Report plenary meeting

Minister-president Jambon, dank u om flexibel te zijn in uw agenda, om onmiddellijk na de persconferentie naar hier te komen. U hebt een groot deel van het debat meegemaakt. Het zal u niet verbazen dat er al heel veel is gezegd over het onderwijs door minister Weyts. Maar we hebben nu wel vier gekoppelde vragen aan u.

Collega’s, gelet op de actualiteit, het belang en dergelijke, zal ik iets milder zijn met de spreektijd.

De heer Rzoska heeft het woord.

Voorzitter, dank u wel. Mildheid en zachtheid: dat is wat we in zware dagen nodig hebben.

Minister-president, we staan na iets meer dan een jaar precies opnieuw aan het begin. Dat is het gevoel. De samenleving wordt in een paaspauze gezet, voor een deel weer opgesloten. Het Overlegcomité heeft net zware en moeilijke beslissingen genomen. Ik besef zeer goed dat dat zo is omdat het niet anders kan.

Iedereen beseft dat de ontgoocheling bij de mensen heel groot is. Wij hadden daarnet nog het debat daarover. Ouders die hun kinderen graag naar school zien gaan, jongeren die zelf graag naar school gaan, kappers die opnieuw, na een aantal weken, dicht moeten, het ontmoeten van elkaar in een buitenbubbel van vier in plaats van tien …

Ook hier in het halfrond voelde je dat iedereen naar meer vrijheid snakte, maar die vrijheid wordt nu uitgesteld. Maar waar ik wel van overtuigd ben, minister-president – en dat hebt u daarnet op de persconferentie heel duidelijk aangegeven –, is dat heel wat mensen door de cijfers die de laatste dagen weer stegen, ook wel beseffen dat er weinig anders op zit. Maar tegelijkertijd – en dat was de sterkte tijdens de eerste lockdown en de snelheid waarmee werd gereageerd, ook vanuit de Vlaamse Regering – zijn er heel wat mensen die hun broodwinning opnieuw onder druk zien staan – niet enkel onder druk zien staan, maar ook zelfs weer zien wegvallen. Dat maakt het natuurlijk heel drastisch en heel moeilijk voor mensen die inspanningen hebben gedaan. Over het onderwijs hebben we het daarnet gehad. Ik heb het nu vooral over mensen die een zaak en een inkomen hebben.

Wat gaat de Vlaamse Regering doen om de impact van de paaspauze te milderen, net voor die mensen? Het is opnieuw belangrijk dat we heel snel ageren, net zoals in die eerste lockdown, om ervoor te zorgen dat ondernemingen die gezond waren, ook gezond uit deze crisis geraken. Wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat de impact gemilderd wordt?

De heer Janssens heeft het woord.

Minister-president, u en uw collega’s in de Federale Regering hebben een fameus probleem met uw geloofwaardigheid. Want een jaar geleden, in maart 2020, moesten we in lockdown, zogenaamd om de zomer te redden. In oktober 2020 kregen we een verstrengde lockdown, zogenaamd om kerstmis te redden. Van dat redden kwam telkens niets in huis. En nu zitten we weer in de dramatische situatie van precies een jaar geleden. Intussen zijn de verantwoordelijke ministers over een boulevard van gebroken beloftes gelopen. De ongrondwettelijke avondklok zou van korte duur zijn. Dat duurt nu al een half jaar. Het reisverbod zou zeer tijdelijk zijn, maar wordt keer op keer verlengd. Alexander De Croo zei: “Als we de kappers openen, zal het voorgoed zijn, want we willen geen jojobewegingen.” Vandaag worden de kappers en de contactberoepen opnieuw gesloten. Alle vooropgestelde perspectieven en pleidooien voor de terugkeer naar vrijheid waren keer op keer woorden in de wind.

En nu wordt opnieuw een lockdown van vier weken voorgesteld, met daarna ongetwijfeld opnieuw het valse perspectief van de heropening van de horeca op 1 mei.

En na de saga met de mondmaskers, het falende test-and-tracebeleid, corona-apps die niet werken en de sputterende vaccinatiecampagne, wordt nu weer verkondigd dat het de schuld is van de mensen en dat zij maar beter hun best moeten doen. Wel, diezelfde mensen die al een jaar lang amper sociale contacten hebben, al een jaar lang amper hun hobby’s mogen uitoefenen en al een half jaar met een avondklok leven, die mensen, minister-president, hebben het gehad. En dus wil ik van u weten, hoe denkt u, na het falende parcours die de regeringen in dit land gereden hebben tijdens de coronacrisis, de burgers te kunnen motiveren om zich voortaan aan de door diezelfde regeringen opgelegde beperkingen te gaan houden? Hoe wilt u na een jaar van hele of halve lockdowns mensen ervan overtuigen om nu weer een verstrengde lockdown te slikken? (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Van Rompuy heeft het woord.

