Report plenary meeting

De heer De Reuse heeft het woord.

Minister, we herinneren ons nog allemaal hoe bij de start van de coronapandemie vorig jaar al onze woonzorgcentra op slot gingen, zowel voor de bewoners, de familieleden als de bezoekers. We hebben het hier in de plenaire vergadering maar ook in de commissie Welzijn en de ad-hoccommissie Corona uitvoerig gehad over de gevolgen ervan. Mensen stierven zonder afscheid te kunnen nemen van hun naasten, mensen vervielen in eenzaamheid, er was heel wat onzekerheid. Een wapen dat zou worden ingezet om dit te voorkomen bij een volgende golf, en om onze woonzorgcentra open te houden voor de bewoners en de bezoekers, waren de sneltesten die Vlaanderen gratis ter beschikking zou stellen. Vlaanderen kocht 1,1 miljoen sneltesten aan, voor een bedrag van zo’n 7 miljoen euro, om die in te zetten aan de hand van een uitgekiende strategie.

Nu, reeds kort na de aankoop en de verspreiding van de testen vroeg ik in de commissie naar het lage gebruik ervan, onder meer omdat de inzet ervan gebonden was aan heel wat factoren. Een zeer belangrijke hinderpaal om tot een breed gebruik van de sneltesten te komen, was dat die enkel konden worden afgenomen door medisch geschoold personeel, en dat in een periode waarin er toch al een tekort was aan verpleegkundigen.

De cijfers geven mij nu gelijk. Uit een antwoord op een schriftelijke vraag aan u blijkt dat van de 1,1 miljoen testen die we aangekocht hebben, er slechts 3 procent werd gebruikt. En dan tellen we reeds alle cijfers samen van het gebruik, zowel in onze woonzorgcentra, de gehandicaptenvoorzieningen, de psychiatrische tehuizen, de revalidatievoorzieningen als het onderwijs en de arbeidsgeneeskundige diensten.

Een bijkomend probleem dat zich nu stelt bij de voorraad aan beschikbare testen die er nu nog is – zo’n 380.000 exemplaren – is dat ze een vervaldatum hebben in augustus 2021, dus binnen een goede twee maanden. Mijn vraag aan u is dan ook zeer eenvoudig: waar zult u die testen nu inzetten opdat ze niet verloren zouden gaan?

Minister Beke heeft het woord.

Collega, de testen zijn initieel aangekondigd als een extra verdedigingslinie om in te zetten tegen het coronavirus. Het inzetten van die testen blijft natuurlijk cruciaal. En wat vooral cruciaal is, is hoe we ze op een oordeelkundige manier kunnen inzetten. In oktober vorig jaar hebben we inderdaad met de Vlaamse Regering beslist om sneltesten aan te kopen, en dit vanuit twee overwegingen. Een eerste overweging was dat op dat ogenblik bleek dat de capaciteit van de PCR-testen (polymerase chain reaction), die veel betrouwbaarder zijn, onvoldoende was om die tweede golf te kunnen aangaan. En dus moesten we naar een tweede soort testen gaan, die minder betrouwbaar waren, maar die we bijkomend wilden inzetten om dat te doen. Intussen heeft de federale overheid ervoor gezorgd dat de capaciteit voor die PCR-testen danig opgeschaald werd, waardoor we vandaag dus niet meer met die problemen zitten.

Twee, sinds die beslissing hebben we natuurlijk ook de vaccinatiecampagne. Als het gaat over het inzetten van de sneltesten in de woonzorgcentra bijvoorbeeld, is door de succesvolle campagne van de vaccinaties in onze woonzorgcentra en onze collectiviteiten de vraag daar een stukje verminderd.

We hebben, voorafgaand aan de aankoop van die 1,1 miljoen testen, een bevraging gedaan in de verschillende sectoren – u hebt ze ook opgesomd – om te kijken wat de nood daarvoor is. Bij het aanwenden daarvan blijkt dat er minstens drie elementen zijn die daarin een rol spelen: en eerste, de vaccinatiecampagne, voor een stuk; ten tweede, de uitgebreide capaciteit van de PCR-testen; en ten derde, ook het gebruik van sneltesten. Wat is de hinderpaal bij de sneltesten? Dat is dat ze onder de verantwoordelijkheid van een arts, of een daartoe opgeleide persoon moet gebeuren. Dat is vaak een probleem om ze ook effectief in te zetten.

