijn. Het is dus niet de bedoeling dat men dat alleen in McDonald’s zou kunnen gebruiken. Alleszins wat ons betreft, is het de bedoeling om dat toe te laten voor de volledige detailhandel. Ik hoop dat minister Dermagne op korte termijn het kader daarvoor kan laten uittekenen, zodat dat voor iedereen klaar en duidelijk is.

Mevrouw Vandecasteele heeft het woord.

Minister, bedankt. Ik ben blij dat u dat probleem hebt aangekaart, want dat mensen de cheque niet kunnen gebruiken, is een groot probleem. Ze willen die cheque vooral kunnen gebruiken in de winkels waar ze normaal ook naartoe gaan, zodat dat echt een bijdrage aan hun gezinsinkomen levert.

Ik wil echter toch iets delen wat ik bijzonder pijnlijk vind. Er wordt aan de andere kant ook veel geld verdiend in de zorg. Ik heb vorige week nog het jaarverslag van Aedifica gelezen. Dat is een grote multinational in zorgvastgoed, zeer veel zorgvastgoed in België bovendien. In volle coronacrisis, in een coronajaar heeft die blijkbaar 122 miljoen euro aan dividenden uitgekeerd. Minister, het geld van die dividenden, dat is nog nooit ergens geweigerd, men kan dat geld overal uitgeven, maar mensen die dag in dag uit moeten werken, krijgen dan blijkbaar een cheque die men na een aanzienlijke speurtocht in slechts enkele winkels kan uitgeven. Ik vind het dus heel belangrijk dat de mensen ook niet opnieuw op tafel moeten slaan daarover, dat er niet opnieuw protest of kritiek moet komen, dat dat probleem daadwerkelijk wordt opgelost. Het is goed dat u daarvoor ook de bevoegde minister hebt aangesproken.

Mevrouw Schryvers heeft het woord.

Collega’s, die consumptiecheque ter waarde van 300 euro maakte inderdaad deel uit van de onderhandelingen over het sociaal akkoord. Voor ons is het essentieel dat dit bedrag dan ook daadwerkelijk kan worden uitgegeven door het zorgpersoneel. Wat ons betreft, maakt die 300 euro echt deel uit van het loon en moet die dus ook heel vrij kunnen worden besteed, op de manier die de medewerkers zelf kiezen. Vlaanderen heeft zich aangesloten bij het systeem van de consumptiecheques zoals dat federaal is uitgewerkt. Minister, ik heb vernomen dat er daar inderdaad wordt gedebatteerd over een mogelijke uitbreiding van de bestedingsvoorwaarden. Het zou goed zijn dat we daar inderdaad zouden aangeven dat Vlaanderen echt voor die heel vrije besteding pleit. We kunnen het niet zelf beslissen, maar we kunnen het wel bepleiten. Laat dat inderdaad dan zo gebeuren.

De heer Anaf heeft het woord.

Die consumptiecheques zijn een extraatje die de mensen hebben gekregen ter appreciatie van hun keiharde werk tijdens de coronacrisis. Het is altijd de geest van die beslissing geweest om aan de mensen iets te geven dat ze vrij kunnen besteden in de detailhandel.

Het is inderdaad cynisch dat ze er iets mee kunnen kopen bij McDonald’s en niet bij de lokale handelaar. Het is natuurlijk ook bedoeld als een duwtje in de rug van de lokale handel. Ik steun dan ook de vraag van de minister om daar zo snel mogelijk een oplossing voor te vinden.

Ik hoop dat de federale overheid daar snel een oplossing voor biedt, zodat de mensen de cheque effectief kunnen gebruiken zoals ze zelf willen. Het is iets wat ze heel erg hebben verdiend, en we mogen niet vergeten dat ze daarna trouwens nog zware inspanningen hebben geleverd. Hopelijk komt dat snel in orde.

De heer Vaneeckhout heeft het woord.

Minister, ik kan alleen maar beamen dat dit een heel terechte consumptiecheque was, die de helden in de zorg hebben verdiend. Het is dan inderdaad een beetje lastig om vast te stellen dat ze daar nu mee vastzitten. Het is dan ook goed dat het overleg daarover al is opgestart. Ik hoop vooral dat de federale overheid snel in gang schiet en dit afrondt.

Collega's, sta me toe mij hier even af te vragen of we niet structureel moeten nadenken over zulke systemen, waarom het nodig is om zulke cycli op te stellen en of we niet beter een aantal zaken vereenvoudigen. Dat staat een beetje los van deze kwestie, maar af en toe mogen we ook fundamentele opmerkingen maken. Ik stel me soms vragen bij de noodzaak om al die zaken op die manier op te lossen, terwijl het veel administratief en wettelijk werk zou besparen als we het anders zouden doen.

De heer Parys heeft het woord.

Deze Vlaamse Regering heeft een sociale relance van meer dan 1,1 miljard euro goedgekeurd, en die wordt nu uitgerold. Door koterijen die ons federaal worden opgedrongen, wordt een deeltje daarvan uitbetaald in de vorm van een consumptiecheque. Als we zeggen dat het een appreciatie is voor mensen die in de zorg hebben gewerkt, dan moeten we ervoor zorgen dat dat ook echt een appreciatie is die ze overal kunnen gebruiken. Die cheque lijdt onder de veel te strakke federale regelgeving.

Heel veel collega's die deel uitmaken van de federale meerderheid zijn het daarover eens met de vraagsteller. Jullie weten wat jullie te wachten staat. Alleen, minister, is het ondertussen bijna juni, en tegen eind december moet een heel groot deel van die cheques opgebruikt zijn. Tijd is dus heel belangrijk als er nog regels moeten worden veranderd.

Minister Beke heeft het woord.

Ik zie dat er een grote consensus is over alle partijgrenzen heen om federaal minister Dermagne aan te sporen om die regelgeving op korte termijn aan te passen. Ik begrijp de bezorgdheid van de vraagstellers zeer goed. Het is een terechte bezorgdheid, vandaar dat we met het kabinet van minister Dermagne contact hebben opgenomen. Hij heeft beloofd om dat op korte termijn in kannen en kruiken te gieten. Ik hoop dat dat ook zo zal gebeuren, zodat de mensen niet alleen de cheque in de portemonnee krijgen, maar ook kunnen uitgeven. Dat kan onze economie alleen maar ten goede komen.

Mevrouw Vandecasteele heeft het woord.

Minister, ik hoop inderdaad dat het probleem zeer snel wordt opgelost.

Ik wil ook nog even ingaan op het zorgakkoord. Het is belangrijk dat er een zorgakkoord is gesloten. Het is het zorgakkoord met het grootste budget van de laatste jaren, maar dat komt net omdat er in de afgelopen jaren veel minder geld naartoe is gegaan.

Het is een belangrijke eerste stap, en ik wil erop aandringen dat er, net zoals bij de opvolging van deze consumptiecheque, opvolging gebeurt voor meer personeel, zodat er in elk woonzorgcentrum meer personeel zal worden ingeschakeld, en dat de loonsverhogingen overal effectief en correct worden uitgevoerd. Daar moeten we op toezien.