Minister-president, de snel stijgende cijfers van de afgelopen dagen lieten u en het Overlegcomité jammer genoeg geen andere keuze dan drastische maatregelen te nemen. We stellen allemaal vast dat de Britse variant zich sneller verspreidt dan we verwacht en gehoopt hadden. Niet alleen in ons land maar in heel Europa zie je de cijfers snel omhoog gaan. In andere landen heeft men ook moeilijke maatregelen moeten nemen. Kijk maar naar Frankrijk, Nederland en vandaag nog Duitsland.

De modellen voor ons land voorspelden 200 ziekenhuisopnames per dag tegen het einde van de maand, maar gisteren waren het er al 280. Ja, dan moeten we echt alles doen – en dat is denk ik ook wat jullie nu net beslist hebben – om de zogenaamde exponentiële fase net voor te zijn en de curve op dat moment te proberen af te platten en naar beneden te krijgen.

Dat heeft geleid tot een nieuw pakket aan maatregelen. We hebben ondertussen allemaal wel al vernomen welke de maatregelen zijn: het onderwijs moet jammer genoeg sluiten, op het kleuteronderwijs na; winkelen kan in niet-essentiële winkels alleen op afspraak; de niet-medische contactberoepen moeten ook sluiten. Het worden opnieuw zeer zware weken. En dat geldt des te meer voor die mensen die het al moeilijk hadden tijdens deze crisis. Dus, zoals collega Rzoska terecht gevraagd heeft: voor de zelfstandigen, bedrijven en kmo’s die nu opnieuw getroffen zijn, welke maatregelen zal de regering nemen om hen ook de komende weken te ondersteunen?

De heer D’Haese heeft het woord.

Minister-president, een 'paaspauze', zeiden jullie daarnet. 'Korte pijn.' Beseffen jullie wel dat er mensen zijn die al een jaar werkloos thuis zitten? Dat studenten al sinds oktober niet meer naar de les geweest zijn? Dat grootouders al maanden hun kleinkinderen niet meer hebben gezien? Dat artiesten sinds vorig jaar werkloos zijn?

En wat zeggen jullie dan? 'Komaan, een paaspauze! De korte pijn.' Dit is geen paaspauze, dit is een lockdown. Als het stapt als een lockdown en kwaakt als een lockdown, noem het dan gewoon een lockdown. Dit is de derde lockdown in een jaar tijd, ondanks alle beloftes dat het nooit meer zou gebeuren.

Mijnheer De Croo noemde het een lesje in nederigheid voor ons allemaal. Dat zulke dingen vandaag nog gezegd worden, vind ik dat ongelooflijk. Ik denk dat jullie vooral een lesje in politieke verantwoordelijkheid kunnen gebruiken. Want dit is niet de verantwoordelijkheid van ons allemaal. Als de bronopsporing blijft mislopen, is dat de verantwoordelijkheid van ons allemaal? Als er 600.000 vaccins in de frigo liggen, is dat de verantwoordelijkheid van ons allemaal? Als er 600.000 sneltesten al maanden in hangars liggen, is dat de verantwoordelijkheid van ons allemaal? En als de helft van de bedrijven vandaag de dag nog steeds de coronamaatregelen op de werkvloer overtreden, is dat de verantwoordelijkheid van ons allemaal? Of is dat toch jullie verantwoordelijkheid, de politieke verantwoordelijkheid van de verschillende regeringen van dit land?

In elk geval, wij mogen het weer oplossen, jongeren, grootouders, studenten, zelfstandigen, de mensen uit de cultuur, de kappers en de schoonheidsspecialisten, leerkrachten enzoverder. En natuurlijk ook de mensen in de zorg, de mensen die elke dag de gevolgen van dat falend beleid op intensieve zorgen zien liggen. We gaan dat doen, maar doe niet alsof het een pauze is.

Een avondklok die al zes maanden duurt, kappers en schoonheidsspecialisten die opnieuw moeten sluiten nog geen maand nadat ze mochten openen, onze sociale contacten inperken met opnieuw isolement en sociale eenzaamheid tot gevolg, scholen dicht met een enorme impact op leerlingen en op ouders. Het is wel gemakkelijk. Jullie doen alsof iedereen op verlof is tijdens de paasvakantie, maar dat is niet zoals in het parlement. De meeste mensen werken gewoon door in de paasvakantie. Ik weet niet of jullie dat beseffen. (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)

Minister-president, denkt u echt dat deze maatregelen zullen volstaan om de verspreiding van de pandemie tegen te gaan?

Minister-president Jambon heeft het woord.

Beste collega's, bedankt aan sommigen om in deze moeilijke omstandigheden een serene tussenkomst te houden, terwijl anderen toch het populisme niet kunnen laten.

We zullen wel slechte regeringen zijn in dit land, maar dan zijn het slechte regeringen in Nederland, slechte regeringen in Frankrijk, slechte regeringen in Duitsland, slechte regeringen overal. (Applaus bij de N-VA en Open Vld)

Het is waar, mijnheer D'Haese, nergens zijn de communisten aan de macht, en het is ook waar, nergens is radicaal-rechts aan de macht. Jullie zouden het waarschijnlijk allemaal perfect kunnen oplossen, maar al die andere partijen, van welke kleur of origine ook, al die andere regeringen hebben niet kunnen vermijden dat er een eerste, tweede of derde golf is. Ze hebben niet kunnen vermijden dat er op een bepaald moment een Britse variant op het toneel is gekomen. Dat had natuurlijk een politieke beslissing moeten zijn: op ons grondgebied geen Britse variant. En dan was dat opgelost, dan hadden we daar niets mee te maken gehad. (Applaus bij de meerderheid)

Dat zijn verhalen voor de sprookjesboeken, dat zijn geen verhalen voor de realiteit waar wij iedere dag onze verantwoordelijkheid moeten nemen, iedere dag.