Dat zijn dus de hinderpalen waarmee we te maken hebben gekregen. Hoe en waar we ze in de toekomst zullen blijven inzetten, dat is iets dat we aan het bekijken zijn. Ik denk bijvoorbeeld aan evenementen, of een aantal andere zaken, waar ze allicht dienstig kunnen zijn.

De heer De Reuse heeft het woord.

Minister, het mag duidelijk zijn: wij hebben ook de aankoop van deze testen toegejuicht. Laat dat toch duidelijk zijn. Maar het is natuurlijk wel jammer als we, zoveel maanden na de aankoop, zien dat er nog meer dan 1 miljoen stuks ongebruikt liggen. Er liggen er nog 615.000 bij Het Facilitair Bedrijf en er zijn er 450.000 reeds afgeleverd, maar niet gebruikt.

Ik stel voor dat er dadelijk een stuurgroep opgericht zou worden om op korte termijn uit te maken waar die sneltesten zullen worden ingezet. Ik stel voor dat u ze inderdaad gebruikt voor de opstart van het sociale leven, en dat u in overleg gaat met uw collega’s van Cultuur, Sport, Werk en Toerisme. De eerste vraag die we hier vandaag gehad hebben ging over het voetbal, en wat er gebeurd is in Brugge. Het ware natuurlijk ideaal geweest mocht daar een testevenement van gemaakt zijn, waar die sneltesten konden ingezet worden. Dat ware ideaal.

Mijn vraag is: zult u op korte termijn met uw collega’s overleg plegen om te zorgen dat die testen niet over de vervaldatum gaan, dat ze nuttig worden aangewend, en dat het belastinggeld niet is weggesmeten?

Mevrouw Schryvers heeft het woord.

Collega’s, alle testen die we hebben, of dat nu PCR-testen zijn, of sneltesten, of zelftesten, moeten we zoveel mogelijk inzetten. ‘Testen, testen, testen’: het was een jaar geleden dé boodschap, en eigenlijk is dat vandaag ook nog altijd zo, want het virus circuleert nog altijd. Het aantal ziekenhuisopnames daalt wel, maar de besmettingscijfers zijn toch nog altijd redelijk hoog, en we zullen dus ook de volgende periode nog altijd veel moeten inzetten op testen. Ik vind het dan ook goed, minister, dat u zegt dat u aan het bekijken bent hoe de sneltesten die nog ter beschikking zijn, zo gericht mogelijk kunnen worden ingezet, zodat ze niet verloren gaan.

Ik wil een vraag stellen, minister, met betrekking tot de zelftesten. Die zijn sinds een tijdje mogelijk. Ze zijn beschikbaar via de apotheker, maar we hebben al gezien dat het aantal mensen dat na een positieve test contact opneemt, voor een code voor het testcentrum, zeer beperkt is. Het gaat dan niet over de mensen die eventueel contact opnemen met de huisarts, want daar hebben we geen cijfers over, maar het is toch wel van groot belang dat een positieve zelftest gevolgd wordt door een PCR-test. Minister, zijn er op dat vlak evoluties die u kunt zien?

De heer Vaneeckhout heeft het woord.

Mijnheer De Reuse, nog voor u aanvulde, had ik al beslist het woord te vragen. Het zou inderdaad interessant zijn de link te leggen tussen een aantal thema’s die hier vandaag aan bod zijn gekomen, namelijk de uitdagingen in verband met wat de zomerfestiviteiten en het Europees kampioenschap met zich mee zullen brengen. Misschien kunnen een aantal zaken worden gelinkt en kunnen die tests snel op een interessante manier worden aangewend.

Minister, het zou zonde zijn die tests verloren te laten gaan. Ik merk dat u dat zelf ook wilt vermijden. Ik vraag u dus vooral zeer snel met een actieplan te komen, wetende dat de uitrol ook tijd in beslag neemt. Volgens mij zullen zich de komende twee weken grote keuzes opdringen.

De heer Daniëls heeft het woord.