Collega's, minister-president Jambon heeft het woord. Hij heeft de beleefdheid gehad om te komen op een tijdstip dat ik heb gevraagd. Dus als iedereen nu alstublieft zijn mond zou willen houden en luisteren naar wat de minister-president te zeggen heeft. U kunt straks repliceren. Dank u wel. Een klein beetje beleefdheid kan geen kwaad.

Alsjeblieft zeg, ga dan naar de koffiekamer als u het echt niet kunt laten.

Voorzitter, dank u wel.

Waarom moesten er nu bijkomende maatregelen worden genomen? Wel, als het gaat over ziekenhuisopnames moeten we ook kijken naar de ontslagen, maar veel significanter is het cijfer van de intensieve zorgen. Half februari waren er 300 op intensieve zorgen, drie weken geleden waren er dat 400, eergisteren waren er dat 602, vandaag zijn het er 636. Je moet dat eens op een curve uitzetten, het is de vorm van een curve die we niet wensen. Daarom waren maatregelen noodzakelijk.

Natuurlijk, is er de situatie waarin we tot vandaag zaten, en elke maatregel die we nu nemen, zal pijn doen. Er zijn geen gemakkelijke maatregelen. Elke maatregel doet pijn. Daar zijn we ons zeer goed van bewust.

Mijnheer Rzoska en mijnheer Van Rompuy, als jullie terecht vragen welke ondersteuningsmaatregelen er zijn voorzien, dan is het evident dat we het bestaande ondersteuningsvehikel gaan verlengen voor de periode van deze maatregelen.

Waarover ik vandaag nog geen uitspraak ga doen – maar het staat volgende vrijdag zeker op de agenda van de regering –, is over de niet-essentiële winkels waar men op afspraak moet gaan winkelen. Dat is een beetje ertussenin. Ze moeten niet worden gesloten, maar iedereen weet dat ze ook niet de omzet zullen halen die ze normaal zouden halen. Ik wens het hen toe, misschien zal de omzetdaling geen 60 procent bedragen, zoals we in ons Vlaams beschermingsmechanisme voorzien.

Sta me toe, na die maatregelen twee uur geleden te hebben genomen, dat we deze week nog klaarheid verschaffen over hoe dat in die specifieke omstandigheden zal gaan. Voor alle winkels en alle niet-medische contactberoepen die verplicht worden gesloten, zal het Vlaams beschermingsmechanisme verder lopen. We gaan dat verlengen zolang dat noodzakelijk is.

U hebt zonet met minister Weyts gedebatteerd over het onderwijs. Ik heb daar een deel van kunnen zien. Het standpunt van de Vlaamse Regering was om het onderwijs open te houden, ook volgende week, zeker volgende week. De voorstellen die op tafel lagen van het covidcommissariaat waren om alles dicht te doen, ook de kleuterscholen, en ook om de examens stop te zetten.

Ik heb een aantal dingen kunnen verhinderen. Maar de keuze waar ik op de duur voor stond, was bij ons standpunt blijven en dan moeten concluderen dat we geen maatregelen zouden nemen, of toch verantwoordelijkheid nemen. En dan spitste het zich vooral toe op het lager onderwijs. Want de middelbare scholen, zeker van het katholieke net, zijn met examens bezig, de tweede en derde graad zijn daar ook in afstandsonderwijs; daar was het minder prangend, denk ik. Voor het lager onderwijs betreur ik het, maar neem ik wel mijn verantwoordelijkheid. Want in deze omstandigheden buitenkomen en zeggen dat wij, de leiders van dit land, er niet in geslaagd zouden zijn om beslissingen te nemen over een pakket noodzakelijke maatregelen, omdat we vastgelopen zouden zijn op iets wat ik bijzonder belangrijk vind – de week onderwijs voor de lagere scholen –, dat was een verantwoordelijkheid, collega’s, die ik niet wou dragen. Ik betreur het dat we dat er niet door gekregen hebben, maar ik ben wel blij dat we een globaal pakket aan stevige maatregelen hebben kunnen nemen en die nu ook doorvoeren, om zo de Britse variant van het virus onder controle te krijgen.

En is er perspectief? Natuurlijk is er perspectief. Als je ziet wat het effect van de vaccinaties is in de woonzorgcentra, bij de 85-plussers, dan kunnen we perspectief aan deze bevolking bieden. En dan ben ik natuurlijk vragende partij, net zoals iedereen, dat die vaccinaties doorkomen. Laat ze maar komen. Wij zijn klaar. We hebben in de 95 vaccinatiecentra in Vlaanderen bewezen dat we klaar zijn om dat aan te kunnen. Dus: laat ze maar komen. We gaan die vaccins zetten. En dat is natuurlijk de echte sleutel op de poort naar de vrijheid. (Applaus bij de N-VA en Open Vld)

De heer Rzoska heeft het woord.

Minister-president, ik dank u voor uw antwoord. Ik vind het knap dat u nu al vanuit het Overlegcomité hier bent. Dus ik verwacht ook geen concrete antwoorden. U hebt een engagement gegeven. Het staat vrijdag op de ministerraad. Ik denk dat het belangrijk is dat de regering met een heel brede bril opnieuw kijkt naar het verlengen van de steunmechanismen.

Maar, collega’s, er moet mij toch wel iets anders van het hart. Een van de grote lessen van de afgelopen dagen en weken is dat we moeten ophouden met allerhande meninkjes te verspreiden. Ik heb het echt wel gehad met de leerling-tovenaars die aan de kant staan, los van de wetenschap en van wat specialisten ter zake zeggen. Ik ben geen viroloog en ik kan me niet inbeelden dat hier op dit moment veel virologen in het halfrond zitten. Maar op het moment dat een wetenschap aangeeft dat het zo niet verder kan, dan handelt een bestuur. Dat is ook wat Mark Rutte gisteren in Nederland zei: ‘Ik laat me leiden door hetgeen de specialisten ter zake zeggen.’ Het is goed, minister-president, dat u daar mee de verantwoordelijkheid voor wilt nemen, maar ik hoop wel dat een aantal van uw ministers dan ook een stuk de oppositiemodus kunnen loslaten, want anders gaan we er zo echt niet geraken.

De heer Janssens heeft het woord.

Minister-president, op de PVDA en het Vlaams Belang na, zit elke partij in dit Vlaams Parlement in een of andere regering. Dus een woord van kritiek wordt hier blijkbaar niet meer getolereerd. Erger nog, men applaudisseert zelfs voor de eigen onkunde. Maar mag het na een jaar van falend beleid nog gezegd worden dat de track-and-trace nog altijd nergens staat, dat er nog altijd niet lokaal heel direct ingegrepen wordt, daar waar de broeihaarden zitten? Waarom lukt dat nog altijd niet? Mag het nog gezegd worden dat er een miljoen sneltesten aangekocht zijn en dat er daarvan ergens 600.000 in een kast liggen te rotten? Mag het nog gezegd worden dat er honderdduizenden vaccins ergens in een diepvriezer liggen? Waarom worden die niet allemaal ingezet? Frank Vandenbroucke zei in november vorig jaar: ‘De vaccinatiecampagne gaat lukken, anders mag u op mij schieten.’ Mochten vandaag de ogen van boze mensen kogels zijn, zou Vandenbroucke dat geen tweede keer zeggen. Als er één ding niet vooruit gaat, dan zijn het wel de vaccinaties. Ook vorig jaar zei Vandenbroucke in de eerste golf: ‘Winkels vormen eigenlijk geen groot risico, we wilden vooral een schokeffect creëren.’ Wel, vandaag gaat men opnieuw een schokeffect creëren, mensen van Open Vld, op de kap van de moegetergde kleine zelfstandigen. Terwijl Merkel in Duitsland, minister-president, haar paaslockdown terugdraait na massale kritiek van de bevolking, kiest men in dit land wel voor het zwaktebod van de lockdown, die alleen maar een erkenning is van uw eigen falen.

Ministers breken hun beloftes. Perspectieven worden niet gehaald en de bevolking wordt gestraft voor het falen van hun regeringen.

Minister-president, ik tolereer dat niet meer. Neen, het is niet alleen uw verantwoordelijkheid, maar het is ook uw verantwoordelijkheid en het is zeker niet de verantwoordelijkheid van mensen die nu al een jaar lang getergd worden door opeenvolgende lockdowns en onaanvaardbare avondklokken.

De heer Van Rompuy heeft het woord.

De cijfers zijn jammer genoeg wat ze zijn. De minister-president heeft ze daarnet gegeven voor de bezetting op intensieve zorg. Het is al bijna een exponentiële stijging, als ik die cijfers daarnet heb gehoord, dus er moest worden ingegrepen want het virus is overal. Het cijfer stijgt op het werk, het stijgt op school en in gezinsverband, en daarom moest er overal worden ingegrepen. Anders krijg je een soort van waterbedeffect waarbij je op de ene plaats begint te duwen tot de andere plaats omhooggaat. Dat ging niet. Je moest overal ingrijpen en dat is wat de regering ook heeft beslist.

Minister-president, mijn vraag is heel eenvoudig de volgende. Normaal gezien worden er modellen gemaakt: welk effect zullen de maatregelen die men neemt hebben. Wat is de voorspelling van deze maatregelen na de volgende vier weken? Tot welk niveau zouden we kunnen zakken zodat we een idee kunnen hebben wat dat kan betekenen om de mensen toch enig perspectief te geven?

De heer D’Haese heeft het woord.