Minister, we hebben er vanuit de N-VA-fractie vaak op gewezen dat u alle soorten testen moest inzetten, en u hebt dat met die PCR-testen, zelftesten en sneltesten ook gedaan. Als mensen weten dat ze besmet zijn, moeten ze daar ook naar handelen en minstens thuisblijven. Als het kan, wordt aangeraden ook een PCR-test te laten afnemen, zodat alles verder wordt geactiveerd. Dat is belangrijk.

Die testen liggen er nu. Wat zelftesten betreft, stel ik in mijn omgeving vast dat heel wat mensen die zelftesten gebruiken. Voor ze ergens op bezoek gaan, sturen ze bijna een foto. Als de dochter snottert, sturen ze het resultaat van de zelftest om te tonen dat niemand schrik moet hebben. Is het geen optie die sneltesten in zelftesten om te zetten, zodat we ze effectief kunnen gebruiken? Het zijn ook testen met een wisser vooraan in de neus. Op die manier kunnen die sneltesten, met andere woorden, effectief snel worden gebruikt en moeten ze niet verloren gaan.

De heer Anaf heeft het woord.

Minister, we hebben die testen, laat ons ze gebruiken. Het is goed om er goed over na te denken over hoe we de zomer zullen aanpakken. We moeten ook naar het heden kijken. We stellen vast dat er onder de jongeren veel besmettingen zijn, vooral in het onderwijs. Ik zou willen vragen echt op voldoende testen in het onderwijs te blijven inzetten. We gaan naar de zomer. De jeugdkampen zijn hier nog niet aan bod gekomen. Het gebruik van testen er is er niet verplicht, maar wordt wel aangeraden. Ik zie dat veel lokale besturen het initiatief nemen het testen in de jeugdverenigingen terug te betalen. Zal dat ook op het niveau van de Vlaamse overheid worden opgepikt? Is de Vlaamse overheid van plan te investeren in testen om de jeugdverenigingen te helpen die hier gebruik van willen maken?

Minister Beke heeft het woord.

Hier zijn veel goede suggesties voor het inzetten van de sneltesten gedaan, waar we zelf ook over nadenken. Het inzetten van de sneltesten zal echter in georganiseerd verband moeten gebeuren, want het blijft zo dat ze moeten worden afgenomen door een arts of iemand die hiervoor is opgeleid. Die testen kunnen voor sportactiviteiten of andere manifestaties worden gebruikt, maar als dat gebeurt, moet het op een goed georganiseerde manier gebeuren.

Mijnheer Daniëls, u hebt gesuggereerd de sneltesten als zelftesten in te zetten. We hebben dit besproken, maar het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) wil dat niet toelaten. De onzekerheid, de onbetrouwbaarheid is te groot.

Mevrouw Schryvers, wat u aan bod hebt gebracht, is belangrijk. Dat is een boodschap die we nog even moeten meegeven. Indien iemand positief is getest, is het ontzettend belangrijk dat hij de volgende stap zet en een PCR-test ondergaat. Ik stel vast dat het verhaal daar soms stopt. Eigenlijk moet het verhaal dan pas beginnen. Het is belangrijk zekerheid te hebben. Er is een grote onbetrouwbaarheid, maar daarnaast moet de hele opvolgingsketen in verband met de contactopsporing in gang worden gezet. We denken nu na over het verder gebruik van die testen. Indien een sneltest of een zelftest wordt gebruikt en het resultaat positief is, moeten de volgende stappen ook worden gezet. Dat is van ontzettend groot belang.

De heer De Reuse heeft het woord.

Minister, dank u wel. U denkt erover na. Ik roep u op om toch snel een plan op te stellen en uit te rollen. Ik denk dat dat ook de vraag is vanuit deze vergadering, om de sneltesten die nu nog stof liggen te vergaren, in te zetten om onze samenleving in al haar vormen, zowel sport als ontspanning, weer adem te geven, weer open te stellen. U hebt nog heel wat testen te uwer beschikking. Ze kunnen nuttig worden ingezet, maar ze zijn niet eindeloos goed. Ik denk dat u en de Vlaamse Regering snel in actie zullen moeten treden, of het zal opnieuw een dure Belgenmop worden, waar de belastingbetaler voor opdraait, indien deze testen ongebruikt blijven liggen. (Applaus bij het Vlaams Belang)