De cijfers gingen inderdaad de verkeerde richting uit en ik heb daarnet ook gezegd dat we de maatregelen die nu worden aangekondigd, zullen volgen. De bevolking zal haar verantwoordelijkheid nemen, maar ik heb er een probleem mee dat hier een sfeer wordt geschetst van alles gaat goed en eigenlijk kunnen we er niets aan doen. Alles gaat goed. Wat de regering doet, is allemaal in orde. (Rumoer)

Ik heb de minister-president daarnet horen zeggen dat de vaccinaties goed lopen en het contactonderzoek ook. Het loopt allemaal goed. Laten we het eens hebben over de vaccinaties die goed lopen. U gaat niet in op uw eigen verantwoordelijkheid en wanneer er daarop wordt gewezen, dan noemt men dat populisme en noemt men dat roepen vanaf de kant. Maar we geven hier iedere week in het parlement concrete voorstellen om de crisis beter aan te pakken en we staan iedere dag op het terrein om met onze eigen handen mee te doen. Dus ik pik dat populisme niet. Ik pik dat niet van het aan de kant staan.

Laten we eerlijk zijn als het over het contactonderzoek gaat. Het loopt niet goed. We slagen er niet genoeg in om die clusters op te sporen. Ik neem die verwijten van populisme niet, want iedere dag doen we in onze praktijk het contactonderzoek zelf en dat werkt wel.

Als het gaat over de vaccinaties, stelden we een jaar geleden al voor om op te passen met die patenten. We zijn nu een jaar later en we zitten die farmareuzen nog altijd op onze knieën te smeken om ons toch maar wat vaccins te brengen. Daar wordt geen actie ondernomen. Degene die aankomen, staan daar. Ondertussen zijn er meer dan twee weken tussen de levering van het vaccin en het moment dat de spuit wordt gezet. Noemen jullie dat goed bezig zijn met de vaccinaties? Ik niet. We vinden dat met niet goed bezig is met de vaccinaties als er 600.000 vaccins in de koelkast liggen.

Ten slotte: over de werkvloer hoor je niets. De helft van de bedrijven die worden gecontroleerd, zijn niet in orde met de coronamaatregelen en 95 procent van de bedrijven waar inbreuken worden vastgesteld, krijgen een schriftelijke waarschuwing. Ik ken iemand die 4000 euro boete heeft gekregen en drie maanden effectieve celstraf omdat hij ’s avonds over straat liep zonder mondmasker.

Kunt u afronden?

Wie in een bedrijf zijn werknemers in gevaar brengt, komt ervan af met een schriftelijke waarschuwing, beste collega’s. Minister-president, bent u van plan om daarvoor meer maatregelen te treffen?

De heer Schiltz heeft het woord.

Dank u, minister-president. U hebt heel helder geschetst waarom de maatregelen genomen moesten worden. De opnames in intensieve zorgen stijgen. U hebt ook aangehaald dat elke maatregel pijn doet. Collega’s, ik vraag me opnieuw af of jullie nu echt denken dat er politici zijn die zo masochistisch zijn dat ze graag met lockdowns, met maatregelen, met beperkingen komen. Denk je nu echt dat dat deugd doet en ons leven gemakkelijk maakt? Integendeel. Dat zijn de moeilijkste beslissingen die er vandaag genomen moeten worden. Ik wil u, minister-president, prijzen voor uw optreden en ook voor het verdedigen van de maatregelen die collectief genomen zijn.

Ik heb een kleine opmerking. U hebt gezegd – ik heb het goed gelezen – dat we hier samen door moeten. Het is nu vier weken volhouden om iedereen over de streep te krijgen. Ik denk dat die vier weken gemakkelijker door te komen zijn als er een goed zicht is op de vaccinaties. U hebt ook aangehaald dat dat het lichtpunt is: de vaccinaties stijgen.

Collega’s, ondertussen is de vaccinatiegraad in ons land bij de hoogste van onze buurlanden in West-Europa. Minister-president, kunt u ons en ook de mensen thuis heel helder uitleggen hoe het zit met die 600.000 vaccins die zogezegd in de koelkast liggen en wat zijn de vooruitzichten op de vaccinaties? Kunt u misschien ook minister Beke vragen om nog transparanter te communiceren over de vaccinatiestrategie zodat ook de ouders en mensen thuis ook weten hoeveel geduld ze moeten hebben en waarom wie wel en wie niet vandaag gevaccineerd wordt?

Ik ben er oprecht van overtuigd dat met die helderheid en volgehouden stugheid die ons, Vlamingen, eigen is, we inderdaad die vier weken zo goed mogelijk zullen kunnen overbruggen. Ik dank u.

Mevrouw Goeman heeft het woord.

Minister-president, het is goed dat u de ernst van de situatie inziet. Het is ook goed dat het Overlegcomité versneld is samengekomen, dat was absoluut nodig. En ja, wat net is beslist, zijn moeilijke maatregelen maar het Overlegcomité doet wat moet gebeuren. En ik hoop dat u ook minister Weyts daarvan kunt overtuigen. Want collega’s, na de eerste golf hebben wij een belofte gedaan die we wat ons betreft nooit ofte nimmer mogen breken: eerst onze kwetsbare mensen, eerst ons zorgpersoneel. Daar gaat het over, daar moet het over gaan. En mijnheer Janssens, als ik dan het Vlaams Belang bezig hoor, terwijl het aantal besmettingen pijlsnel stijgt en dagelijks opnieuw meer dan 250 mensen in het ziekenhuis worden opgenomen en opnieuw mensen te horen krijgen dat ze geen zorg zullen krijgen, dat die wordt uitgesteld omdat er geen plaats meer is, dan kan ik enkel concluderen dat ons zorgpersoneel niet uw zorg is.

De heer Parys heeft het woord.

Minister-president, ik vind dat u een heel heldere uiteenzetting hebt gegeven over wat er deze voormiddag is gebeurd. En ik vind het ook goed dat de bevolking transparantie krijgt over welke regering wat heeft verdedigd aan de onderhandelingstafel. En ja, u bent daarin heel helder geweest en u hebt gezegd dat u het onderwijs veel liever open had gehouden. Maar neen, het zou niet verantwoordelijk geweest zijn om als enige regering aan die tafel van het Overlegcomité alle nodige maatregelen om het virus tegen te houden, daarom te blokkeren. Ik denk dat u er goed aan doet om transparant te zijn maar dat u ook uw verantwoordelijkheid neemt en uiteraard de beslissingen van het Overlegcomité zult uitvoeren.

De cijfers dwingen ons inderdaad om maatregelen te nemen. En wat er vandaag is beslist, is een knauw voor heel veel mensen. Financieel bijvoorbeeld voor de kappers die opnieuw moeten sluiten. Psychologisch voor leerlingen die niet naar school kunnen gaan. Organisatorisch voor ouders die moeten telewerken en tegelijkertijd op hun kroost moeten passen.

Minister-president, mijn vraag aan u is heel duidelijk. U hebt zich met uw regering in het verleden al heel wendbaar en snel getoond in het uitwerken van de steunmaatregelen. Wij kijken uit naar wat u vrijdag op tafel zult leggen om ervoor te zorgen dat op zijn minst de financiële pijn die deze maatregelen veroorzaken, kan worden gemilderd.

Minister-president Jambon heeft het woord.

Collega’s, ik dank jullie voor jullie bijkomende commentaren en vragen.

Wat de vaccinaties betreft, liggen in Vlaanderen geen honderdduizend vaccins in de diepvries. Er is een zekere buffer omdat we weten, en daar is toch iedereen het over eens, dat er speling zit tussen de prognose van de leveringen en de realiteit van de leveringen, en altijd in de verkeerde richting. We leggen dus een zekere buffer aan omdat we niet willen meemaken dat 35 dagen na de eerste prik met Pfizer of drie maanden na de eerste prik met AstraZeneca, die tweede prik niet kan worden gezet en dus ook die eerste prik waardeloos is. Om dat te vermijden, houden we een buffer aan, mijnheer Janssens. Dat is een verzekeringspremie. En nu mag u het daar niet mee eens zijn maar er bestaat wel een brede consensus over om dat te doen. En dat zullen we ook blijven doen.

Wat de vaccinatiestrategie betreft, zijn de rusthuizen zo goed als afgerond. Dat is nog niet volledig afgelopen omdat er in en aantal rusthuizen een uitbraak van het virus was en men moest wachten tot dit opnieuw onder controle was om te kunnen vaccineren. De eerstelijnszorg is zo goed als afgerond. De collectiviteiten buiten de woonzorgcentra, dus de gehandicapteninstellingen, zijn zo goed als afgerond. We zitten nu dus in de fase waar de 65-plussers massaal worden uitgenodigd.

We zijn begonnen met de 85-plussers, en zo gaan we leeftijdsgewijs naar beneden. Wat is daarvan de logica? Hoe ouder, hoe kwetsbaarder men is. Dat is de logica die daarachter zit. Vanaf volgende week gaan de uitnodigingen naar buiten voor de – vreselijke term – personen met comorbiditeit. Dat zijn mensen met een bijkomende aandoening. Die uitnodigingen gaan volgende week naar buiten, en veertien dagen later beginnen we aan die vaccinatie. In het huidige leveringsschema – ik spreek met twee woorden en ik hou hout vast – zit Johnson & Johnson nog niet bij. We weten van Johnson & Johnson dat het vaccin wel goedgekeurd is, maar dat ze nog geen leveringsprogramma gekregen hebben. Dus zij zitten er nog niet bij, en we kijken er allemaal naar uit dat ze erbij komen. Met de schema’s van levering die we vandaag hebben, zullen we die fase afgerond hebben in de tweede helft van mei, eerder het einde van mei. Dat is de fase waarin we kunnen zeggen dat de meest kwetsbaren nu gevaccineerd zijn. Dat is dus ook de fase waarin je kunt zeggen dat de druk op het gezondheidssysteem door covid wel helemaal onder controle zal zijn, en dat we stilaan naar echte versoepelingsmaatregelen en een terugkeer naar een gewone manier van leven kunnen gaan.

Zo zit de vaccinatiestrategie dus ineen. Over de leveringen spreek ik dus met twee woorden. Tot nu toe zijn de ervaringen daarmee niet gunstig. Wanneer we ze binnen krijgen, geven we de vaccins, maar we houden er wel altijd een ijzeren stock op na, zodat we niet het probleem krijgen dat we stilvallen.

‘De schuld van de mensen’, zegt u, mijnheer Janssens. Hebt u één iemand, die verantwoordelijkheid neemt, horen zeggen dat we maatregelen nemen door de schuld van de mensen? De kappers gaan niet dicht omdat de kappers hun job slecht doen. De winkels gaan niet op afspraak open, omdat de winkels hun job slecht doen. Dat alles gebeurt omdat we weten dat het virus zich verspreidt door het veelvuldig hebben van contacten. We moeten de contacten dus limiteren tot de essentiële contacten. Dat is de opgave. Mensen die vandaag ‘slachtoffer zijn van de maatregelen’, dat zeg ik hier publiek, voor iedereen die het wil horen: dat is geen beschuldiging van die mensen. Dit zijn bewarende maatregelen om het aantal contacten tot een minimum te beperken. Leg ons dus niet in de mond dat wij mensen beschuldigen. Ja, ik geef mensen de schuld. Sommigen die de regels flagrant met voeten treden: die geef ik de schuld. Mensen die foto’s op Facebook zetten om te tonen dat ze op dit moment toch ergens vakantie aan het nemen zijn in het buitenland: die geef ik de schuld. We vragen met aandrang om dat niet te doen. We verbieden het zelfs om dat te doen. Mensen die het niet te nauw nemen met de regeltjes, dat is iets heel anders dan de hele groepen aan wie we nu vragen om mee een inspanning te doen. Dus het beschuldigen van mensen die hun job naar behoren gedaan hebben, maar die – doordat we het aantal contacten moeten beperken – spijtig genoeg zullen lijden onder de maatregelen, dat is absoluut niet aan de orde.

Mijnheer D’Haese, als er mensen, bedrijven, instellingen of organisaties in de fout gaan, dan moeten die daar natuurlijk op aangepakt worden. Daar heb ik geen enkel probleem mee. We zullen nagaan waar we ter zake een tandje kunnen bijsteken. Want het is stilaan toch ongelooflijk dat we vandaag nog altijd moeten vaststellen dat er zoveel overtreders van de regels zijn. Dus als het gaat over overtreders – of dat nu bedrijven zijn, of individuen – dan hebt u in mij een partner om die aan te pakken. Dat is nogal evident, denk ik.

Dan was er de vraag over de modellen om prognoses te maken, en tot waar we kunnen zakken. Wel, Niel Hens van de Universiteit Hasselt (UHasselt) is zijn modellen aan het aanpassen op basis van de maatregelen die we nemen. We zullen daar eerstdaags de prognoses van krijgen. Ik heb daar nu geen exact antwoord op, maar die modellen worden nu aan de maatregelen aangepast, en dan zullen we de prognose kennen.

De heer Rzoska heeft het woord.

Minister-president, ik besef dat het absoluut geen gemakkelijke beslissing was, die u mee hebt genomen op het Overlegcomité. Maar, collega’s, ik zou toch willen afsluiten met een oproep. We zitten allemaal samen in het bad. We zitten écht allemaal samen in het bad. Mensen kunnen veel verdragen, minister-president, maar ze verwachten in een crisis wel leiderschap. Ik moet zeggen dat de Vlaamse Regering op dat punt de afgelopen weken niet altijd de beste beurt heeft gemaakt. Ik hoop dat u dat ook erkent. We hebben een minister gehad – hoe zal ik het zeggen – die zich heel ontgoocheld heeft getoond na het Overlegcomité van vorige vrijdag. We hebben een minister gehad, daarnet nog, die zelfs openlijk schiet op de beslissing van het Overlegcomité.

Diezelfde minister vond dat er prioriteit moest worden gegeven aan vaccins voor leerkrachten, waarop minister Beke zich geroepen voelde om duidelijk te maken dat hij niet zou afwijken – en terecht – “van die vaccinatiestrategie.

We moeten echt met z’n allen aan één zeel trekken. Ik reken op u, minister-president, om ervoor te zorgen dat die Vlaamse Regering met één stem spreekt. Dat is ook wat de mensen verwachten en wat ze nodig hebben. We moeten schouder aan schouder, met álle overheden – want dit gaat niet enkel over Vlaams versus federaal, dit gaat ook over lokale en andere besturen, die voortdurend proberen om een gezondheidscrisis onder controle te krijgen – met één stem spreken. Schouder aan schouder, om die gezondheidscrisis onder controle te krijgen. Ik zou zeggen: beleid is wat we nodig hebben, en geen meninkjes.

De heer Janssens heeft het woord.

Collega Rzoska, u kunt misschien veel van mij verwachten, maar niet dat ik met u in hetzelfde bad ga zitten.

Minister-president, als u woorden van lof krijgt van Open Vld, dan moet u zich misschien vooral zorgen beginnen te maken. Want dat betekent vooral dat men u heeft waar men u wil, en dat is onder de knoet van Alexander De Croo. Maar dat geheel terzijde.

Want, minister-president, een jaar geleden, bij de eerste lockdown, was er een algemeen draagvlak bij de bevolking. Die crisis was nieuw, het aantal overlijdens was zeer hoog. Nu zitten we in een andere situatie. Regeringen hebben al een jaar de tijd om gepaste maatregelen te nemen en er zijn vaccins. Toch kiest men, uit angst, uit wanhoop of uit wat dan ook, opnieuw voor een strenge lockdown. Alweer een maand waarin de economie klappen krijgt, waarin mensen hun broodwinning wordt afgenomen en waarin het mentale welzijn verder afglijdt.

Tegelijkertijd stellen we vast dat de geloofwaardigheid van u, van premier De Croo, van minister Vandenbroucke echt op een absoluut vriespunt zit. Want je kunt perspectief en vrijheid niet eindeloos herhalen zonder het ook effectief waar te maken in de realiteit, zonder uw gemaakte beloftes te realiseren. Dus zijn mensen boos en zijn ze teleurgesteld. Ik begrijp en deel hun boosheid en teleurstelling. Net omdat de geloofwaardigheid van de verantwoordelijke ministers zo diep is gezakt, zal de bereidheid om de maatregelen na te leven alleen maar verder afnemen. Dan kan het weer helemaal van voren af aan beginnen. Dan is de conclusie dat, in plaats van een crisis te bestrijden, de regeringen in dit land alleen maar rondjes draaien in een vicieuze cirkel. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Van Rompuy heeft het woord.

Minister-president, de komende weken is het natuurlijk vooral belangrijk om standvastig de vaccinatiestrategie, die we zijn overeengekomen, uit te rollen. Dat hebben we vorige week gedaan, door niet te pauzeren wanneer de rest van Europa wel gepauzeerd heeft, en dat te doen op basis van wetenschap en wetenschap alleen. Het gevolg daarvan is dat we ondertussen als Vlaanderen net boven het Europees gemiddelde zitten wat betreft de vaccinatiegraad. We zitten bóven het Europees gemiddelde wat dat betreft, beste collega's, en niet eronder.

Als we de komende weken dankzij de vaccinatie die curve zo snel mogelijk willen doen dalen, dan moeten we prioritair blijven inzetten op ouderen en op kwetsbaren. Iedereen heeft daar belang bij. Iedereen. Want elk vaccin dat we geven aan iemand anders dan een oudere of kwetsbare, zorgt ervoor dat de curves minder snel dalen.

Voor de mensen die nog niet kunnen worden gevaccineerd, moeten we in de komende weken vooral werk maken van het uitrollen van de snel- en de zelftesten. Ik heb begrepen dat er, behalve het Overlegcomité, ook nog een aantal overlegmomenten zijn geweest om op dit punt de komende weken echt tastbare vooruitgang te boeken. Dat is essentieel als we willen dat dit pakket aan maatregelen er over vier weken, na Pasen, voor zorgt dat er echt licht aan het einde van de tunnel kan zijn.

De heer D’Haese heeft het woord.

Minister-president, ik dank u voor de verdere toelichting. Ik wil nog even terugkomen op iets wat u daarnet zei. Want, minister-president, er zijn heel wat landen in de wereld die de pandemie wel plat hebben kunnen kloppen. U noemt dat sprookjesboeken. Maar ik zal eens voorlezen uit úw sprookjesboek. De avondklok ging tijdelijk zijn; de tweede lockdown zou er nooit komen; de kappers zouden nooit meer sluiten; de scholen zouden nooit meer sluiten; het contactonderzoek ging op 11 mei 2020 helemaal in orde zijn – we zijn nu een jaar verder – en de vaccinatiestrategie ging klaar zijn om volledig van start te gaan. We zien vandaag dat men zelfs de brieven niet op de juiste manier verspreid krijgt. Dát zijn pas sprookjes.

En het probleem is, minister-president, dat de mensen... (Opmerkingen van minister-president Jan Jambon)

Minister-president, vorige week zijn er geen brieven uitgestuurd door een softwareprobleem. Deze week zijn er te veel brieven uitgestuurd door een softwareprobleem. Het gevolg, minister-president, is dat mensen vandaag naar vaccinatiecentra bellen en dat ze geen afspraak kunnen maken omdat er geen vaccins zijn.

Dat is de chaos vandaag op het terrein van de vaccinatiestrategie, heel concreet voor de mensen die de moeite doen om zich te laten vaccineren. Minister-president, het probleem is dat de mensen die sprookjes van jullie niet meer geloven en dat dit parlement er hier zelf voor zit te applaudisseren. Zoek maar eens iemand buiten dit parlement om dat allemaal te gaan uitleggen. Zoek maar eens iemand buiten het parlement die daarvoor wil applaudisseren. Laat het duidelijk zijn, ik roep iedereen op om deze maatregelen te volgen, ook al zijn ze moeilijk en ook al hadden ze vermeden kunnen worden. Maar ik roep ook de verschillende regeringen in dit land op om ook hun politieke verantwoordelijkheid te nemen en de dijken tegen dit coronavirus eindelijk hoog genoeg op te bouwen.